Տիեզերական Եղանակ:
Երկիր մոլորակի վրա հաճախ փոթորիկներ և մրրիկներ են տեղի ունենում : Սակայն փոթորիկները կարող են տեղի ունենալ նաև տիեզերքում: Այս փոթորիկները կոչվում են արեգակնային փոթորիկներ և ինչպես Երկրի վրա տեղի ունեցող փոթորիկները կարող են մեծ վնաս հասցնել մարդկանց և արբանյակային տեխնոլոգիաներին: Արեգակնային փոթորիկների հետևանքները կարող են շատ մեծ ազդեցություն ունենենալ տիեզերքի ուսումնասիրության համակարգերի վրա, սակայն բացառիկ դեպքերում այդ հետևանքները հնարավոր է գրանցել նաև Երկրի վրա: Սակայն արեգակնային փոթորիկները և դրանց հետևանքները քննարկելուց առաջ հարկավոր է հասկանալ թե դրանք ինչ առնչություն ունեն Երկիր մոլորակի դիրքի հետ:
Հելիոոլորտը
Մեր արեգակնային համակարգի մոլորակների միջև ընկած տարածությունը կոչվում է միջտիեզերական տարածություն կամ հելիոոլորտ: Հին հուներենի մեջ հելիոս բառը նշանակում էր արեգակ, իսկ հելիո նախածանցը օգտագործվում է արեգակնային համակարգում գտնվող մոլորակների միջև ընկած և արեգակի ազդեցության տակ գտնվող տարածությունը նկարագրելու համար:
Հունական դիցաբանության մեջ Հելիոսը արևի աստվածն էր, որն անցնում էր երկնքով կառքի մեջ նստած:
Հելիոլորտը կարելի է պատկերել որպես մի գունդ (տես ստորև բերված նկարը), որի մեջ գտնվում է արեգակնային համակարգը (Արեգակը և մոլորակները), արեգակնային քամին, միջմոլորակային մագնիսական դաշտը, տիեզերական ճառագայթները և տիեզերական փոշին:
Միջմոլորակային տարածությունը դատարկ չէ: Տիեզերքն ՙունի' իր սեփական տիեզերական եղանակը, որը կախված է Երկրագնդի դիրքից, արեգակի ակտիվությունից, Երկիր մոլորակի մագնիսական դաշտի և մթնոլորտի բնույթից: Տիեզերական եղանակը արեգակնային ակտիվության բացասական ազդեցությունն է տիեզերքում և Երկրի վրա գործող տեխնոլոգիայի և կենսահամակարգերի /տիեզերանավերի և օդանավերի մեջ գտնվող մարդկանց/ վրա: Այն ուղղակի կամ անուղղակի կերպով ազդում է բոլորիս վրա: Սակայն տիեզերական եղանակը մանրամասնորեն քննարկելուց առաջ հարկավոր է ինֆորմացիա ներկայացնել արեգակի մասին, որը մեր տեղական տիեզերական եղանակի հարուցիչն է:
Մեր տեղական տիեզերական եղանակի հարուցիչը:
Լինելով սովորական մի աստղ, արեգակն այնուամենայնիվ ունի մի շարք հետաքրքիր առանձնահատկություններ : Արեգակնային ակտիվության փուլը տևում է մոտ 11 տարի: Այդ փուլի ընթացքում արեգակը կարող է լինել պասիվ /արեգակնային մինիմում/ կամ շատ ակտիվ /արեգակնային մաքսիմում/: Արեգակնային փուլի ժամանակ տեղի ունեցող դեպքերը ուսումնասիրվում են արբանյակային աստղադիտակների և դետեկտորների միջոցով, ինչը թույլ է տալիս ոսումնասիրել Արեգակը տարբեր ՙհեռադիտակների՚ օգնությոմբ: Սա նշանակում է, որ ուսումնասիրությունները կատարվում են ալիքային տարբեր երկարությունների