Հավատու՞մ եք մոգության/կախարդության գոյությանը

[Gayl]

Վառ օրինակ Հովհ. 10:36. "... հայհոյում ես, նրա համար, որ ասացի, թէ՝ Աստծու Որդի եմ։"

Պապիրուսներ PGM IV.535 - "Ես Աստծու որդին եմ", PDM XX.33 "ես կենդանի Աստծու Որդի եմ":

Հունաեգիպտական մոգության մեջ հանդիպող տարածված հնարք` մոգը հայտարարումա իր աստվածային ստատուսի մասին:

Ես քեզ չեմ հասկանում, այս խոսքերը մոգության հետ ի՞նչ կապ ունեն, մոգը դիմում է հնարքների և նրանը միայն խոսքեր են, իսկ եթե անգամ մանր մունր ֆոկուսների ա դիմում ապա դա չի կարող համեմատվել Քրիստոսի գործերի հետ, եթե մոգը կարող է մահանալ և հարություն առնել, ապա իրավունք ունի ասի, որ Աստծո որդին է, իսկ եթե ոչ ուրեմն իսկականից հնարքների է դիմում:

Հովհ. 6:51 "Ես եմ կենդանի հացը, որ երկնքից է իջած."

PGM IV.108 "Ես եմ երկնքից իջածը":

Էլի տարածված հնարք` մոգը հայտարարումա երկնքի ու սեփական Ես-ի կապի մասին: Իմաստը նույննա, ինչ որ նախորդ դեպքում` բարձրացնել սեփական մեթաֆիզիկ ստատուսը կավից ու ցեխից ստեղծված մարդուց` դեպի աստվածային, դայմոնիկ էակ:

Քրիստոսը հացը համեմատում է Աստծո խոսքի հետ, իսկ Նրա խոսքերի և արարքների մեջ այնքան բարություն կա, որ կարելի է ասել դա Աստվածային է
Թե չէ մոգը կարող է այնպիսի բան ասել, որը քո մտքովել ա անցել, դա չնշանակեց որ դու նույնպես մոգ ես:

[Leo Negri]

Ես քեզ չեմ հասկանում, այս խոսքերը մոգության հետ ի՞նչ կապ ունեն, մոգը դիմում է հնարքների և նրանը միայն խոսքեր են, իսկ եթե անգամ մանր մունր ֆոկուսների ա դիմում ապա դա չի կարող համեմատվել Քրիստոսի գործերի հետ, եթե մոգը կարող է մահանալ և հարություն առնել, ապա իրավունք ունի ասի, որ Աստծո որդին է, իսկ եթե ոչ ուրեմն իսկականից հնարքների է դիմում:

Իսկ ով ասեց, որ Քրիստոսը հարությունա առել? Քրիստոնյաները?
Ով ասեց, որ Քրիստոսը ֆոկուսների չի դիմել? Էլի քրիստոնյաները?

Խոսքերը ներքին պրոցեսների արտաքին կաղապար են: Դրա համար նույն խոսքերը եթե տան միջին ստատիստիկ մարդու` ոչ մի բան մոտը չի ստացվի, ինչքան ուզումա կարդա: Լավագույն դեպքում: Վատագույն դեպքում կցնդի: Ու ցանկացած դեպքում` ֆոկուսների հետ մոգական հնարքները կապ չունեն: Հնարքներ կան նաև սամբոյում, էդ չի նշանակում որ սամբիստները ֆոկուսնիկ են:

Քրիստոսը հացը համեմատում է Աստծո խոսքի հետ, իսկ Նրա խոսքերի և արարքների մեջ այնքան բարություն կա, որ կարելի է ասել դա Աստվածային է

Բարությունը ու "ձախ թուշը դեմ տալը" սկսենք համարել աստվածության նշան?
Անձամբ ես նման աստվածից նախընտրում եմ հեռու մնալ:

Թե չէ ի՞նչ մոգը մոգը կարող է այնպիսի բան ասել, որը քո մտքովել ա անցել, դա չնշանակեց որ դու նույնպես մոգ էր:

Պարզաբանի` ինչ նկատի ունես:

[Skeptic]

Դե ես ի նկատի ունեի իրանց աճպարարաիլյուզիոնիստական հատկությունների համեմատությունը ու հասարակության կողմից իրանց ճանաչելու ու ընդունելու աստիճանների տարբերությունը:

Չնայած երկու կրոններն էլ շատ վատ են թաքցնում ատելությունը այլ հավատալիքներ ունեղողների հանդեպ: Բարեբախտաբար, միջին դարերը էլ չեն, ու քրիստոնյաները չեն կարա խարույկի վրա այրեն մարդկանց, որոնց հավատալիքները քրիստոնեական չեն: Ձեռները կարճ են: Շատ շատ Հարրի Փոթթերի օրինակները վառեն:

...

[Leo Negri]

...

Ինչպես կասեր մեծն իմաստուն Բրյուս Լին` տախտակը հետ խփել չի կարա:

[Gayl]

Իսկ ով ասեց, որ Քրիստոսը հարությունա առել? Քրիստոնյաները?
Ով ասեց, որ Քրիստոսը ֆոկուսների չի դիմել? Էլի քրիստոնյաները?

Դե եթե «ո՞վ ասեցով» ես փորձում շարունակել, այդ դեպքում ես էլ նույն կերպ կպատասխանեմ, նա այդպես գրված է գրքում, իսկ եթե չես հավատում ուրեմն սենց, նախ նշիր, թե որ մոգն է այդպիսի բան ասել և ապացուցիր և եթե կարելի է ռուսերենով և մի հարց ևս, եթե այդ մոգը իրեն Աստծո որդի է անվանում, ապա էտ ովա՞ իրան իրավունք վերապահել այդ անձնավորության մոգ անվանել և ոչ թե Աստծո որդի կամ չգիտեմ ինչ Աստվածային մականուն, մոգ կոչվածը կամ ասում է, որ ինքը մոգ է կամ Աստծո որդի, եթե մեկը ասում ես ապա մյուսը չես ասում:

Բարությունը ու "ձախ թուշը դեմ տալը" սկսենք համարել աստվածության նշան?
Անձամբ ես նման աստվածից նախընտրում եմ հեռու մնալ:

Պարզ է, որ դու «ձախ թշի» իմաստը չես էլ հասկացել և հետո նրա գաղափարները իդեալական են:

Պարզաբանի` ինչ նկատի ունես:

Էլ դրանից ավել ի՞նչ պարզաբանեմ

[Leo Negri]

Դե եթե «ո՞վ ասեցով» ես փորձում շարունակել, այդ դեպքում ես էլ նույն կերպ կպատասխանեմ, նա այդպես գրված է գրքում, իսկ եթե չես հավատում ուրեմն սենց, նախ նշիր, թե որ մոգն է այդպիսի բան ասել և ապացուցիր

Նա այդպես գրված է գրքում?

և մի հարց ևս, եթե այդ մոգը իրեն Աստծո որդի է անվանում, ապա էտ ովա՞ իրան իրավունք վերապահել այդ անձնավորության մոգ անվանել և ոչ թե Աստծո որդի կամ չգիտեմ ինչ Աստվածային մականուն, մոգ կոչվածը կամ ասում է, որ ինքը մոգ է կամ Աստծո որդի, եթե մեկը ասում ես ապա մյուսը չես ասում:

Քեզ ոչմեկ չի խանգարում շարունակել տենց մտածել:

Պարզ է, որ դու «ձախ թշի» իմաստը չես էլ հասկացել և հետո նրա գաղափարները իդեալական են:

Յա, էդ թաքնված իմաստ էլ կա? Մենակ չասես որ թաքնված իմաստը ձախ թշին խփողին պատով տալնա:

Էլ դրանից ավել ի՞նչ պարզաբանեմ

Պարզաբանի ինչ նկատի ունես ասելով`

Թե չէ ի՞նչ մոգը մոգը կարող է այնպիսի բան ասել, որը քո մտքովել ա անցել, դա չնշանակեց որ դու նույնպես մոգ էր:

"Դու" ասելով կոնկրետ ինձ նկատի ունես?

[Gayl]

Յա, էդ թաքնված իմաստ էլ կա? Մենակ չասես որ թաքնված իմաստը ձախ թշին խփողին պատով տալնա:

Մի քիչ մտածել է պետք տվյալ արտահայտությունը հասկանալու համար, բայց երևի ես քեզ օգնել չեմ կարող:

Պարզաբանի ինչ նկատի ունես ասելով`

"Դու" ասելով կոնկրետ ինձ նկատի ոնես?

Չէ

[Leo Negri]

Թեմայի վերաբերյալ`մոգությունը դա պսիխոտեխնիկայա: Ցանկացած մոգություն: Այսինքն սեփական կամքը ու փսիխիկան նենց մարզել, որ կարանան իրականության վրա ազդեցություն ունենալ: Առանց որևէ սպեցէֆֆեկտների, հեքիաթների, հրաշքների ու հարիփոթերության: Եթե քեզ իրոք հետաքրքիրա, էդ սաղ ինչա, ու մոտդ տակնուվրա մնալու հարցը դրված չի, եթե իրոք պատրաստ ես սեփական անձը ուժեղացնող նոր բան սովորել, ապա բառերով չես ապացուցի, էդ պետքա սեփական մաշկի վրա զգալ: Քաշի Վադիմ Շլախտերի "Боевая Машина" գիրքը, ու փորձի միջի տեխնիկաները, ֆիզոն ու մեդիտացիաները անել: Եթե մի էրկու ամիս ամեն օր ազնիվ անելուց հետո չզգաս, էդ սաղ ինչա, ու մի էրկու անգամ ավելի ուժեղ մարդ չդառնաս` ուրեմն ուղղակի պատրաստ չես, պսիխիկադ էդքան պինդ չի, ու ցանկացած դեպքում ոչ մի բառեր քեզ ոչ մի բան չեն ապացուցի: Ձեռի հետ կտենաս, թե էդ ոնցա, որ մարդիկ մահվանից չեն վախում` թե չէ վախտին իմ հիշելով դրա վրով էլ էիր կասկածում:

[Sambitbaba]

Բարի օր, Լեո ջան, ոնց ե՞ս:
Ֆրեյան կարող ա մի քիչ կտրուկ ա արտահայտվել /ես դրա միջով արդեն անցել եմ :)/, բայց դե հիմա հեքիաթների չենք հավատում: Համոզված եմ, որ դու ինձանից ավելի շատ գիրք ես կարդացել, հատկապես՝ էս թեմայի վերաբերյալ: Խորհուրդ կտայի կարդալ նաեւ Ջեյմս Ջորջ Ֆրեյզերի «Ոսկե ճյուղը», եթե չես կարդացել:
Ես գնալով համոզվում եմ, որ կարդացվածության ու մատերիալիստական աշխարհայացքի միջեւ կոռելյացիա եթե նույնիսկ կա, ապա այն շատ ուժեղ չէ: Մարդու աշխարհայացքի ձեւավորման վրա լիքը գործոններ են ազդում, էդ թվում գենետիկականը: Օրինակ՝ փոքր ժամանակ ես հավատացյալ քրիստոնյա էի /եթե, իհարկե, փոքր տարիքի էրեխան կարող ա ընբռնել այս կամ այն կրոնը կամ հավատքը/, դեռահասության տարիներին մի փոքր ժամանակահատված տարվեցի էզոթերիկայով, իսկ հիմա համոզված աթեիստ եմ: Ու չնայած մոգությանն ու կախարդությանը ահավոր մեծ սկեպտիցիզմով ու արհամարհանքով եմ վերաբերվում, բայց չեմ կրկնի սխալս ու չեմ անհատականացնի վերաբերմունքս: Իսկ Ջորդանո Բրունոյին իսկապես հարգում եմ՝ անկախ այն բանից, որ նա միստիցիզմային աշխարհայացքի կողմնակից էր :)

Ամեն ինչ շատ լավ ես գրել, սիրելի Գարդմանյան, բայց այն նշածս բառը գրել, հավանաբար, շտապել ես: Որովհետև քո կենսագրությունը շատ լավ ցույց է տալիս, թե որքան արագ է փոխվում մարդու աշխարհայացքը: Տես, դու ինքդ, դեռ կյանքիդ մեկ քառորդն էլ չես ապրել (նշել ես, որ 21 տարեկան ես), բայց հասցրել ես արդեն երեք անգամ փոխել այն: Այնպես որ, կառաջարկեի զգույշ մնալ "համոզված" ինչ-որ բան լինելուց, եթե այդ բանը (վիճակը, միտքը, տեսակետը, գաղափարը և այլն) գոնե երկու անգամ չի կրկնվել քո կյանքում:

Հ.Գ. Իսկ "Ոսկե ճյուղի" մասին լավ հիշեցիր. շատ լավ գիրք է և անսահման ինֆորմացիա է պարունակում:

ՀՀ.ԳԳ. Հա, մի բան էլ. որքանո՞վ է Վրուբելի "Դևը" համապատասխանում քո աթեիստական աշխարհայացքին:
Խնդրում եմ, սիրելի Գարդմանյան, ոչինչ վատ չմտածել հանկարծ: "Դևի" մասին ես գրեցի ոչ թե քեզ խայթելու նպատակով, այլ այն պատճառով, որ իմ կարծիքն է. նույնիսկ ամենա"համոզված" աթեիստը Աստծո կարիք ունի: Քանզի մեզ շրջապատող աշխարհում անթիվ ու անսահման են այն հարցերը, որոնց պատասխանները մենք չունենք: Եվ ինչ խոսք, որ մեզ հարկավոր է մեկը, ում կկարողանաինք վերագրել այն ամենը, ինչը բացատրել ինքներս չենք կարողանում:

[Sambitbaba]

Խոխման էնա, որ վաղ շրջանի քրիստոնյաները (այդ թվում Եգիպտոսի ղփթերը) նենց ոչինչ մատները մցրած ունեին մոգության մեջ: Ավելին` Աստվածաշնչում Հիսուսի որոշ բառեր մեկը մեկին բռնում են էդ վախտվա հունաեգիպտական մոգական պապիրուսների տեքստերին, Հիսուսը հռոմեական կատակոմբներում պատկերվումա մոգական փայտիկով, էդ վախտվա հերմետիկ տեքստերը (վառ օրինակ` Կորպուս Հերմետիկուսը) քրիստոնեական ազդեցություն են կրում: Ու էդ սաղ` դեռ մի կողմ թողելով ապոկրիփիկ տեքստերը:

Ավելին` միջնադարյան գրիմուարները կրկին գրված են քրիստոնեական կոնտեքստում, որոշ /որպես կանոն ամենավատ վարկանիշ ունեցող/գրիմուարների տեքստերից պարզա, որ իրանց գրել ու օգտագործելա էդ վախտվա քրիստոնեական հոգևորականությունը:

Բա միջնադարյան քրիստոնեական կաբբալան... միջնադարյան քրիստոնյա ալքիմիկոսները... միջները մի էրկու Հռոմի պապելա էղել:

Նենց որ, սեփական աչքի գերանը անտեսելով, ուրիշի աչքի փուշն են հանում:

Բայց դե ինչպես գիտենք` ժամանակակից քրիստոնյաները շատ թունդ հմտացել են սեփական կրոնի պատմության փաստերին մատների արանքով նայելու գործում, ու շատ լավ են անտեսում սեփական կրոնի այն էլեմենտները, որոնք կոնկրետ իրանց անհարմար են:

Շատ դիպուկ ես գրել, Լեո, ապրես: Մանավանդ վերջին նախադասությունը: Հնարավոր լիներ, մի քանի անգամ էլ "շնորհակալության" կոճակը կսեղմեի:

[Sambitbaba]

Leo Negriոր Հիսուսն իսկապես Աստծո որդին է, պիտի էդ մասին չասեր ինչ ա մոգերն էլ էին տենց ասում:

Բայց ինչու՞, եթե Քրիստոս ասում է, որ ինքը Աստծո որդի է` դա իսկապես է, և մենք պետք է հավատանք դրան:
Իսկ եթե մոգն է ասում, որ ինքն Աստծո որդի է` դա ստից է, և մենք չպետք է դրան հավատանք:

[Sambitbaba]

Հիմնվելով վերոհիշյալ երեք մտքերիդ ու այն փաստի վրա, որ անգամ Մեծ Դատաստանի օրն էլ մենք իրար չենք հասկանա, զրույցը համարում եմ փակված: :))

Իզուր, սիրելի Լուսնագնաց: Բավականին հետաքրքիր զրույց էր, և հենց այդպիսի զրույցներն են ի հայտ բերում ճշմարտությունը: Եվ հետո, քո այս նախադասությունը հանգեցնում է նրան, որ քո օպոնենտը քեզ չհասկացավ: Բայց իրականությունը կայանում է նրանում, որ այդ դու չհասկացար, ավելի ճիշտ` չցանկացար հասկանալ նրան: ՈՒ գիտե՞ս, թե ինչ կասեմ քեզ, սիրելիս: Եթե դու քո Աստծոն նայես քո 2000 տարեկան մտածելակերպով, ուրեմն Լեոն, ցավոք սրտի, միակ մարդը չի լինի, ում հետ դու կցանկանաս "փակել զրույցը": Լսիր այս խոսքերը, խնդրում եմ. այսօր ծնվում է լրիվ նոր միջոց` հասկանալու քո և Աստծո փոխհարաբերությունները: Կարող ես զարմանալ, բայց այդ նոր միջոցն էլ արդեն 2000 տարեկան է: Նրա անունն է. Քրիստոսի Գիտակցություն:

Սա է այն երկրորդ Գալուստը, ինչի մասին ասված է մեր ամենակարևոր Գրքում: ՈՒ գիտե՞ս, թե որն է նրա առանձնահատկությունը: Քրիստոսի Գիտակցության մեջ հավատին տեղ չի հատկացված: Այդ տեղը տրված է ճանաչմանը: Քրիստոս կարիք չուներ հավատալու Աստծոն, որովհետև նա ճանաչում էր Աստծոն: Մտածիր մի պահ. դու ճանաչում ես և շատ լավ գիտես քո արյունակից եղբորը: Արդյո՞ք դու կարիք ունես հավատալու, որ նա` քո եղբայրն է: Հենց այդ մասին է ասում Քրիստոսի Գիտակցությունը: Եկել է և ասում է. "ընդունեք ինձ և դարձրեք ձերը: Բավական է հավատալ Աստծոն, ժամանակն է ճանաչել Նրան": Իսկ հենց որ ճանաչեցինք Աստծոն, անմիջապես կտեսնենք, թե Ով Ենք Մենք Իրականում: Եվ որ քիչ կարևոր չէ այս զրույցի համար. բոլոր կրոնները խոսում են միևնույն Աստծո մասին, եթե նույնիսկ իրենք չեն էլ ընդունում դա:

ՈՒ նաև հեշտությամբ կպատասխանենք Ֆրեայի տված հարցերին, որովհետև այդ մոգերն ու կախարդներն էլ, հենց մենք ենք, որ կանք:

[Leo Negri]

Սա է այն երկրորդ Գալուստը, ինչի մասին ասված է մեր ամենակարևոր Գրքում:

Եթե մեկը նստեր սաղ մեսսիայի գալուստները ու աշխարհի վերջերը հաշվեր` սկսած վաղ միջնադարից, կպարզվեր, որ արդեն քսանհինգ-քսանվեցերորդ գալուստնա:
Բայց դե օ զարմանք` ոչ աշխարհի վերջա լինում, ոչ ահեղ դատաստան, ամեն ինչ ոնց շարունակվում էր, տենց էլ շարունակվումա: Իսկ դե մարդիկ նախկինի պես հավատում են կրոնական պրոպագանդիստական ստերին ու հաջորդ գալուստ/դատաստանի սպասում:

Եվ որ քիչ կարևոր չէ այս զրույցի համար. բոլոր կրոնները խոսում են միևնույն Աստծո մասին, եթե նույնիսկ իրենք չեն էլ ընդունում դա:

Իսկ քեզ ովա իրավունք տվել դատելու տարբեր կրոնների աստվածներից` նամանավանդ եթե քո դատողությունները ուղղակիորեն հակաճառում են այդ կրոնի ծառայողների կարծիքներին, ու ավելին, այդ կրոնների ենթադրյալ աստվածների իբրև թե պաշտոնապես գրանցված խոսքերին? Իսկ դե եթե դու էն մտքին ես, որ իրանցից պայծառացած ես, ու ինչ ինչ պատճառներով ավելի մոտ ես ենթադրյալ աստծուն` ստիպված եմ հիասթափեցնել` հասարակ կրոնական էգոյի ինֆլյացիայա, բավականին տարածված հոգեբանական ֆենոմեն - դու քեզ աստված ես հորինել, ու ինքդ քեզ համոզել ես, որ իրան ճանաչում ես, սեփական աչքերում ավելի կարևոր թվալու համար: Ընդ որում անպայման չի, որ դու դա գիտակցես` ֆենոմենը որպես կանոն անգիտակցականա:

Քանզի մեզ շրջապատող աշխարհում անթիվ ու անսահման են այն հարցերը, որոնց պատասխանները մենք չունենք: Եվ ինչ խոսք, որ մեզ հարկավոր է մեկը, ում կկարողանաինք վերագրել այն ամենը, ինչը բացատրել ինքներս չենք կարողանում:

Շատ ավելի ազնիվա ընդունել, որ շատ բաներ չգիտես, ու փորձել սեփական ուժերով չիմացածը իմանալ, քան թե անելանելիության արհեստական վիճակ ստեղծել, հորինել աստված, ենթադրել, որ էդ աստվածը ամեն ինչ գիտի, ու սկսել սեփական ֆանտազիաները խառնել իրականության հետ:

[Ֆրեյա]

Առաջարկումեմ թեման փոխել...

Իմ համար ամենահետաքրքրող հարցը էս պահին այն է, թե եթե հավատում եք, որ մագիայի, կախարդանքի որևէ տեսակ եթե գոյություն ունի, ապա ինչու եք հավատում?

Ականատես եք եղել, թե դուք ինքներդ եք անում?

h.g. Խնդրանք. Աստվածաշնչից ու այլ դոգմատիկ գրականութոյւնից հատվածներ բերող մարդկանց չանհանգստանալ...
Նաև՝ հավատում եմ, որովհետև Տերն է պատվիրել հավատալ ու այդպես է գրված, տարբերակը եւս ցանկալի չի...
Ինչպես նաև «դեղին պրեսսայից» մեջբերումները:

[Leo Negri]

Իմ համար ամենահետաքրքրող հարցը էս պահին այն է, թե եթե հավատում եք, որ մագիայի, կախարդանքի որևէ տեսակ եթե գոյություն ունի, ապա ինչու եք հավատում?

Մոգությունը կրոն չի, որ հավատի կամ չհավատալու գործ բացվի: Կամ ինքը կոնկրետ մարդու մոտ աշխատումա, ու էդ դեպքում հավատը ուզած չուզած տեղա տալիս հստակ էմպիրիկ գիտելիքի, կամ չի աշխատում, ու ոչինչով չի տարբերվում հերթական էկզոտիկ հավատալիքների հավաքածուից: Ընդ որում պետքա հստակ տարբերակել` ինչնա մոգություն, իսկ ինչը "մոգության", "շիզոտերիկայի" ու նման բաների անուններնա կրում, բայց դե հերթական անապացուցելի անհեթեթ կրոննա, ու մարդկանցա նաղդվում հերթական անապացուցելի հեքիաթների հիման վրա:

Իհարկե կան մոգական ավանդույթներ, որոնք սկիզբ առնելով այս կամ այն կրոնական մշակույթում, կրում են էդ մշակույթի բնորոշ գծերը, ու երբեմն հեշտ չի տարբերակել, որտեղա ավարտվում կրոնը ու սկսվում են էդ կրոնի պսիխոտեխնոլոգիաները: Օրինակ բուդդիստական մոգությունը արտացոլումա բուդդիստական էթիկ նորմերի մեծ մասը, քրիստոնեական գրիմուարական ավանդույթը արտացոլումա հուդաքրիստոնեական հավատալիքները, հունաեգիպտական մոգությունը ներառումա անտիկ վախտվա փիլիսոփայական պատկերացումները, իսկ ժամանակակից քաոսի մոգությունը ներառումա հոգեբանությունից, քվանտային ֆիզիկայից ու նեյրոսեմանտիկայից փոխառված կոնցեպցիաներ: Բայց դե եթե կրոնական ուղղությունների գերակշռող բազմությունը ընդամենը աստծո/աստվածների հանդեպ կույր հավատ ու ենթարկությունա պահանջում, խոստանալով, որ ահեղ դատաստանից կամ նման մի բանից հետո ամեն ինչ լավ կլինի /որպես տարբերակ` մյուս կյանքում ամեն ինչ լավ կլինի/, ապա մոգությունը իրա մաքուր, կրոնական մտքի կողմից չաղավաղված վիճակում պահանջումա լուրջ ներքին ռեսուրսներ, ամբիցիաներ ու ունակություններ, ու ոչ մի բան չի խոստանում - ընդամենը առաջարկումա մեթոդոլոգիա, որը ընդհանուր առմամբ դեռ փաստ չի, որ ամեն մեկի մոտ կաշխատի /ոնց որ ամեն մեկի մոտ չեն աշխատի երաժշտական նոտաները` նույնիսկ եթե իմանա, որ նոտան որ ստեղնի համարա/: Ոչ էլ փաստա, որ անվտանգա` եթե մարդու փսիխիկան ու կամքը բավականաչափ պատրաստ չլինեն, ոչ մի լավ բան ոչ մի մոգությունից դուրս չի գա` լավագույն դեպքում էդ սաղ կվերածվի հերթական անվնաս, ոչ մի ուժ չպարունակող հավատալիքի:

Ականատես եք եղել, թե դուք ինքներդ եք անում?

Թե առաջինը, թե երկրորդը`վերջինը համատեղելով ալքիմիայի, գյումրեցի Գուրջիևի համակարգի ու յոգայի հետ: Արդյունքներից գոհ եմ` թե ականատես լինելու, թե սեփական պրակտիկայի: