Սկսած էն տարիքից, երբ ուտելիքից ու խաղալուց բացի ինձ այլ հարցեր էլ սկսեցին հետաքրքրել, հազար ու մի Լիլիթ է ծնվել, վերափոխվել, նույնիսկ մահացել ներսումս:
Վերջին 9-10 տարում ինչ ասես չեմ եղել՝ հեթանոսից մինչեւ աթեիստ ու ագնոստիկ, ուղեղը լվացած «ռազմահայրենասերից» մինչեւ «անբարո կոսմոպոլիտ» ու «գեյ-լոբբիստ»: Կային ժամանակներ, երբ միայն Հայաստանի դրոշով էի տնից դուրս գալիս, երբ պատրաստ էի պատերազմել ցանկացած «լեւոնականի» դեմ միայն քաղաքական հայացքների պատճառով:
Էն ժամանակների Լիլիթից մնացել են մենակ հողի ու ժողովրդական երգերի հանդեպ սերն ու անմեկնելի, աննկարագրելի երախտագիտություն, պաշտամունքի հասնող թուլություն բանակի, զինվորների նկատմամբ:
Մի ժամանակ ինձ ներշնչել էին, որ պացիֆիզմը վատ բան է: Հիմա դեռ չգիտեմ՝ իրականում լա՞վն է, թե՞ վատը, բայց ոնց որ տենց գծեր են մեջս ի հայտ գալիս:
Ինձ լրիվ կորցրել եմ: Չէ, պանիկա չի, վախ չի հավանական պատերազմից՝ որպես այդպիսին: Ես իմ կյանքը թանկ չեմ գնահատում: Ինձ համար էնքան էլ դժվար չի լինի դրանից հրաժարվելը, եթե պետք լինի դա: Բայց չեմ կարող, ուղղակի չեմ կարող պատկերացնել էլի մի պատերազմ, որը պիտի տանի էդքան մարդկանց:
Առաջ մտածում էի, որ սոսկալին ոչ թե հակառակորդի գործողությունների արդյունքում զոհ տալն է, այլ երբ խախաղ պայմաններում զինվորներն իրար են սպասնում: Բայց չէ, տենց չի: Չեմ դիմանում ամեն երեխու մահից հետո բարձրացող ատելության հիստերիային, գլուխները կորցրած մորթել-փրթելու կոչ անեղներին, անիծողներին ու հայհոյողներին:
Ինձ պետք չի մեր մի տղայի դիմաց տասը, հարյուր թուրք սպանելը: Էս երեխեքից ոչ մեկը չի կենդանանա դրանից: Հա, ախր երեխեք են բոլորը՝ հինգ-վեց տարով ինձնից փոքր: Ու ի՞նչ անեն էն հարյուր երեխեքի ծնողները, ում մորթելու են մերոնք մեր մի տղայի մահվան համար, որովհետեւ «մի հայը հարյուր թուրք արժի»: Էս ի՞նչ թվաբանություն է, ո՞վ է կշռել ու գնահատել: Ամեն մեկն անգին է, ոչ մեկը հարյուր, հազար, միլիոն թուրք չարժի, ոնց որ մի թուրքը իրենց համար պիտի հարյուր հայ չարժենա:
Նոր զորացրված ընկերներիցս մեկն ասում է՝ Ազատը իր ընկերն է եղել, իրենց զորամասից: Ասում է՝ գիշերը չորս կիլոմետր քայլում էինք, որ իրար սիգարետ հասցնենք, եթե մեկը չէր ունենում: Չգնաց թաղմանը, չկարողացավ:
Մյուս՝ նոր զորակոչված ընկերներիցս մեկը հետախույզ է լինելու: Ու ինչ իմանաս՝ վաղն իրեն էլ չե՞ն ուղարկի նենց մի հանձնարարության, որը նրա կյանքը կարժենա:
Ի՞նչ կարող եմ անել, որ գոնե մի քիչ օգուտ տամ էս վիճակում: Սահման կարո՞ղ եմ պահել տեսնես: Սնայպեր չեմ դառնա հաստատ. ես չեմ կարող մարդ սպանել ապահով տեղում թաքնված: Գրողը տանի: Ո՞նց պաշտպանեմ էս երեխեքին:
Մեջբերել
Էջանիշներ