Ստո՜պ
Էս գյոզալ թեման օֆֆտոպանոց մի սարքեք, թեմայից էլ մի շեղվեք
Էս մարդը հստակ հարց ա դրել՝ ի՞նչ անել, որ ազգովի խելքի գանք:
Բիձա ջան, նախ ասեմ, որ էլի երիտասարդության հաշվով սխալվում ես
Առաջինը երևի ես եմ առաջին գրառումդ կարդացել ու սպասել ազատ օրվա, որ թեմայումդ փիլիսոփայեմ: Ես շուտվանից մտմտում էի գավառային նացիոնալիզմի մասին թեմա բացել, բայց այս թեման լրիվ բավական է՝ արտահայտվելու համար:
Քո բարձրացրած հարցերին պատասխանելու և դրանք լուծելու համար, անհրաժեշտ է նախ թվարկել մեր խնդիրները, բացթողումները, թերությունները: Իմ էս երկար տարիների կյանքի ընթացքում ես մեր դժբախտությունների գլխավոր պատճառն եմ գտել: Դա մեր ազգի համար
ընդհանուր հայրենիքի գաղափարի բացակայությունն է: Հարց է ծագում՝ ո՞ր տարածքը կարող է լինել այդ հայրենիքը: Եթե անգամ ոչ բոլորդ ձեր մտքում կպատասխանեք ՀՀ, ես հույս ունեմ, որ որոշ ժամանակ անց անգամ չեք մտածի այս հարցի շուրջ: Բացի այդ ավելի լավ ի՞նչ տարբերակ ունենք, քան՝ այն տարածքը, որի վրա շարունակում է իր կենսագործունեությունը հայության ամենամեծ զանգվածը՝ սեփական պետականության պայմաններում: Դրանից էլ լավ բա՞ն
Բայց արի ու տես, որ արտերկրի մեր հայրենակիցների մոտ Հայաստանը այդքան էլ հայրենիք չէ, իրենց հայրենիքը Էրգիրն է, Ջավախքը
Այ սա է խնդիրը, սա: Սա է գավառային նացիոնալիզմը, երբ ամեն մեկը պարփակվում է ինչ-որ գյուղի սահմաններում ու դա համարում իր հայրենիքը: Բայց չէ՞ որ հայրենիքը ավելի մեծ հասկացություն է: Ես մի դեպք կպատմեմ, որ տեղի ունեցավ այս ամռանը: Մոսկվայի կենդանաբանական այգում էի /
/, բոլոր կարուսելների մոտ աշխատում էին հայեր: Որ անունները կարդացինք՝ Կարեն, Արմինե... հո չէինք ուրախացել, ոնց-որ Մոզամբիկից էինք գնացել, 12 տարի հայ չէինք տեսել
Ու բարձր ասում ենք՝ վա՞յ, մերոնք: Աղջիկներից մեկն էլ բա՝ որտեղի՞ց եք: Մենք էլ ասեցինք, թե դա ի՞նչ կապ ունի, հայ չե՞նք: Վերջը ասեցինք՝ Երևանից ենք: Ինքն էլ՝ բայց ես Ջավախքից եմ: Իբր ի՞նչ «մերոնք»-ի մասին է խոսքը, էլի: Էնքան էինք զայրացել, էլ ասելու չի: Այսինքն՝ եթե ես Երևանից եմ, ուրեմն ազգությունս երևանցի՞ն ա
Կամ որ ասում են՝ զեմլյակ. ես չեմ հասկանում՝ էդ քանի՞ երկրի հող կա էս անտեր հանրապետությունում
Մեր ընտանիքները, տոհմերը, նկատե՞լ եք՝ ինչքան առանձնացված են: Ամեն մեկը մեր մեջ համարվում է ազգ: Մյուս բոլոր ազգերի մոտ ընդունված է ֆամիլիա, երկրորդ անուն, իսկ մեզ մոտ՝ ազգանուն: Ինչի՞
