Սա անհրաժեշտ է բոլորիս, թե մեծ, և թե՝ փոքր: Փորձենք այս թեմայում առաջարկել դաստիարակության մեր տարբերակը;
Քննարկման ժամանակ ես կմիանամ ձեզ ու կառաջարկեմ իմ տարբերակները` հնարավորինս հիմնավորելով:
Սա անհրաժեշտ է բոլորիս, թե մեծ, և թե՝ փոքր: Փորձենք այս թեմայում առաջարկել դաստիարակության մեր տարբերակը;
Քննարկման ժամանակ ես կմիանամ ձեզ ու կառաջարկեմ իմ տարբերակները` հնարավորինս հիմնավորելով:
Այ, լավ թեմայա, բավականին բազմաբովանդակ ու կարևոր: Ըստ երևույթին հենց այստեղից էլ պետք է սկսել պայքարել էկոլոգիական իրավիճակի վատթարացման հետ: Անընդհատ մարդ վերագրում է էկոլոգիական աղետը հասարակությանը չհասկանալով, որ հասարակությւնը ինքը անհատների միավորում է: Եվ հետևապես պետք է սկսել ոչ թե հասարակությունից անհատ, այլ հակառակը ներքևից վերև: Այսինքն երեխաներին հենց փոքրուց պետք է սովորեցնել մաքրությանը, սերը դեպի բնություն և ընդհանրապես ավելի շատ մարդկային միտքը պետք է գնա ոչ միայն շուկայական հարաբերությունների վրա հիմնված տնտեսության, այլ դրան պետք է գումարվի այսպես կոչված կանաչ տնտեսություն հասկացությունը:
Այս գործում էկան դեր ունեն դպրոցները, մանկապարտեզները: Օրինակ մանկապարտեզներում կարելի է նկարների , բազմապիսի գույների միջոցով սեր աթնացնել բնության նկատմամբ, երեխային պարզ հասկանալի լեզվով բացատրել, որ բնությունը մարդու օրգանիզմի նման բան է և վերջինիս գեղեցկությունը պահպանելու համար անհրաժեշտ է վերջինիս խնամքով և զգուշությամբ վերաբերվել: Օրինակ ՀՀ-ում կա բուսաբանություն առարկա, սրա ներքո կարելի է ավելացնել ժամեր, որը կօգնի երեխաներին կապվել բնության հետ: Վերջի վերջո պետք է հասկանալ , որ մարդն էլ է բնության մի մաս, մասը առանց ամբողջի չի կարող գոյատևել:
Սա պետք է յուրաքանչյուրիս, և այդ թեմայով խեսելիս լռել հնարավոր չէ,էկոլոգիական դաստիարակությունը պետք է լինի դեռ բարուրից: Իսկ մեզանից յուրաքանչյուրը եթե ոչ հիմա ապա ապագայում ծնող է լինելու և ես ցանկանում եմ, որ գոնե մենք նրանց մեջ սերմանենք սեր դեպի բնություն
Էկոլոգիական խնդիրներով մարդիկ հետաքրքրվում են հիմնականում զարգացած երկրներում. աղքատ երկրում մարդու առաջնային խնդիրը իր հացի հարցը հոգալն է. բնապահպանությունը ամենավերջին հարցերից է, որ կարող է նման երկրների միջին վիճակագրական մարդուն հետաքրքրել: Ու մեղադրելու բան էլ չկա...
Դե արի էդպիսի մարդուն դաստիարակի, որ խանութ գնալիս մի քանի ցելոֆան անկապ օգտագործելու փոխարեն, մեկով բավարարվի, որովհետև ցելոֆանը ու ընդհանրապես պլաստիկ նյութը բնության գլխավոր թշնամին է: Եվրոպական երկրներում անգամ փոքր էրեխեքը գիտեն դրա մասին: Բայց դու էս հոգնած-տանջված-կիսասոված մարդուն դե փորձի նման բան ասել. ամենաքիչը աննորմալի տեղ կդնի քեզ:
Կամ աղբը առանձնացնելը... Էկոլոգիական կարևոր հարցերից մեկն է: Բայց արդյո՞ք Հայաստանի նման երկրի համար, որտեղ միլիոն հատ ուրիշ հրատապ հարցեր կան, էդ աղբի առանձնացումը (բուսականը` մի տեղ, պլաստիկը` մի տեղ, ապակին `մի տեղ և այլն) կարևոր խնդիր է: Իհարկե ոչ: Ոչ էլ այն կարևոր է էդ երկրի բնակիչների համար. ուզում ես փորձի դաստիարակել, ուզում ես` ոչ:
Մի անգամ պապայիս հետ զբոսնում էի քաղաքում (կլինեի մի 8 տարեկան) ինչ-որ թփից տերև պոկեցի դրեցի բռունցքիս վրա ու պայթացրեցի (ձենով տերև գմփցնել էի սովորել): Մեկնեցի հորս ասեցի.ivy-ի խոսքերից
_տե՞ս,
պապան անտարբեր նայեց բան չասեց,
շարունակեցի.
