Ի՞նչ է նշանակում «պրոֆեսիոնալ գրող»

[StrangeLittleGirl]

Գիտե՞ք էս բանավեճն ինձ ինչ ա հիշեցնում: Կներեք կոպիտ համեմատության համար, բայց դե... որ մի անգամ ամբողջ ընտանիքով չէինք կարողանում մի հոգու բացատրել, որ ճիշտը ոչ թե «պատճե» ա, այլ «պատճեն»...

[Chuk]

Գիտե՞ք էս բանավեճն ինձ ինչ ա հիշեցնում: Կներեք կոպիտ համեմատության համար, բայց դե... որ մի անգամ ամբողջ ընտանիքով չէինք կարողանում մի հոգու բացատրել, որ ճիշտը ոչ թե «պատճե» ա, այլ «պատճեն»...

Բյուր ջան, արի բացատրեմ, կարող ա հասկանաս: Professional բառի իմաստներից մեկը.

Having or showing great skill; expert

Тhe Free Dictionary

[Հայկօ]

Ես պրոֆեսիոնալ ադմին չեմ ու ընդահանրապես մասնագիտությամբ ադմին չեմ
Հայկ ջան, ի տարբերություն շատ լեզվաբանների (իրականում իմ կողմից մեղք կլինի բոլորին այդպես անվանել) ես լեզվին որպես կաղապարված երևույթ չեմ նայում ու կանոններից դուրս ոչ մի բանի չնայում: Առաջընթա՞ց: Ես նման բան չեմ ասել: Զարգացումը պարտադիր չի առաջընթաց լինի: Կարելի է օրինակներ գտնել բազում բառերի, որոնք կորցրել ենք, գործածությունից հանել ենք, առաջնային իմաստն ենք կորցրել և այլն: Սա լա՞վ է: Ես նման բան չեմ ասել: Բայց եղելություն է: Կոնկրետ «պրոֆեսիոնալ» բառը... հմմմ... անկեղծորեն հուսով եմ, որ ժամանակն էս բառը ուղղակի սրբելու ու տանելու ա, բայց ներկայիս իր կարգավիճակը առավելապես իր որակական հատկանիշ ցուցանող իմաստն ա: Դու դա չե՞ս տեսնում: Ուսումնասիրի: Հեռու գնալ պետք չի, բոլորովին պատահական չի, որ բառը թարգմանվել ու մեզ հրամցվել ա արհեստածին «արհեստավարժ» բառով, պատահական չի, որ մեծամասնությունը որակական իմաստով են կիրառում, երբ ինչ-որ մեկի պրոֆեսիոնալությունից են խոսում, նկատի են ունենում ոչ թե իր աշխատանքը, այլ իր՝ տվյալ գործում վարպետությունը, ու լսողներն էլ հենց դա են հասկանում: Եղելությունը սա ա: Ու եղելությունն էն ա, որ նման դեպքերում բառարանից մեջբերումներ բերելը իրավիճակը չի շտկում:

Գրեթե բոլորս եթե նկատի ենք ունենում, որ Պողոսը լրագրությամբ փող ա աշխատում, բայց նրան այդ գործի վարպետ չենք համարում, ասում ենք «Պողոսը լրագրող ա աշխատում» կամ նման ուրիշ տիպի նախադասություն, բայց ոչ «Պողոսը պրոֆեսիոնալ լրագրող ա»: Սա ա եղելությունը: Չնկատելու՞ տանք իրականությունը:

Լրագրող Պողոսի օրինակը տեղին չի. գոյություն ունի կոնտեսքտ, գոյություն ունի մասնագիտական ժարգոն, գոյություն ունեն լեզվական նորմեր, ու ընդհանրապես՝ հազար ումի բան գոյություն ունի, որոնք մի լեզվական իրադրությունում քեզ կպարտադրեն ասել «լրագրող ա աշխատում», իսկ մյուսում՝ «պրոֆեսիոնալ լրագրող ա»: Համաձայնվիր, որ «պորֆեսիոնալ» բառը շատ ավելի նեղ շրջանակներում կարող է գործածվել, քան «էսինչ է աշխատում» արտահայտությունը. գրեթե բոլորի ասելը դեռ ոչ մի բան չի նշանակում, բառերը կիրառելիության օբյեկտիվ ցուցիչներ ունեն, որոնք դրանց ճիշտ ու սխալ, կամ հնացած ու նոր լինելու վրա բնավ չեն ազդում: Բառը «լավ մասնագետ» իմաստով օգտագործողների մեծագույն մասը նույնիսկ չի էլ կասկածում էդ բառի առաջին իմաստի մասին, ինչպես որ «համբյուր» երգող երգիչների մեծ մասը համոզված են, որ էդ բառը հենց «համբյուր» է, ոչ թե «համբույր»: Սխալը էս է: Ես երբ սխալ եմ տեսնում, չեմ համակերպվում դրա հետ, չեմ ասում՝ «մեծամասնություն, լեզվի մեջ մտնել, էլ ոչ մի բան չենք կարող անել» և այլն: Շատ լավ էլ կարող ենք, անկասկած՝ կարող ենք, ու համակերպվելը հաստատ լուծում չի:

