Ուղեղային մորմոք, սրտի հիվանդություն

[Նաիրուհի]

Էրեկ Հեմինգուեյից մի մեջբերում կարդացի: Ասվում էր՝ երբ որևէ լավ կամ վատ բան ավարտվում է, տեղը դատարկություն է մնում: Եթե վատ է, ինքնիրեն լցվում է, իսկ եթե լավ բան է, միայն ավելի լավ բանը կարող է լցնել:

Փնտրում եմ ավելի լավ բանը: Իսկ մինչ այդ լուցկիներ եմ վառում ու փորձում պատկերացնել, թե տաք է:

Մեջբերումից հետո կարող էի բան չգրել։

Նյարդայնանում եմ, որ բան չեմ զգում։ Ուղեղս վստահ է, որ պիտի մի բան զգամ։ Հա, էս վերջերս մենակ ուղեղս է գործում զգալու տեղը, հուշում՝ էստեղ կարոտել է պետք, էստեղ՝ սիրել, նեղանալ, լռել, թուլանալ ու թույլ տալ, որ քեզ գրկեն։

Բայց անգամ ուղեղով գիտեմ՝ քեզնից հետո մնացած դատարկությունը լցնելը դժվար է լինելու, որտև քեզ նմանը չկա ուղղակի, էլ չասեմ, որ ավելի լավը չի լինելու։

Ինչի՞ եմ էսքանն անէմոցիա, առանց զգալու գրում, ախր դու ինձ զգալու հնարավորություն տվեցիր։ Ինչի՞ սենց շուտ անցավ ամեն ինչ։

[Նաիրուհի]

Դեռահաս տարիներից երկու սիրելի հայ կերպար ունեի էկրանից էն կողմ։ Ժամանակին երկուսին էլ հանդիպեցի, բայց տարիքս, կիսաֆանատիկ վերաբերմունքս խանգարեցին ընկերության վերածել դրանք։ Անցյալ տարի մեկին կրկին հանդիպեցի, արդեն հավասարի նման ենք շփվում, որպես ընկերներ, վեց տարին էլ դեր չի խաղում։ Էսօր էն մյուսի մի գրառում տեսա ֆբ-ում, գրեցի, խոսեցինք։ Շուտով կհանդիպենք, հավատում եմ՝ իր հետ էլ էդպես կլինի, կընկերանանք արդեն ավելի մեծավարի։ Նենց ուրախ եմ։

[Նաիրուհի]

Վաղուց չէինք խոսել, չէի պատասխանել վերջին նամակին։ Օգնություն էր պետք, էն էլ ոչ ինձ։ Գրեցի, հարցրի՝ ոնց է։ Վատ էր։ Ասաց՝ եղբոր մոտ ՄԻԱՎ են հայտնաբերել։

Էնպիսի բան է, որ չես իմանում ինչ ասես։

Գրեցի՝ գիտես, չէ՞, որ եղբորդ սիրում եմ առանց նույնիսկ ճանաչելու։ Ասաց՝ որովհետև գեյ է, չէ՞։ Ասացի՝ հա ։)

Պատրաստակամ առաջարկեց օգնել ինչդվ կարողանա։ Հետո էլի նոստալգիայի մեջ ընկանք ու խոստովանեցինք, որ մեկս մյուսի ուսի կարիքն ունենք։

Կարոտել եմ։ Ստամբուլ եմ ուզում։

Ու թող եղբոր հետ հնարավորինս լավ լինի ամեն ինչ։

[Նաիրուհի]

Գլխիվայր շուռ եկած կյանք: Լիլ, էս ինչ ես դու անում: Բա սա քո ուժերի սահմաններում խաղ է, որ սկսել ես: Բա որ չձգես, բա որ ցավեցնես, բա որ խրվես ու դուրս չգաս:

