Ուղեղային մորմոք, սրտի հիվանդություն

[Նաիրուհի]

Պատերազմից սկսած Հայաստանի, հայերի ու հայկական ինքնությանս հետ հարաբերությունները շատ նման են անառողջ անձնական հարաբերությունների։ Չեմ կարողանում հասկանալ՝ ավելի շատ ատո՞ւմ եմ, սիրո՞ւմ, զզվո՞ւմ, ձգտո՞ւմ, թե՞ խուսափում։ Ոչ մի թերություն աչքիս առավելություն չի դարձել, ոչ մեկին չեմ ներել, դրսում հայերեն լսելիս 99 տոկոս դեպքերում կաշխատեմ չմատնել ինձ, սփյուռքահայ չեմ դարձել էն առումով, որ ուզենամ հայկական խմբերի, կառույցների հետ կապի դուրս գալ, բայց հայկականությանս էն ժխտումը, որ կար մինչև անցած տարվա սեպտեմբերի 26-ը, չքվել է։

Ներսում շատ ցավոտ է էս զգացումը։ Ինձ հավասարապես կտրտում են ահռելի անարդարության զգացումն ու էն գիտակցումը, որ օբյեկտիվ իրականությունում էս ամենն էնքան էլ անարդար չէր (հազիվ եմ ինձ զսպում, որ չգոռամ՝ տեղն էր էս էշ խելքի պարագայում)։ Մեղքի զգացում չունեմ Հայաստանում չլինելուս համար, չեմ ուզում ապրել էդ հասարակության մեջ, դեռ շատ թարմ է էն ցավը, որով երկրից հեռանալու որոշում կայացրի, ու անընդհատ կարծիքս վերահաստատվում է։ Նույնիսկ չեմ ուզում Հայաստան ոտք դնել, մինչև պաշտոնապես այլ երկրի պաշտպանության տակ չլինեմ։

Բայց ինձնից անկախ անընդհատ մտքերս Հայաստանի շուրջն են պտտվում, փորձում եմ հասկանալ՝ ապագայում, երբ մի քիչ ոտքերիս վրա կանգնեմ, ի՞նչ կարող եմ անել Հայաստանի համար։ Երբեմն անգամ ֆանտաստիկ երազանքներ եմ ունենում Հայաստանում գիտահետազոտական կենտրոն, համալսարան, բարդ արդյունաբերական ձեռնարկություն կամ անգամ նոր քաղաք հիմնելու մասին, չնայած դեռ պարտքերս էլ չեմ փակել։ Համալսարանում ինչ թեմայից խոսք է գնում, զուգահեռներ եմ տանում Հայաստանի հետ։ Աղոթում եմ, որ որևէ խմբում ադրբեջանցու չհանդիպեմ կամ որևէ աշխատանքում պոլիտկոռեկտությունից դուրս չգամ, երբ, օրինակ, Black Lives Matter-ի ու Արևմուտքի ընտրովի ապրումակցման/համակրանքի մասին եմ գրում։

Չգիտեմ՝ ինչ անել։ Էնքան ինտիմ, խորն ու խճճված զգացողություններ են, որ նույնիսկ ձևակերպել կամ որևէ մեկի հետ քննարկել չեմ կարողանում։ Սա երևի էս թեմայով առաջին ու միակ խոսելս է լինելու։ Էս սերն ինձ ավելի խոցելի է դարձնում, քան նախկին բոլոր «սխալ» սերերս իրար հետ վերցրած։ Հուսով եմ՝ առավոտ չեմ զարթնի ու փոշմանեմ, որ թեկուզ սենց կիսատ-պռատ, բայցևայնպես էս մասին գրել եմ։