_լա՞վ արեցի (նկատի ունենալով տերև գմփցնելու հմտությունս)
_էնքան էլ չէ (հանգիստ տոնով ասեց պապաս)
դե ես բնականաբար խորացա, թե ինչի ոնց բան ման, ու ստացա համառոտ դասախոսություն այն մասին, թե ինչպես է յուրաքանչյուր տերև թթվածին արտադրում, որ մենք շնչենք չսատկենք (): Մի խոսքով, տերև գմփցնելու հմտությունից ծագած հպարտությունս փոխվեց մոտս մեղքի զգացումով, ցանկություն առաջացավ էդ տեևը հետ կպցնել: Հիմա ես թփերից տերև չեմ պոկում և առավել ևս գմփցնում
Երկրի տնտեսական վիճակի հետ էդքան չէի կապի, դա մշակույթի հարց ա՝ ասենք ինչքան էլ սոված ենք լինում, փողոցում չենք միզում չէ՞, բայց մեկ էլ տեսնում ես փողոցով սլացող մի 30 000$ արժողությամբ մեքենայի պատուհանից սիգարետի տուփ ա թռնում դուրս:
Տնտեսական վիճակն է բերել առկա մշակույթի ձեւավորմանը: Սոված լինելու հարցով, ասեմ, ՀՊՏՀ-ի անցման արդեն կես տարի բնակիչ- կինը միայն չի միզում անցումում, այլ... Ամեն ինչը, նաեւ ձեւավորված մշակույթը, բխում է սոցիալական վիճակից, իսկ դա էլ՝ երկրի տնտեսական վիճակից: Կամ էլ թե չէ Երեւանի անցումները,ի՞նչ խնդիր են լուծում՝ սոցիալական:
Լավ էլի, Կատյուշ, հասկացանք տնտեսագետ ես, ի՞նչ կապ ունի տնտեսական վիճակը ներքին կուլտուրայի հետ։ Հա, ասենք, եթե դրսում զուգարաններ լինեն ամեն քայլափոխի ու շատ թանկ, և ինչ որ մեկը փող չունենալու պատճառով միզի անցումում, կասեմ տնտեսական վիճակն էր։ Բայց ասենք արևածաղիկը փողոցում թքելը կամ մեքենայի միջից ինչ որ բան շպրտելը ընդամենը դաստիարակության խնդիր է, ինչի՞ ես չեմ անում, կողքինս անում է, նույն երկրի քաղաքացի ենք չէ՞, դա ընդամենը դաստիարակության խնդիր է։ Ու ի դեպ, շատ հեշտ լուծվող, ամենաանդաստիարակին էլ, որ փողոցում բռնեն, տուգանեն, մյուս անգամ չի անի։
When life gives you lemons, make lemonade
Իսկ ես այունամենայնիվ կկապեի տնտեսական վիճակի հետ: Հայաստանում չեն միզում փողոցում, բայց ասենք` Հնդկաստանում, որտեղ աղքատությունը երբեմն ծայրահեղ է, մարդիկ փողոցում համ միզում են, համ մի բան էլ ավելին` հենց աչքիդ առաջ. ու խոսքը միայն աղքատների մասին չի, այլ ընդհանրապես` էդ երկրի մարդիկ:
Բայց երևի կլինի Հնդկաստանի օրի մի երկիր, որտեղ այնուամենայնիվ չեն միզում: Երևի տնտեսական գործոնն էլ կա. ասածս էն ա, որ մենակ դրանով պայմանավորված չի ու եթե ուզենք, կարող ենք փոխվել՝ չսպասելով տնտեսական զարգացման:
---------- Ավելացվել է՝ 17:24 ---------- Սկզբնական գրառումը՝ 17:19 ----------
Կամ թեկուզ խորհրդային միության ժամանակ (հարուստ չէինք, բայց հացի խնդիր էլ չկար) մարդիկ ընդհանուր առմամբ ապահովված էին, բայց էլի նույն խոզությունն էր: Էլի մեր Գետառը աղբատար խողովակ էր:
Ասեմ, որ Էկոլոգիան միայն պլաստիկ շշերից մաքրելը կամ աղբի տեղափոխումը չէ, դա համակարգային գիտություն է, և խորհուրդ կտայի ավելի լավ ուսումնասիրել
Ընդամենը օրինակներ էին...