վրա, ինչը թույլ է տալիս դիտարկել արեգակի տարբեր բարձրությունները: Օրինակ` րենտգենյան ճառագայթների միջոցով կարող ենք հետազոտել արեգակնային թագը և արեգակնային ակտիվության հետևանքով առաջած երևույթները: Ստորև բերված նկարում րենտգենյան ճառագայթների օգնությամբ պատկերված է արեգակի անցումը մաքսիմալ փուլից (ձախ) մինիմալ փուլի (աջ): Մինիմալ փուլի ընթացքում ոչ մի դեպք չի գրանցվում:
Փոփոխվող արեգակը պատկերված ռենտգենյան ճառագայթներով:
Իսկ ինչու են գիտնականները ուսումնասիրում տիեզերական եղանակը: Այս հարցին կարելի է տալ մի քանի պատասխան: Առաջին հերթին, Երկիր մոլորակի բնակիչների անվտանգությունը կախված է տիեզերքում գտնվող տեխնոլոգիայից, որը տիեզերական եղանակի պատճառով կարող է վնասվել: Միաժամանակ տեխնոլոգիական համակարգերը աստիճանաբար փոքրանում են և ավելի զգայուն դառնում տիեզերական միջավայրի փոփոխությունների հանդեպ: Տիեզերական եղանակի ուսումնասիրությունը կարող է նպաստել նաև տիեզերքի հետագա հետազոտության հետ կախված բազմաթիվ նախագծերի իրականացմանը` Մարս մոլորակի բնակեցում, պեղումներ աստերոիդների վրա, տիեզերական զբոսաշրջիկություն, միջազգային տիեզերական կայաններ, տիեզերական հյուրանոցներ, արեգակնային էներգիայի կիրառում:
Ժամանակակից գիտությունը թույլ է տալիս Երկիր-Արեգակ կապը հետազոտող գիտնականներին կիրառել տիեզերական եղանակի կանխագուշակման տարբեր մոդելներ: Տիեզերական եղանակը կանխագուշակելիս անհրաժեշտ է կիրառել Երկիր մոլորակի եղանակի կանխագուշակման համար կիրառվող մեթոդները և ապահովել ոսումնասիրությունները կատարող մարդկանց և տեխնիկայի անվտանգությունը:
Երկրի վրա աշխատելիս կարելի է պաշտպանվել շրջկա միջավայրի ազդեցությունից թաքնվելով տանը: Տիեզերքում արբանյակները և տիեզերագնացները նույնպես ապահովված են պաշտպանիչ տեխնոլոգիաներով, որոնք անձրևանոցի նման պաշտպանում են տիեզերագնացներին տիեզերական միջավայրից: Սակայն երբեմն անձրևանոց ունենալը բավական չէ: Հարկավոր է կիրառել ավելի առաջատար միջոցներ, օր.` երբ տիեզերագնացը պետք է մտնի տիեզերանավի վրա գտնվող հատուկ կացարան: Այս դեպքում կանխագուշակումը դառնում է շատ կարևոր.այն տեղեկացնում է թե երբ է տեղի ունենալու տիեզերական եղանակի դեպքերից մեկը:
Տիեզերական եղանակ: Մերձերկրյա տարածության մեջ տեղի ունեցող դեպքերը:
Մերձերկրյա արբանյակների և միջմոլորակային առաքելությունների վրա ազդում են հելիոլորտի հետևյալ տարրերը`
1. Երկրի ռադիացիոն գոտիները (ՙծուղակն ընկած՚ պրոտոնները և էլեկտրոնները), որոնք հայտնի են նաև որպես Van Allen-ի գոտիներ:
2. արեգակնային էներգետիկ մասնիկների, հատկապես պրոտոնների, հետ կապված դեպքերը:
3. մեր հելիոլորտի սահմաններից դուրս առաջացող գալակտիկական տիեզերական ճառագայթները:
Մեջբերել
Էջանիշներ