Գիտակցում ես, չէ՞, թե ուր կարող է սա տանի քեզ: Թե ինչ հարված կլինի էն միակ մարդու համար, ում դու իրոք սիրում ես: Առանց էդ էլ շատ ես ցավեցրել, սրան արդեն չի դիմանա, Լիլ: Իսկ եթե խրվես ու չկարողանաս դուրս գալ՝ չի ընդունի ու չի ների քեզ երբեք, եթե անգամ մի կերպ հաղթահարի հասցրածդ հարվածը:

Հա, ինքն էլ իրավունք ունի երջանիկ լինելու ու պիտի լինի, բայց դու գիտես, որ դժվար կարողանաս ինչ-որ բան խորացնել հետը: Իսկ եթե հանկարծ ու իրոք սիրահարվես, այ էդտեղ վիճակդ վատ կլինի, Լիլ: Դու պատրա՞ստ ես անցնելու էն ամենի միջով, ինչ կարող է հանդիպել ճամփիդ: Սոսկալի դժվար է լինելու ախր, Լիլ, հասկացի: Ինչի՞ չես կանգնեցնում, ինչի՞ ես թողնում, որ սառույցդ հալեցնի, ինչի՞ ես քեզ թույլ տալիս քեզ լավ զգալ, որ էդ մարդը քեզ սենց է սկսել ընկալել:

Ես կցնդեմ: Բան չեմ հասկանում ինձնից, բայց չեմ էլ կարողանում համոզել ինձ կանգ առնել: Սա կյանքիդ ամենավատ բանը կարող է դառնալ: Երեք մարդու համար կարող է շատ վատ վերջանա ամեն ինչ: Լիլ, մի արա, Լիլ:

[Նաիրուհի]

Մա´մ, կներես, որ իմ երջանկությունը քեզ հետ չեմ կիսելու, որ իմ աչքերի փայլի պատճառը ցավեցնելու է քեզ, մա´մ, տեսնես կլինի՞ էն օրը, երբ ստիպված չլինեմ ընտրություն անել ձեր միջև, երբ առանց վախի գրկեմ քեզ ու պատմեմ, թե ոնց է մարդամեկը մի շաբաթում գունավորել կյանքս։

[Նաիրուհի]

Իմ միակ խնդիրն ու դրա պատասխանը սերն է։ Էն որ ես նորից ապրելու ցանկություն ունեմ ու նույնիսկ պլաններ

Չեմ հավատում դեռ, բայց երջանիկ եմ, սիրում եմ, չեմ ուզում՝ հանկարծ զարթնեմ ու պարզվի՝ երազ էր։

Իմս...

[Նաիրուհի]

Գիտեմ, որ շատերը չեն հասկանա, չեն ընդունի, բայց բացատրելու հավես չկա: Որ իմանայիք գոնե իմացածիս կեսը, էլ տենց վախեցած հայացքով չէիք նայի մեզ:

Տեսնում եմ, որ ահագին ուշացել եմ, եթե մեր առաջին հանդիպման ժամանակ չհիասթափվեի ու չփախչեի, սենց չէր լինի: Երևի լավ կլիներ, արդեն շատ բանի հասած կլինեինք էն ոգեշնչումով, որ դարձել ենք իրար համար: Էս կորցրած 6 տարին երկուսիս վրա էլ թանկ նստեց, լույսս: Էլ չեմ թողնի, էլ տենց բաների միջով չես անցնի, մենակ մնա կողքիս, մենակ ուժեղ եղիր, խնդրում եմ, չհանձնվես հանկարծ...

