Գերեզմանաքա՞ր, թե՞ գերեզմանաԾառ

[Արշակ]

…ու դա միայն «վերացականորեն», քանի որ, համաձայնվեք, որ, օրինակ թաղման ընթացում, քահանայի՝ «հարության վերաբերյալ» ընթերցանությունը վշտաբեկ հարազատներին չի մխիթարում ու սրտապնդում - ոչ այդ պահին, և ոչ էլ ԸՆԴՀԱՆՐԱՊԵՍ:

Դե եթե չմխիթարեր ոչ մի կերպ, երևի չէին էլ կանչի քահանային։
Բայց եկեք երկու տարբերակ դիտարկենք.
1. Հանգուցիալի հարազատները ռացիոնալ մտածող մոլի աթեիստներ են, իրանց համար հարազատը մահացավ, ուրեմն վերջ, էլ չկա, ցանկություն էլ չկա նրան կենդանի հիշելու, էդ դեպքում առնվազն ռացիոնալ տեսանկյունից պիտի որ ծառ տնկելու գաղափարը ընդունելի լինի։
2. Հակառակ դեպքը, երբ մահացածի հարազատն ուզում է, որ գերեզմանը մահացածի հետ կենդանի շփման, ապրած կյանքի հիշողությունների տրամադրի։ Այս դեպքում նույնպես ծառով գերեզմանատունը պիտի որ նախընտրելի լինի

Ինչևէ, չմանրանանք։
Քավ լիցի, ես ոչ մեկին չեմ կարող չեմ էլ ուզում պարտադրել ծառ տնկել։ Ընդամենը հնարավոր տարբերակ ենք քննարկում։ Ինչքանով այն հարազատ կլինի մարդկանց սրտերին, ներքին մղումներին, էնքանով կտարածվի ու քիչ–քիչ սովորույթ կդառնա։