Մեջբերում Հարդ-ի խոսքերից Նայել գրառումը
Էսօր սույն թեմայով ընկերոջս հետ էի խոսում, դեպք պատմեց. մի անգամ մեկին թաղել են մի ծառի կաղքին, հետագայում, երբ ծառը մեծացել է, արմատը բարձրացել է ու դագաղն էլ հողի երես է հանել:

Այ սենց բաների համար եմ ասում, որ շատ բաներ ա պետք հաշվարկել մինչ գործելը, թե չէ ադրբեջանի դրոշի խայտառակության մեգա տեսակը կստանանք:
Մեջբերում Chuk-ի խոսքերից Նայել գրառումը
Բնապահպանական առումով՝ լավ բան է:
Էսթետիկական առումով՝ գեղեցիկ է:

Իրատեսական առումով՝ ուտոպիա է:



Հակազդեցության մեխանիզմներ՝ քարի գործ անողների գործին խփել:

Բայց սա ամենաանկարևոր մասերից է: Նման սովորություն մտցնելու համար առաջին անհրաժեշտությունը ուղղահայաց աճող արմատներով ծառն է: Որովհետև տարածվող արմատներովը կարճ ժամանակում անհնար են դարձնելու (կամ առնվազն խիստ դժվարացնելու) կողքը՝ որոշ ժամանակ անց նոր մարդ թաղելը: Ի՞նչ է, պետք է ծառի արմատները՝ ինչ-որ մեկի հուշ հանդիսացող ծառի արմատները կտրտենք: Որոշ ժամանակ անց իրար այդքան մոտ տնկված ծառերը դառնում են անտառ: Հե՞շտ է այդպիսի խիտ անտառում քո հարազատի ծառ գտնելը, նոր դիակին այդ անտառի միջով քո «հողատարածք» հասցնելը և այլն: Շատ թռուցիկ եմ գրում: Բայց սա բազում խնդիրներ է առաջացնում:
Ժողովուրդ, ես չեմ ակնկալում, որ գերեզմանին ծառ տնկելը միանգամից ինչ–որ որոշումով սովորույթ է դառնալու, ու էսօր–վաղը ողջ ժողովուրդը հենց տենց է անելու։ Սովորույթները քիչ–քիչ, տասնամյակների ու հարուրամյակների ընթացքում են ձևավորվում։ Բայց կարող ենք էսօր դրա սկիզբը դնել, նպաստել սովորույթի ձևավորմանը։ Ըատկապես որ, ինչպես թեմայում տարբեր մարդիկ նշեցին, Հայաստանի (և ոչ միայն) տարբեր շրջաններում գերեզմանին ծառ տնկելու նախադեպ տեսել են, նման սովորույթ եղել է ժամանակին։ Հետևաբար սովորույթը վերականգնելն ավելի հեշտ պիտի որ լինի։ Ուղղակի մեր էս տեխնիկայի ու ուրբանիզացիայի դարում տարվել ենք ամեն ինչ բետոնապատելով։

Իհարկե, տարբեր հանգամանքներ շատ կան, որ պիտի հաշվի առնվեն։ Ցանկացած նոր բան իր հետ տարբեր հարցեր է բերում։ Բայց կարծում եմ, եթե հիմնական գաղափարը մարդկանց սրտով լինի, գեղեցիկ թվա, մարդիկ կմտածեն, ընթացքում քիչ–քիչ տարբեր պրոբլեմների լուծումներ կգտնեն։ Մենք հնարամիտ ազգ ենք Պետք է ուղղակի էդ հնարամտությունը դրականին ուղղել։

Ինչ վերաբերում է արմատների պրոբլեմին, դրան էլ կարելի է լուծումներ գտնել։ Չտարածվող (ուղղաձիգ կամ կծիկի պես) արմատներով ծառեր շատ կան. օրինակ հենց կաղնին, ուղղաձիգ խորացող արմատներ է ունենում (համապատասխան գրականությունից էսօր ճշտեցի), ու սիրուն, դարավոր ծառ է։ Կարծում եմ հարմար կլինի գերեզմանոցների համար։
Ի վերջո, որտեղ որ շատ խիտ լինեն գերեզմանները, կարելի է ամեն մի ընտանիքի առանձնացված ցանկածատված տարածքում՝ ասենք տատիկ ու պապիկի համար ընդհանուր մի ծառ տնկել
Գերեզմանը գտնելու համար էլ կարելի է ճանապարհներին ցուցանակներ դնել։ Առանձնապես ծախսատար կամ բարդ բան չի։
Եվ այլն