Ե՞րբ ենք մեր գլուխը աշխատեցնելու, որ մենք մի ազգ ենք, մի: Անընդհատ շեշտում ենք մեր բազմաբնույթ ավանդույթները, լոկալ տոները, բարբառները... բայց դրանք ու՞մ են պետք, կարո՞ղ եք բացատրել: Դա ինչ-որ օգուտ բերու՞մ է մեր ազգի ու պետության զարգացմանը: Բացարձակ, դեռ խանգարում է: Ասենք պիտի գնաս մի գյուղ, հետդ էլ պիտի բառարան տանես, որ հասկանաս, թե դիմացինդ ինչ է խոսում: Ես չեմ հասկանում, հայերենը ավելի հարազատ չի՞, քան թե կիսառուսաթուրքաարաբապարսկաադրբեջանախառը անհասկանալի չգիտեմ ինչը: Բայց արի ու տես, որ չէ, իրենց համար էդ ավելի հարազատ ա, բայց հանկարծ փորձես թուրքի մասին ինչ-որ դրական բան ասել, վերջ, դու ազգի թշնամի ես, իսկ այն, որ ինքը կենցաղում հենց թուրքերեն է խոսում, փոխարենը թուրքերին չի մոռանում օրվա մեջ պարբերաբար հիշել, ինքը մեծ հայրենասեր է:
Կամ իմ չսիրած տարբերակումները՝ երևանցի, ղարաբաղցի, հայաստանցի, արտաշատցի... ու ամեն մեկը ունի իրեն բնորոշ
անփոփոխ հատկանիշները
Անհնար ա մեկին համոզես, որ արտաշատցի կոչվածը քո հայն ա, քեզնից ոչնչով չի տարբերվում, կամ գյումրեցի լինել չի նշանակում մեծախոս լինել: Մարդս մարդ լինի: Անօգուտ է
Բոլորս խոսում ենք գլոբալիզացիայից, մի մասը կողմ է, մի մասը՝ դեմ: Բայց եկեք ռեալ մտածենք. մեր երկրի ներսում ա գլոբալիզացիա պետք: Մինչ կմասնակցենք համաշխարհային գործընթացներին, եկեք մենք մեր երկրի ներսում զարկ տանք էդ անտեր երևույթին: Եկեք բոլորս խոսենք հայերեն, մեր գիտակցության մեջ ամրացնենք, որ մենք հայ ենք, ոչ թե երևանցի, կիրովականցի, իջևանցի... ՀԱՅ ԵՆՔ, ՄԵՐ ՀԱՅՐԵՆԻՔԸ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՆ Է, ու դրանով ամեն ինչ ասված է: Եկեք չօգնենեք դիմացինին միայն այն բանի համար, որ իր քեռու տղեն մեր կուրսից է եղել կամ մորքուրի հարսը մեր հարևանն է, եկեք մեր երկրի ներսում չմտնենք ինչ-որ նոր միջավայր ու սկսենք փնտրել մեր քաղաքի, փողոցի, շենքի, մուտքի բնակիչներին, որ իրենց հետ ընկերություն անենք, իրենց պաշտպանենք... Եկեք միասնական ազգ դառնանք, պահպանելով մեր լավ ավանդույթները՝ դրանք դարձնենք բոլորինը: Ամեն տոն մեր հանրապետությունում, մեր ամբողջ ազգի համար լինի մի օր, ոչ թե ասենք Վարդավառը Երևանում նշեն մի օր, Տավուշում՝ մի այլ: Թվում է, թե մանրուքներ են, բայց այս մանրուքներն են ձևավորում ազգային մենթալիտետը: Իսկ եթե ազգային մենթալիտետ չկա, ուրեմն ազգն էլ, որպես միասնական համակարգ, չի լինի: Մենք հիմա չենք գիտակցում, թե մեր շուրջը ինչ է կատարվում, բայց հավատացեք ինձ, լավ բան մեզ չի սպասվում, եթե այսպես շարունակենք:
Մեզ պետք է ինչ-որ գաղափար, որի շուրջ կհամախմբվենք: Պայմանականորեն դա կարող ենք համարել մեր անկախությունը կամ ավելի շատ տարածված, բայց դեռ չկիրառվող՝ «մեկ ազգ, մեկ մշակույթ»-ը, որին ես կավելացնեի՝ «մեկ հայրենիք»-ը: Միայն գաղափարի ներքո համախմբված համայնքն է անպարտելի:
հ.գ. շարունակելի
Էջանիշներ