Փիլիսոփայելս եկել էր, ասեցի՝ մեջս չպահեմ։
Ալտրուիզմի (այլասիրություն) մասին քննարկումների հաճախ եմ հանդիպել, որոնցում կասկածի տակ է դրվում ալտրուիզմի գոյությունը կամ այն հարցը՝ արդյոք ալտրուիզմի դրդապատճառներն իրականում եսասիրական չեն, ու, ի վերջո, արդյոք ցանկացած բարի գործ, որ անում ենք, իրականում մեզ համար չենք անում, քանի որ դրանից մեզ լավ ենք զգում, մեծանում է սեփական նշանակալիության գիտակցումը և այլն։ Ակումբում էլ, ի դեպ, թեմա կա դրա վերաբերյալ։ Էնտեղ գրառում չունեմ, որովհետև թեմայի հարցադրումներն ինձ էլ էին մի քիչ շփոթության մեջ գցել, ունեցածս պատկերացումները մի քիչ խարխլել... Ու թեև ընդհանուր առմամբ ես հավատում եմ, որ կյանքը գլոբալ առումով արդար է, բարին էլ ոչ միայն կա, այլև գերակշռում է չարին, բայց ալտրուիզմի մասին հակասական մտքերը, միևնույն է, շարունակում էին պարբերաբար այցելել։
Միայն վերջերս պայծառացման պես մի բան ունեցա, ու էդ հարցն ինձ համար կարծես իր վերջնական լուծումը գտավ։ Պայծառացում ասելով՝ նկատի չունեմ ինչ–որ գերբնական բան, պարզապես էս անգամ, երբ էդ հարցն ինչ–ինչ պատճառով էլի այցելեց ինձ, մի տեսակ հանգիստ ու բնական ձևով միանգամից եկավ նաև պատասխանը, էնպես, կարծես ինքը վաղուց արդեն կար ներսումս, ու սպասում էր հարցի հերթական այցելությանը, որպեսզի երկու ծայրերը հարմարավետ միաձուլվեին իրար։
Ալտրուիզմն, ըստ իս, հերոսություն չի, ոչ էլ անձնազոհություն, այլ բնական ցանկություն ու պահանջ է էն մարդու համար, ով սիրում է... ինքն իրեն, կամ ուրիշներին։ Ամբողջ հարցն այն է, որ տարբերություն չկա. իրեն ու ուրիշներին որպես մեկ ամբողջություն տեսնելն է կարևորը, ու դա մեծ մասամբ լինում է ենթագիտակցաբար։ Երբ մարդ սիրում է ինքն իրեն, չի կարող չսիրել ուրիշներին, և հակառակը՝ չի կարող ուրիշներին սիրել, բայց ինքն իրեն չսիրել։ Իսկ եսասիրությունն, իմ ընկալմամբ, իրականում կապ չունի սիրո հետ։ Նույնիսկ հակառակը. դա մարդու՝ ինքն իրենից ու աշխարհից պաշտպանվելու պահանջի դրսևորում է։ Ու էս ամենից ելնելով՝ սիրող մարդը որևէ մեկին լավություն անելիս պարզապես բարիք է գործում՝ առանց հատուկ հասցեատիրոջ, առանց կոնկրետ խորանալու, թե ինչի համար է դա անում. այլ կերպ ասած՝ սիրող մարդու համար չեն տարանջատվում ու չեն բախվում իր ու ուրիշների շահերը. դրանք ակամա ընկալվում են որպես մեկ ամբողջություն։
Հա, ալտրուիզմ կա, հաստատ։
Մեջբերել
Էջանիշներ