[Նաիրուհի]

Էսօր էն օրն է, որ կարող է ապագաս որոշել։ Տեսնենք՝ կդիմանա՞նք ամենավախենալու փորձությանը, մյուս կողմը կդիմանա՞։

Թող լավ լինի ամեն ինչ, մա'մ, հասկացիր ու ներիր ինձ էս ցավի համար։ էս միակ բանն է, որ չեմ կարող զոհել հանուն քեզ։

[Նաիրուհի]

Ցավում է։

[Նաիրուհի]

Մի ժամանակ մոտ երկու ամիս ծխում էի։ Սիրուն էր, առավոտները մենակ էի լինում տանը, կաթով սև սուրճ էի դնում (սուրճ չեմ խմում սովորաբար), էս երգն էի միացնում հեռախոսով ու էդ մի բաժակ սուրճը վայելում ծխախոտի թեթև գլխապտույտի ու Բորիս ձյակի հանգստացնող ձայնի ուղեկցությամբ։ Սիրուն աշուն էր, սիրուն արև։

Ծխելը, կաթով սուրճը թողել եմ, բայց երբ պատահաբար հեռախոսով երգ լսելիս հասնում եմ էս երգին, նույն գլխապտույտն եմ զգում ու ծխախոտի թեթև ծուխը։

[Նաիրուհի]

Երբ փոքր էի, մայրական տատենցս տան հետևում մի մեծ կտոր ձյութ կար, երևի մի 20-30 կգ (դե էն ժամանակ շատ ավելի հսկայական էր թվում, հիմա եմ մտածում, որ ավելի մեծ չէր լինի)։

Երբ ծամոն էինք ունենում, գնում էինք,էդ զանգվածից պուճուր կտորներ պոկում, խառնում ծամոնին ու ուրախանում շոկոլադի տարբեր երանգներով։ Սիրուն փուչիկներ էին ստացվում։ Բայց դե վարպետություն էր պետք ճիշտ համամասնություն ընտրելու, որ մեր ուզած երանգն ստանայինք, համ էլ եթե ձյութը շատ էր լինում՝ էդ ծամոնը դառնում էր մենակ ծամելու համար,փուչիկ անելու պիտանի չէր լինում։

Էդ ձյութի կտորն էնքան մեծ ու հավերժական էր թվում, մտածում էինք՝ ամբողջ կյանքներս էլ ծամոններիս խառնենք՝ չի վերջանա։

Հետո ամեն տարի գյուղ գնալուց էդ կտորն աչքիս փոքրացած, խեղճացած էր երևում, իսկ մի քանի տարի առաջ ամռանն էլ չկար։

***

Ինքնատիրապետումս կորցնում եմ, երբ գիշերով քայլում եմ էն տեղերով, ուր պատրաստվում են ասֆալտ փռել։ Էդ փոսերի եզրի փայլփլուն ձյութն ինձ ավելի ուժեղ է հմայում, քան մի քանի հարյուր տարի առաջ աֆրիկացիներին շլացնում էր եվրոպացիների էժանագին ուլունքների փայլը։ Քիչ է մնում փողոցի մեջտեղը չոքեմ, ատամներով ասֆալտի եզրից պոկեմ էդ գայթակղիչ զանգվածն ու գցեմ ատամներիս տակ։ Մենակ որ պատկերացնում եմ՝ մեջը կարող է ավազահատիկներ լինեն, մի կերպ զսպում եմ ինձ ու անցնում գայթակղության կողքով։

[Նաիրուհի]

Մենակություն կա մեջս կամ էլ մենակ մնալու կարոտ։ Բան չեմ հասկանում։ Իմ նոր աշխարհն ունեմ, բայց հնի կարոտը մեկ-մեկ ուժեղ գլուխ է բարձրացնում, թեկուզ երբ ակումբ եմ մտնում ու կարդում էն մարդկանց օրագրերը, ում վաղուց չեմ տեսել, հետները չեմ խոսել։ Կամ երբ զանգում են ու խնդրում հանդիպել, իսկ ես կարողանում եմ կամ չէ։ Կամ երբ օրվաս մեջ կես ժամ ժամանակ եմ պոկում արև տեսնելու, ուղղակի քայլելու, մենակ մնալու, կարդալու կամ դրսի օդը շնչելու համար։

Վանդակի զգացողություն է ստեղծվում մոտս կամաց-կամաց։ Էդ լավ չի, հեչ լավ չի։ Վախենում եմ՝ չդիմանամ մի օր, որովհետև շատ արագ է փոխվում ամեն ինչ, չեմ հասցնում մարսել, կյանքս չի հասցնում փոխվել ինքն իր հունով։

Նեղվում եմ խռովկանությունիցդ ու ընդհանրապես նեղվում եմ։

[Նաիրուհի]

Երկու ամիս։ Երբ սկսվում էր, վսատհ չէի, որ էսքան կտևի, իսկ հիմա չեմ պատկերացնում՝ ինչը կարող է բաժանել մեզ, խլել ինձնից էն հանգստությունն ու երջանկությունը, որ ունեմ, երբ կողքիդ եմ կամ երբ հիշում եմ քեզ։

Շնորհակալ եմ, որ հայտնվեցիր, որ չվախեցար ու ինձ էլ օգնեցիր չվախենալ, լույսս։ Երջանիկ ժամանակ չի գրվում մի տեսակ, բայց աննկարագրելի է, երբ մարդու հետ անգամ կենցաղում ես երջանիկ, ուտելիք պատրաստելիս, տուն մաքրելիս, խանութ գնալիս կամ ապագայի պլաններ կազմելիս։

Շնորհակալ եմ, որ կաս, իմս։

[Նաիրուհի]

Հետաքրքիր բան է էս սիրելը։ Մեծացնում ու ջահելացնում է միաժամանակ։ Չգիտեմ՝ եթե ստիպված չլինեինք էսքան դժվար ու ծանր ճանապարհ անցնել, էսքան բանի դիմակայել, էլի՞ սենց հասուն ու մեծական սեր կդառնար, թե՞ դեռահասական/թիթեռնիկային տարվածությունը, հետաքրքրությունը շուտ կանցնեին, ու արդյունքում ուղղակի երկուսիս հիշողությունների մեջ էլ մի յուրօրինակ պատմություն կմնար, որի նմանն ամեն մարդ չի ունենում։


Չգիտեմ՝ ինչն է ինձ ամենաշատը դուր գալիս էս հարաբերությունների մեջ, բայց որ ապագայից վախ չունեմ ու բոլոր ընդդիմացողներին ինքս եմ զրկել ինձնից, էդ հաստատ է։ Չեմ զղջում, իմ որոշումն ընդդեմ իրենց որոշման, ու ես իմ կյանքի ու զգացածի, իմ ցանկությունների արժեքը ոչ մի դեպքում չեմ ստորադասելու նրանց շահերին, ինչքան էլ ասեն, թե իմ մասին են մտածում։


Ես էսօր ունեմ էն, ինչի կարիքն ամենաշատն եմ զգացել միշտ. ապրելու, պայքարելու մոտիվացիա, նպատակներ, երազանքներ՝ հիմնվելով արդեն ունեցածի վրա։ Սրանից չեմ հրաժարվելու, եթե դրա կարիքը չլինի, ու դա երրորդ մարդկանց միջամտությամբ չի լինելու։


Էնպես որ, Լիլ, շնորհավո՜ր կես տարի առաջ սկսված երջանկությունդ։

[Նաիրուհի]

Վաղուց սենց չէի ներվայնացել։
Երկու երեխա ունեն՝ տղա ու աղջիկ։ Երրորդն էին ուզում, ու անպայման տղա։ Եսիմ ինչ ձևի հաշվարկներ արեցին, եսիմ ում ինչքան փող տվեցին, որ ճիշտ ձևով ստեղծեն էդ երեխուն, որ տղա լինի։ Հիմի կինը հինգ ամսական հղի է, էսօր ասել են, որ աղջիկ է, ամուսինը պնդում է, որ հեռացնեն երեխուն, թեկուզ եսիմ ինչքան փող պետք լինի։

Արա հո դու եզ չե՞ս, այ քառակուսի գլուխ, բա տենց բան կանե՞ն։ Ախր 5 ամսական պտուղ է, անասուն։ Ներվերիցս տեղս չեմ գտնում։