Իմ աստղազարդ թախիծը

[KiLa]

Խղճի խամաճիկը

Երբևիցե մտածել եք խղճի մասին...Այն ունենալը լա՜վ է , նրա գոյությունը բարի է, գործը՝ միշտ արդար... Նրա առկայությունը տարբերանշան է մարդ-կենդանի համեմատության մեջ...
Լինել խամաճի՛կ, լավ չի, խելոք չի, առողջ չի... Արդար էլ չի...
Լինել խղճի խամաճիկը՝, լավ է, բայց ոչ քեզ համար, բարի է, միայն թե շրջապատի համար, արդար է թույլերի համար...

[KiLa]

Հիմարություն... Ինքս էլ եմ հասկանում, որ արածս հիմարություն է, բայց անում եմ: Միայն թե, աստված սիրեք, չսկսեք նորից առաջ ընկնել ինձանից ու ,,խելոք՛՛ հայացքով հանդիմանել... ընտրելով միմիկաների փոփոխության այն խմբավորումը, որը կնշանակի՝ թե դուք ամեն ինչ վաղուց գիտեյիք ու բազմիցս ասել եք այդ մասին:
–-Ես ասում էի, չէ՞...
Չես պատկերացնի սիրելիս, թե ո՞նց եմ բարկանում... ո՞նց եմ գազազում, երբ լսում եմ այդ ,,ես ասում էի կամ ես գիտեյի-ն...
Ոչ մեկդ էլ ինձ ոչինչ չէր ասել, որովհետև ոչ մեկդ էլ ոչինչ չգիտեր...
Իսկ ես գիտեյի: Գիտեյի ավելին: Գիտեյի, որ արածս հիմարություն է, և որ վերջում կանգնելու եմ դատարկ ու ձեռնունայն: Կախելու եմ գլուխս ինքս իմ առաջ ու... Գիտեյի, բայց չկարողացա չանել...
Ի՞նչ հետաքրքիր է մարդը: Ավելի ճիշտ, իմ նման կիսախելագար մարդը, որը հասկանալով թողնում է ոսկին ու ձեռքը կրակին է տանում: Դա դեռ քիչ է, այրված ձեռքը կրակից հանում է ու սառը ջրի մեջ դնելու փոխարեն, մտցնում է եռացրած ջրի մեջ: Ինչու՞...
Որովհետև հիմարի մեկն է ու վերջ:

[KiLa]

Արդարություն... Արդարադատություն... Արդարամտություն... և էլի սրանց մոտիկ ու հեռու բարեկամներ...
Բոլոր ժամանակներում սրանք դասվել են ամենաշատ օգտագործվող բառերի շարքին: Իսկ վերջին հարյուրամյակում, ուղակի անցել են բոլոր հնարավոր սահմանները, արժանանալով մյուս բոլոր բառերի արդար խանդին, բարի նախանձին, չարությանը, թշնամությանը... Հարց է առաջանում. ,,Ինչու՞...՛՛:
Նախ ասեմ, որ վերոնշյալ բառերի ,,ցեղախմբին՛՛ են պատկանում նաև անկաշառ, անաչառ, անբասիր, անկողմնակալ...,,ու մնցծ.՛՛ ՝, ես կասեյի՝, մումիա-ացած իմաստներ արտահայտող բառերը, որոնք հենց այսօր արդեն կարող են հանդես գալ ,,հնցծ՛՛բացատրականով: Եվ բառերի այս ցեղախմբակը, հիմնականում օգտագործվում է մի բնագավառում, որը մենք՝, ելնելով ստեղծված իրավիճակից՝, շուտափույթ կերպով պետք է բարձրացնենք գիտության մակարդակի: Եթե իհարկե չենք ուզում, որ այդ բառերի ներքո հասկացվող իմաստա-երևույթային համակարգը նույնպես թաղվի փոշու մեջ, կամ լավագույն դեպքում ,,մումիա-անա՛՛: Ավելի լավ է մոռացվեն ու այլևս բացարձակ չօգտագործվեն այդ բառերը: Ես այդ գիտությունը կանվանեյի Արդարաբանություն : Իսկ հիմա վերադառնանք մեր ,,ինչուին՛՛:
Իմ մասնակի կարծիքով, այդ երևույթների պակասն ու թերացումն է պատճառը, որ մենք այդքան շատ ենք անդրադառնում այդ բառերին: Պատկերացրեք բացարձակ առողջ ու արդար հասարակություն, որտեղ անընդհատ խոսում են դատավորի արդար դատելուց կամ պաշտոնյայի անկաշառ լինելուց: Աբսուրդ է չէ՞: Ուրեմն հետևություն. բառերի հաճախ օգտագործումը կարող է շատ վատ ազդել նրա իմաստի վրա...
Մի մտածեք, մի օգտագործեք, մի փնտրեք... ժամանակի զուր վատնում է: Ընդունեք հակառակը: Աշխարհը չպետք է լինի բարի, կյանքը չպետք է լինի արդար, դատարանը՝ արդարադատ, մարդը՝ արդարամիտ, պաշտոնյան՝ անկաշառ...
Աշխարհը կա այնպիսի՛ն, ինչպիսին եղել է... կյանքը գնում է, ուր որ տանում ենք... մարդը այն է, ինչ որ տեսնում ենք...
Պարզ, հասրակ, հասկանալի:

[KiLa]

Մենք ապրում ենք համատարած ստի ու խաբեության մեջ... Համատարած... կեղտի մեջ...
Ինչ որ չափով նախանձում եմ նրանց, ովքեր դա չեն տեսնում, ովքեր միամտորեն երբեմն հայտարարում են, որ իմ նմանները ուղակի հոռետես են...
Երկրի հանցավոր վարչակազմը, ժողովրդի չարիքն է, նրա վատ երազը, մղձավանջը: Սրանք են պատճառը, որ այս երկրում հնարավոր չի դառնում ստի մեկուսացումը: Էլ չեմ ասում, որ ամեն լավ ու ճիշտ քայլ կարող է մեկնաբանվել որպես ազգի ու երկրի դավաճանություն...
Մոտեցան այս յուրահատուկ օրերը: Սկսվեց ստի ու չարիքի քարոզարշավը: Այս խառտառակությունը...
Չե՞ք տեսնում... ամեն օր թմրաբիզնեսի նոր ու նոր դեպքերի բացահայտում, մեկ կգ, երկու կգ, նույնիսկ յոթ ու ութ: Կարելի է մտածել թե դրանք հենց երեկ սկսեցին զբաղվել այդ գործով ու ... ի դժբախտություն իրենց, շատ լավ է աշխատում մեր ոստիկանությունը, բռնվեցին:
Եթե մենք բոլորս տեսնեյինք, թե ինչով կամ ումով ենք շրջապատված, ապա մեզանից շատերը կխելագարվեյին...
Սա ես չեմ ասել, բայց ես տեսնում եմ այն ինչ ինկատի է ունեցել այս մասին ասողը: Եվ երևի ճիշտ է, որ ոչ բոլորին է բաժին ընկել այդ տեսնելու փորձությունը...
Մենք տեսնում ենք ընդամենը լավ հագնված, շքեղ ավտոմեքենաներով ու ,,ախռանայով՛՛ տեղաշարժվող մարդիք, որոնք երբեմն նույնիսկ կարողանում են գեղեցիկ խոսել ու ճառեր ասել: Կարող ենք նրանց ընդամենը հավատալ կամ ոչ, կարող ենք ընդունել չնդունել, սիրել կամ ...ատել, բայց միայն ու միայն որպես մարդ... Բայց հավատացնում եմ, որ դրանք մարդ չեն: դրանք գազանների մեզ ոչ հայտնի տեսակների պատկանող նմուշներ են... Դրանք մարդկային կերպարանքի մեջ թաքնված հրեշներ են...
Մեր փրկությունը միայն աստված է...

