Փորձենք հասկանալ դուրս –ներս ֆակտորների հարցում մեր հասարակական նման ընկալման պատճառներն էլ: Որ ամեն անգամ զերոյից չգանք հասնենք նույն կետին ու լռվենք:
Հիմնական հարցը հետևայալն է- Թե էդ ինչպես է, որ մենք ազգովի շեղված ենք աշխարհընկալման սկզբունքներում ու դարեր ի վեր չենք փոխվում:
Մեխանիզմը պարզ է, -թուլություններն ընդունելու ինքնախոստովանանքի խնդիր կա, բայց մենք էլ «տղամարդ» ժողովուրդ լինելով -ինչպես կարող ենք ընդունել որևէ թուլություն՞:
Գանք հեռվից:
Ներքին հարաբերություններում ամեն մեկս է որևէ կողմ, դրսի հարաբերություններում մեր հավաքական հոգեբանությունը, արժեհամակարգը, մտածելակեպն է կողմ ասածը:
Դրսում մեր պահվածքի մանրակերտը առկա է ներսում: Ինչ ներսում ենք անում- նույնն էլ դրսում ենք արել ու անելու, որովհետը դա է պարտադրում մեր մենթալիտետ ասածը:
Հարաբերությունների մեջ էլ մենթալիտետը ասածն այն չի, որ տեղից ԲՏ-ությունը հարգող, թույլ ժողովուրդ ենք, այլ այն, թե ինչպես ենք ամեն մեկս դիրքավորվում կոնֆլիկտային իրավիճակներում: Հիմքը սա է:
Ներքին կոնֆլիկտի դեպքում մեզանից մի 50-ը կասի -արա դե լավ գործ չունեք էդ ԲՏ-ու հետ:
Մի 20 -ը կմիանան էդ ԲՏ-ուն:
20-նն էլ կասեն հլա նայի էս 70 -ին ու յան կտան:
10-ն էլ կասեն արա դուք սաղդ եք խելառ -էդ ինչ եք անում՞:
Նախնական ԲՏ-ն էլ կմոտենա էդ 10-ին կասի -արա բա ձեզ պետք ա՞:
Արդյունքում էդ 10-ը կամ դուրս կգնա երկրից, կամ կզոհվի, կամ կհայտնվի բանտում:
Սա է կոնֆլիկտային իրավիճակներում մեր ընդհանրական պահվածքը:
Այսինքն կոնֆլիկտի դեպքում մեր մեծամասնությունը առաջնորդվում է ոչ թե ճշմարտությունը վեր հանելու ու ըստ դրա ու արժանապատվություն պաշտպանելու սկզբունքով, այլ զիջողական ինչ որ մի կուլտուրայի թելադրանքով, որը շատ խորն է նստած մեզանում:
Հարցը թասիբ ասածին է վերաբերում:
Թասիբ ասածն էլ դա կոնֆլիկտի դեպքում համարժեք կեցվածք ու պատասխան տալու պատրաստակամությունն է ընդամենը:
Եթե մեկը վիրավորում է մեզ- մենք գերադաասսւմ ենք համակերպվել, քան թե համարժեք, կամ նույնիսկ գերազանցող կանխիչ պատասխան տալ:
Արդյունքում ներքին ու արտաքին շուստրիները հասկանալով մեր ազգային այս քնձռոտ թուլությունը, միշտ մտնում են կոնֆլիկտի մեջ մեր հետ թե ներսում և թե դրսում, նախապես իմանալով, որ պատասխան չեն ստանալու ու գրավում են գերակա դիրքեր:
Թուրքերը դրանով հասան ցեղասպանության:
Ներսում էլ բուծվեցին ԲՏ-եք, որոնք էլ համարժեք ներքին ցեղասպանություն իրացրին:
Անցել են դարեր ու միլիոններով զոհեր ենք տվել, բայց այս պարզ տրամաբանական եզրահանգման դեմ տաբուներ են դրված դեռ:
Ներքին քաղաքական պայքարում այս հավությունը կոչվում է սահմանադրական պայքար:
Ինչ մասին է խոսքը՞ -պարզեցնեմ: Ներքաղաքական հարցերը դրանք իրենցից ամենօրյա կոնֆլիկտ են ներկայացնում: Եթե կոնֆլիկտ հրահրող ԲՏ-ն օր-օրի ադեկվատ պատասխան չի ստանում, դառնում է բազազ: /Եթե ստանար կմնար ընդմանը գվիդոն:/ Ինչ բարդ բան կա այս տարրական տրամաբանության մեջ՞:
Զիջողականությունը հանդեպ չհետզոտված, չապացուցված ուժեղը, անչափ խորն է դրված, նույնիսկ մեր ենթագիտակացականի մակարդակով է: Մեզանում միմիկրայով հերոս էլ, ֆիդային էլ, գեներալ էլ, հանճարեղ էլ կարող ես համարվել:
Զիջողականությունը ներարկված է նույնիսկ է մեր բանահյուսության մակարդակով, հետևաբար ԲՏ-ուն ֆիզիկապես դիմադրելը դուրս է մեր քաղաքական մեթոդական արսենալից: Այն պարզապես արգելված է գոյություն ունենալ:
Ըստ բանահյուսության, եթե գոնե ասվեր, որ սարից իջան 2 ձի, մեկը փնչաց-մեկը ոչ, գոնե մարդկաց կեսը կփնչային: Կամ էլ թե չէ, եթե քեռիներն ասեին- -զարթնիր լաո, մռնիմ քեզի,- գոնե մանկահասակները կզարթնեին ու կգնային ԲՏ-եքի դեմ, ու դրանց հերերն էլ մոռանալով տաբուները կգնային իրենց տղեքի թասիբին:
Բայց հիմա, նաղդ, ամեն ինչ պարզ է ու հանդարտ: Գնում ես միտինգ - էնտեղ բարձրախոսով, պաշտոնապես, ապահով, ոստիկան ԲՏ-եքի պաշտպանության ներքո, ասում են- մենք սահմանադրական պայքարով ենք գնալու:
Այ դա պարզ է, հեգեհարազատ, անկոնֆլիկտ, հեքիաթային:
Իմ կարծիքով ընդհանրացված «սահմանադրական կեցվածքն» է, մի թշիդ կխփեն-մյուսը դեմ տալն է եղել մեր պատմական ու նորօրյա բոլոր գենոցիդների ու թշվառությունների հիմքը: Մեր անթասիբությունը /ոչ ադեկվատությունը/ -մեր անձնական և ազգային արժանապատվությունը պաշտպանելու մենթալիտետային անկարողությունը:
Մեր բազմաթիվ պարտությունները ոչ թե բազմաթիվ թերությունների արդյունք են, այլ ընդամենը մի հիմնական թերության- աշխարհայացքային ոչ ադեկվատության հետևանք:
Ու հիմա, երբ տեսնում եմ սահմանադրականը որպես դրոշ ընդունողների դիմադրությունը նորմալ տրամբանությանը-մտածում եմ, լավ էլ ինչ արհավիրք պետք է գա մեր գլխին, որ մենք ազգովի հասկանանք, թե ինչն ինչոց է:
Ես չեմ հասկանում, թե ինչ տրամաբանական անդունդ է ընկած իմ ու միայն սահմանադրականը որպես ճանապարհ տեսնողների մեջ, որ ոչ ես եմ իրենց հասկանում-ոչ իրենք-ինձ:
Վիշապ ջան, մեր պրոբլեմներում նույնիսկ այսօր, էսքան քարուքանդ լինելուց հետո, արտաքին ֆակտոր ասածը 10 տոկոսից ավել չէ: Սահմանադրականն է, անթասիբությունն է, զիջողականությունն է, որ մեր հերն է անիծել ու կոխել մութ, անհեռանկար ու դժբախտ էս աշխարհը:
Մեր ներսի պրոբլեմները քաղցկեղի ուժի են, դրսինները-հարբուղ են
Մեջբերել
Էջանիշներ