[Chuk]

Լրագրող Պողոսի օրինակը տեղին չի. գոյություն ունի կոնտեսքտ, գոյություն ունի մասնագիտական ժարգոն, գոյություն ունեն լեզվական նորմեր, ու ընդհանրապես՝ հազար ումի բան գոյություն ունի, որոնք մի լեզվական իրադրությունում քեզ կպարտադրեն ասել «լրագրող ա աշխատում», իսկ մյուսում՝ «պրոֆեսիոնալ լրագրող ա»: Համաձայնվիր, որ «պորֆեսիոնալ» բառը շատ ավելի նեղ շրջանակներում կարող է գործածվել, քան «էսինչ է աշխատում» արտահայտությունը. գրեթե բոլորի ասելը դեռ ոչ մի բան չի նշանակում, բառերը կիրառելիության օբյեկտիվ ցուցիչներ ունեն, որոնք դրանց ճիշտ ու սխալ, կամ հնացած ու նոր լինելու վրա բնավ չեն ազդում: Բառը «լավ մասնագետ» իմաստով օգտագործողների մեծագույն մասը նույնիսկ չի էլ կասկածում էդ բառի առաջին իմաստի մասին, ինչպես որ «համբյուր» երգող երգիչների մեծ մասը համոզված են, որ էդ բառը հենց «համբյուր» է, ոչ թե «համբույր»: Սխալը էս է: Ես երբ սխալ եմ տեսնում, չեմ համակերպվում դրա հետ, չեմ ասում՝ «մեծամասնություն, լեզվի մեջ մտնել, էլ ոչ մի բան չենք կարող անել» և այլն: Շատ լավ էլ կարող ենք, անկասկած՝ կարող ենք, ու համակերպվելը հաստատ լուծում չի:

Հայկ, բառը հայերեն բառ չի ու բնականաբար իրա առաջնային իմաստը մեզ միլիոն տարի պետք չի:
Իսկ այ որակական հատկանիշ իմաստով կիրառության մտել ա հայերենում: Հայերենում պրակտիկորեն որևէ այլ իմաստով չի գործածվում:
Օրինակս տեղին էր, ճիշտ էր

[Հայկօ]

Բյուր ջան, արի բացատրեմ, կարող ա հասկանաս: Professional բառի իմաստներից մեկը.

Тhe Free Dictionary

Ըհըն, վատ իմաստ չի, ուղղակի չորրորդ իմաստն ա : «Ջարդել» բայի չորրորդ իմաստն էլ «մեծաբանելն» ա:

[Chuk]

Ըհըն, վատ իմաստ չի, ուղղակի չորրորդ իմաստն ա : «Ջարդել» բայի չորրորդ իմաստն էլ «մեծաբանելն» ա:

Այո՛, Հայկ, չորրորդն ա, բայց իմաստն ա: Իսկ հայերենում կիրառվում ա որպես առաջին իմաստ: Շրջիր, ուսումնասիրիր, քննիր, զննիր:
Հակառակը պնդել ուղղակի չես կարող:

Նորից եմ ասում: Բառի առաջնային իմաստը ես չեմ հերքում, այն կա: Բայց մենք գործածում ենք այդ «չորրորդ» իմաստով (այլ բառարաններում այլ համարի տակ կլինի): Ջարդել բառի մեծաբանել իմաստը չեմ նկատել որ կիրառենք, այլ բառերի 7-րդ իմաստ էլ ենք կիրառում:

[Հայկօ]

Հայկ, բառը հայերեն բառ չի ու բնականաբար իրա առաջնային իմաստը մեզ միլիոն տարի պետք չի:
Իսկ այ որակական հատկանիշ իմաստով կիրառության մտել ա հայերենում: Հայերենում պրակտիկորեն որևէ այլ իմաստով չի գործածվում:
Օրինակս տեղին էր, ճիշտ էր

Օրինակդ գիտե՞ս՝ ինչին էր նման: Ոնց որ ասես՝ մեծամասնությունը փայտի գործ անող Պողոսին ասում է «մեբելշիկ», ու մենակ մեր հարևան պրոֆեսորն է ասում «հյուսն», ուրեմն «հյուսն» բառը սխալ է: Ցանկացած բառ իր տեղն ու իր գործածողը ունի, էլի եմ ասում, էնպես չի, էլի, որ ով շատ է, նա է ճիշտը:

Հայերեն բառ չլինելն ու առաջնային իմաստի անկարևոր լինելը իրար հետ բացարձակապես ոչ մի կապ չունեն, պատճառահետևանքային կապի նշույլ անգամ չկա էդ երկու երևույթների միջև, բնավ չեն պայմանավորված միմյանցով, ու չգիտես ինչու՝ ինձ թվում է, որ դու դա լավ էլ հասկանում ես : Ի՞նչ «բնականաբար», ի՞նչ բան: Ես նյարդայնանում եմ, երբ ամեն քայլափոխի էդ բառի անտեղի գործածությանն եմ հանդիպում, բայց ավելի եմ նյարդայնանում, երբ փորձում ես էդ սխալ գործածությունը արդարացնել: Եթե դու, երկրորդը, երրորդը, ովքեր դեռ ունակ են հասկանալու, որ էդ բառը ուրիշ իմաստ ունի, փորձեք գոնե դուք ճիշտ էդ օգտագործել (չեմ ասում՝ ուրիշներին էլ հասկացնել), ինչ-որ շանս կարող է դեռ լինի: Բայց դու ասում ես՝ հա, հասկանում եմ՝ ինչն ինչոց է, բայց արդեն «մտել ա լեզվի մեջ» ու բոլորը ուրիշ բան են հասկանում էդ ասելով, ուրեմն ջհանդամ իմ էն սկզբում հասկացածը, ոնց բոլորը, տենց էլ ես: Տենց հո չի՞ ախր:

[Ձայնալար]

Կներեք նվաստ էլեկտրոնշիկիս, բայց զզվցրիք Չուկի հետ 100 տոկոսով համաձայն եմ: Բառն ունի էդ 2 իմաստներն էլ: Իմաստներն էլ իրարից կիլոմետրերով հեռու չեն՝ այսինքն, եթե մարդը դրանով փող ա աշխատում, ենթադրվում ա, որ իրա գործը լավ գիտի պրոֆեսիոնալ ա (էդ բառի 4-րդ իմաստով): Կախված կոնտեքստից դժվար չի կռահել, թե որ իմաստով ա բառը օգտագործվել՝ եթե ասում ենք պրոֆեսիոնալ լրագրող, ավելի շուտ հասկանում ենք լրագրող, որն ունի որոշակի մասնագիտական հմտությունների մակարդակ, քան մարդ, որն իր հանապազօրյա հացն է վաստակում որպես լրագրող, իսկ եթե ասում ենք պրոֆեսիոնալ ֆուտբոլիստ, հասկանում են մի մարդ, որը հանդես է գալիս ֆուտբոլային ակումբներից մեկում ու վարձատրվում է դրա համար, ոչ թե տաղանդավոր ֆուտբոլիստ:

Բայց էս սաղ օֆտոպ ա:

Թեմայի մասին: Երբ հարցադրում է արվում թե ո՞վ է համարվում պրոֆեսիոնալ գրող, առաջին հերթին ենթադրվում է, որ խոսքը գրողի որոշակի հատկությունների մասին է, այլ ոչ թե նրա եկամուտի աղբյուրի, քանի որ հակառակ դեպքում թեմա բացելը իմաստ չէր ունենա:

[Հայկօ]

Այո՛, Հայկ, չորրորդն ա, բայց իմաստն ա: Իսկ հայերենում կիրառվում ա որպես առաջին իմաստ: Շրջիր, ուսումնասիրիր, քննիր, զննիր:
Հակառակը պնդել ուղղակի չես կարող:

Նորից եմ ասում: Բառի առաջնային իմաստը ես չեմ հերքում, այն կա: Բայց մենք գործածում ենք այդ «չորրորդ» իմաստով (այլ բառարաններում այլ համարի տակ կլինի): Ջարդել բառի մեծաբանել իմաստը չեմ նկատել որ կիրառենք, այլ բառերի 7-րդ իմաստ էլ ենք կիրառում:

Չուկ, «մենք գործածում ենք»-ը դեռ հիմնավորում չի: Եթե հանկարծ հիվանդանամ, ինձ համար մի բժիշկի խորհուրդը հազար ճարտարապետի խորհրդից արժեքավոր կլինի: Եթե ինչ-որ մեկի անգրագիտության պատճառով «պրոֆեսիոնալ» բառը իր չորրորդային իմաստով է տարածվել, դա դեռ չի նշանակում, որ այդ իմաստը դադարում է չորրորդային լինելուց: Պարզապես տարածողի օրինակը վարակիչ է եղել, իսկ առաջին իմաստն իմացողները՝ քիչ: Վաղը-մյուս օրը ինչ-որ մի թարգմանիչ էդ բառը թարգմանելիս ամբողջ նախադասության իմաստի հերը կանիծի. ամեն ինչ չի, որ միայն հայերենի սահամաններում է պետք դիտարկել. սա հատկապես վերաբերում է փոխառություններին:

[Chuk]

Եթե դու, երկրորդը, երրորդը, ովքեր դեռ ունակ են հասկանալու, որ էդ բառը ուրիշ իմաստ ունի, փորձեք գոնե դուք ճիշտ էդ օգտագործել (չեմ ասում՝ ուրիշներին էլ հասկացնել), ինչ-որ շանս կարող է դեռ լինի:

Վախ մամա ջան:
Էս էլ եմ ասում ու թեման հուսահատված լքեմ:
Հայկ, էդ բառի՝ ոչ հայերեն բառի, օտարալեզու արմատ ունեցող բառի առաջնային իմաստի կիրառությունը ինձ երբևէ պետք չի եկել ու երբևէ չի կարող պետք գալ: Ես դրա փոխարեն կարող եմ ասել, որ «էսինչ մարդը լրագրությամբ է իր փողն աշխատումը», «մասնագիտությամբ լրագրող է», «լրագրող է աշխատում», «Լրագրություն է անում» ու նման բազում ուրիշ արտահայտություններ: Ինձ իր առաջնային իմաստը երբևէ պետք չի գա: Եթե երբևէ կարիք ունենամ խոսելու օրինակ անգլերենով, ապա խնդիր չկա, կարող եմ օգտագործել նաև այդ իմաստը:

Բայց բառն ունի նաև որակական իմաստ, բառաններով ամրագրված ու դրա էդ իմաստով կիրառելը երբեք չի կարող սխալ լինի: Ես նորից մշտապես կձգտեմ օտարալեզու բառի փոխարեն օգտագործել հայերեն բառեր, այդ թվում հմուտ, վարպետ, հրաշալի և այլն, բայց կարիքի դեպքում առանց վարանելու կօգտագործեմ նաև պրոֆեսիոնալ բառը, որովհետև այդ բառն այդ իմաստը ունի, լայնորեն տարածված է, սխալ չի, ու ավելին, սխալ է որևէ մեկին ասել, որ այդ իմաստով չի կարելի կիրառել:

Ոչ մեկն, օրինակ, իրավունք չունի քեզ ասել, որ առաջնային իմաստով չկիրառես, որովհետև էդ բառն էդ առաջնային իմաստը չունի:
Բայց դու կամ որևէ ուրիշ մեկն էլ չեք կարող ասել, որ որևէ մեկն այդ բառի այդ որակական իմաստը չկիրառի, որովհետև այդ իմաստը ճիշտ է, գոյություն ունեցող է, մեր մոտ տարածված է:


Կրկնում եմ, փաստում եմ, պնդում եմ: Պրոֆեսիոնալ բառը ունի որակական իմաստ արտահայտող իմաստ ու յուրաքանչյուրի որոշելիքն է այդ իմաստը կիրառել, թե ոչ: Այդ իմաստի կիրառությունը լրիվ ճիշտ ա, հակառակ պնդողները՝ սխալ պնդում կանեն:

[Հայկօ]

Կներեք նվաստ էլեկտրոնշիկիս, բայց զզվցրիք Չուկի հետ 100 տոկոսով համաձայն եմ: Բառն ու էդ 2 իմաստներն էլ: Իմաստներն էլ իրարից կիլոմետրերով հեռու չեն՝ այսինքն եթե մարդը դրանով փող ա աշխատում, ենթադրվում ա, որ իրա գործը լավ գիտի պրոֆեսիոնալ ա (էդ բառի 4-րդ իմաստով): Կախված կոնտեքստից դժվար չի կռահել, թե որ իմաստով ա բառը օգտագործվել՝ եթե ասում ենք պրոֆեսիոնալ լրագրող, ավելի շուտ հասկանում ենք լրագրող, որն ունի որոշակի մասնագիտական հմտությունների մակարդակ, քան մարդ, որն իր հանապազօրյա հացն է վաստակում որպես լրագրող, իսկ եթե ասում ենք պրոֆեսիոնալ ֆուտբոլիստ, հասկանում են մի մարդ, որը հանդես է գալիս ֆուտբոլային ակումբներից մեկում ու վարձատրվում է դրա համար, ոչ թե տաղանդավոր ֆուտբոլիստ:

Բայց էս սաղ օֆտոպ ա:

Թեմայի մասին: Երբ հարցադրում է արվում թե ո՞վ է համարվում պրոֆեսիոնալ գրող, առաջին հերթին ենթադրվում է, որ խոսքը գրողի որոշակի հատկությունների մասին է, այլ ոչ թե նրա եկամուտի աղբյուրի, քանի որ հակառակ դեպքում թեմա բացելը իմաստ չէր ունենա:

Եթե տուփը քառակուսի ա, ուրեմն մեջինը կլոր ա. եթե կլոր ա, ուրեմն դեղին ա. եթե դեղին ա, ուրեմն լիմոն ա: Վարպետը ճիշտ էր ասում, գազարը բանջարեղեն ա:

[Ձայնալար]

Եթե տուփը քառակուսի ա, ուրեմն մեջինը կլոր ա. եթե կլոր ա, ուրեմն դեղին ա. եթե դեղին ա, ուրեմն լիմոն ա: Վարպետը ճիշտ էր ասում, գազարը բանջարեղեն ա:

Ենթադրվելը բոլդ էի արել, որ էս գրառումդ չլնի, ընդամենը ձեռի հետ նշել էի, որ իմաստները իրար մոտ են՝ այսինքն ջարդել-մեծաբանել տարբերակը չի, չնայած գրառմանս բուն ասելիքը դրանից առանձնապես կախված չի: Բայց թե քեզ էդ մասն ա դզել, կարանք դրա վրով խորանանք

[Հայկօ]

Թեմայի մասին: Երբ հարցադրում է արվում թե ո՞վ է համարվում պրոֆեսիոնալ գրող, առաջին հերթին ենթադրվում է, որ խոսքը գրողի որոշակի հատկությունների մասին է, այլ ոչ թե նրա եկամուտի աղբյուրի, քանի որ հակառակ դեպքում թեմա բացելը իմաստ չէր ունենա:

Իսկ ո՞վ ասեց, որ թեմայի բացելը իմաստ ուներ : Բնավ չուներ իմաստ. առանց էդ էլ պարզ է, որ պրոֆեսիոնալ գրողը գրելով փող աշխատող մարդն է : Մի կարճ նախադասության մեջ տեղավորվող պատասխանը յոթ էջ է՝ քննարկվում է :

[Interdenominational]

Իսկ ո՞վ ասեց, որ թեմայի բացելը իմաստ ուներ : Բնավ չուներ իմաստ. առանց էդ էլ պարզ է, որ պրոֆեսիոնալ գրողը գրելով փող աշխատող մարդն է : Մի կարճ նախադասության մեջ տեղավորվող պատասխանը յոթ էջ է՝ քննարկվում է :

Բայց մտքներովս անցե՞լ է գոնե, որ ԱՐԱՐՈՂ անհատին «պրոֆեսիոնալ» բնորոշել մի քիչ… պարկեշտ չէ /ներեցեք ավելորդ սենտիմենտալիզմի համար/

[StrangeLittleGirl]

Առաջարկում եմ էս թեման տեղափոխել լեզուների բաժին: Գրականության հետ ի՞նչ կապ ունի