---------- Ավելացվել է՝ 20:07 ---------- Սկզբնական գրառումը՝ 20:04 ----------
Ամեն ինչ դեռ մանկապարտեզից են սկսում. մենք որ անում ենք (Գերմանիայում)... Աղբի բաժանման հարցին շատ լրջորեն են վերաբերվում` որպես էկոլոգիական կարևոր խնդիր:
Հայաստանում պրակտիկերան ամեն ինչն է էկոլոգիական աղետ: սկսած ցելաֆոնից /որը եթե չգիտես, ասեմ, որ երբևէ չի լուծվում հողի մեջ, ու հավեժ մնալու է այդպես/ ու ավտոմեքենաների այկլանդակ արտանետոիմներից - վերջացրած անտառների ու կենդանական աշխարհի սպանդով ու աննկառավարելի Երկրի ընդերքի մաքրազարդումով…:
Հայաստանում առանձնապես ուսումնասիրելու բան էլ չկա: անգամ կատարյալ դեբիլը փողոց դուրս գալով կարող է Հայաստանի էկոլոգիական աղետի վրա դոկտորական պաշտպանել:
Չէ, այդպես չի, շատ սխալվում ես, դա կարող էր 90ականների սկզբին լինել, բայց ոչ հիմա, վիճակը բարվոք չէ, այո, բայց քո նկարագրածը բնորոշ է օրինակ աֆրիկյան մի հետամնաց երկրի, իսկ մեր երկրում այժմ շուրջ 80 հազար հասարակական կազմակերպություններից մոտ կեսը բնապահպանական են, վերջին տարիներին սկսել ենք մեծ ուշադրություն դարձնել ամեն մի մանրուքի, ես սա ասում եմ վստահորեն, որովհետև ինքս այդ ոլորտում եմ, և վերջիվերջո մենք ունենք առանձին նախարարություն, որը չունեն շատ այլ երկրներ
Ռիփ, էնքան էլ համաձայն չեմ քեզ հետ, որովհետև դեռ 90-ականներին, երբ մեր տանն ուտելու բան չկար, ես գիտեի, որ փողոցում թուղթ գցել չի կարելի: Իսկ հիմա, որ բարեկեցիկ կյանքով ենք ապրում, չեմ կարողանում մերոնց բացատրել, որ տոպրակները խնայողաբար օգտագործեն:
Բյուր, փողոցում թուղթ գցելը էնքան էկոլոգիական դաստիարակության հետ կապ չունի, ինչքան ընդհանրապես քաղաքավարության կանոնների ու սոցիալական նորմերի: Թուղթը` ինքը իրենով, բնությանը վնաս չի (փայտից ստացված նյութ է): Ու փողոցում թուղթ չենք գցում` նախ և առաջ սոցիալական դաստիարակության արդյունքում, այլ ոչ թե էկոլոգիականի:
Իսկ այ ցելոֆանը խնայողաբար օգտագործելը հենց բնապահպանական դաստիարակություն է, որը քաղաքավարության կանոնների և հասարակական չափանիշների հետ կապ չունի: Տոպրակները ազատ դրված են խանութում` քո օգտագործման համար, ինչքան ուզում ես վերցրու, դա հասարակական կաննոներին դեմ չի. միայն բնապահպանական մտորումներն են, որ կարող են քեզ հետ պահել դրանց շատ օգտագործումից:
Ուլուանա (08.06.2010)
Այս պահին թեմայում են 1 հոգի. (0 անդամ և 1 հյուր)
Ձեր իրավունքները բաժնում
Մեջբերել
Էջանիշներ