Աստվածաշունչը և պատմությունը
Համաձայն Աստվածաշնչի Դանիել գրքի 5–րդ գլխի, Պարսկաստանի կողմից գրավվելուց առաջ, Բաբելոնի վերջին կառավարիչն է եղել Բաղդասարը։ Աստվածաշնչից բացի ուրիշ ոչ մի տեղ չէր խոսվում Բաղդասարի մասին, ուստի Աստվածաշունչը քննադատվեց, որպես ոչ ճշգրիտ ու սուտ տեղեկություններ պարունակող գիրք։
Սակայն 19–րդ դարում Իրաքի հարավում կատարված պեղումների արդյունքում հայտնաբերվեցին հին գրություններ, որոնցից մեկը աղոթք էր, որը արվել էր Բաբելոնի թագավորի ավագ որդու՝ Նաբոնիտի առողջության համար։ Իսկ ո՞վ էր Նաբոնիտի որդին։ Բաղդասարը։ (Այս հարցի ավելի մանրամասն բացատրությունը կարող եք գտնել այստեղ. «
Biblical Archaeology Review» (magazine), May/June 1985, էջեր 74, 75, 77)
Փաստորեն այս քննադատությունը անհիմն էր և միայն այն, որ պատմական այլ արձանագրություններում չկար այդ թագավորի մասին, Աստվածաշունչը համարել էին սուտ։ Արդյո՞ք դա արդար է և արդյո՞ք ճիշտ մոտեցում է։
Լավ, Բաղդասարը իրականում գոյություն ունեցել է։ Սակայն արդյո՞ք նա եղել է թագավոր Բաբելոնի փլուզման ժամանակ։
1) Գտնված հին փաստաթղթերի համաձայն Բաղդասարը Նաբոնիտի որդին է, գահի ժառանգորդը։
2) Իսկ սեպագիր արձանագրություններից մեկում, որը կոչվում է «Նաբոնիտի պոեմը» (Verse Account of Nabonidus), ասվում է. «Նա [Նաբոնիտոսը] վստահեց զորքը իր մեծ որդուն, անդրանիկին։ Ամբողջ երկրի բանակները դրեց նրա հրամանի տակ։ Նա [Նաբոնիտոսը] նրան [իր որդուն] տվեց ամեն բան և թագավորությունը տվեց նրան»։ (Սրա մասին մանրամասներ կարող եք գտնել այստեղ. «Ancient Near Eastern Texts», edited by James B. Pritchard, published in Princeton, New Jersey, by Princeton University Press, Third edition with supplement, 1969, էջ 313)։
Փաստորեն այստեղից երևում է, որ Բաղդասարը հավասար էր թագավորին։ Ես այս տեղեկությունը պարզաբանում է, թե ինչ հեղինակությամբ է Բաղդասարը Դանիելին անում հետևյալ առաջարկը. «Եւ ես լսեցի քո մասին, որ կարող ես մեկնել մեկնութիւնեւ կնճիռներ լուծել. արդ եթե կարող ես կարդալ գրուածքը եւ նորա մեկնութիւնը ինձ իմացնել, ծիրանի կը հագնես եւ ոսկի մանեակ՝ պարանոցիդ վերայ. եւ
թագաւորութեան մէջ երրորդ իշխան կ’լինես» Դանիել գլուխ 5, 16 համար։ Բաղդասարը Դանիելին կարող էր առաջարկել լինել «երրորդ իշխան», քանի որ առաջինը Նաբոնիտոսն էր, երկրորդը ինքը՝ Բաղդասարը և երրորդը կարող էլ լինել Դանիելը։
Արդյո՞ք սա հակասում է պատմությանը։ Արդյո՞ք Աստվածաշունչը լույս չի սփռում այս պատմության մասին սակավ պատմական արձանագրությունների վրա։
Էջանիշներ