Կյանքը ափիս մեջ

[Դեկադա]

Կահույքի մասերից ամենից շատը գնհատում եմ աթոռը: Ինչքա՜ն արտոնություններ ա տալիս... կարաս նստես ոտքերդ դնես սեղանին: Ո՞վ կհամարձակվի նկատողություն անել: Կարաս բռունցքդ սեղանով խփես: Դիմացե՛ք. չէ՞ որ տակիս աթոռ կա, էն էլ ինչպիսի: Էնքա՜ն արտոնություններ կան էտ չորսոտանում մեջ: Հա էն մնացածն էլ են չորսոտանի: Մարդն էլ երբեմն դառնում ա չորսոտանի ու սողեսող հասնում ա էտ աթոռին: Բայց հասնում ա չէ՞: Ու հետո, հենց նստում ա, մենակ տեսնել ա պետք թե ոնցա մոռանում իր նախկին կարգավիճակը: Կասես հենց նոր լուսնից իջավ ու դեռ սկաֆանդրն էլ չի հասցրել հանել: Ու հիմա էլ մի քիչ շշմած, մի քիչ զարմացած հայացքով նայում ա չորս բոլորը.
- Հա՛, ի՞նչ: Գիտեք սողալը հեշտ ա՞:
Ու չգիտես ինչի իրան թվում ա, որ ինքը խելացի ա: Կուզի ծամոնի պես կկպնի առաստաղին ու ընդեղից կնայի ներքև: Տեսնե՞ս էտ կպած վիճակում ինքը պոկվելու վախ չի՞ ունենում: Չէ երևի, այլապես էտ վախը գոնե չէր թողնի ու սովորական չորսոտանի աթոռը գահի տեղ օգտագործել:


...փաստորեն աթոռը նաև վախի զգացումն ա մեռցնում:

[Դեկադա]

Մարդկային հարաբերությունները... ոնց կուզեի իրանք էլ էս շան նման լինեին:

... բայց... վախեցա...վախեցա կորցնելուց....չեմ ուզի երբեք ունենամ նման զգացողություններ...

[Դեկադա]

Անձևանոց եմ ուզում: Զոնտիկ...
...պաշտպանվելու...միանգամից դույլով գլխիս լցված անձևից: Պահպանվելու...մեծ մեծ զոնտիկ եմ ուզում: Որ ամբողջ տարածքը փակի ու մենակ աչքիս առաջը տեսնեմ, մեկ էլ ոտքիս տակը: Վերև նայել չեմ ուզում: Մանանաները վերևում են ձեռքս չի հասնում բռնել, իսկ իրենք էլ իրենց կամքով չեն թափվում: Փաստորեն ես իրանց չեմ գայթակղում: Բայց իրանք ինձ խելքահան են արել:
Կողքերս էլ չեմ ուզում նայել: Աջից ձախից հրում են էնքան, որ տարածքս նեղանում ա... ես լայն տարածք եմ ուզում: Ինքս էլ եմ սովորել պաշտպանվել: Տարածքս պահելու ձևերը գտել եմ, բայց աշխատում եմ կողքերս չնայել...ինձ նվաստացած չզգամ...ի վերջո երբեմն անձնական տարածքից դուրս եմ գալիս...իրենց հաշվին: Բա արժե՞ կարմրել:

...Զոնտիկ եմ ուզում... չէ զոնտ...իկ-երը փոքրերի համար են, իսկ ես վաղուց արդեն մեծ եմ...

[Դեկադա]

... առանց պարտավորությունների: Ինչքան շատ գլխացավանքներից ա ինքը ազատում: Չկան պարտավորություններ, չկա պատասխանատվություն:

... բանակում չկա: Էս թեման մտնելուց անկախ ինձանից մեղքի զգազում եմ ունենում:

...հասարակությունում: Ընկի մեռի... ես հոմ պարտավորված չեմ քեզ օգնելու:

... բայց մի դեպքում սիրեցի... երբ առանց պարտավորությոնների ինձ օգնում են... սիրեցի և բառը և արտաբերողին:

[Դեկադա]

Վերջին ժամանակներս ինձ բռնացնում եմ էն մտքի վրա, որ չափից դուրս շատ եմ զարմանում… Չէ: Մարդկային գործողությունների վրա չեմ զարմանում: Բոլորից ամեն ինչ կհավատամ: Չեմ զարմանա երբ իրար կսպանեն: Չեմ զարմանա երբ իրար տակ կփորեն...հարազատները մի կտոր ավել պատառ ստանալու համար: Չեմ զարմանա, երբ...

...բայց զարմանում եմ մարդկային զգացմուքների վրա: Երբ կյանքի թոհ ու բոհով չանցած երիտասարդը հիասթափվում ա, որովհետև իրեն մերժել են: Հիասթափվում ա, որ ինքը չի ստանում էն ինչը ուզում ա: Զարմանում եմ երբ ասում են անկապ ա: Երբ աչքերիս մեջ նայելով ասում են.
- Դու չես հասկանա:
Մի՞թե...երբեմն ինձ համեմատում եմ: Իմ սերունդը նոր սերունդը: Ինձ՝ իրենց: Եզրեր քիչ եմ գտնում: Ու զարմանում եմ, որ հիմա եմ զարմանում: Մենք՝ այնժամանկվա երիտասարդներս չէինք հիասթափվում՝ կյանքից չէինք հիասթափվում: Իհարկե ամենքիս կյանքում էլ լինում էին պահեր երբ թվացյալ դժբախտությամբ էինք պարուրված: Բայց մեր աչքերում դեռ կար կայծը, դեռ կար հավատը: Իսկ հիմա... Հիմա նույնիսկ իմ 11- ամյա աղջնակը երբեմն կյանքը էնքան դժգույն գույներով ա ներկայացնում, որ մտածում եմ.
- Տեր աստված, բայց չէ՞ որ մենք իրեն փայփայում ենք հեռու հոգսերից… Իսկ գուցե իրենք զգո՞ւմ են: Ինչքան էլ ձեռքդ կրակի մեջ ինքդ գցես գուցե իրենք էլ ե՞ն վառվում:

Բայց չէ՞ որ իմ կրակն ավելի այրող էր: Անգամ սպինեը մնացել են… Միթե՞ դա պետք ա պատճառ դառնար չսիրելու կյանքը…

...սիրե՛ք կյանքը… դեռ ժամանակ կունենաք նրա ապտակները ստանալու…

[Դեկադա]

Սովորաբար ուրախությունը ինձ այցի ա գալիս անսպասելի… Իսկ տխրությունս միշտ պատճառաբանված ա լինում:

[Դեկադա]

Էսօր գալուց էլի էս ծառը աչքովս ընկավ ու արդեն քանիերորդ անգամ նորից մտքովս անցավ մինչև հիմա դեռ միակը մնացած միտքը.« Միակ բանը որից վախենում եմ դա ժամանակն ա, ու լավագույնը, որ կարամ անեմ դա ոչինչ չանելն է»:

... կարոտել եմ... նամակներին, գրելուն: Ես էն գլխից էլ սիրել եմ գրելը: Իմ մոտ խոսալը մի քիչ դժվար ա ստացվում, բայց երբեմն ուրախանում եմ, որ էն մտքերը որոնք գրում եմ չեն բարձրաձայնվում: Իրենք թող էտպես էլ մնան: Գուցե հետո զղջամ ավելորդ անգամ հույս տալու համար, իսկ հնարավոր էլ ա, որ զղջամ միակ շանսս կորցնելու համար: Մեկ մեկ մտածում եմ, երանի մտքերս էտ պահին կարդան... հետո էլ մտածում. ո՛չ, թող մնամ անհասանելի:

... 8-րդ դասարանում առաջի անգամ նամակ ստացա դասընկերուհուցս: Հասցրել էր իմ մեջ տեսնել իր նմանակին: Հետո որոշեցի նամակ գրել մամայիս, բայց պատռեցի: Չուզեցի ցավ պատճառել:
... հետո սկսեցի նամակ գրել քրոջս որն արդեն Պիտերում էր, բայց իրա գրածներից էտպես էլ բան չէի հասկանում: Ձեռգիրը լավը չէր ու էտ նամակները վերջնականապես կարդացի միայն իր Հայաստան վերադառնալուց հետո: Էտ ժամանակ միակ նամակը, որը հասկանում էի մամայիս գրածներն էին ու արի ու տես ինքը գրում էր էն ինչը ես էի ասելու թերևս դեռահաս աղջնակ լինելով: Փաստորեն լավ էլ հասկացել էր ինչ եմ ուզում, պարզապես ինքն էլ ինձ չէր ուզում ցավ պատճառել: Ոչ մեկիս չէր ուզում դա պատճառել:

...հետո...հետո մի անգամ նամակ գրեցի ամուսնուս...պարզվեց, որ մեր մոտ էս էն դեպքն ա երբ խոսալը ավելի լավ ա ստացվում:


... հետո երբեմն երեխաներս սկսեցին ինձ նամակ գրել. մանավանդ աղջիկս... սիրո բացատրություններ...թեպետ տղաս ավելի զգայուն է:

...հետո... մի օր էլ վերցրեցի ու ինչքան նամակներ կային պատռեցի ու մոխրացրեցի: Չէի ուզում ինձ ուղղված խոսքերը որևէ մեկը երբևէ կարդա:

...հետո... իսկ հիմա տարիներ անց ինքս ինձ բռնացնում եմ նրա վրա, որ ես գրում եմ ու էտ գրածներս կարդում են... ակումբն ա կարդում...

...ինչե՜ր ասես որ չի անում ժամանակը

...տեսնես ինչի՞ պատռեցի, իսկ հիմա կարոտել եմ...նամակներիս եմ կարոտել...ալբոմի թղթի վրա գրած նամակներիս...

[Դեկադա]

Աղջիկս ամբողջ դասարանում / և ոչ միայն/ աչքի ա ընկնում շատ խոսալով: Մեկ մեկ ինձ թվում էր, որ ինքս լինելով քչախոս ես եմ դրա վրա կենտրոնանում: Բայց հետո պարզվեց, որ չէ, լավ էլ խոսում ա: Նույնիսկ բողոքում էր երբ հերթական անգամ տեղը փոխելուց հետո կողքի նստողը քչախոս էր դուրս գալիս: Ու դրանից ելնելով ամեն առավոտ դասի ճանապարհելուց առաջի խոսքս լինում ա.
- Քի՛չ կխոսաս:
Ինքն էլ միշտ ժպտում էր ու ասում.
- Երբե՛ք:
...էսօր պիտի գնա պարապմունքի ու սովորականի պես դուրս գալուց ասում եմ անգիր արած խոսքերս.
- Մանե, քի՛չ կխոսաս
- Մա՛մ, ես գնում եմ սովորելու ո՛չ թե խոսալու- եղավ պատասխանը:

... փաստորեն աղջնակս մեծանում ա: