Մենախոսություն կամ ադմինական մտորումներ

[Chuk]

Երբեմն այս կամ այն հարցի մասին կարիք եմ ունենում խոսել ակումբցիների հետ, ներկայացնելով ինչ-ինչ խնդիրներ կամ պատասխանելով մթնոլորտում առկա հարցերին, հույզերին: Ու էդպես էլ ասելիքս մնում է իմ մեջ, մնում չարտաբերված:

Այս թեման բացում եմ ակումբցիների հետ որպես ադմինիստրատոր զրուցելու, ավելի ճիշտ մենախոսելու համար: Իհարկե այստեղ չեն լինելու պահանջներ, որոշումներ, լինելու են միայն ու միայն մտորումներ այս կամ այն հարցի մասին՝ ադմինիստրատորի տեսանկյունից: Վստահ չեմ, որ ընթերցող կունենամ, կամ ունենալու դեպքում ընթերցողներս շատ կլինեն, բայց նման կերպ ակումբցիների հետ հաղորդակցվելը համարում եմ բավական կարևոր:

Բուն մտորումներս՝ հաջորդիվ:

[Chuk]

Վարկանիշ...
Սա ակումբի հավերժ թեմաներից մեկն է:

Պարբերաբար վարկանիշների նկատմամբ հետաքրքրությունն անցնում է «բնականի» սահմանն ու առաջանում ինչ-որ «անբնական» հետաքրքրություն, ակտիվություն: Տարբեր տեղեր տարբեր մարդիկ սկսում են խոսել վարկանիշների մասին, շատերը սկսում են ասել, որ դա անպիտան բան է, մյուսներն ասում են, որ իրենք վարկանիշներն ընդհանրապես բանի տեղ չեն դնում, երրորդներն ասում են, որ վարկանիշները սխալ են բաշխված և այլն, և այլն, և այլն: Նկատել եմ մի հետաքրքիր օրինաչափություն. սովորաբար վարկանիշների մասին իրենց չհետաքրքրվելու մասին խոսում են ամենահետաքրքրվողները, դրանց ուշադրություն չդարձնելու մասին՝ ամենից շատ ուշադրություն դարձնողները:

Իրականում շատ նորմալ ու բնական է վարկանիշներով հետաքրքրվելը:
Բոլորն էլ սիրում են գնահատական ստանալ, գովերգ լսել: Իսկ ակումբում վարկանիշները հիմնականում էդ նպատակով էլ կիրառվում են: Կարծում եմ, որ բոլորս էլ ժպտում ենք դրական վարկանիշ ստանալուց, մանավանդ եթե դրա մեկնաբանությունը բովանդակային ու հաճելի է, ու հակառակը՝ շփոթվում ու տխրում ենք բացասականից: Միթե՞ այստեղ որևէ անտրամաբանական կամ անբնական բան կա: Կարծում եմ, որ ոչ: Անբնական չէ նաև, որ ցածր վարկանիշ ունեցողը ձգտում է բարձր ունենալու: Այս ամենը ոչ միայն անբնական ու անտրաբանական չեն, այլև վատ բան չեն:

Բայց այ կան երևույթներ, որոնք թեև կարող են գտնել իրենց տրամաբանական բացատրությունը, բայց լավ բան չեն, ազնիվ չեն:

Հետևել ու շարունակելու եմ հետևել վարկանիշների դինամիկային բնականաբար չկարդալով վարկանիշների մեկնաբանությունները, որոնցից շատերը կոնֆիդենցիալ բնույթի են: Ու հաճախ հանդիպել եմ անազնիվ վարքագծի:

Նորմալ եմ համարում, երբ մարդը հաշվարկված գրառումներ է անում՝ վարկանիշ ստանալու ակնկալիքով, եթե այդ գրառումը լինում է արժեքավոր, մյուսին, մասնակիցներին ինչ-որ դրական բան տվող: Բայց նորմալ չեմ համարում, երբ մարդիկ սկսում են փոխադարձ վարկանիշներ տալ՝ պատահական գրառումների սկզբունքով, միմյանց վարկանշային սանդղակները բարձրացնելու համար, կամ պատասխան վարկանշի ակնկալիքով են պատահական գրառմանը կամ մասնակցին վարկանիշ տալիս, կամ էլ գտնելով որ դիմացինի (իրենց մտերմի) վարկանիշը ցածր է, սկսում են անընդհատ առանց ջոկողություն դնելու գրառումների մեջ վարկանիշ տալ՝ այդ սանդղակը բարձրացնելու համար:

Սա նորմալ չի, որովհետև վարկանիշը ստեղծված է ընդհանուր ակումբցիների գնահատականը ցույց տալու, այլ ոչ թե ինչ-որ մեկի սեփական սանդղակ կառուցելու համար: Որովհետև եթե Պողոսը Պետրոսին օրական տաս գրառման համար վարկանիշ է տալիս (օրինակ), այդպիսով աստիճանաբար նրա վարկանշային միավորը բարձրացնելով, ինքը դրանով բերում է անհավասար մի իրավիճակ, դրանով իր, այլ ոչ թե համընդհանուր վերաբերմունքն է ցույց տալիս:

Ավելին, ինքը դրանով հիմարագույն վիճակի մեջ է դնում երկու հոգու... նրան, ում վարկանիշ է տվել ու ինձ:
Որովհետև ես պարտավոր եմ վերացնել այդ անհավասարությունը, պարտավոր եմ ջնջել, վերացնել ավելորդները, իսկ դա հեշտ չի: Հոգեբանորեն հեշտ չի մարդուն փաստորեն «զրկել» իր ստացած վարկանիշներից, որովհետև ի վերջո ինքը մեղավոր չի, որ ինչ-որ մեկն իրեն անազնվորեն այդքան վարկանիշ է տվել, ու արժանի չի, որ հիմա իր վարկանշային «գծիկ» կոչված այդ երևույթը դրա պատճառով պակասի: Ու ես էլ, ճիշտն ասած, արժանի չեմ այդ իրավիճակում վատամարդ դուրս գալ: Բայց մյուս կողմից պարտավոր եմ հետևել ու անել դա, որովհետև հակառակ դեպքում իրավիճակն անազնիվ կլինի ակումբ հարյուրավոր մյուս մասնակիցների համար, ում հարազտները «չեն ֆայմել» նման բան անել:

