Բլոգիս գրառումն էստեղ էլ եմ դնում: Ինձ խփել չկա:
Գիրքը սկսեցի կարդալ Լիլի խորհրդով: Պատկերացրեք, շատ ճիշտ արեցի, որովհետև վերջին ժամանակներս կարդացածս լավագույն գործերից էր:
Ընթացքում տարբեր կարծիքներ էի կարդում ու որոշակի մտավախությամբ էջից էջ անցնում՝ մտածելով, որ ամեն դեպքում բացասական կարծիքներ հայնտնողները կարող են և չսխալվել: Հետո հասկացա, որ նման տրամադրվածության պատճառն ընդամենը մեկն էր. նրանք տղամարդիկ էին:
Ստեղծագործությունը սկսվում է նրանով, որ մի հայտնի գրող մահամերձ է, ու տարբեր լրագրողներ վազում են նրանից հարցազրույց վերցնելու: Գրողը մեկը մյուսի հետևից բոլորին բառիս բուն իմաստով «պասլատ» է անում: Երկխոսությունները սուր են, դիպուկ: Գրեթե յուրաքանչյուր նախադասությունից հետո կանգնում էի, մի հատ մտածում, ծիծաղում, ոգևորվում, հետո նոր անցնում առաջ:
Հետո գալիս է վերջին լրագրողը, որը կին է, որը, ի տարբերություն նախորդների, գրողի բոլոր գործերը կարդացել է, ոչ թե կիսաքծնողական վերաբերմունք է ցուցաբերում, այլ խիստ է կտրուկ: Այդպիսով կարողանում է ստիպել, որ գրողն իրեն ամեն ինչ պատմի: Մի խոսքով, կարողանում է դուրս կորզել իրեն անհրաժեշտ տեղեկությունները:
«Մարդասպանի հիգիենան» քննադատողները նշում են, որ կանացի սենտիմենտալություն է, որ կանխատեսելի է, որ հեղինակը ֆեմինիզմի գիրկն է ընկել, որ հանկարծ մի կնոջ մոտ բացվել է և այլն: Այստեղ ես հասկանում եմ, որ եթե Նինայի փոխարեն լիներ տղամարդ լրագրող, գուցե նրանց դուր գար գործը: Իրականում թույլ տեղեր կային: Ասենք, անբնական էր, որ գրողը Նինային դռան մոտից հետ կանչեց: Վերջին մի քսան էջն էլ մի քիչ շատ էր ջուր ծեծել: Իմ համեստ կարծիքով, էդ սիրո խոստովանության պահերը հեչ պետք չէին: Բայց հենց էնպես չէր, որ էդ ամեն ինչը Նինային պատմեց, ոչ թե նրանից առաջ եկած տղամարդկանց: Գրողը մինչև վերջ էլ դիմադրում էր, կծում, բայց կինը իր գիտելիքների, համառության, կտրուկության ու սուր լեզվի շնորհիվ ուղղակի դուրս կորզեց իրեն անհրաժեշտը:
Չգիտեմ՝ կանխատեսելի ասելով ինչ նկատի ունեին, որովհետև դժվար հենց առաջին էջերից որևէ մեկի մտքով անցներ, որ Նոբելյան մրցանակակիրը պատանի հասակում խեղդել է իր զարմուհուն, որին սիրահարված է եղել: Ի դեպ, հենց սպանության նկարագրությունն ուղղակի հզոր էր: Մտածում էի՝ Ամելի Նոթոմբն ուժեղ է սուր ու կտրուկ մտքեր արտահայտելով, բայց պարզվում է՝ հետաքրքիր պատկերներ ստանալն էլ է նրա մոտ շատ լավ ստացվում:
Ինչպես նշեցի, վերջին մի քսան էջն էն չէր, բայց վերջաբանն էլի հզոր էր: Գուցե ինչ-որ իմաստով կանխատեսելի էր (ավելի ճիշտ, ինչ-որ տեղից արդեն կարելի էր այդ մասին մտածել), բայց էնքան ուժեղ էր էդ մասը գրված, էնքան հիվանդագին (լավ իմաստով), որ սկսեցի հավատալ խեղդելու բերած երջանկությանը: Իսկ գրողը պետք է կարողանա առաջին հերթին համոզիչ լինել:
«Մարդասպանի հիգիենան» դուր չի գա տղամարդկանց մեծամասնությանը, որովհետև նրանք սիրում են տեսնել կնոջը պարտվողի, զոհի, շահագործվողի դերում:
Էջանիշներ