5000 տարվա հնության ոտնաման Հայաստանում

[Rammstein]

Անձամբ ես մի հատ հավեսով կղժժայի այն "նախնուս" վրա, որը մտքով անգամ կանցկացներ հայկական լեռնաշխարհում բուրգերի նման մոնումենտալ շինություն սարքել: Էդ ինչի ա մարդկանց թվում, որ էն ժամանակ մարդիկ էնքան հիմար կամ տգետ էին քաղաքակրության տեսակետից, որ մտքներով չէին անցկացրել մի հատ տենց մեեեծ շինություն սարքել: Ինձ թվում ա լավ էլ մտքներով անցկացրել են, բայց ուղղակի էնքան խելացի են եղել, ի տարբերություն իրենց հաջորդ սերունդների, որ հասկացել են, եթե էնպիսի տարածաշրջանում, ինչպիսին Հայկական լեռնաշխարհն ա, որտեղ կակ մինիմում 100 տարին մեկ ընենց ուժգնության երկրաշարժ ա լինում, որ ամբողջ քաղաք ա սրբում գետնի երեսից, չի կարելի նման մեծության շինություններ սարքել, որովհետև շատ հնարավոր էր, որ նույնիսկ սարքողները տեսնեին դրա փլուզումը տարերքի պատճառով: Եթե չեմ սխալվում, նույն Գառնին 2 անգամ երկրաշարժից ավերվել ա, Զվարթնոցը, որը իր հորինվածքով աշխարհում երևի նույնիսկ նմանակը չունի, նույնպես ավերվել ա երկրաշարժից, Անի քաղաքը... Դե հիմա կարա մեկը ինձ բացատրի, թե քաղաքակրթորեն ինչքան արդադացված կլիներ մեզ մոտ "բուրգեր" սարքելը?? թե պարապ էին ամեն 200 տարին մեկ մի հատ թեթև բուրգ սարքեին?? Ինչ էլ ունեինք, քչից-շատից արժեքավոր, Լուսավորիչը էն բանից արեց: Լավա գոնե էս չարոխն էլ մնացել ա: Պադոշ եմ ասել, է...

Դավ, անկեղծ ասած չեմ ուսումնասիրել եգիպտական բուրգերի սեյսմակայունությունը, բայց դատելով դրանց կոնստրուկտիվ լուծումիցի իրանք չափազանց սեյսմակայուն են, կարելի ա ասել սարի պես մի բան են, որովհետեւ գրե-թե հոծ են: Քո ասածով լիներ, հիմա Մասիսն ու Արագածը 1500 անգամ շուռ էին եկել, բուրգերից տասնյակ անգամ մեծ են:

[dvgray]

էս կոշիկի մի թայը թեմայի վերնագրի մեջ ինչի՞ է անվանված ոտնաման:

մի կարևոր մոմենտ կա էս գտածոյի մեջ: որ ինչի՞ ա էս կոշիկը մի թայով: ուր՞ ա մյուս թայը:
եթե մյուս թայը չկա, ուրեմն կարելի ա եզրակացնել, որ այդ քարանձավում եղել ա կոշիկի խանութ, քանի որ մենակ խանություն է կոշիկի մի թայը ներկայացվում:

[Rammstein]

էս կոշիկի մի թայը թեմայի վերնագրի մեջ ինչի՞ է անվանված ոտնաման:

մի կարևոր մոմենտ կա էս գտածոյի մեջ: որ ինչի՞ ա էս կոշիկը մի թայով: ուր՞ ա մյուս թայը:
եթե մյուս թայը չկա, ուրեմն կարելի ա եզրակացնել, որ այդ քարանձավում եղել ա կոշիկի խանութ, քանի որ մենակ խանություն է կոշիկի մի թայը ներկայացվում:

Կամ էլ էդ քարանձավում ապրել ա մի ոտքը ղարաբաղյան պատերազմում կորցրած վետերան:

[Մուր_Համլետ]

dvgray, բա ի՞նչ ա արժեցե միզույգ կոշիկը:
Իսկ ավելի լուրջ, 5500 տարի առաջ մոտավորապես եղել` 2000-5500=-3500, այսինքն Ք.ա. 3500 թվականը, և, եթե հաշվի առնենք, որ Էրեբունին կառուցվել է ավելի շուտ (Ք.ա. 782 թվաականին), ուրեմն կարելի է ենթադրել, որ դժվար թե այդ ժամանակ խանութ լիներ:

[davidus]

