Էս հատվածը ակումբի Ռիկի (Lanterfant) մասին ա
Ամիսներով ակումբ չէի մտնում, ու նամակ ստանալն ինձ համար անակնկալ էր: Մտածում էի՝ հերթական վիրտուալ հիվանդս էր, որին պետք է օգնեմ այնքան, որքան գիտելիքներս և հիվանդին չտեսնելը կներեն:
Բայց չէ... Մի մեծ նամակ եմ ստացել, որի պատճառն է դարձել «Գրքանմանը»: Մի շնչով կարդացի: Մի տեսակ անհավատալի էր թվում. հոլանդացի, որը հայերեն էր սովորում, մի մեծ նամակ էր գրել ինձ, որը, իր խոսքերով, ամենաերկարն էր իր գրած հայերեն նամակների մեջ:
Ընդհանրապես, երբ որևէ մեկն իմ գրածը կարդալով ոչ միայն մեկնաբանություն է գրում, այլև ինքն իրեն է ներկայացնում, պատմություններ պատմում, շատ եմ ոգևորվում: Բայց այս դեպքը յուրահատուկ էր, որովհետև ինձ գտել էր ակումբում «Հոլանդիա» բառը փնտրելով, որովհետև իմ մայրենի լեզվով գրել էի նրա հայրենիքի մասին:
Վիրտուալում ամեն ինչ հնարավոր է: Հատկապես ակումբում հաճախ են հայտնվում կասկածելի ինքնություններով մարդիկ: Բայց ես չէի ուզում հավատալ, որ նա հերթական սուտն է, հորինված կերպարը: Չէի ուզում մտածել, որ ինձ ծաղրում են:
Մյուս կողմից, ակումբցիներն էլ էին կասկած հայտնում՝ այդպիսով ստիպելով, որ մինչև վերջ չհավատամ:
Մի օր չդիմացա, ուղիղ հարց տվեցի.
- Դու իսկապե՞ս հոլանդացի ես:
Ստացա պարզ ու միամիտ պատասխան.
- Այո, իսկական ոսկեծամիկ հոլանդացի եմ:
Եվ հղում տվեց, որ նկարները տեսնեմ:
Այլևս չէի կարող չհավատալ, իսկ Հոլանդիա գնալս լավ առիթ էր, որ մինչև վերջ պարզեի՝ ով է:
Ուտրեխտում գտնվելուս վերջին օրը՝ ժամը 3-ին, պայմանավորվեցինք Neude հրապարակում գտնվող տարօրինակ արձանի մոտ, որի լուսանկարը հետագայում Երևանի այրիշ փաբերից մեկում տեսա ու բացականչեցի՝ ես այստեղ եղել եմ:
Թեև 2-3 րոպե շուտ էի գնացել, անմիջապես նկատեցի արձանի մոտ ծալապատիկ նստած երկար մազերով, կարպետե պայուսակով հոլանդացուն: Սկզբում ինձ չնկատեց, որովհետև հետևի կողմից էի գալիս: Հենց բավարար չափով մոտեցա, որպեսզի կարողանար ձայնս լսեր, որպես ստուգում ու որպես ողջույն ասացի.
- Բարև˜:
Կանգնեց, պատասխանեց ողջույնիս ու խնդրեց դանդաղ խոսել, որպեսզի հասկանա:
Ինքնուրույն հայերեն սովորած հոլանդացին նույնքան իրական էր և գոյություն ուներ, որքան ես ու դու, աշխարհի մնացած բոլոր մարդիկ:
Որոշեցինք քայլել ստվերոտ տեղերով. Ուտրեխտում շոգ էր:
Զրուցում էինք ամենատարբեր թեմաների շուրջ: Խոսում էր հայերեն, թեև բավական դանդաղ: Եթե որևէ բառ չէր իմանում, անգլերեն համարժեքն էր ասում: Իսկ ես երբեմն-երբեմն ստիպված էի լինում մի բանը մի քանի անգամ կրկնել, որ հասկանա, բայց համառորեն անգլերենի չէի անցնում:
Չնայած նրան, որ բավական դանդաղ էր խոսում, ինձ զարմացնում էր, թե որքան շատ բառ գիտի: Երևի ավելի շատ, քան սփյուռքից ժամանող մեր բարեկամները, որոնք սիրում են տեղի-անտեղի արանքներում անգլերեն բառեր խցկել:
- Հարուստ բառապաշար ունես,- հիացած ասացի:
- Հարուստ բառա... ի՞նչ:
Ինձ դուր էր գալիս, որ Ռիկը հայերեն ասում էր նաև այն բառերը, որոնց փոխարեն մենք օտարալեզու համարժեքներ ենք օգտագործում:
- Գնանք ջրանցքի մոտ՝ սրճարան:
Եթե թերթեք այս տետրս, կտեսնեք, որ «ջրանցք» բառի փոխարեն գրել եմ «կանալ», որովհետև որոշ դեպքերում չեմ հիշել հայերեն համարժեքը, իսկ հետագայում ավելի հարմար ու հարազատ է եղել օտար տարբերակը: Ամեն դեպքում, երբ տեքստս սկսեցի հավաքել, բոլոր կանալները ջրանցք դարձան:
Իսկ Ռիկն ինձ ստիպեց հասկանալ, որ բոլոր իսկական հայերեն բառերը կիրառելի են, ու եթե հոլանդացին դրանցից խույս չի տալիս, հայը ընդհանրապես չպետք է մտածի դրանց՝ ոչ գործածելի լինելու մասին:
Էջանիշներ