[KiLa]

Ուղեղս ուզում է պատրել գլուխս ու դուրս պրծնել...
Միտքս անընդհատ փորձեր է անում գնալ հեռու-հեռու, այնքան հեռու, որտեղ չեն լինի այս մեղքերի շարան դարձած առօրեական հոգսերը: Որտեղ մի կտոր հաց ուտելու համար ստիպված չես լինի խաբել ճշմարտությանը կամ ընկերանալ սատանայի հետ: Որտեղ չի լինի էլ այս ,,ստամոքս՛՛ կոչված դավաճանը, որտեղ չի լինի ոչինի, և դու վերջ ի վերջո կունենաս այն երազված հնարավորությունը՝ անէանալ հանգստի ու անդորրի մեջ, գումարվել անկշռությանը, տարալուծվել ջերմ ճառագայթներին, հալվել օդի մեջ ու... առավոտյան շաղի հետ ձուլվելով հայտնվել ծաղկի հրաշք թերթիկներին... իսկ հետո, գուցե և ներծծվել հողի մեջ, կամ հենց առաջին շողերի հետ նորից ցնդել ու անհետանալ... բացառելով մարդու հետ հանդիպման ամեն հնարավորություն...

[KiLa]

Բարև ձեզ... ձեզ բոլորիդ, ովքեր հասկանում են, որ ,,բարևը՛՛ ոչ մեկին ոչնչի չի պարտավորեցնում, և որ ուրիշին բարև ասելը, կամ բարին կամենալը, չի նշանակում, որ դու արդեն այդ ,,բարին՛՛ տվեցիր նրան, ու մտածել արդեն, թե ինչպես տվածիդ համարժեք մի բան ետ ստանալ... որպեսզի ամեն ինչ ,,ճիշտ լինի՛՛, այսինքն՝ ,,փոխադարձ՛՛: Կոպիտ ասած չեմ ուզում բարևել մարդկանց, ովքեր մտածում են, թե նույնիսկ բարևն է փողով: Ասածս չափազանցություն չհամարեք, քանի որ՝, ի դժբախտություն մեզ բոլորիս՝, մեր շուրջը քիչ չեն մարդիք, որոնք հենց այդպես էլ մտածում են: Պարզվում է, որ ես բավականին մեծ պարտք ունեմ կուտակված իմ հարևանին, որը արդեն մի քանի տարի է, ամեն առավոտ ինձ բարի լույս է ցանկանում, իսկ ես այնքան ապերախտ ու ,,անաղ ու հաց՛՛ մարդ եմ դուրս եկել, որ ոչնչով նրան չեմ հատուցել:
Աբսու՞րդ է, թե՞ օրինաչափություն...Շատերը կշտապեն փաստել, որ դա ընդամենը աբսուրդ է, բայց... խնդրում եմ չշտապել ու խորը մտածել:
Հետևելով խորհրդիս, գիտեմ, որ հիմա արդեն ոչ բոլորը կշտապեն ասել, որ դա աբսուրդ է: Հիմա արդեն շատերը կպնդեն, որ դա օրինաչափություն է...
Կներես սիրելիս, ստիպված եմ հրաժեշտ տալ քեզ և հուսալ, որ մենք անպայման կունենանք ժամանակ այս մասին խոսելու... Առայժմ:

[KiLa]

Խոսում են, հոսում են, բառում են, ճառում են, գոռում են...
Լսում ես, մտածում... փորձում ես հասկանալ... փորձում ես մի քանի տարբերակնե՛ր, ու էլի չես հասկանում: Չէ, վերջում հասկանում ես...
Հասկանում ես, որ հանդիպել ես հերթական անբանին, հերթական տգետին, ով մտածում է, թե շատ խոսելու մեջ է թաքնված իմաստուն երևալու գաղտնիքը...
Խոսում են այնպիսի բաներից, որոնց վրա գլուխ են կոտրել բոլոր ժամանակների մեծամեծերը, ողջ աշխարհի գիտակցության սերուցքը կազմող հսկաները, ,,ամենա-ամենաները՛՛... ու նորից վերջնական պատասխանը չեն գտել, կամ չեն ասել որ գտել են:
Իսկ սրանք, այս նորօրյա ,,գիտունները՛՛, երկու գիրք կարդալուն պես վեր են թռչում տեղներից ու գոռում. ,,Էվրիկա՛՛: Մեկը պատմում է, թե որտեղից ենք մենք եկել, մյուսը՝ ուր ենք գնում, երրորդը՝ ինչպես պետք է գնանք... Խոսում են բարձր, արագ, առանց շունչ առնելու՝, որ ինչ որ մեկը հանկարծ չհասցնի ընդհատել իրենց... Էլ չեմ ասում, որ ընդհատողը կարող է արժանանալ նրանց ինքնատիպ ,,քաջալերմանը՛՛...
Աշխարհի սկզբի, աստծո, վերջի... ու նման բարդ թեմաների մասին շատախոսում են մարդիք, ովքեր շատ քիչ բան գիտեն դրանց մասին: Իսկ ովքեր շատ գիտեն, լռում ու մեկուսանում են մարդկանցից: Ինչու՞...Իմ կարծիքով, այդ շատախոսները՝, սպանում են նրանց մեջ՝ մարդկանց կողմից հասկացվելու իրենց վերջին հույսը:
Խնդրեմ, ինչ որ մեկը վեր է կացել ու հայտարարում է, որ ինքը տեսել է տիրոջը... և որ այդ ,,տերը՛՛ բոլորովին էլ նման չէ արդեն երկու հազար տարի գոյություն ունեցող մեր Տիրոջը: Ոչ տեսքով, ոչ էլ նրա պատգամներով: Ամբողջ այս ընթացքում չի եղել մեկը, ով կհասկանար դա: Դե, ասեք ուրախանա՞նք նոր տիրոջ գալստի համար, թե՞ տխրենք, որ այսքան երկար խաբված ենք եղել: Եվ այդ մեկը, շա՜տ է զարմանում, երբ ինչ որ մի հայ քրիստոնյա կասկածանքով է նայում իր նոր ուսմունքին ու նոր ,,տիրոջը՛՛: Թող ների ինձ աստված, բայց ես չեմ հավատում: Եվ նրան պետք է մեկ անգամ էլ իր զավակին երկիր ուղարկի հաստատելու համար իր այս նոր կերպարը...
Ամեն տեսակ գործերն էլ կարող են ոգեշնչվել ինչպես աստծո, այնպես էլ չար ուժի կողմից: Եթե հիմա դուք ոգեշնչվում եք անել մի բան, որը հակասում է մինչ հիմա գոյություն ունեցող եկեղեցական դրույթներին, ինչու՞ սիրելիներս, մի անգամից կասկածի տակ դնել երկու հազարամյակ գույություն ունեցողը, բայց չմտածել, որ ձեր այս նոր գործի ոգեշնչողը ինքը սատանան է… Ինչու՞... Ինչու՞ եք հակված մտածելու, որ ձեզ հնարավոր չէ խաբել, որ դուք սատանայից էլ խելոք եք: Մտածիր մարդ... մտածիր: Սատանան միշտ էլ խաբել է քեզ, հիմա էլ խաբում է քեզ ու միշտ էլ կխաբի, եթե դու անգամ փոքրիկ կասկած ունես քո հավատի ու տիրոջ նկատմամբ...
Ինձ կներեք սիրելիներս, ես չպետք է այս մասին խոսեի, որովհետև սա իմ ասելիքը չէր: Բայց ինչպես տեսնում եմ ուրիշ ասող չկա, որը շատ-շատ է անհանգստացնում ինձ... Մի՞ թե այսքան անտարբեր ենք դարձել...

[KiLa]

Ո՞վ եմ ես... չէ, քեզ չեմ հարցնում: Ես հարցնում եմ ինքս ինձ. ո՞վ եմ ես...Հարցնում եմ ու միայն այս հարցից հետո հասկանում, որ չունեմ պատասխանը: Չ-գի-տեմ...
Շա՞տ բան է արդյոք հարկավոր մարդու՛ն, հասկանալու համար թե ո՞վ է ինքը... Այո: Ես կասեի շա՜տ-շատ...
Երբեմն մարդկանց թվում է, թե ամեն մարդ էլ քաջ գիտի իր ով լինելը: Գիտի թե ինքը ինչ է ուզում, ումից և ինչու: Սակայն հավատացնում եմ ձեզ, որ դա այդպես չէ: Միայն միամիտներին դա կարող է այդպես թվալ: Մարդը, միշտ իր առջև ունի սեփական ես-ը ճանաչելու խնդիր:
Եվ շատերին է, որ երկար տարիներ են պետք վերջնականապես իրեն ճանաչելու համար: Իսկ երբեմն էլ, մի ամբողջ կյանք:
Ինչու այսքան երկա՞ր. Կասեմ: Որովհետև մենք միշտ խաբում ենք ինքներս մեզ ու դրանով հարցը համարում փակված: Այ եթե չլիներ այս ինքնախաբեությունը, գուցե մենք կսկսեինք ավելի շուտ ուղղվել, ձերբազատվել մեր ունեցած թերություններից ու արատներից:
Մենք բոլորս լավն ենք ու բարի: Մենք ամեն ինչում ճիշտ ենք ու անսխալ: Եթե չար բան ենք արել, ապա միայն ստիպված կամ ՝ ի պատասխան մեր դեմ արվածի: Եթե սխալ ենք գործել, ապա միայն մեկ ուրիշի դրդմամաբ կամ այդ ուրիշի մեղավորության պատճառով:
Ինչու՞ հենց սկզբից չխոստովանենք, որ լավը չենք, որ ճիշտ ուղու վրա չենք, որ մեր արածը այդքան էլ կապված չէ ուրիշի հետ, որ մեր սխալը միայն մերն է: Ասենք առանց վախենալու: Գոնե ինքներս մեզ չխաբենք:
Ես լավ մարդ չեմ... Ես ուզել եմ լինել լավը: Ես այդքան էլ բարի չեմ, բայց կուզեի լինել այդպիսին: Ես ոչինչ չեմ արել երազելուց բացի: Ճիշտ է, իմ երազներում ես շատ լավն ու բարի եմ, բոլորին հասնող, օգնող, կամեցող... Բայց ո՞վ եմ իրականում... Չգիտեմ, կմտածեմ:
Եվ կխնդրեի դուք էլ ինձ հետ մտածեիք. Ո՞վ եք դուք իրականում...

[KiLa]

Ո՞վ եմ ես իրականում...
Ցավով ուզում եմ խոստովանել, որ բոլորովին էլ այնպիսին չեմ ինչպիսին ինձ թվացել եմ: Ես իմ աչքին միշտ լավ ու բարի մարդ եմ երևացել: Մարդկանց օգնող, նրանց նեղությանը հասնող, արդարության համար կռվող, թույլերին պաշտպան և այլն... Բայց երբ մտածեցի և ուզեցի կոնկրետ այդպիսի մի դեպք հիշել, տեսա, որ դրանք կամ չկան, կամ՝ կան շատ անցյալում, մանկության ու պատանեկության տարիներին: Ցավալի է, բայց փաստ: Ու այս սխալ կարծիքը, որ ես ունեմ իմ մասին, ձևավորվել է իմ մանկության ու պատանության տարիներից: Այսինքն ես այդպիսին եմ եղել մինչև երիտասարդ տարիներս, իսկ նրանից հետո՛, տեղի է ունեցել ահավորը. կյանքը իր դաժան օրենքներով, իր չոր ու չար աքսիոմներով, հաղթել ու ծնկի է բերել ինձ: Իմ ունեցած բարությունից, մարդկանց օգնելու պատրաստակամությունից, արդարությանը սատար կանգնելու վճռականությունից միայն քաղցր հուշեր են մնացել ու ուրիշ ոչինչ: Ռուսների ասած. ,,это было давно и неправдой...՛՛:
Փաստորեն իմ մասին ունեցած կարծիքը այնպիսին է, ինչպիսին ես կուզենայի լինել: Դա իմ երազանքն էր, որը այդպես էլ մնաց անկատար:
Ուստի կուզեի կոչ անել մարդկանց, առավելևս երիտասարդներին, որ չկատարեն իմ սխալը, որ ավելի հետևողական լինեն իրենց երազանքի, ցանկության ու նպատակի հետ:
Որպես գաղտնիք ասեմ, որ հենց ինքս, իմ համեստ հնարավորություններով, կատարել եմ մի փոքրիկ տեստ, վերը բերվածի առնչությամբ: Ինձ հանդիպած մարդկանց գրեթե յոթանասուն և նույնիսկ ավել տոկոսը, իրեն ճիշտ բնութագրում է այնպիսին, ինչպիսին ինքը քիչ թե շատ եղել է պատանության տարիներին, կամ՝ ուղակի ցանկացել է լինել այդպիսին...
Հետևությունները թողնում եմ ձեզ:

[KiLa]

Ամեն օրվա նման վեր եմ կացել քնից ու չեմ ուզում շորորս հագնել: Չեմ ուզում, որովհետև ոչինչ չունեմ անելու: Ոչ աշխարհին նոր ցավ ունեմ տալու, ոչ էլ՝ նրա հին ցավերից գոնե մեկը բուժելու: Ոչ կարող եմ մեկին օգնել, ոչ էլ հույս ունեմ, թե մեկը ինձ կոգնի: Ուրեմն էլ ինչու՞ եմ վեր կենում: Իմ վիճակում ամենաճիշտը քնելն է. ու քնել ինչքան հնարավոր է շատ, անվերջ, մի ողջ հավիտենականություն...
Մտքեր են... հիմար ու խելոք, կարճ ու երկար, սովորական ու անսովոր, համ օգնող համ խանգարող... Մտքեր ու մտքեր...
Որտեղի՞ց են գալիս, ինչպե՞ս են ծնվում, ինչու՞ են ծնվում... Չգիտեմ:
Մի կերպ դեն գցելով վերմակը, նստում եմ անկողնուս մեջ ու խռովածի պես ,,Հայր մերը՛՛-ը ասում: Խռովա՞ծ: Լավ նկատեցի, այո խռոված: Հետաքրքիր չէ՞, աստծուց խռովել եմ, բայց էլի աղոթում եմ: Ինչու՞: Որ չմտածեմ: Աղոթելը օգնում է չմտածել, հեռու վանել այդ ոչ մի բանի պետք չեկող մտքերը: Աղոթում եմ. ավելի ճիշտ գրեթե մեխանիկորեն կրկնում եմ ,,Հայր մեր՛՛-ը: Մեկ անգամ, երկու, երեք, չորս... Ինչ լավ կլիներ, որ ես կարողանայի մինջև կյանքիս վերջին վարկյանը այպես նստել անկողնուս վրա ու ,,հայր մերը՛՛ ասել: Ոչ ուտել, ոչ խմել ու ոչ էլ ստիպված լինել տեսնելու թե ո՞նց են ապրում մյուսները: Տառապու՞մ են, թե՞... Ըհը՜... տեսնում ես, չէ՞: Նույնիսկ աղոթելիս էլ այս մտքերը հանգիստ չեն տալիս: Չեմ էլ հասկանում, թե երբ եմ ընդհատում աղոթքս ու տրվում նորից այդ պրովակացիոն մտքերին: Խնդրեմ , հիմա էլ մտածում եմ, թե ինչու՞ մենք իրավունք չունենք նստել մի տեղ ու ոչնչի չխառնվելով աղոթքին նվիրել մեր ամբողջ կյանքը: Չէ՞ որ հենց դա կլիներ ազատ կամքի իրավունքը: Եվ սուտ չէ՞ արդյոք, որ աստված մեզ տվել է այդ ազատ կամքի իրավունքը: Ոչ: Ոչ...Ու կրկին անգամ ոչ: Մենք չունենք այդ իրավունքը ու վերջ: Միջնադարում սրանք կորակվեին որպես հերետիկական մտքեր ու ինձ կայրեին խարույկի վրա: Բայց մի՞թե այդպես չէ:Թո՛ղ, մի՛ մտածիր, հեռու վանիր այդ մտքերը... ,,հայր մեր, որ երկինս ես...՛՛ Նորից մեկ, երկու, երեք...

[KiLa]

Նորից սկսվեց...

Նորից սկսվեց այս զարհուրելի ,,շոուն'', այս ամոթալի դիմակահանդեսը, այս վատ դերասանի թատրունը... ես կասեի`, սեփական հետույքը աշխարհին ի ցույց դնելու խայտառակ իրողությունը: Նորից ընկան դռնեդուռ ու սկսեցին ,,ձայն'' մուրալ: Գետինը մտնեք ավելի լավ չէ?...
Բոլորի միակ ցանկությունն է. ըստ իրենց առաջադրած ծրագրի հարստահարել ու թալանել ժողովրդին: Ներկա իշխանությունը դա լավ չի անում, պետք է իրենք գան ու ցույց տան, թե ինչպես են դա անում...Թյու ձեր մարդ ասողի:
Բա դրանց լարած տիկնիկները, դրանց խամաճիկները, զինվորներն ու պահակները... Ուղեղները հատած շնամարդուկների պես իրենց ,,տիրոջ'' գովքն են երգում ու փորձվի մեկը իրականությանը մոտ մի բան ասի. Կապից կտրված շան նման վրա են պրծնում ու... թե տղա ես դիմացիր:
Այն, ինչ իրեն հարգող յուրաքանչյուր երկրում ամոթ է, մեզ մոտ գլուխ գովելու ու հպարտանալու առիթ է: Ու դեռ ավելին, նախընտրական քարոզարշավի համար էլ շատ պետք ասելիքներ: Նորմալ երկրում ողորմություն տալն ու առաջարկելը շատ վիրավորական է: Այդ առաջարկողին`, ամենամեղմը կարող են թքել ու մրել... իսկ մեր երկրում, այս համբակները այնքան են անխելք, որ դա ներկայացնում են, որպես ազգանվեր գործ, որպես բարեգործություն: Դե արի ու ապրիր այս`, ,,ոռն ու գլուխը'' խառնված երկրում: Արի ու այս ներքին օրգաններով մտածող կենդանիներին բան հասկացրու, բացատրիր, որ մարդու համար շատ վիրավորական է ողորմություն ստանալը, որ յուրաքանչյուր մարդ պետք է հնարավորություն ունենա ինքը վաստակելու իր հացը, ոչ թե դա ստանա իրեն թալանողից ու փառք տա աստծուն, որ այդ թալանողը մի քիչ բարի գտնվեց:
Հիշեմ մեծն Թումանյանին. ,,Է~, մի խոսեցնի, աստված սիրես, թե չէ մի ղաչաղ կդառնամ ես էլ...''

[KiLa]

Զանգի ձայն եմ լսում. մոտենում եմ, բացում դուռը: Հասկանում եմ ովքեր են, այսինքն չեմ հասկանում, կռահում եմ թե ինչ պետք է հարցնեն. ,,Ու՞մ եք ընտրելու...՛՛: Չեմ թողնում, որ հարցնեն: Մեղք են չէ՛, քանի՞ անգամ են այդ նույն հարցը տալիս, մեր մերձավորներն են: Պետք է ըմբռնումով մոտենալ...
Նաելով աչքերի մեջ ասում եմ. ,,ոչ մեկի, ինչպես նաև ոչ մի կուսակցության... Ես բոյկոտում եմ այս ընտրությունները՛՛:
Մտածում եմ վերջացրի, ուզում եմ դուռը փակել: Մեկ էլ նրանցից մեկը հարցնում է.
– Բայց կարո՞ղ ենք մի երկու հարց տալ...
– Ոչ... այսինքն չարժե, ես կպատասխանեմ. որովհետև, առաջին. չեմ տեսնում այսօր այն անհատին կամ կուսակցությունը, որը ձգտում է իշխանության ինչ որ բան ժողովրդի օգտին անելու նպատակով, և երկրորդ. չեմ հավատում, որ մենք ենք ընտրելու: Ամեն ինչ արդեն որոշված է: Ինքներդ մտածեք. այսօրվա մեր ունեցած երկրում, դուք իշխանությունը կտաք ուրիշի, եթե քաջ գիտեք, որ նորորը ձեր կաշին քերելու են… և որ ամենակարևորն է. այդ ,,նորերից՛՛ ոչ մեկն էլ ձեզանից բարոյական ու ազնիվ չէ...