Հաշվի առնելով, որ Ակումբում ստեղծագործողները շատ են, մտածեցի, որ շատերի համար հետաքրքիր ու օգտակար կարող է լինել գրելու վերաբերյալ մի գրքից հատվածներ կարդալը։ Խոսքը Սթիվեն Թեյլոր Գոլդսբերիի «Գրողի իմաստության գիրք. գրելու արհեստին տիրապետելու 101 կանոն» գրքի մասին է։
Որոշեցի քիչ–քիչ թարգմանելով՝ թեմայում մաս–մաս տեղադրել իմ կարծիքով հետաքրքիր ու օգտակար հատվածները։ Ցանկացած ստեղծագործողի համար էլ բավական օգտակար ուղեցույց կարող է լինել։ Առաջին հայացքից թվում է, թե ստեղծագործելը միայն տաղանդի ու մուսայի հաջող համագործակցությունն է, բայց հեղինակը համոզում է, որ էնքան էլ էդպես չէ։ Ավելին՝ ցանկության դեպքում էդ երկուսին էլ կարելի է ենթարկել, ոչ թե ենթարկվել։ Ստեղծագործական գործընթացում մեծ դեր ունեն մի շարք այլ գործոններ, այդ թվում և բազմաթիվ կանոններ ու հմտություններ, որոնց կարելի է և արժե տիրապետել։ Գիրքը հենց այդ ամենի մասին է։ Կազմված է երեք բաժնից. «Մոտեցում», «Լեզու» և «Արհեստ»։ Սկիզբն ընդհանուր առմամբ տեսական է, բայց աստիճանաբար գործնական է դառնում։
Գիրքը սկսվում է գրելուն տրամադրվելու վերաբերյալ խորհուրդներով, այնուհետև շոշափվում են գրելիս լեզվին, բառապաշարի ընտրությանը, նախադասությունների կառուցվածքին և այլ նրբություններին վերաբերող հարցեր։ Եվ այս ամենը կապ չունի գրողի անհատական ոճի հետ. ցուցումներն ընդհանուր են, և հեղինակը դրանցով ոճային սահմանափակումներ կամ կողմնորոշումներ չի առաջարկում կամ պարտադրում։
Թեման փակ կլինի։ Հետո երևի առանձին թեմա կբացեմ քննարկման համար։ Էս պահին դեռ թող էսպես մնա։
.................................................................................
Սթիվեն Թեյլոր Գոլդսբերի
Գրողի իմաստության գիրք. գրելու արհեստին տիրապետելու 101 կանոն
ՄՈՏԵՑՈՒՄ
(1–ին բաժին)
1-ին կանոն. նախքան կանոնները խախտելը սովորի՛ր դրանք։
Լավ գրելու բացարձակ «կանոններ» չկան, կան միայն ընդհանուր ցուցումներ, որոնց արդյունավետությունը փորձված է։ Կանոնները խախտողներն իսկական ստեղծագործողներն են։ Համենայնդեպս, նախ և առաջ սովորիր ու տիրապետիր կանոններին։ Բոլոր կանոնների հիմքում ընկած է հետևյալը. եթե ստեղծագործողին չի հաջողվում հետևել կանոններին, ընթերցողը կորցնում է հետաքրքրությունն ու շեղվում։ Կանոններն արդյունավետության համար են։ Եթե ընթերցողը պիտի իրեն կոտորի՝ հասկանալու համար, թե ինչ նկատի ունես, իմացիր, որ նա դա անում է քո ստեղծագործության հետաքրքրության հաշվին։
Հետևիր կանոններին հանուն հստակության։ Իսկ հետո, երբ արդեն փորձառու և արհեստավարժ լինես, խախտիր կանոններն այնքան հմտորեն, որ դա նկատելը գրեթե անհնար լինի։
2–րդ կանոն. գրելն ավելի շուտ արհեստ է, քան արվեստ։
Բոլորն էլ կարող են գրել սովորել, եթե իրենց համար կանոնակարգ սահմանեն ու բավականաչափ աշխատեն այդ ուղղությամբ։
Գրելը սպորտի նման է. որքան շատ ես պարապում, այնքան ուժեղ ես դառնում։ Բայց, ի տարբերություն սպորտի, որում մարմինն ի վերջո տեղի է տալիս, միտքդ քեզ միշտ գրելու խաղի մեջ կպահի։
Սովորիր արհեստը. գրի՛ր։ Ամե՛ն օր։
3-րդ կանոն. Հավատա ինքդ քեզ, նույնիսկ եթե ուրիշ ոչ ոք չի հավատում։
Մայքլ Քրայթոնը Հարվարդի համալսարան էր ընդունվել գրող դառնալու մտադրությամբ, բայց անգլերենի գրավորներից անընդհատ 3–ներ էր ստանում։ Այդ ժամանակ նա տասնութ տարեկան էր։ Հետագայում Քրայթոնը խոստովանել է. «Ես բավական մեծ կարծիքի էի իմ գրելու մասին, ու զգում էի, որ սխալվողը ոչ թե ես եմ, այլ Հարվարդը։ Եվ որոշեցի մի փորձ անել»։
Նա առանց վախենալու դիմել էր գրագողության՝ վերցնելով Ջորջ Օրուելի էսսեներից մեկը և ներկայացնելով այն որպես իր սեփականը։ Բռնվելու դեպքում, անկասկած, հեռացվելու էր համալսարանից։ Բայց նա հաշվարկել էր, որ ցանկացած պրոֆեսոր, ով իրեն 3–ներ էր նշանակում, հավանաբար բավականաչափ գրականություն կարդացած չէր լինի գրագողությունը նկատելու համար։ Օրուելի գրվածքն արժանացել էր «4–»–ի։ Եվ դա համոզել էր Քրայթոնին, որ «Անգլերենի բաժինը չափազանց բարդ է»։ Եվ այդպես, նա տեղափոխվել էր այլ բաժին և հավանաբար մի քանի տարով հետ գցել իր ստեղծագործական կարիերայի սկիզբը։
Եթե համարում ես, որ պետք է գրող դառնաս, եթե գրելու մեծ կիրք ունես, եթե գրքեր կարդալիս մտածում ես՝ ես էլ կարող եմ, եթե գիշերվա հազարին անքուն նստում ես, որովհետև թղթին հանձնելու մտքեր ունես, եթե գրածդ անընդհատ ջնջում ու նորից ես գրում, մինչև որ ճիշտ ձևակերպումը գտնես, եթե ասելիք ունես, որը կարող է ինչ–որ մեկի կյանքն ավելի լավը դարձնել, ուրեմն թույլ մի՛ տուր, որ որևէ փքված հեղինակություն քեզ հակառակում համոզի։
Դու գրող ես։
Ահռելի ժամանակ է պետք իսկապես լավ գրող դառնալու համար։ Բազմաթիվ անքուն գիշերներ, տարիների աշխատանք։ Ի վերջո, ի՞նչ է գրելը։ Արհեստ, ինչպես, օրինակ, շյուղագործությունը, փայտամշակումը։ Պարզապես այն ավելի շատ աշխատանք է պահանջում, ինչպես նաև ներքին վստահություն սեփական ուժերին։
Ի դեպ, Մայքլ Քրայթոնը մինչև օրս ավելի շատ փող է վաստակել, քան երբևէ ցանկացած այլ հեղինակ։
Շարունակելի
)։ Գրիր այն, ինչ հանձնարարում են, եթե դրա կարիքը կա։ Որոշ ժամանակ «պատվերով գրող» եղիր։ Դա լավ վարժանք է։ Նույնիսկ եթե գրելու վարժությունները քեզ համար սահմանափակ ու ձանձրալի են, միևնույն է, արա։ Պատկերացրու, որ այդ տեքստն օգտագործելու ես որպես քո ապագա գրքի մի մաս։ Պահիր բոլոր ձեռագրերդ։ Սթիվեն Քինգի «Սրտերն Ատլանտիդայում» գիրքը նոր տեքստի ու հեղինակի՝ քոլեջի տարիներին գրված հին նովելի համադրությունն է։ Նմանատիպ դեպքեր քիչ չեն եղել նաև այլ հեղինակների հետ, որոնք պահպանել են իրենց հին ձեռագրերը՝ հետագայում հաջողությամբ օգտագործելով իրենց տարբեր գրքերում։
Էջանիշներ