Դավիդուս ջան, ուրեմն թերևս դու չհասկացար, որ էդպիսի մեծ շինություն չսարքելու պատճառը ծիծաղելի է համարել այն, որ մտածել են «դե կքանդվի», կամ հաշվի են առել էդ հանգամանքը: Էդպես կարելի ա մտածել առավելագույն դեպքում ազգային արժանապատվությունը պահելու համար ինքզինքս մխիթարելու համար

Շատ կներես, բայց ես չեմ ասել որ չսարքելու համար դա է եղել միակ պատճառը: Բայց հնարավոր ա, որ որոշիչ ա եղել:
Թե ոնց կարելի ա մտածել այդ դեպքում, ընդամենը քո սուբյեկտիվ կարիիքն ա, ու շատ հանգիստ կարողա բացարձակ ճշմարտության տեղ չանցնել:

Ավետ ջան, իսկ ինձ մոտավորապես կասես, թե Վիհ Մասսյաց-ը ոնց ա առաջացել??

[Գաղթական]

dvgray, բա ի՞նչ ա արժեցե միզույգ կոշիկը:
Իսկ ավելի լուրջ, 5500 տարի առաջ մոտավորապես եղել` 2000-5500=-3500, այսինքն Ք.ա. 3500 թվականը, և, եթե հաշվի առնենք, որ Էրեբունին կառուցվել է ավելի շուտ (Ք.ա. 782 թվաականին), ուրեմն կարելի է ենթադրել, որ դժվար թե այդ ժամանակ խանութ լիներ:

բայց հալալա քո կերած կաթին հա

[Մուր_Համլետ]

http://thunting.com/smf/fossils_mete...-t11547.0.html
Իմ ծանոթներից մեկը էս սայթում քցելա նկարներ, որ ինքը տեսել ա ժայռի վրա: Էս ոտնամանի հետ կապ չունի, բայց էլի հետաքրքիր ա:
Կարծեմ սայթը բացելու համար ռեգիստրացիա ա պետք անել:
Անգլերեն լեզվով ֆորում ա

[Rammstein]

Ավետ ջան, իսկ ինձ մոտավորապես կասես, թե Վիհ Մասսյաց-ը ոնց ա առաջացել??

Դավիթ ջան, ես սարի հետ համեմատություն արեցի, ցույց տալու համար, որ մեծ չափը սեյսմակայունության վրա չի ազդի, եթե ճիշտ սարքվի: Սարը շատ ավելի խոցելի ա երկրաշարժից, քան բուրգը, բայց ոչ թե իր մեծ չափսի պատճառով, այլ որովհետեւ ինքը երկրին կպաց ա, երկրի մի մասն ա: Իսկ բուրգը երկրաշարժի ժամանակ կարա «լողա» գետնի վրա ու իրեն ոչինչ չլինի:
Կարճ ասասծ` բուրգը իր սեյսմակայունությամբ չի զիջում այն կառույցներին, որոնք հայկական լեռնաշխարհում սարքվել են, ու էստեղ բուրգ չսարքելը սեյսմիկայի հետ որեւէ կապ չունի:

[Skeptic]

ԳԱԱ հնագիտության ինստիտուտ. Արենիի հնագիտական համալիրում գտնվել է մարդու ամենահին ուղեղը

Արենիի համալիրը, որտեղից պեղվել է ավելի քան 5 500 տարեկան հնագույն կոշիկը, հայտնաբերվել է դեռեւս 1970-ական թվականներին, իսկ հետազոտություններ Արենիի քարանձավներում 9 երկրների ավելի քան 12 հնագիտական հաստատություններ իրականացնում են 2007-ից սկսած։

Այս մասին Հայաստանի Գիտությունների ազգային ակադեմիայում հունիսի 30-ին տեղի ունեցած նախագահության նիստի ընթացքում հայտարարեց ԳԱԱ հնագիտության եւ ազգագրության ինստիտուտի տնօրեն Պավել Ավետիսյանը։

Նրա խոսքով, Արենիի քարանձավներում, բացի վերջին ժամանակներս գտնված, մեծ աղմուկ հանած հնագույն կոշիկի, հայտնաբերվել են պղնձեքարեդարի հրաշալիորեն պահպանված օրգանական այլ նյութեր եւս՝ փայտ, գործվածքեղեն, ծղոտ եւ կաշի։ «Հնագույն նմուշներն Արենիի քարանձավներում պահպանվել են շնորհիվ այնտեղ եղած բավական կայուն ջերմաստիճանի եւ չորության։ Իրերի պահպանվելուն մեծապես նպաստել էնաեւ այն հանգամանքը, որ Արենիում գտնված բոլոր նմուշները ծածկված են եղել ինչ-որ կարծր կեղեւով, ինչն էլ նմուշները փրկել է ոչնչացումից»,- տեղեկացրեց Պավել Ավետիսյանը։

Նա նաեւ նշեց, որ նույն քարանձավում, որտեղ հայտնաբերվել է հնագույն կոշիկի նմուշը, պեղումների արդյունքում գտնվել են նաեւ մարդու ամենահին ուղեղը եւ գինու թորման եւ պահպանման ամենահին հորերը։ «Գտնված խաղողի մնացորդների եւ հորերի ֆիզիկաքիմիական հետազոտությունները կհաստատեն, որ մենք գործ ունենք աշխարհում ամենահին գինեգործական սրահների հետ»,- ամփոփեց ԳԱԱ հնագիտության եւ ազգագրության ինստիտուտի տնօրենը։

NEWS.am

Հ.Գ. Նախօրոք ասեմ իմ դիրքորոշումը` անկախ ամեն ինչից, ազգային սնապարծությանը կողմ չեմ:

[Տրիբուն]

Իսկ էտ քրջի կտորը իմն ա, եթե կան մարդիկ, որ իրենց էնքան բարձր են դասում, որ միայն բուրգ ստեղծող մշակույթ կրող ժողովրդի ժառանգի դերում կուզեին իրենց տեսնել, ապա ազատ ընտրության հնարավորությունը միշտ կա, փառք Աստծո եգիպտոսի դռներն էլ միշտ բաց են:

Պատահական չի, որ ՀԽՍՀ-ում թեթև արդյունաբերության ամենազարգացած ոլորտը կոշիկն էր: Հիշող կա՞, Մասիսի կոշիկները: Ռուսները չամադաններով կրած տանում էին: Մեր քաղաքակրթությունն էլ կոշիկի քաղաքակրթություն ա, եկեք դրանով հպարտանանք: ճի՞շտ ա Չամիչ ջան:

---------- Ավելացվել է՝ 21:09 ---------- Սկզբնական գրառումը՝ 20:50 ----------

Իսկ ավելի լուրջ, երբ կոշիկի հիման վրա խոսում ենք քաղաքակրթության, դրա հնության, առաջինը կամ երկրորդ լինելու մասին, պիտի իմանանք թե ինչ ա քաղաքակրթությունը: Քաղաքակրթությունը դա մարդկության հոգևոր ու նյութատեխնիկական ձեռքբերումների ամբողջությունն ա, ու էտ ձեռքբերումների կուտակման հետևանքով մարդիկ հասնում են հասարակական հարաբերությունների ինչ-որ մակարդակի: Հիմա էտ մակարդակը գնահատելու համար, պետք ա տեսնել, թե էտ մարդիկ, որոնք իրենց քաղաքակիրթ կարող էին կոչել ինչ հոգևոր ու նյութատեխնիկական ձեռքբերումներ են ունեցել: Ասենք, ես օրինակ դժվարանում եմ կոշիկը տեղավորել հոգևոր կամ նյութատեխնիկական ձեռքբերումների համատեքստում: Կարող ա մարդ կա, իրա համար դա լուրջ հոգևոր ձեռքբերում ա, բան չունեմ ասելու:՛

Հիմա, էտ ձեռքբերումները կուտակելով, երբ մարդիկ ինչ որ հասարակական հարաբերություններ են սկսում ձևավորել, սկսում են հասարակակն ինստիոտւներ ձևավորել, որոնք ի վերջո դառնում են պետություններ: Ասենք սկզբում մարդիկ հավաքվել են իրար գլխի, ու ստեղծել են քաղաք-պետություններ, ու էն վայրերը որտեղ հայտնաբերվել ենք առաջին քաղաք-պետությունների հետքերը համարվում քաղաքակրթության օրրանը - Միջագետք, Եգիպտոս, Հնդկաստան, մի քիչ ավելի ուշ Չինաստան - ու էս երկրներում էլ քաղաք պետությունները ստեղծվել են գետահովիտներում կամ դելտաներում, քանի որ դրանք ավելի նպաստավոր էին գյուղատնտեսական աշխտանքների համար: Այ սենց: Հիմա, թե երբ են սարքել բուրգերը, ինչքան են դրանք մեծ, կամ ինչքան են սիրուն, կարևոր չի: Կարևորը այն է, որ դրանք քաղաքակրթության զարգացվածության որոշակի մակարդակ են ցույց տալիս:

Հուսով եմ ոչ մեկը չի կարծում, որ Եգիպտացիները հենց քաղաքակիրթ դարձան, մի անգամից բռնեցին ու բուրգեր սարքեցին: Մինչև բուգերը, կամ միջագետքի զիկուրատները սարքելը էտ մարդիկ արդեն քաղաքներ ունեին, ինստիտուներ ունեին, շինություններ ունեին, լիքը ուրիշ բաներ ունեին:

Կոշիկը, կամ մ իքանի ուրիշ գտածոն, չի կարող արդեն ձևավորված քաղաքակրթության մասին խոսել: Մինչև նստակյաց գյուղատնտեսությամբ զբաղվելը, մարդիկ որսորդությամբ ու հավաքչությամբ էին զբաղվում, ու եթե ցուրտ էր, կամ քարքարոտ էր, ուրեմն ոտքերին հաստատ ին-որ բան էին քաշում, այնպես ինչպես մեջքներին ին-որ բան էին քցում չմրսելու համար: Հիմա էտ ոտին քաշած բանը ուզում ես կոշիկ անվանենք, ուզում ես տրեխ, ուզում ես ոտնաման, ուզում ես գժական սապոգ, ինքը իրանով մնում ա ոտին քաշելու օբյեկտ, ու քաղաքակրթության հետ ոչ մի կապ չունի:

[Չամիչ]

Տրիբուն ջան, հիմա ի՞նչ ա քո ասելիքը: Իսկ ո՞վ ա ասում, որ տրեխը բարձր քաղաքակրթության վկայակոչում ա հանդիսանում: Ես չեմ տառապում, որ իմ նախնիները ինձ եգիպտական բուրգեր չեն ժառանգել, Ես ինձ նվաստացած կամ էլ հուսախաբված չեմ զգում, իմ ազգային ինքնագնահատականը ոչ մի կերպ դրանից չի տուժում, որովհետեւ այդ առումով ինքնահաստատվելու կարիք չեմ զգում Հին ազգերը իրենց ազգային կոլորիտով այնքան տարբեր են, որ համեմատության մեջ դնելը պարզապես անիմաստ եւ անշնորհակալ գործ է: Բոլորն էլ ունեն իրենց բնորոշ յուրահատուկ գույնը եւ համ ու հոտը: Ես շատ ուրախ եմ եւ երջանիկ, որ հանդիսանում եմ մի ազգի ներկայացուցիչ, որը ունի իրենց բնորոշ առանձնահատուկ գույնը:

[Elmo]

ԳԱԱ հնագիտության ինստիտուտ. Արենիի հնագիտական համալիրում գտնվել է մարդու ամենահին ուղեղը

Ու ո՞նց ա ԳԱԱ ներկայացուցիչը դեմքի լուրջ արտահայտությամբ սենց բաներ հայտարարում: Մարդու ամենահին ուղեղը

[Տրիբուն]

Տրիբուն ջան, հիմա ի՞նչ ա քո ասելիքը: Իսկ ո՞վ ա ասում, որ տրեխը բարձր քաղաքակրթության վկայակոչում ա հանդիսանում: Ես չեմ տառապում, որ իմ նախնիները ինձ եգիպտական բուրգեր չեն ժառանգել, Ես ինձ նվաստացած կամ էլ հուսախաբված չեմ զգում, իմ ազգային ինքնագնահատականը ոչ մի կերպ դրանից չի տուժում, որովհետեւ այդ առումով ինքնահաստատվելու կարիք չեմ զգում Հին ազգերը իրենց ազգային կոլորիտով այնքան տարբեր են, որ համեմատության մեջ դնելը պարզապես անիմաստ եւ անշնորհակալ գործ է: Բոլորն էլ ունեն իրենց բնորոշ յուրահատուկ գույնը եւ համ ու հոտը: Ես շատ ուրախ եմ եւ երջանիկ, որ հանդիսանում եմ մի ազգի ներկայացուցիչ, որը ունի իրենց բնորոշ առանձնահատուկ գույնը:

Չամիչ ջան, իսկ ստեղ մարդ կա՞ որ տառապում ա, որ իրա նախնիները բուրգեր չեն սարքել: Ոչ էլ, գոնե անձամբ ես, ինքնահաստատումս վտանգված եմ զգում, որ Հայաստանում բուրգեր չկան: Որ ուզում ես իմանաս, շատ էլ գոհ ենք, որ չեն սարքել: Յարաբ շատ տեղ ունենք, մի հատ էլ բուրգերով լցնենեինք Արարատյան հարթավայրը:

Իմ ասածն էն ա որ, որ անկախ բուրգերի լինել չլինելուց, կոշիկն առանձնապես մի բան չի, որ շուխուռ անենք դրա շուրջը: Կոշիկ ա էլի: Ու ասենք, էտ կոշիկով ազգային յուրահատուկ գույն, համ ու հոտ ձևավորելն ու դրա մեջ հին ազգին բոնորոշ կոլորիտ տեսնելն էլ առանձնապես մի զբաղմունք չի: Գոնե վրեն երկու բան գրած լիներ հա, ասենք ռազմերը, արտադրող ֆիրմայի անունը, օգտագործված կաշվի տեսակը ..... էս էլ որ լիեներ, գոնե կասեինք հայի կոշիկ ա: Բայց դե, էտ էլ չկա:

[Չամիչ]

Իմ ասածն էն ա որ, որ անկախ բուրգերի լինել չլինելուց, կոշիկն առանձնապես մի բան չի, որ շուխուռ անենք դրա շուրջը: Կոշիկ ա էլի: Ու ասենք, էտ կոշիկով ազգային յուրահատուկ գույն, համ ու հոտ ձևավորելն ու դրա մեջ հին ազգին բոնորոշ կոլորիտ տեսնելն էլ առանձնապես մի զբաղմունք չի: Գոնե վրեն երկու բան գրած լիներ հա, ասենք ռազմերը, արտադրող ֆիրմայի անունը, օգտագործված կաշվի տեսակը ..... էս էլ որ լիեներ, գոնե կասեինք հայի կոշիկ ա: Բայց դե, էտ էլ չկա:

Տրիբուն ջան, կրկին ինձ սխալ ես հասկանում, ես խոսեցի ընդհանուր, այլ ոչ թե կոշիկից ելնելով փորձեցի իմ ազգին ինչ որ նոր երանգներ ավելացնել:
Այդ կոշիկը հայտնաբերված ա, Հայաստանի տարածքում, եթե կան էնպիսիք, ովքեր կարող են պարզել թե այս տարածում 5500 տարի առաջ ովքեր են ապրել, շատ լավ ա, թող պարզեն: Փաստը մնում ա փաստ, որ դա կոշիկ ա եւ այն ինչ որ մեկը կրել ա, քանի, որ սա իմ պատմական տարածքնա, ես ունեմ բոլոր իրավունքները պնդելու, որ այն կերլ ա անմիջականորեն հենց իմ նախնին:

Ինչ շուխուռի մասին ես խոսում Տրիբուն ջան, հայկական լրատվամիջոցները օտար լրատվական աղբյուրներից են տեղեկացել այս գտածոյի մասին, հավանաբար մերոնք ակնկալելով գտնել բուրգեր եւ հուսախաբվելով գտածոյի համեսությունից նախընտրել են լռել: Հավանաբար հենց քո պես են մտածել, էտ ի՞նչ ա, որ մի բան էլ շուխուռ հանենք: Այն ինչն օտարազգիները շատ ավելի մեծ շուխուռ են հանել գտածոյի վերաբերյալ քան հենց մենք ինքներս:

[Mephistopheles]

Տրիբուն ջան, հիմա ի՞նչ ա քո ասելիքը: Իսկ ո՞վ ա ասում, որ տրեխը բարձր քաղաքակրթության վկայակոչում ա հանդիսանում: Ես չեմ տառապում, որ իմ նախնիները ինձ եգիպտական բուրգեր չեն ժառանգել, Ես ինձ նվաստացած կամ էլ հուսախաբված չեմ զգում, իմ ազգային ինքնագնահատականը ոչ մի կերպ դրանից չի տուժում, որովհետեւ այդ առումով ինքնահաստատվելու կարիք չեմ զգում Հին ազգերը իրենց ազգային կոլորիտով այնքան տարբեր են, որ համեմատության մեջ դնելը պարզապես անիմաստ եւ անշնորհակալ գործ է: Բոլորն էլ ունեն իրենց բնորոշ յուրահատուկ գույնը եւ համ ու հոտը: Ես շատ ուրախ եմ եւ երջանիկ, որ հանդիսանում եմ մի ազգի ներկայացուցիչ, որը ունի իրենց բնորոշ առանձնահատուկ գույնը:

Չամիչ ջան, մեր ասածն էն ա որ սա ավելի շատ մարդկության մասին ա խոսում քան թե մեր ազգի ու մշակույթի… սա հնեաբանական ու մարդաբանական արժեք ունի քան թե ազգային մշակութային… և հպարտալ կամ նվաստացած զգալն անտեղի ա… էսքան բան