Ու ինչ-որ վարկանշային սանդղակի համար էսպիսի տհաճ վիճակ ստեղծելը սխալ է, անիմաստ է: Սա արդեն վարկանիշների նկատմամբ ոչ թե բնական հետաքրքրվածություն է, այլ, ճիշտն ասած, արդեն հիվանդագին վերաբերմունք:

Էսօր ստիպված եղա նախկինում հանածս մի սահմանափակումը նորից միացնել, արդյունքում նույն մարդուն նորից վարկանիշ տալ կարողանալու համար ևս 5 հոգու պիտի կարողանաք տալ: Սա ազնիվ չի այն մարդկանց նկատմամբ, ովքեր վարկանիշներ տալուց նման արհեստական մեթոդների չէին դիմում: Սա նաև նոր «հիվանդություն» կարող է ծնել՝ անիմաստ վարկանիշներ տալու, որպեսզի կարողանաս քո ուզած գրառմանը վարկանիշ տալ: Բայց սա արդեն անհրաժեշտ քայլ էր, որովհետև իրավիճակը հասել էր այդ կետին:

Ու նորից իմ համար սա դժվար քայլ էր, դժվար որոշում էր, հոգեբանական ծանր ընտրություն էր: Ու ինչի՞ համար: Ես այնքա՜ն կուզեի, որ մարդիկ նման մեթոդների դիմելուց առաջ մտածեին, հասկանային, թե դիմացիններին հոգեբանական ինչ վիճաի մեջ են դնում, հասկանային, որ ի վերջո ակումբի ղեկավար կազմը, էդ թվում ես, ռոբոտ չենք, որ երբեմն մեր պարտականությունը կատարելը մեզ հոգեբանական բավական ծանր վիճակների, անգամ ստրեսների մեջ է դնում, որ բնավ հեշտ չի կոշտ միջոցների դիմելը, ինչքան էլ որ հաճախ դրանք ուղղակի անհրաժեշտ են: Մտածեք, մարդիկ, ախր սա համայնք է, այլ ոչ թե մեկ-երկու հոգու համար: Մտածեք անելուց առաջ: Կշռադատեք ձեր քայլերը: Միթե՞ այդ գծիկներն ու աստղիկներն արժանի են այս ամենին:

Որքան կուզեի, որ այդպիսի վարկանիշ ստացողներն էլ այնքան խորհեին այս հարցի շուրջ, որ իրենց վարկանիշ տվողին գրեին. «Գիտե՞ս, սիրելիս, ես շոյված եմ քո վերաբերմունքից, բայց մի արա, պետք չի, թող ամեն ինչ բնականոն հունով գնա», իսկ շարունակվելու դեպքում ինձ գրեին. «Չուկ, միևնույն է իմանալու ես, ինքը ոչ մի վատ բան չի անում, պարզապես իր վերաբերմունքն է արտահայտում, բայց դա ազնիվ չի մյուսների նկատմամբ, կտրի սրա դեմը, բայց իրան մի պատժի»: Նման դեպքերում հարցն ինչքան արագ, հեշտ, անաղմուկ ու բարեկամական մթնոլորտում կավարտվեր, ոչ մեկը մյուսից նեղանալու կարիք չէր ունենա, ոչ մեկը նեղվելու բան չէր ունենա: Ամեն ինչ գեղեցիկ, հաշտ ու խաղաղ կավարտվեր:

Ու ինչքան դժվար է, երբ ստիպված եմ լինում կացնային ձևով դեմն առնել, ընդ որում դժվար երեք կողմերի համար էլ, թե տվողի, թե ստացողի, թե իմ:

[Chuk]

Հետաքրքիր է, նույնիսկ շատ:
Երբեմն խայծն էլ բավական է:
Ինձ շատերը կարող են մեղադրել (արդարացիորեն) հենց իմ ղեկավարած ֆորումում հենց իմ պաշտպանած կանոնները խախտելու մեջ: Իսկապես արդարացիորեն:
Սակայն եթե երբեմն դա լինում է ինքնազսպման բացակայություն, ապա երբեմն էլ լինում է հասարակ խայծ:
Հասարակ դիտարկումներ:
Հասարակ տրամադրությունների դիտում:
Հասարակ բացահայտումներ:
Ցավոք բոլորը չի, որ այդ ընթացքում ուշադիր են լինում, որովհետև ղեկավարին միակողմանի անարդարության մեջ մեղադրելը սովորաբար շատ ավելի հեշտ է, հարմար է, չխորանալու դեպքում այդպես է թվում:
Հետաքրքիր է:
Շատ:
Սպասում եմ շարունակությանը

[Chuk]

Ես հասկանում եմ, հրաշալի հասկանում եմ, որ ակումբը, բացի ամեն ինչից, նաև ինքնահաստատման վայր է, բայց ուզում եմ հարցնել, այ հարգելի ձեր կյանքում ձեր տեղը չգտած, ձեր ինքնահաստատման համար հարմար պատրվակ չգտած, կոմպլեքսների մեջ ոտից գլուխ թաղված, այդ կոմպլեքսները չկպոմլեքսավորվածի դիմակով մեզ մատուցել փորձող սուբյեկտներ, մի՞թե, մենք մեղավոր ենք, որ դուք առօրյա կյանքում ձեր տեղը չեք գտել, այդպես էլ չեք ինքնահաստատվել, որ մնացել եք բարդույթավորված: Մշտապես կարելի է կոպմլեքսները հաղթահարելու տարբեր եղանակներ գտնել, պարտադիր չի դա կապել այլոց գլխին:

[Chuk]

Նորից մոդերատորներից մեկը խնդրում է, իրեն հանել մոդերատորություն: Շատ եմ ուզում հակառակը համոզել, բայց երևի չեմ անի:
Ու նորից սկսում եմ մտածել. հա բայցի ինչի՞: Ինչի՞ պետք ա էս մարդիկ անընդհատ մուննաթն ու դժգոհությունը տանեն, անընդհատ թիրախ լինեն, շատերի հայացքն իրենց նկատմամբ փոխվի... Ոչ նյութական շահ ունեն, ոչ բան: Իրենց ներվերն են սպանում, ժամանակը, ու ինչի՞ համար: Որ իրենց՝ կամովին ստանձնած գործը բարեխղճորեն անելու համար անընդհատ էս վերաբերմունքին արժանա՞ն: Երբ որ էն ահավոր օրինախախտները տենց դժգոհում, դեռ հա, հասկանաս: Բա պիտի դժգոհեն, որտև իրենց կյանքը առանց նման բաների դժվար պատկերացնեն: Բայց երբ որ պատվարժան մարդիկ, իսկապես հոյակապ մարդիկ, առանց երևի երկար մտածելու տենց ալիք են բարձրացնում՝ մնում ես շիվար: Հա բայց ինչի՞:
Չգիտեմ ինչ անեմ: Հոգնեցուցիչ ա...

[Chuk]

Ակումբի մոդերատորի գործը մանկապարտեզի դայակության գործ չի, ակումբի ադմինիստրատորի գործն էլ մանկապարտեզի տնօրենի գործ չի:


Կա՛-րե՝ն, մե՛-ծա՛-ցի՛ր, հերիք է:

Մեր համբերությունը կհերիքի քեզ ամեն անգամ «հեռացնելու», բայց սա մանկապարտեզ չի:

[Chuk]

Ես հիմա նույնիսկ «Անկապ օրագիր» եմ քիչ մտնում: Նույնիսկ եմ ասում, որովհետև իմ ամենասիրած թեմաներից էր:

Մտնելուց էլ հաճախ եմ տեսնում սրտացավ գրառումներ՝ ակումբի վատ վիճակի մասին:
Արդար գրառումներ են:

Հիմա կարճ եմ գրելու: Այս թեման երևի ավելի լուրջ ու ավելի լայն դեռ կարծածվի: Ու՞ր ենք հասել ու ու՞ր ենք գնում թեման:
Ուր որ հիմա ենք գնում, լավ տեղ չի:

Ուրեմն ճանապարհը փոխել է պետք:
Ու փոխելու ենք:
Ու էսքանն էլ գրում եմ, որ վերջում խնդրեմ. սրտացավ ակումբցիներ, ինձ այդ ճանապարհը փոխելու ժամանակ պետք է գալու ձեզնից յուրաքանչյուրի օգնությունը: Երբ որ հասնի ժամանակը, խնդրում եմ, եղեք իմ կողքին:

[Chuk]

Ասա քո էշ խելքը, հազիվ փակվել էր ակումբը, ինչի՞ ուզեցիր էլի բացել:

Ահավոր նեղված եմ: Իմ էս վիճակին, էս խայտառակ խառը վիճակին սկզբում ակումբի հետ տեխնիկական խնդիրներն էին պակաս, որոնց պատճառով համ լիքը ժամանակ կորավ, համ նյարդային համակարգս էր լարված, որ չէր թողնում նորմալ գործ անել, համ էլ ուրիշ բաներ: Մի կերպ խնդիրը լուծեցինք ու հիմա...

Ու հիմա ի՞նչ:

Ակումբը որ փակվել էր, մի հատ դրական բան կար: Չորս կողմից աջակցում, չորս կողմից մարդկանց կարծիքներ, անհանգստություն: Ակումբի նկատմամբ հավատս էի կորցրել, մտածում էի, որ սպառել է իրեն, բայց էդ ընդհանուր մթնոլորտը ստիպեց կարծիքս փոխել: Մտածում էի, որ ուրեմն մարդկանց դեռ պետք է ակումբը:

Ու ինչի՞ համար էր պետք:
Իրար հեգնելու՞:
Նորից ակումբին հայհոյելու՞:
Անուղղակի կամ ուղղակի իրար վիրավորելու՞:
Քննարկման քաղաքակիրթ ձևերն անտեսելով իրար խայթելու՞:
Ինչի՞ համար էր պետք:

Ու պե՞տք էր:

Ասա քո էշ խելքը, հազիվ փակվել էր...

[Chuk]

Միշտ գալիս է մի պահ, երբ նորից ու նորից շահարկվում, առաջ է բերվում «հին ու նոր ակումբցիների» թեման: Ու ինչ-որ մի պահ էլ գալիս է, երբ զգում ես, որ պետք է փորձես հնարավորինս հանգամանալից անդրադառնալ այդ հարցին: Անդրադառնալու պահը գալիս է, երբ «հին ու նոր ակումբցիների» թեմայի շահարկումը շատ է ուժգնանում:

Բայց ցանկացած հնարավոր շահարկումից խուսափելու համար ուզում եմ հատուկ շեշտել, ընդգծել, որ գրառումս ուղղված չէ որևէ կոնկրետ անձի, անհատի կամ խմբի, թեև գրառմանս տողերում շատերը կարող են գտնել իրենց: Շատերն իրենց կարող են գտնել մի հասարակ պատճառով. ես փորձելու եմ խոսել հանգամանալից, քննելով հարցի տարբեր ուղղությունները:


Այսպիսով հարց. կա՞ն «հին ու նոր ակումբցիներ», թե՞ չկան:
Իհարկե՛ կան: Իսկ ինչպես կարող է գրեթե վեցամյա ֆորումում չլինել հին ու նոր մասնակից: Ավելին, կան շատ հին և ուղղակի հին, կան նոր ու շատ նոր ակումբցիներ: Սա պարզ ժամանակագրություն է: 6 տարվա ժամանակագրությունը: Իհարկե հարյուր տարի հետո այդ բոլոր 6 տարիների ակումբցիները մի ընդհանուր դասակարգման տակ են ընկնելու՝ հին ակումբցիներ, որովհետև 100 տարվա կտրվածքում 6 տարին ի՞նչ է որ: Բայց մենք խոսում ենք 6 տարվա մասին, որն այնպիսի ժամկետ է, որում 1 տարին էլ է ահագին բան:

Ու ակումբում կան նաև խմբավորումներ: Սա նույնպես գաղտնիք չէ: Բոլորս էլ գիտենք:
Միայն թե հարկավոր է հասկանալ, թե ինչ է խմբավորումը: Սովորաբար այս խմբավորումներում նույն ժամանակվա ակումբցիներն են մտնում, ովքեր ակումբում շփվելը սկսել են գրեթե միաժամանակ, հասցրել են մտերմանալ, գտնել ընդհանուր հետաքրքրություններ ու ուրիշ բաներ: Սա չի նշանակում, որ նրանք իրենց մարդկային տիպով չեն կարող մտերմանալ այլ խմբավորման մեջ մտնողների հետ (քիչ անց կտեսնենք, որ դա էլ է եղելություն), բայց նաև չմոռանանք, որ մարդը չի կարող մտերիմ լինել, մերձավոր լինել անխտիր բոլորի հետ: Խոսքը չի գնում լավ ու վատ հարաբերությունների մասին, այլ գնում է խմբավորումների մասին, որտեղ մտնում են իրար հետ մտերմացած մարդիկ:

Լա՞վ է, որ կան խմբավորումներ: Կասեի՝ հրաշալի է: Ակումբի ամենամեծ ձեռքբերումներից մեկն է, որ նպաստել է նման խմբավորումների, ընկերախմբերի կազմավորմանը: Կասեի՝ հարստություն է:

Ու նման խմբավորումներ կան թե՛ շատ հին, թե՛ հին, թե՛ միջին շրջանի, թե՛ նոր, թե՛, նույնիսկ, շատ նոր ակումբցիների շրջանակներում: Ու դա լավ է, հրաշալի է:


Բայց ակումբում կա նաև մի ուրիշ, գեղեցիկ երևույթ: Այդ խմբավորումները, ինչպես նաև հին ու նոր ակումբցիները իրարից պատնեշներով չեն առանձնանում, նրանք ապրում են իրար կողքի, շփվում են ու նաև մտերմանում, դառնում նաև մյուս ընկերախմբի հավատարիմ ընկեր, առանց հնի ու նորի որևէ սահմանափակման:

Որպեսզի շատ վերացական չհնչի, կարող եմ օրինակներ բերել: Ընդամենը մի քանի օր առաջ էր, որ ես Գյումրիում ծանոթացա մի նոր ակումբցու հետ, մի ուղղակի հրաշալի անձնավորություն, ով, գիտեմ, դառնալու է, կամ էլ արդեն դարձել է իմ ընկերախմբից: Իսկ ես, հիշեցնեմ, ամեն դեպքում ակումբի ամենահինն եմ, ամենադարավորն եմ: Ու այսպիսի օրինակները շատ-շատ են: Երբ մենք այսօր, մեր ընկերախմբով, ակումբում ձևավորված ընկերախմբով հանդիպումներ ենք կազմակերպում, ոչ ընդհանուր ակումբային, այդ ընկերախմբում են բոլոր 6 տարիներին գրանցված ակումբցիներ: Ու մեր մեջ ուղղակի չկա հին ու նոր: Կան ուղղակի ընկերներ: Լավ ընկերներ: Սիրելի ընկերներ: Հրաշալի մարդիկ:

Ու երբ ես կողքից նայում եմ, տեսնում եմ, որ նույն պատկերն է բոլոր խմբավորումներում, բոլոր ընկերախմբերում: Կամ՝ գրեթե բոլոր: Բայց այդ «գրեթե»-ն ժամանակի հարց է:


Բայց այսօր «հին ու նոր ակումբցիներ»-ը նաև այլ ենթատեքստով է օգտագործվում: Մեղադրական ենթատեքստով: Նույնը խմբավորումների, ընկերախմբերի մասին: Նորերից մմանք ասում են, որ հները «հալածում են նորերին», հներից ոմանք էլ ասում են, որ «նորերը իրենցով են լցրել ակումբն ու իրենց քշել»: Բառացի չեմ կրկնում, իմաստներն եմ գրում: Ասում են, որ մեկը, ոչ մի խմբավորման մեջ չլինող մի բան է գրում, ու «խմբավորումը վրա է տալիս»: Չեն հստակեցնում, թե կոնկրետ որ խմբավորումը, մինչդեռ դրանք այնքան շատ են:

Ճի՞շտ է սա, թե՞ ոչ: Բացարձակապես: Սա ընդամենը, իմ խորին համոզմամբ, իրական խնդիրը տեսնել չցանկանալ է:

Նորից մի օրինակ բերեմ: Ոչ հեռավոր 2008-2009 թթ.-ին Հայաստանում թեժ իրավիճակ էր: Քաղաքական առումով: Ու այնպես էր ստացվել, որ ակումբում բավական շատ էին համաժողովրդկան շարժման համախոհները: Երբ որևէ մեկը համաժողովրդական շարժմանը դեմ բան էր գրում, այդ համախոհներից շատերը առարկում ու մտնում էին բանավեճի կամ վեճի մեջ: Ու քանի որ իրենք շատ էին, տպավորություն էր ստեղծվում, որ «խմբավորումն անցել է գրոհի»: Ում որ առարկում էին, որպես կանոն չէր մտածում, որ դե գիտեք ինչ, նրանք ունեն այլ համոզմունքներ, այլ կարծիք, ամեն մեկն առանձին ու համաձայն չեն իմ հետ, դրա համար են առարկում: Ոչ: Նա մտածում էր, որ իր վրա գրոհ է: Էդ խմբավորման մասնիկ էի համարվում նաև ես: Այդ կարծիքը ուժգնանում էր նաև նրանով, որ գրողներից շատերին անձամբ ճանաչում էի, ոմանց հետ մոտ է, ոմանց հետ նույնիսկ ընկեր:

2008-ը 4 տարի առաջ էր: Այդ շարժման համախոհներից շատերը, ովքեր լուռ համարվում էին «իմ խմբավորման անդամ», այսօր հիասթափվել են շարժումից: Այսօր նույն քաղաքականություն բաժնում կա հակառակ երևույթը, այդ նույն մարդիկ ու նաև նրանց վաղեմի հակառակորդները հաճախ «խմբակային հարձակվում են իմ վրա»: Ի՞նչ է, խմբավորումն են փոխել: Չէ, նրանցից շատերը շարունակում են մնալ իմ մտերիմներն ու ընկերները: Նրանցից ոմանք դեռ շարունակում են միմյանց չհամակրել: Ուրեմն ի՞նչ է փոխվել, որ նրանք իմ վրա «խմբակային հարձակվում են»: Իրականում ոչինչ չի փոխվել բացի նրանից, որ այսօր ես և իրենք ունեն ինչ-որ հարցերի մասին տարբեր կարծիքներ, ու բնական է, որ եթե ես գրում եմ իրենց կարծիքից տարբերվող կարծիք, նրանք պետք է առարկեն, հո լուռ չե՞ն ընդունելու ասածս՝ հանուն ընկերության, մտերմության կամ ուրիշ ինչ-որ բանի: Ու քանի որ հաճախ լինում է, որ առարկողները շատ են լինում, ես նույն կերպ կարող եմ, չէ՞, մտածել, որ իմ վրա «խմբակային հարձակվում» են: Բայց նման կարծիք ունենալը իմ կողմից կլիներ, իմ կարծիքով, իրականությունը սխալ տեսնել ու նաև, ինչ-որ տեղ, փոքրոգություն:

Այ սա է, որ ուզում եմ շատերը հասկանան: Ուշադիր լինեն: Տեսնեն, որ նույն մարդիկ, ովքեր այս թեմայում նույն կարծիքն են հայտնում ու «խմբակային հարձակվում», հարևան թեմայում կարող են լրիվ հակադիր կարծիքներ ունենալ ու արդեն իրար վրա «խմբակային հարձակվեն»: Ավելին, կուզեմ, որ տեսնեն, որ «խմբակային հարձակվողների» մեջ կան թե՛ շատ հին, թե՛ հին, թե՛ միջին սերունդի, թե՛ նոր, թե՛ շատ նոր ակումբցիներ: Որովհետև դա իրականում ոչ թե խմբակային հարձակում է, այլ նրանցից յուրաքանչյուրը սեփական կարծիքը, պատկերացումը, աշխարհայացքը, տեսակետը, միտքը, տրամաբանությունը ունեցող մարդ է, ով կարող է չհամաձայնվել հնչած կարծիքին ու ուզում է առարկել:

Շատ կարևոր է, որ երբ մեր այս կամ այն ասածին մեծ խմբով մարդիկ չեն համաձայնվում, մենք նաև կարողանանք դրա մեղքը գտնել մեր մեջ, մեր ասածի մեջ: Պարտադիր չի, որ համաձայնվենք տվյալ դեպքում մեծամասնության ասածին, բայց հասկանանք, որ նրանք ոչ թե մեր դեմ են, այլ կոնկրետ մեր այդ ասածի, մեր այդ պատկերացման, մեր այդ գրածին:


Հին ու նոր ակումբցիներ կան: Բայց էդ հին ու նորի մասին եղած խոսակցությունները, հիմնականում, հեքիաթ են: Ես կուզեի, որ էն մարդը, ով իրեն այդ խմբավորումներում չի տեսնում, չկա այդ խմբավորումներում, կարողանա ինքն իրեն հարց տալ, թե ինչպե՞ս եղավ, որ կողքինս, ով ինձնից ավելի ուշ է գրանցվել, կամ միաժամանակ, կամ գրեթե միաժամանակ, հանկարծ մտնում է այդ խմբակցությունների մեջ: Ուրեմն գուցե ինձնի՞ց է, որ ես չեմ մտնում: Գուցե պատճառը ոչ թե այն է, որ ես նոր եմ, իսկ այստեղ նորերին չեն ընդունում, այլ ընդամենը ես ինձ այնպես չեմ դրսևորել, որ այդ մարդիկ իմ մեջ տեսնեն իրենց ընկերոջը, մտերմին, իրենց ընկերախմբի պոտենցիալ անդամին: Քավ լիցի, սա չի նշանակում, որ որևէ մեկը վատն է, հարիր չէ այդ ընկերախմբին կամ նման ուրիշ անհեթեթ բան, այլ ընդամենը նշանակում է, որ այլ կերպ է իրեն դրսևորել:

Հակառակ դեպքում անհասկանալի է ստացվում, թե ինչպես կարող է նոր ակումբցիներից մեկը դառնա գրեթե ողջ ակումբի սիրելին: Հակառակ դեպքում անհասկանալի է, թե ինչպես նոր ակումբցիներից մեկ ուրիշը կարող է դառնալ ղեկավար կազմի անդամ, ընդ որում ոչ թե նշանակում, այլ հենց ակումբցիների կողմից ընտրվելով, քվեարկության արդյունքում: Հակառակ դեպքում անհասկանալի է, թե նոր ակումբցիներից այն երրորդը ինչպես կարող է սկսի սեփական ընկերախմբի ձևավորումն ու դա հաջողացնի: Հակառակ դեպքում անհասկանալի է, թե ինչպես կարող է նոր ակումբցիներից մեկը սկսի հանդիպել հին ակումբցիներից ինչ-որ մեկի հետ, ընկերանալ, նշանվել, ամուսնանալ: Հակառակ դեպքում անհասկանալի է, թե նոր ակումբցիներից էն մյուսը ինչպե՞ս կարող է մտնել հին ընկերախմբերից որևէ մեկի մեջ: Հակառակ դեպքում անհասկանալի է, թե ինչպե՞ս կարող է ներկայումս գրառումներ անողների մեծ մասը լինեն նոր ակումբցիները: Ու այսպես երկար ու շարունակելի ցանկ:

Այս ամենը չի նշանակում, որ ակումբում միջանձնային հարաբերությունները հարթ են, չկան խնդիրներ: Կան: Իհարկե կան: Բայց դրանք երբևէ պայմանավորված չեն եղել «հին ու նոր»-ով, այլ պայմանավորված են եղել այլ բաներով: Պայմանավորված են եղել կարծիքների տարբերությամբ: Պայմանավորված են եղել արժեհամակարգերի տարբերությամբ: Պայմանավորված են եղել կոնկրետ անձանց մարդկային բնույթներով ու նման բաներով:

Վերջին շրջանում ահագնացող «շարժումն» էլ ոչ թե նորերի դեմ պայքար է, այլ ընդամենը ունեցածը պահպանելու ցանկություն: Չխորանանք, լավն է եղել ակումբը, թե ոչ, ընդամենը արձանագրենք, որ ակումբում ավանդ ունեցած ակումբցիները (ավանդ ասելով նկատի ունեմ միայն ու միայն գրառումներն ու թեմաները, հիմնականում արժեքավոր գրառումներն ու թեմաները) ուզում են, որ ակումբի մթնոլորտը չփոխվի, ակումբը չդառնա ուրիշ տեսակի հարթակ: Նրանք ուզում են պահպանել մեր բոլորի միասին ստեղծածը: Այդ թվում հենց նոր ակումբցիների հետ, ովքեր ակումբ են եկել տեսնելով այն, ինչը եղել է, և իրենք էլ են ուզում նույնը պահեն ու զարգացնեն:

Որովհետև ինչքան էլ որ խոսենք, ինչքան էլ որ փնովենք ակումբը, այն մեզնից շատերի համար ուղղակի հարազատ վայր է: Մեզնից շատերին ինքը՝ ակումբը, շատ բան է տվել, ու մենք այդ ձեռքբերումը, այդ ակումբը չենք ուզում կորցնել:

Ահա այսպիսի մի երկար ու ձանձրալի գրառում իմ՝ «հին» ակումբցուս կողմից:

[Chuk]

Նախ պետք է անկեղծանամ ու ասեմ, որ թեման, որի մասին գրելու եմ, իմ համար դժվար թեմա է: Թե ինչու՞ է դժվար, ինքս էլ չեմ հասկանում:

Որոշեցի այս գրառումս անել այս օրագրում և հենց խոհերի տեսքով, որովհետև մի որոշում եմ կայացրել, որը նախկինում մտածում էի, թե ընդհանուր քննարկմամբ միայն կարող եմ կայացնել, բայց ի վերջո կայացրի առանց այդ քննարկման ու հիմա էլ չեմ ուզում դնել քննարկման: Գրառմանս մյուս մասն էլ ավելի շատ մտորումներ են, որոնք ևս այս պահին չեմ ցանկանում դնել քննարկման:

Թերևս այս տողերը կարդացողները մտածեցին, որ մի բան եմ որոշել, որին ակումբի մեծամասնությունը դեմ էր լինելու: Կարծում եմ, որ բացարձակապես, հակառակը, չնայած որ դեմ լինողներ կլինեն, գիտեմ որ կան:

Ինչևէ, անցնեմ բուն նյութին: Թերևս բոլորդ գիտեք, որ վերջերս խնդիր ծագեց հոստինգ տրամադրող ընկերության հետ, որը պատճառաբանելով ակումբի մեծ չափերի հասնելը հանկարծակի հրաժարվեց նախկին չափանիշներով ու սակագներով ծառայությունը տրամադրելուց, չնայած դեռ 4.5 ամիս ավելի վճարում ունեինք: Մեզ առաջարկվեց անցնել ավելի մեծ հնարավորություններով ծառայության: Այդ նոր հնարավորություններով ծառայությունը արժեր 4 անգամ ավելի թանկ, քան հինը: Չնայած, անշուշտ, կան ալտերնատիվ տարբերակներ, այլ կազմակերպություններում, որոնցից, գուցե, դեռ կօգտվենք:

Ինչևէ: Իրավիճակը բավական բարդ էր նաև ֆինանսական տեսակետից: Ակումբցիները միանգամից, առանց նույնիսկ սպասելու, որ ես օգնություն խնդրեմ, սկսեցին դիմել այդ հարցով, զանգերով, ֆեյսբուքյան գրառումներով: Նախաձեռնվեց դրամահավաք: Այդ դրամահավաքին շատերը մասնակցեցին, հավաքվեց անհրաժեշտ ու մի բան էլ ավելի գումարը՝ ակումբի գործունեությունը վերականգնելու համար: Ես անչափ շնորհակալ եմ դրամահավաքին մասնակցած բոլոր ակումբցիներից, նաև նրանցից, ովքեր պատրաստակամ են ու առաջարկում են շարունակել դրամահավաքը, այդպիսով հոգալով ակումբի ծախսերը:

Սա հրաշալի երևույթ է: Ես գիտեմ, որ եթե ես լինեի շարքային ակումբցի, ես էլ էի անելու նույնը: Սակայն նաև չեմ ուզում, որ սա ունենա շարունակական բնույթ, եթե կա ավելի լավ տարբերակ, որը որևէ կերպ գումարային նեղություն չի պատճառելու որևէ ակումբցու:

Ես կարծում եմ, որ եկել է ժամանակը, որ ակումբը կարողանա ինքն իր ծախսերը հոգալ: Ակումբն ունի այդ հնարավորությունը. խոսքը գնում է ակումբում գովազդ դնելու մասին: Ես երկար, շատ երկար ժամանակ չեմ ուզել ակումբում գովազդ դնել, չնայած կհիշեք, ակումբում եղել է AdBook համակարգ դնելու կարճ փորձ, եղել է այլ կայքերի հետ բաներափոխանակում:

Բայց որոշումը կայացված է: Արդեն կնքել եմ մեկ տարվա պայմանագիր մի հայտնի կազմակերպության հետ, ում գովազդն ակումբում հայտնվելու է գարնան սկզբից: Որպեսզի ժամանակից շուտ «գովազդը չսկսեմ», այդ կազմակերպության անունը դեռևս չեմ գրում:

Ամսական վճարվող գումարը առավել քան բավարար է լինելու akumb.am և hayeren.am կայքերի հոստինգի ու դոմեյնների ծախսերը հոգալու համար:

Հիմա անցնեմ մտորումներին: Ինչպիսի՞ն պետք է լինի գովազդն ակումբում:

Խնդիրն այն է, որ ակումբի նպատակը շարունակելու է մնալ ակումբցիների համար սիրելի վայր մնալը (դառնալը), ուրեմն գովազդը պետք է լինի այնպիսին, որ նրան նեղություն չպատճառի: Հետևաբար չնայած ակումբում գովազդ դրվելու է (հետագայում գուցե ոչ թե մեկ, այլ մեկից ավելի կազմակերպությունների), միևնույն է, պետք է սահմանվեն չափանիշներ այդ գովազդների համար, որոնց չհամապատասխանողները, կարծում եմ, ակումբում չպետք է տեղ ունենան:

Չափանիշ 1. Գովազդային վահանակը լինի շարժական թե անշարժ, իր արտաքին տեսքով պետք է լինի հնարավորինս չեզոք, այդ թվում ոչ ճչացող գույներով, արագ լինելու դեպքում ոչ շատ արագ, անհանգստություն չպատճառող, չնյարդայնացնող, հնարավորինս պետք է համապատասխանի ակումբի ձևավորմանը: Անշուշտ գովազդային վահանակը չի կարող բոլորովին չեզոք լինել, որովհետև գովազդի իմաստը հենց ուշադրություն գրավելն է:

Չափանիշ 2. Գովազդային վահանակը պետք է լինի հայերեն ու հայատառ: Բացառությունները կարող են լինել չափազանց նուրբ դեպքեր, որոնք ոչ մի կերպ չեն հակասի ակումբի սկզբունքներին:

Չափանիշ 3. Գովազդվող ապրանքը չպետք է լինի ալկոհոլային խմիչք, ծխախոտ, խաղատուն կամ խաղամոլային այլ ապրանք: Չպետք է լինի վատ ապրելակերպի դրդող:

Չափանիշ 4. Ցանկալի է, որ գովազդվող ապրանքը լինի ակումբցիների գոնե որոշ հատվածի համար պիտանի բան, էլ ավելի լավ կլինի, եթե լինի բոլորի համար պիտանի բան:

Չափանիշ 5. Հավանաբար պետք է խուսափել ցանկացած տիպի քաղաքական կամ կրոնական ուղղվածության գովազդներից, նմանատիպ քարոզչություններից, որպեսզի դա ոչ մի դեպքում չդիտվի ակումբի ղեկավարության կամ ընդհանուր համայնքի հայացքների արտահայտում, կայք նոր մտնողի մոտ տպավորություն ստեղծի, որ այդ կողմնորոշման կայք է մտնում: Այս կետի մեջ, հավանաբար, պետք է բացառել լրատվամիջոցների գովազդը, տալով հնարավորություն ցանկացած լրատվամիջոցի ցանկության դեպքում ակումբում դնել գովազդ (համապատասխան վճարման դեպքում, բոլորը հավասար), անկախ իրենց ընդդիմադիր, իշխանական, կամ չեզոք համբավից:

Ահա սրանք են հիմնական չափանիշները, որոնք պետք է փորձեմ պահել ակումբում գովազդ տեղադրելիս:

Այժմ հարցի մյուս կողմը: Քիչ վերևում ակնարկեցի, որ ըստ պայմանագրի գումարը բավարար է ակումբի ծախսերը հոգալու համար և դեռ մի բան էլ ավելին: Ուրեմն ի՞նչ է լինելու ավելացած գումարը: Իրականում ես կարող եմ այս մասին լռել ու տնօրինել իմ ուզած կերպ, սակայն չեմ ուզում:

Ակումբցիներից շատերն են ինձ պարբերաբար առաջարկել ակումբում սկսել գովազդ դնել, ակնարկելով կամ ուղիղ ասելով, որ ժամանակն է, որ ես ակումբից գումար աշխատեմ: Սակայն ես երբևէ մտադրություն չեմ ունեցել ակումբից գումար աշխատելու ու հիմա էլ չունեմ: Ակումբը ստեղծվել ու այսօրվան հասել է միայն ու միայն էնտուզիազմի հենքի վրա, ու ոչ միայն իմ էնտուզիազմի, այլ շատերի(դ), ու ես կարծում եմ, որ ինքն իր ընթացքն այդպես էլ պետք է շարունակի: Ես կարծում եմ, որ գովազդից ստացված յուրաքանչյուր դրամը պետք է ծառայի ակումբի ու հարակից նախագծերի զարգացմանը (այս պահին հարակից նախագիծ միայն hayerem.am-ն է, սակայն ես կարծում եմ, հուսով եմ, որ այլ նախագծեր էլ կլինեն, համենայն դեպս գաղափարներ կան): Ու հետագայում եթե նոր գովազդներ էլ տեղադրվեն, ողջ գումարը, կարծում եմ, իմ ցանկությունն է այդպես, պետք է ներդրվի այս նախագծերի զարգացմանն ու համացանցում հայերենի տարածմանն ուղղված ջանքերին:

Ես լիահույս եմ, որ գարնան սկզբից ակումբում հայտնվող գովազդը ոչ մեկիդ անհարմարություն չի պատճառի

[Chuk]

Անկեղծ ասաց մտածում էի, որ շատ ավելի մեծ աղմուկ կլինի վարկանիշների ցուցադրման եղանակը փոխելուց հետո: Այդքան մեծ չեղավ: Դա հրաշալի է:

Բայց ամեն դեպքում շատերի մոտ կան հարցեր, որոնք իրավունք ունեն ստանալու իրենց պատասխանը:

Վարկանիշների համակարգը հենց սկզբից ակումբում դրվել է սխալ հիմքի վրա: Մասնավորապես սխալ էր հաշվարկման համակարգը, միավորների բաշխման համակարգը: Ինչի շնորհիվ կախված ստացված վարկանիշներից ակումբում պարբերաբար առաջանում է «վարկանշային էլիտա» պայմանական անվանումը կրող խումբ, որը թելադրում է ընդհանուր վարկանշային մթնոլորտը, կարողանում հեշտորեն ավելացնել այս կամ այն մարդու վարկանշային աստիճանը, կամ հակառակը՝ պակասեցնել:

Որ ընդամենը մի քանի վարկանշով կարելի է մյուսի վարկանիշը շատ բարձրացնել՝ արդեն վատ է: Որ ընդամենը մի քանի վարկանշով կարելի է մյուսի վարկանիշը դարձնել բացասական՝ արդեն վատ է: Սա, կրկնեմ, ի սկզբանե սխալ դրված վարկանշային միավորների քաղաքականությունն էր, որը, ցավոք, մեղմ ասած հեշտ չէ փոխել: Միակ բանը որ կարելի է անել տվյալ պահին ոչ թե փոխել միավորների աստիճանները, այլ դրանց ցուցադրման ձևը:

Ցուցադրման ձևի փոփոխությունը բերում է ավելի ստաբիլության, ավելի մեծ հավասարակշռության: Մասնավորապես ներկա պահին գործում է մի մեխանիզմ, որ ցածր միավորներ ունեցողները պատկերման եղանակով ավելի մոտ են բարձր միավոր ունեցողներին: Հաշվարկման մեխանիզմն հիմա այսպիսին է. մուգ վանդակները ավելի ցածր վարկանիշներին են համապատասխանում: Դրանք ավելանում են յուրաքանչյուր 600 միավորը մեկ: Դրանց ընդհանուր քանակը 13-ն է: Դրանից հետո սկսում են ավելանալ միջին մգության կանաչ վանդակները: Դրանք ավելանում են յուրաքանչյուր 100000 միավորը մեկ, դրանց ընդհանուր թիվը 10-ն է: Սրանց արդեն կհաջորդեն բաց կանաչ վանդակները, որոնց կավելանան յուրաքանչյուր 250000 միավորը մեկ, դրանց ընդհանուր թիվն 8-ն է:

Սրա շնորհիվ վիզուալ գիգանտներ չենք ունենում, ընդհանուր մակարդակը մեծ մասի նույն կարգում է: Մասնավորապես հիմա նույն կարգն ունեն ~688000 վարկանշային միավորներ ունեցողն ու ~508000 միավոր ունեցողը: Այս կարգն ունեցող 8 հոգի ունենք, նրանք ունեն 13 մուգ ու 6 բաց վանդակ: Դրանից հետո գալիս է 13 մուգ ու 5 բաց վանդակ ունեցողները, որոնցից ամենաբարձր վարկանիշ ունեցողն ունի ~478000 և ամենացածրը ~435000 միավոր:

Առաջ սրանք դասակարգվում էին (վիզուալ), շատ ավելի տարբերվող ձևով, մի քանի հոգի (այդ թվում ես, ով միավորներով երկրորդ տեղում էի) վիզուալ տարբերվում էին մյուս բոլորից, ինչն էնքան էլ ճիշտ չէր, որովհետև իրականում միջինում տասնյակ մարդիկ ստացել են նույն քանակի վարկանիշներ, սակայն կախված նրանից, որ մի քանիսին վարկանիշ տվողներն ավելի մեծ միավորներով են, թռնում են ավելի բարձր դիրքերի: Սա իրականում շատ անհավասար պայման է:

Վերցնեմ իմ վրա օրինակը. ես իմ սիրելի ակումբցուն կարող էի մի քանի օրում սարքել վարկանշային գիգանտ, որը վիզուալ կտարբերվեր մնացած բոլորից: Այս դեպքում ես էլի կարող եմ իրեն վարկանիշներ տամ, բայց ինքը վիզուալ կարգով հավասար կլինի տասնյակ ուրիշների, այդ աստիճան անհավասարություն չի լինի:

Որոշումն իրականում դժվար եմ կայացրել, որովհետև իսկապես տեսնում էի, որ աստղիկներով համակարգը շատերի կողմից սիրված է: Բայց այդ սերը աստիճանաբար բերում էր վարկանշային համակարգի առավել ու առավել ոչ նպատակային օգտագործման: Անուններ չեմ հնչեցնելու, բայց ունենք մասնակից, ում ասենք 300000 միավորներից 100000-ը տվել է ԸՆԴԱՄԵՆԸ մեկ հոգի: Որպես պատասխան ստանալով պատասխան վարկանիշներ ու այսպես փոխադարձ բարձրացրել են իրենց վարկանիշները: Ամբողջ հարցն էն ա, որ իրենք գուցե նույնիսկ դա դիտավորյալ չեն արել, այլ ասենք իրար նկատմամբ շատ ջերմ են տրամադրված, անկեղծ հավանում են միմյանց գրածները, ու էդպես ավելացնում են:

Ու սա միակ դեպքը չէ, նման դեպքեր բավական շատ կան: Ու քանի գնում սա դառնում էր «վարկանշային հիվանդություն»: Իհարկե ես ինձ իրավունք չեմ վերապահում դատելու, բայց ըստ իմ դիտարումների հաճախ վարկանիշներ տրվում էին որևէ իմաստ չունեցող գրառումների համար, զուտ վարկանշային սանդղակն ավելացնելու համար, վիզուալ մյուսներից տարբերվելու համար: Նոր աստղիկներ ձեռք բերելը երբեմն ուղղակի ինքնանպատակ էր դառնում: Եթե դրանք ձեռք են բերվում արժեքավոր գրառումներով, դա ոչ մի խնդիր չի առաջացնում, բայց կրկնում եմ, հաճախ պարզապես վարկանշային մրցավազքի համար որոշ ակումբցիներ միմյանց ոչինչ չասող գրառումների տալիս էին վարկանիշ:

Ուզում եմ հստակ հասկանանք, որ էս ասածս բոլորին չի վերաբերվում: Ու հիմա պետք չի նաև զբաղվել որսով ու փորձել կռահել, թե ով է էդպես անում: Կրկնում եմ, հնարավոր է, որ շատ դեպքերում դա պատահական է եղել, ոչ դիտավորույուն, բայց փաստ է, որ կար նման տենդենց:

Ընդհանրապես այս համակարգով կար խիստ անհավասարություն: Դիտարկումները ցույց են տալիս, որ վարկանիշներն առավել տրվում են ժամանցային գրառումների համար: Արդյունքում ունենք ակումբցիներ, ովքեր միայն լուրջ թեմաներում խիստ արժեքավոր գրառումներ են անում, բայց ունեն շատ ցածր վարկանշային միավոր, և ունենք ակումբցիներ, ովքեր միայն ժամանցային գրառումներ են անում ու ունեն շատ բարձր: Ի՞նչ է տալիս վիզուալ պատկերման նոր եղանակը. եթե առաջ այդ թվերի արդյունքում դիտորդի աչքին նրանք ունեին իրարից խիստ տարբերվող վարկանշային աստիճան, ապա հիմա ունեն բավական մոտ: Ու սա, իմ խորին համոզմամբ, լավ է:

Մի փոքրիկ դիտարկում: Վարկանիշների պատկերման եղանակը փոխելուց հետո ակումբում օրական արվող գրառումների միջին թիվը մնացել է նույնը , իսկ իրար տրվող վարկանիշների թիվը պակասել է 2-2.5 անգամ: Ի՞նչ է, արժեքավոր գրառումներն են պակասել: Ոչ, պարզապես աստղիկ ստանալու ստիմուլն է պակասել ու պակասել են անիմաստ վարկանիշների մի մասը:

Ցավով եմ ասում, որ ակումբում արդեն որերորդ անգամ վարկանշամոլության հիվանդությունն է մոլեգնում: Մի անգամ չի, որ դրա պատճառով դիմել եմ սահմանափակումների, օրինակ՝ նույն մասնակցին վարկանիշ տալու համար ևս հինգ հոգու վարկանիշ տալու պայմանը: Պատկերացրեք, եթե չլիներ դա, ոմանք իրար ինչքան էին վարկանիշ տալու: Իսկ եթե նաև օրական տրվող վարկանիշների քանակի սահմանափակումը հանեի՞: Լրիվ արհեստական վարկանշային սանդղակ էր գոյանալու:

Արդեն գոյանում էր: Ու արդեն համը դուրս էր գալիս: Արդեն խոսակցությունների մեծ մասը վարկանիշների մասին էր ու արդեն ախտը շատերին բռնել էր: Ու շատ կարճ ժամանակ էլ եթե էսպես մնար, արդեն ուղղակի զզվելու էինք էս համակարգից, արդեն ուղղակի երազելու էինք դրա վերացման մասին: Ես լիահույս եմ, որ հիմա, երբ վիզուալ պատկերման ձևն այդքան չի տարբերվելու, մարդիկ ավելի զուսպ կլինեն էս հարցում: Վարկանիշը կօգտագործեն առավելապես իր նշանակությամբ: Բայց դե որոշ չարաշահումներն էլ էական ազդեցության չեն բերի:

Ուղղակի եկեք հիշենք, որ ակումբի արժեքը իր գրառումներն են, այլ ոչ թե էդ աստղիկներն ու գծիկները: Ու չարժի դրանց պատճառով կորցնել էն ամենը, ինչ ձեռք ենք բերել, սկսած մտերմություններից, վերջացրած հաճելի ու հետաքրքիր քննարկումներով:

Ներողություն ձեր ժամանակը այսքան վատնելու համար: