"Sir, do you have a moment to talk about our lords and saviors the Daleks?"
Voice of the Nightingale - իմ բլոգը
Դժվար բան ես ասում, Սոֆ ջան:
Մանավանդ եթե հաշվի առնենք էն փաստը, որ կարդացել եմ 2 օրում, վատ լուսավորության պայմաններում,
հաճախակի ընդհատումներով...
Բայց ամեն դեպքում էս գործը կոնկրետ իմ համար մի ամբողջություն ա, որը առանձին մասերի բաժանելով
իմաստը կորցնում ա /կռուծիտ չեմ լինում/
Կարամ նշեմ, որ իմ համար ամենատպավորիչը էն աղջկա մղձավանջային երազն էր /չնայած
ամբողջ սյուժեն ա երազ/, ու մեկ էլ վիպակի ավարտը:
![]()
Ջեկի կյանքի վերջին չորս րոպեների մասին մի փոքր երկար
Կարդացի ոչ մեկ անգամ, եկա եզրակացության՝ բոլոր կերպարները հենց Դուք եք, Դուք, Ձեր անձը: Դուք չեք երևակայում, Դուք չեք անդրադառնում Ձեր շրջապատում կամ աշխարհի որևէ կետում ապրող որևէ իրական մարդու հոգեբանության: Դուք չեք հենվում մեկ այլ իրական, ռեալ մարդու հոգեբանության վերլուծության վրա, դրա համար էլ դիմում եք ռուսերեն կամ այլ օտար լեզվի, այդպիսով, Դուք ստեղծում եք մի իրականություն, որը, ըստ էության, աշխարհի որևէ կետում գոյություն չունի, կա միայն Ձեր գլխում, Ձեր երևակայության մեջ: Նույնը վերաբերում է նաև իրավիճակներին, որոնցից կազմված է ողջ սյուժեն: Դուք ստեղծել եք հոգեբանական հետաքրքիր խաչաձևումներ, բայց «ստեղծել» հասկացությունը այստեղ սխալ է օգտագործել, որովհետև Դուք չեք ստեղծել, Դուք ապրել եք. Ջեկը, Ջորջը, Ալեքսը, բոլոր կերպարները Դուք եք, որպեսզի հոգնակիով չհասկանաք, ասեմ բոլոր կերպարները Դու ես: Դու նույնիսկ հեղինակը չես, քո երևակայության մեջ անձի երկվություն է, այն էլ թե քանի¯ անձերի: Մարմնական սեր ( գովելի է, որ մանրամասն տեսարանները ծայրահեղ չեք նկարագրում), սպանության երևակայություն, արյուն, հարց է բռնաբարությու՞ն, թե՝ ո՛չ, ինչ-որ աղջկա կտրված կոկորդ, գլուխը քարով ջարդելու տեսարան, մորը մահ ցանկանալ, հորը՝ մարմնական սիրո լկտի առաջարկություն: Նշվածները ագրեսիայի դրսևորումներ են… Դու կարողանում ես քո մեջ գտնել քո թաքուն կողմերը, բնազդները, ցանկությունները և հակասելով ինքդ քեզ՝ իդելաները: Գտնում ու բացում ես քո մեջ, դնում ես երչևակայական իրականության մեջ, եթե Օրինակ, Դու Ջեկը լինեիր ու չկողմնորոշվեիր սեփական սեռի հարցում, եթե ձգտեիր ինքնասպանության, եթե հայտնվեիր սեփական գերեզմանում, եթե տեսնեիր բռնաբարված ու մութ անկյունում մորթված աղջկա, եթե անձամբ այդ աղջիկը լինեիր, Դու ապրում ես բոլոր կերպարների կյանքով, դա քո թաքնված էությունն է… Նրանք Դու ես: Հենց դա է ապացուցում թվացյալ գլխավոր կերպարների կիսախելագարությունը, վերջնական ավարտում բոլորի մահը: Բոլորի փոխարեն Ալեքսի կյանն է եզակի: Նա կարող էր փրկվել միայն ապագա երեխայի «Շնորհիվ»: Բայց Ջեկը ապրում է նաև ջրի տակ լինեու զգացումը: Դու Ալեքսին էլ Ջեկի կերպարի մեջ ես դնում՝ Ֆիոլետովի մազերով աղջկա՝ ֆիոլետովի մազերով մահվան մեջ ես դնում: Վերոնշվածին ապացույց գալիս է պատվածքի սկզբում տրված նախադասությունը (ներեցեք, որ թարգմանել եմ)` «Մարդ, որը չկա ոչ մի տեղ, բացի մեռնող հիշողություններից»: Ամեն ինչ ընդամենը 4 րոպե ձգվող խառնիճաղանջ հիշողութուններից բաղկացած իրավիճակ է՝ մտքեր, գաղափարներ, ապրումներ՝ կտրտվող, չկրկնվող, սիմվոլիկ: Ձեր՝ Բոլորի մահը՝ սպանությունը չկա, կա խելագար մտքի ինքնասպանություն բոլոր կերպարների մեջ: Ընդհանուր մտահղացումը հանճարեղ է, եզակի, չկրկնվող՝ անգամ որոշ սարսափ ֆիլմերի մեջ: Ունեք հիրավի զարգացած երևակայություն, այդպիսիք կարող են ունենալ խելագարները, ովքեր ապրում են իրենց ստեղծած իրականության մեջ (վերջերս տեսել եմ), բայց քանի որ գիտակցում եմ, որ Դուք ադեկվատ անձ եք՝ կարդացած ու գրագետ, պետք է նշեմ, որ այս դեպքում Ձեր գերզարգացած երևակայությունը Ձեր առավելությունն է համենայն դեպս իմ ճանաչած շատ ու շատ հեղինակների հանդեպ: Անկերծ ասեմ, եթե օգտագործեք Ձեր միտքը հայ իրականությունում առկա խնդրահարույց միջադեպերին ու անհատներին անդրադառնալուն, Դուք հիրավի արդիական և երկարակյաց գործ կստեղծեք: Որքանով տեղյակ եմ այսօր Երևանում գործում է դեռահասների՝ ինքնասպանության մտքով ապող մի խմբակ: Չեք կարծում, որ, օրինակ, նրանց համար Ձեր գործը գտածո է՝ ինքնասպանության քայլ անելու հետաքրքրության տեսանկյունից: Իհարկե ներեցեք, բայց ինչ՝ եթե անդրադառնաք հենց այդ խմբի ներսում գոյություն ունեցող խնդիրին՝ ինչն է տանում դեռահասին ինքնասպանության: Այդ հարցի պատասխաններից մի քանիսը գիտեմ՝ ամենաառաջինը՝ հենց «Դեռահասությունը»: Կարծում եմ Ձեր երևակայությունը շատ ավելին է իվիճակի… Շատ կցանկանայի հայերենով ու հայեցի մտածելակերպով գործ ընթերցել, այդ դեպքում կարծում եմ դա կլինի չափազանգ տեղին: Կցանկանայի առանձին տեսարանների անդրադառնալ մի փոքր ավելի մանրամասն, սակայն խոսքս չափազանց երկարեց, եթե դեմ չեք լինի կուզենայի շարունակել: Միայն Ձեզ ուղղված մի խնդրանք ունեմ, ես անգլերենից այնքան հարուստ գիտելիքներ չունեմ, որ կարողանայի թարգմանել յուրաքանչյուր ենթավերնագիր, եթե Ձեզ համար դժվար չի լինի, ապա կխնդրեի ներքևում գրեիք անգլերեն ենթավերնագրին համարժեքը, միայն թե ո՛չ թե հայերենով, ա՛յլ ռուսերենով:
Ohanyan, շնորհակալ եմ գնահատականի ու վերլուծության համար, ինչպես նաև վերնագրման վերաբերյալ հարցի համար, քանի որ դասական երաժշտությունից կամ կաթոլիկ մեսսայի կառուցվածքից բավականաչափ գիտելիքներ չունեցող մարդկանց այն իսկապես կարող է շփոթեցնել:
Նախ, կուզեի նշել «չորրորդ պատի» գեղարվեստական կոնցեպցիան, որն առանձնապես հատուկ է կինոֆիլմերին, բայց գրքերում էլ, իհարկե ավելի աբստրակտ տեսքով, այն առկա է: Այսպես կոչված «չորրորդ պատի» հետևում է գտնվում ոչ միայն ընթերցողը, այլ նաև հեղինակը (եթե, իհարկե, շարադրանքն առաջին դեմքից չի): Ընդհանրապես, գրքի հերոսները պատկերացում չեն ունենում այն ամենի մասին, ինչ գտնվում է «չորրորդ պատի» հետևում: Իսկ երբ պահի տակ սկսում են դիմել, ասենք, հեղինակին, ընթերցողին, կամ էլ հեղինակն է դիմում հերոսներին, գործ ունենք «չորրորդ պատի խախտում» գեղարվեստական հնարքի հետ, որը սովորաբար հումորային գրականության մեջ է կիրառվում, կամ էլ որպես «deus ex machina»: Իմ դեպքում ես այն կիրառել եմ թեթև երկխոսության համար:
Ռուսերենով գրելու կապակցությամբ, կարելի է ասել, ռուսերենն իմ մայրենի լեզուն է, դրա համար էլ հայերեն ծավալուն ստեղծագործություններ չեմ գրում, ու չեմ կարծում, թե երբևէ կգրեմ: Ու չեմ էլ կարծում, թե դրա կարիքն ինչ-որ մեկն առանձնապես ունի:
Իսկ հիմա անդրադառնանք վերնագրմանը: Requiem-ը (Missa Pro Defunctis) կաթոլիկ մեսսա է (պատարագ) մեռելների համար, ինչպես նաև այդ պատարագի երաժշտական ֆորմատ: Տվյալ դեպքում ես օգտվել եմ ոչ թե միջնադարյան, այլ դասական ու ռոմանտիկ շրջանների ռեքվիեմային կառուցվածքից:
Նշեմ նաև, որ ի սկզբանե շարադրանքը գծային էր (գործողությունները տեղի էին ունենում ժամանակագրական հաջորդականությամբ): Կառուցվածքը որոշելուց հետո ես ըստ այդ կառուցվածքի շարադրանքի սյուժեի քարտեզ նկարեցի ու ըստ քարտեզի գծային շարադրանքը մասնատեցի ու վերադասավորեցի: Որոշ մասեր այս տարբերակում ընդհանրապես չկան, մասնավորապես՝ Էրիկի ու Ջեկի կոնֆրոնտացիան (այստեղ միայն առաջին բախումն է ու հանգուցալուծումը), Դանայի սյուժեի գիծը և այլն:
Այժմ՝ վերնագրերն իրենց բացատրություններով.
Introitus - «Մուտք»
Kyrie - լրիվ անվանումը՝ «Kyrie Eleison», «Տեր Ողորմեա»
Dies Irae - «Ցասման Օրը»
Rex Tremendae - «Սոսկալի Արքան»
Confutatis - «Մոլորյալները»
Lacrimosa - «Արտասվաբեր»
Hostias - «Զոհեր»
Sanctus - «Սրբազան»
Agnus Dei - «Գառն Աստծո»
Lux Aeterna - «Մնա Լույսի Մեջ»
Հուսով եմ՝ բավականաչափ պարզաբանեցի)))
Սեռական բնույթի տեսարանները չմանրամասնելն էլ իր նպատակն ունի՝ վիպակում ամեն ինչ իր նպատակին է ծառայում, ու նկարագրված է այն չափով, որքանով նշանակում է այն, ինչ պետք է նշանակի: Ու եղածից այն կողմ գնալն իրականում ավելորդություն կլիներ: Ոչ թե ինչ-որ բարոյահասարակական սահմանափակումների հետևանքով:
Հետո՝ ի մերջո, սա գեղարվեստական աշխատանք է, ոչ թե անատոմիայի դասագիրք![]()
"Sir, do you have a moment to talk about our lords and saviors the Daleks?"
Voice of the Nightingale - իմ բլոգը
Ohanyan (16.10.2010)
Օրինակ, այ այս հատվածում բավականին էական սիմվոլիկ բան բաց թողեցիք (չհաշված մեկնաբանության բարոյախրատական էությունը):
Իմ տարբերակը վերևում մեջբերված հատվածի շրջումն էր (The Doors խմբի «The End» երգից), որն իրականում Թեբեի Էդիպ արքայի մասին հունական լեգենդի յուրովի վերապատմում է:Father. - Yes, son? -I want to kill you.
Mother. - Yes, son? - I want to fuck you.
Հետո՝ չմոռանանք, որ աշխատանքը պսիխոդրամա է: Սխալ կլինի ասել, թե բոլոր հերոսները ես եմ, թեև ամեն մեկի մեջ ես կամ: Կարելի է ասել՝ ես փոքր դերասանական կազմով բեմադրել եմ մեծ պիես, ու նույն դերասաններին մի քանի դեր է հասել: Դերասանները ես եմ: Դերերը՝ ոչ:
Բարդոտ կոնցեպցիա է, բայց ինչպիսին ստացվել է, այնպիսին է)))
"Sir, do you have a moment to talk about our lords and saviors the Daleks?"
Voice of the Nightingale - իմ բլոգը
Չգիտեմ հետաքրքիր կլինի, թե՝ ո՛չ, բայց մի երկու խոսք մանրամասն եմ ուզում նշել: Ինչ ասեմ չդիմացա, պետք է գրեմ: Հենց սկզբից տղամարդու մոտ սեփական խեղճության զգացումը իսկապես կատաղության նոպա է առաջացնում, մանավանդ պարզ նկատվում է այդ տղամարդու անօգնական վիճակը: Հետաքրքիր սիմվոլիկա կար ճանճի և մահվան միջև տարված համեմատության մեջ, ըստ էության այստեղ մկան դիակը, աղջկա, ճանճի և նույնիսկ ինքնասպանի մահը՝ սրանք արդեն տրամադրող սիմվոլներ են այն մասին, թե ավարտում ինչ է սպասվում: «I hate myself for loving you»,- տվյալ պահի ապրումը ընդգծեց: Անցնենք առաջ. մի կետ նշենք՝ բոլոր սիրված աղջիկների մեջ քմահաճություն կա, որը ձգտում է իրեն պաշտող տղամարդուն նյարդային նոպայի հասցնել, դա բնազդի մակարդակի վրա է, անգիտակցաբար դրդում են տղամարդուն ագրեսիայի հենց իրենց հանդեպ, չհասկանալով, որ դա կիրք չէ, այլ տնավրի ասած պրոֆիլակտիկ ծեծ: Տեսարանը հաջողված էր: Աղջկա ֆիոլետովի մազերը և ծաղկի թերթերի գույնը, շպրտված ծաղկի պատկերը առաջին հատվածում և վերջին հատվածում մահը՝ իբրև Էշլին, Սև մայրը, սա կարելի է անվանել կոմպոզիցիոն շրջափակում: Այլ տեսարան. արյունից դատարկվող մարմնի ապրումը կետիկ-կետիկ մանրամասնությամբ նկարագրվում է: Չնայած ես կողմ չեմ գրականության մեջ նման տեսարանների նկարագրության, այնուամենայնիվ, սա կարող էր ֆիլմի լավ սյուժե լինել, բայց դե ուժեղ ագրեսիա է առաջացնում, ֆիզիկական բռնկում, որի հետևանքում ենթագիտակցականի կենդանականն է սկսում խոսալ: Անձամբ ես կարդալու ընթացքում զայրույթ ապրեցի: Հա՛, մեկ ել տեղ-տեղ սեռի խնդրառության շփոթ կա, սկսում ես շփոթել խոսքը իգական թե արական սեռի ներկայացուցչի մասին է: «Confutatis» գլխում ընթերցեք այն հատվածը, ուր գրված է հետևյալ նախադասությունը (կներեք թարգմանության համար)՝ «Այդ ժամանակ և ես հասկացա, որ նրանք մեզ հետ ավելի շատ ընդհանրություններ ունեն, քան մենք սովոր ենք կարծել»: Հնարավոր է դա արագ գրելու հետևանքում տառասխալ է, բայց հետաքրքիր է նպատակային է, որ սեռերի շփոթ առաջանա, թե պատահական տառասխալներ են: Հա մեկ ել լավն էր «Դա միայնակ մարդկանց անեծքն է». կային հատվածների մեջ իմաստն ընդգծող արտահայտություններ: Օրինակ՝ «Չվստահող սեփական վստահությանը, և հասկացող յուրաքանչյուրի դավաճանությունը»,- սա միայն միայնության զգացողություն չէ, այլև տղամարդու ինքնաթերագնահատում: Կառուցվածքը բացատրելու համար շնորհակալություն, իմաստ կար: Ուղղակի, անկեղծ ասեմ, մտածողութունը հետաքրքիր է, բայց սարսափելի օտար է: Տեսողական մակարդակի են պատկերներդ, բայց իրոք շատ օտար են: Մտածողությունն է օտար…
Rhayader, շնորհավորում եմ, ի դեմս Ohanyan ի իսկապես քեզ արժանի քննադատ գտար: Չնայած գրում է, որ, բայց դա իրեն չի խանգարել ստեղծագործության որոշ հատվածներ մի քանի անգամ վերընթերցել ու այստեղ շատ դիպուկ ու մանրամասն վերլուծություն գրել: Ինչն իսկապես հարգում եմ:մտածողութունը հետաքրքիր է, բայց սարսափելի օտար է: Տեսողական մակարդակի են պատկերներդ, բայց իրոք շատ օտար են: Մտածողությունն է օտար…![]()
Դե, եթե ճիշտ եմ հիշում, այդ ամենը բառացիորեն գրված էր:
Բոլոր չէ: Ինֆանտիլ, մակերեսային ու դրամայի սիրահար աղջիկների մոտ:Անցնենք առաջ. մի կետ նշենք՝ բոլոր սիրված աղջիկների մեջ քմահաճություն կա, որը ձգտում է իրեն պաշտող տղամարդուն նյարդային նոպայի հասցնել, դա բնազդի մակարդակի վրա է, անգիտակցաբար դրդում են տղամարդուն ագրեսիայի հենց իրենց հանդեպ, չհասկանալով, որ դա կիրք չէ, այլ տնավրի ասած պրոֆիլակտիկ ծեծ:
Աղջկա մազերի գույնն ու ծաղիկը բնավ սիմվոլներ չեն ուղղակի իմաստով. կարելի է ասել, փաստի նկարագրություն: Կիրառված գրական հնարքներից մեկը հենց այն է, որ փաստերն ու մետաֆորաները միահյուսված են իրար հետ: Իրականում ես թաքնված կոնցեպցիա ունեի՝ գիտակցաբար ստիպել ընթերցողներին տեսնել բաներ, որոնք չկան: Հենց դա էլ անում է իմ հերոսը: Իրականում ես ընթերցողին բերում եմ հերոսի վիճակին: Գոնե ինչ-որ չափով:Տեսարանը հաջողված էր: Աղջկա ֆիոլետովի մազերը և ծաղկի թերթերի գույնը, շպրտված ծաղկի պատկերը առաջին հատվածում և վերջին հատվածում մահը՝ իբրև Էշլին, Սև մայրը, սա կարելի է անվանել կոմպոզիցիոն շրջափակում:
Փաստորեն, ցենզուրայի կողմնակից եք:Այլ տեսարան. արյունից դատարկվող մարմնի ապրումը կետիկ-կետիկ մանրամասնությամբ նկարագրվում է: Չնայած ես կողմ չեմ գրականության մեջ նման տեսարանների նկարագրության, այնուամենայնիվ, սա կարող էր ֆիլմի լավ սյուժե լինել, բայց դե ուժեղ ագրեսիա է առաջացնում, ֆիզիկական բռնկում, որի հետևանքում ենթագիտակցականի կենդանականն է սկսում խոսալ:
Նպատակային է արված:Հա՛, մեկ ել տեղ-տեղ սեռի խնդրառության շփոթ կա, սկսում ես շփոթել խոսքը իգական թե արական սեռի ներկայացուցչի մասին է:
Լրիվ համաձայն եմ: Իմ գրածներն ու մտածողությունն իսկապես ձեզ օտար են: Մեկնաբանությունը կարդալով, կարող եմ այդքանն ասել:Ուղղակի, անկեղծ ասեմ, մտածողութունը հետաքրքիր է, բայց սարսափելի օտար է: Տեսողական մակարդակի են պատկերներդ, բայց իրոք շատ օտար են: Մտածողությունն է օտար…
"Sir, do you have a moment to talk about our lords and saviors the Daleks?"
Voice of the Nightingale - իմ բլոգը
Հայկօ (22.10.2010)
Այս պահին թեմայում են 1 հոգի. (0 անդամ և 1 հյուր)
Էջանիշներ