Վանդալիզմը շարունակվում է: Հերթական զոհը՝ «Մոսկվա» կինոթատրոնի ամառային դահլիճ:

[Ձայնալար]

Մտավորականները հորդորում են չքանդել «Մոսկվա» կինոթատրոնի ամառային դահլիճի շենքը

Ավելի քան վեց տասնյակ մտավորականներ նամակով դիմել են Հայաստանի վարչապետ Տիգրան Սարգսյանին եւ Գարեգին Բ Ամենայն Հայոց կաթողիկոսին՝ հույս հայտնելով, որ Մայր Աթոռը եւ ՀՀ Կառավարությունը կհրաժարվեն «Մոսկվա» կինոթատրոնի ամառային դահլիճը քանդելու եւ դրա տեղում քանդված Սուրբ Պողոս-Պետրոս եկեղեցու տեսքին համապատասխան նոր եկեղեցի կառուցելու նախաձեռնությունից` «ի նշան խորաթափանցության եւ հայ ժողովրդի մշակութային արժեքների նկատմամբ հարգանքի»:
Հայաստանի կառավարությունը, հիշեցնենք, փետրվարի 25-ին որոշում է ընդունել` Երեւանի «Մոսկվա» կինոթատրոնի ամառային դահլիճի շենքի զբաղեցրած հողատարածքն անհատույց` սեփականության իրավունքով օտարել Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնին` նախկինում խորհրդային իշխանության կողմից քանդված Սուրբ Պողոս-Պետրոս եկեղեցու տեսքին համապատասխան նոր եկեղեցի կառուցելու համար։

Պնդելով, որ ճարտարապետներ Սպարտակ Կնտեղցյանի եւ Թելման Գեւորգյանի հեղինակած շինությունը Երեւանի «սակավաթիվ կառույցներից է, որն ունի բարձրարժեք ճարտարապետական լուծումներ ու լավագույնս ներգծված է մեր քաղաքին», նամակի հեղինակները հույս են հայտնում, որ «Մայր Աթոռը եւ ՀՀ Կառավարությունը կհրաժարվեն այս նախաձեռնությունից` ի նշան խորաթափանցության եւ հայ ժողովրդի մշակութային արժեքների նկատմամբ հարգանքի»։
Վարչապետ Տիգրան Սարգսյանին նամակով դիմել է նաեւ Հայաստանի ճարտարապետների միությունը, որի նախագահ Մկրտիչ Մինասյանը չորեքշաբթի օրը «Ազատություն» ռադիոկայանի հետ զրույցում տարակուսանք հայտնեց, թե ինչպես կարող էր կառավարությունը նման որոշում ընդունել՝ առանց հասարակական քննարկումների ու մասնագետների հետ խորհրդակցելու:

«Պետության կողմից պահպանվող հուշարձանների ցանկից կամայական հանել նման շնշանակությամբ շինությունը, որը մեծ հետք է թողել ժամանակակից հայ ճարտարապետության մեջ, չի կարելի», - ասաց Մինասյանը: - «Մենք վրդովված ենք, որ պետությունը կարողանում է հեշտությամբ հանել պետության կողմից պահպանվող հուշարձանների ցանկից նման շինությունը»:

Ճարտարապետ Լեւոն Վարդանյանի համոզմամբ «Մոսկվա» կինոթատրոնի ամառային դահլիճը «հետթամանյանական շրջանում ժամանակակից ճարտարապետության ասպարեզում ամենափայլուն օրինակն է»:

«Որովհետեւ դա միակ կառույցն էր, որ հասավ համաշխարհային բոլոր ստանդարտներին», - փաստարկեց նա՝ շարունակելով. - «Եթե մենք՝ երեւանցիներս, մեզ համարում ենք քաղաքացիներ, մենք բոլորով պետք է ոտքի կանգնենք եւ թույլ չտանք, որ այս գործընթացը շարունակվի»:

Խորհրդային տարիներին քանդված Սուրբ Պողոս-Պետրոս եկեղեցին:

http://www.azatutyun.am/content/article/1979901.html

[Rhayader]

Միանում եմ պահանջին: Բայց դե տերտերների ձեռը սուպերկլեյ ա, մի բանի կպավ՝ բաց չեն թողնի:

[Rammstein]

Մեծ-մեծ փրթել գիտեն էս «մտավորականները»։

Շատ լավ են անում, որ ուզում են քանդել, ոչ թե որ վատն ա ամառային դահլիճի շենքը, այլ որովհետեւ եկեղեցի քանդելը մեծ սխալ ա, բայց փառք Աստծու, սովետը քանդվեց, ու հիմա կրոնը չի հետապնդվում։ Իսկ էս պայմաններում էդ քանդածը չվերականգնելը ավելացնում ա սխալի չափը։ Եզակի դեպքերից ա, երբ կողմ եմ հին ճարտարապետությունը քանդելուն։

Էդ մտավորականները ո՞ւր էին, երբ որ հյուսիսային պողոտայի հին տներն էին քանդվում։ Ո՞ւր էին մտավորականները, երբ որ երիտասարդական պալատը` կուկուռուզնիկն էր քանդվում, որը իմ կարծիքով շատ ավելի մեծ ճարտարապետական արժեք ուներ, քան կինոմոսկվայի շենքը։ Ո՞ր են էդ մտավորականները, երբ որ օղակաձեւ այգին արդեն վերածվել է օղակաձեւ օբեկտանոցի։
Ակնհայտ ա չէ՞, թր եթե կինոմոսկվան քանդեին, տեղը ստրիպ կլաբ կամ բոռդել սարքեին (որը բնականաբար կպատկաներ մի հաստավզի) ապա ոչ մեկ ռիսկ չէր անի ծպնտուն հանի։ Բայց հիմա տեսնում են եկեղեցի ա, այլ ոչ թե բիզնեսի աղբյուր, դրա համար բլբուլ կտրած խոսում են։

[Ձայնալար]

Ռամշ ջան, եկեղեցի կառուցելով չի որ քրիստոնեա են դառնում, հիմա դու՝ որպես հավատացյալ, եկեղեցու պակաս զգո՞ւմ ես: Ես չեմ զգում: Կենտրոնում կան Սուրբ Զորավոր, Կաթողիկե, Սուրբ Հովհաննես, Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ, Սուրբ Սարգիս եկեղեցիները: Բացի այդ՝ ճարտարապետ տղա ես, ո՞նց ես պատկերացնում էդ արանքում եկեղեցի խցկելը՝ քաղաք ա հո լեգո չի: Եվ վերջապես էդ քանդված եկեղեցին էլ Զվարթնոցի տաճարը չի, վատ են արել, որ քանդել են, բայց դրանից հետո ավելի մեծ ճարտարապետական արժեք ներկայացնող եկեղեցիներ են կառուցվել ու վերակառուցվել էդ մեկն էլ թող մնա, բան չի պատահի:

[Chuk]

Ավետ ջան, ինձ զարմացնում ա հինը անպայման վերադարձնելու քո մոլուցքը:
Լրիվ նույն թեման ա, ինչ Աբեղյանական ուղղագրության հարցը:
Մաշտոցյան վերացրել են, ստեղծել են Աբեղյանականը, հիմա համարում ես, որ պիտի Աբեղյանականը վերացնեն նորից Մաշտոցյանը ստեղծեն:
Նույն կերպ, Սուրբ Պողոս-Պետրոս եկեղեցին քանդել են, տեղը Մոսկվա կինոթատրոնի ամառային դահլիճ են ստեղծել, հիմա համարում ես, որ դա պետք ա քանդեն նորից Պողոս-Պետրոս սարքեն:

Հոգ չէ, որ երկու դեպքում էլ գնում ենք նոր վանդալիզմի (իբր հնի հետևանքները վերացնելու համար):
Եղել ա, վատ ա եղել, որ եղել ա, բայց եղել ա: Նոր Վանդալիզմով հինը հետ չես բերելու:
Եթե տենց ա, եկեք էս անտեր երկիրը քանդենք ու ռեստավրացիա անենք ասենք 1930 թվականի տեսքով:
Հո տենց չի՞:

[Արիացի]

Եթե տենց ա, եկեք էս անտեր երկիրը քանդենք ու ռեստավրացիա անենք ասենք 1930 թվականի տեսքով:
Հո տենց չի՞:

Կամ էլ ավելի հետ գնանք քրիստոնեության քանդածներն էլ վերականգնենք ու գանք հեթանոսության:
Պահպանողականությունը լավ բան ա, բայց չափի մեջ:

[Chilly]

Եկեղեցի կառուցելը լավ բան է, բայց ներկայիս օլգարխային եկեղեցաշինությունն ահագին ցավոտ ու հիմար է երևում կողքից: Հայաստանում լիքը կարիքավորներ ու հիվանդներ կան, բնությունն անմխիթար վիճակում է ու հազար ու մի էդպիսի հարցեր... այ մարդ, էդ փողը որ պիտի դնեք եկեղեցի սարքեք, դրեք քաղաքի մաքրության վրա թեկուզ... քաղաքը զիբիլի մեջ կորած է, շրջակա «քաղաքից դուրս»-երը էլ չեմ ասում, իսկ ամառային դահլիճը անձամբ ինձ այնքան էլ դուր չի գալիս, բայց չէ որ ավելի հին է, քան կլինի էդտեղ կառուցված եկեղեցին... Ու հետո էլ չեմ կարծում, որ եթե Հայաստանում եկեղեցիները շատանան, մենք ավելի հավատացյալ ազգ ենք դառնալու...

[Rhayader]

Եկեղեցի կառուցելը լավ բան է, բայց ներկայիս օլգարխային եկեղեցաշինությունն ահագին ցավոտ ու հիմար է երևում կողքից: Հայաստանում լիքը կարիքավորներ ու հիվանդներ կան, բնությունն անմխիթար վիճակում է ու հազար ու մի էդպիսի հարցեր... այ մարդ, էդ փողը որ պիտի դնեք եկեղեցի սարքեք, դրեք քաղաքի մաքրության վրա թեկուզ... քաղաքը զիբիլի մեջ կորած է, շրջակա «քաղաքից դուրս»-երը էլ չեմ ասում, իսկ ամառային դահլիճը անձամբ ինձ այնքան էլ դուր չի գալիս, բայց չէ որ ավելի հին է, քան կլինի էդտեղ կառուցված եկեղեցին... Ու հետո էլ չեմ կարծում, որ եթե Հայաստանում եկեղեցիները շատանան, մենք ավելի հավատացյալ ազգ ենք դառնալու...

Մարդկանց հոգիները փրկենք, նյութականն անցողիկ է...

[Ռուֆուս]

Իհարկե Թամանյանը շատ վատ բան էր արել քաղաքը ամբողջությամբ քանդելով ու տեղը նոր ու իմ կարծիքով բավականին տգեղ քաղաք կառուցելով: Աշխարհի բոլոր երկրներում պահպանում ու վերակառուցում են հինը, իսկ մեր մոտ հիմնահատակ քանդում են ու տեղը լրիվ ուրիշ բան սարքում:

Պողոս-Պետրոս եկեղեցին քանդեցին, որովհետև կարծում էին, որ 16-17-րդ դդ կառույց է, մի եկեղեցի ավել պակաս շատ տարբերություն չէր տա... Քանդելու ժամանակ հայտնաբերեցին, որ եկեղեցու պատերի սվաղի տակ 5--րդ դարի որմնանկարներ կան, բայց արդեն ուշ էր, այսպիսով կորցրեցինք բավականին հին եկեղեցի: Բայց եթե հիմա Կինո Մոսկվայի ամառային դահլիճը քանդեն, ուրեմն կոմունիստներից ոչնչով չեն տարբերվում: Էն տպավորությունն ա, իբր թե քաղաքում հավատացյալները էնքան են շատացել, որ աղոթելու տեղ չի մնացել, մինչդեռ Կենտրոնի բոլոր եկեղեցիները օրվա ցանկացած ժամին գրեթե դատարկ են:

Ինչ վերաբերվում է Կուկուրուզնիկին, էդ շենքը դուրս ընդհանրապես չէր գալիս, ոչ էլ ճարտարապետական ինչ-որ գոհար էր ու ճիշտ արեցին, որ քանդեցին: Դրա փոխարեն ցանկանում են հյուրանոց կառուցել, հյուրանոցի նախատիպը տեսել եմ ու շատ եմ հավանել, երբ կառուցեն, շատ գեղեցիկ շենք կունենանք Երևանում:

[Rammstein]

Էդքան տեղի խցանումը քիչ էր մի հատ էլ եկեղեցի?
Հենա Սայաթ-Նովա Աբովյան խաչմերուկում կա էլի...

Էդքան հնով հետաքրքրվող եք էն հին շենքերը պահպանեք, ոչ թե քանդեք տեղը ձեր էլիտար դամբարանները սարքեք:
Էս ճգնաժամ պահին փող կպցնելու առիթա հա փաստորեն? Երկրի բյուջեն էսօր էգուցա որոշում են անկապ անիմաստ շինարարություն անեն: Էդքան որոշ մասերդ հերիքում էր ներկա Մուլտի Հաուսի տեղը սարքեիք:

Ճիշտ ես ասում, թող էն մյուս հները պահպանեին, բայց հիմա դրա մասին չի խոսքը։
Չգիտես ինչի «էլիտար» շենքերը անիմաստ չեն, բայց եկեղեցին անիմաստ ա։
Շատ հնարավոր ա, ու ես գրե թե համոզված եմ, որ սա սարքում են ոչ թե որովհետեւ իրանք շատ քրիստոնյա են, այլ որովհետեւ փող սարքելու տեղ ա։ Բայց մեկ ա, էլի կողմ եմ, որովհետեւ եթե մեկը լավ բան ա անում, կապ չունի, թե ինքը ինչ նպատակով ա անում, եթե արդյունքը լավ ա, ուրեմն արժի, որ անի։ Ճիշտ ա, բյուջեն մի քիչ կտուժի, բայց հավատացնում եմ, էս բյուջեն տուժացնող գործոնների 1%-ն էլ չի։

Էդ էն Աբովյան Սայաթ-Նովա խաչմերուկինն ա՞: Դե դրա հետևն էլ մի ուրիշ ավելի մեծ եկեղեցի են կառուցում:

Է թող էդ մեծը չսարքեն։ Դրա սարքելուն երկու ձեռքով, երկու ոտքով ու մնացած բոլոր մարմնիս մասերով դեմ եմ, որովհետեւ հա՛մ անճոռնիության գագաթնակետն ա լինելու, հա՛մ էլ խեխտելու ա Կաթողիկեին, որը ի դեպ, շատ մեծ արժեք ունի, որովհետեւ Երեւանի ամենահին շինությունն ա։

Ռամշ ջան, եկեղեցի կառուցելով չի որ քրիստոնեա են դառնում, հիմա դու՝ որպես հավատացյալ, եկեղեցու պակաս զգո՞ւմ ես: Ես չեմ զգում: Կենտրոնում կան Սուրբ Զորավոր, Կաթողիկե, Սուրբ Հովհաննես, Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ, Սուրբ Սարգիս եկեղեցիները: Բացի այդ՝ ճարտարապետ տղա ես, ո՞նց ես պատկերացնում էդ արանքում եկեղեցի խցկելը՝ քաղաք ա հո լեգո չի: Եվ վերջապես էդ քանդված եկեղեցին էլ Զվարթնոցի տաճարը չի, վատ են արել, որ քանդել են, բայց դրանից հետո ավելի մեծ ճարտարապետական արժեք ներկայացնող եկեղեցիներ են կառուցվել ու վերակառուցվել էդ մեկն էլ թող մնա, բան չի պատահի:

Ձայնալար ջան, եկեղեցիներ կան, ու հենց նույն Գրիգոր Լուսավորիչը ես ինքս քանդել կտայի, որովհետեւ նախ Ստեփան Քյուրքչյանը ու եկեղեցին անհամատեղելի հասկացություններ են, հետո դա մեր քաղաքի ամենաանճոռնի շենքերից մեկն ա, ԻՄՀՕ։ Էլ չասեմ, որ մեջի ակուստինկան էնքան ահավոր ա, որ գնում տերտերի դիմացն ես կանգնում, էլի չես լսում խոսացածը։

Ինչ վերաբերում ա էս եկեղեցուն, անկեղծ ասած ես էլ էի նոր ուզում պատկերացնել, թե ոնց են խցկելու էդ արանքը, բայց չստացվեց։ Այնուամենայնիվ կարելի էր փոքրը սարքել։ Ստեղ կարեւորը ոչ թե մեծությունն ա, ու շատ մարդ տեղավորելը, այլ գաղափարն ա` եթե ժամանակին եկեղեցի ա եղել ըտեղ, հիմա էլ պիտի լինի, կապ չունի մեծ, փոքր, կանաչ, թե կարմիր…

[Տրիբուն]

Ինչ վերաբերում ա էս եկեղեցուն, անկեղծ ասած ես էլ էի նոր ուզում պատկերացնել, թե ոնց են խցկելու էդ արանքը, բայց չստացվեց։ Այնուամենայնիվ կարելի էր փոքրը սարքել։ Ստեղ կարեւորը ոչ թե մեծությունն ա, ու շատ մարդ տեղավորելը, այլ գաղափարն ա` եթե ժամանակին եկեղեցի ա եղել ըտեղ, հիմա էլ պիտի լինի, կապ չունի մեծ, փոքր, կանաչ, թե կարմիր…

Իսկ եթե քանդված եկեղեցու հիշատակը վառ պահելու համար մի հատ պուճուր սիրուն խաչքար դնեն նույն տեղում, մի հատ էլ հուշատախտակ կախեն, իսկ շենքը չքանդե՞ն: Քաղաքի սաղ կենտրոնը կիսակառույց ա, մնում էր մի հատ էլ կիսակառույց եկեղեցի ու պրծ:

Ու Արիացին լավ ա ասում, թող մի հատ կանգուն հուշարձանները խելքի բերեն, հետո նոր կմտածենք թե քանի եկեղեցի ա Երևանին պակասում: Կոնդի եկեղեցու շուրջը ոնց երկու րոպե առաջ ռմբակոծված Բաղդադը լինի:

[Rhayader]

Մեծ-մեծ փրթել գիտեն էս «մտավորականները»։

Շատ լավ են անում, որ ուզում են քանդել, ոչ թե որ վատն ա ամառային դահլիճի շենքը, այլ որովհետեւ եկեղեցի քանդելը մեծ սխալ ա, բայց փառք Աստծու, սովետը քանդվեց, ու հիմա կրոնը չի հետապնդվում։ Իսկ էս պայմաններում էդ քանդածը չվերականգնելը ավելացնում ա սխալի չափը։ Եզակի դեպքերից ա, երբ կողմ եմ հին ճարտարապետությունը քանդելուն։

Էդ մտավորականները ո՞ւր էին, երբ որ հյուսիսային պողոտայի հին տներն էին քանդվում։ Ո՞ւր էին մտավորականները, երբ որ երիտասարդական պալատը` կուկուռուզնիկն էր քանդվում, որը իմ կարծիքով շատ ավելի մեծ ճարտարապետական արժեք ուներ, քան կինոմոսկվայի շենքը։ Ո՞ր են էդ մտավորականները, երբ որ օղակաձեւ այգին արդեն վերածվել է օղակաձեւ օբեկտանոցի։
Ակնհայտ ա չէ՞, թր եթե կինոմոսկվան քանդեին, տեղը ստրիպ կլաբ կամ բոռդել սարքեին (որը բնականաբար կպատկաներ մի հաստավզի) ապա ոչ մեկ ռիսկ չէր անի ծպնտուն հանի։ Բայց հիմա տեսնում են եկեղեցի ա, այլ ոչ թե բիզնեսի աղբյուր, դրա համար բլբուլ կտրած խոսում են։

Իմացի, ինչի մասին ես խոսում: Մասնավորապես, հյուսիսային պողոտայի ավերվող, փլվող ու փտող տների համար ես ինքս մի քանի ամիս քյալա եմ տվել: Կուկուռուզնիկն էլ արդեն վթարային կառույց էր:
Իսկ եկեղեցիները եթե քանդողը ծաղիկներից հոտ ա քաշում, ապա տեղում սարքածը քանդող-նորից եկեղեցի սարքողը կրկնակի հոտ ա քաշում ծաղիկներից:
Ցանկացած դեպքում, եկեղեցի մենք շատ ունենք, շատ տեղ կա, որտեղ կարելի է եկեղեցի սարքել, մեր վեհափառն էլ, բարեբախտաբար, օրեցօր բարգավաճում ա: Թող գնա դոդի հայաթը մի հատ էլ վանք դնի:

[Tig]

Մեծ-մեծ փրթել գիտեն էս «մտավորականները»։

Շատ լավ են անում, որ ուզում են քանդել, ոչ թե որ վատն ա ամառային դահլիճի շենքը, այլ որովհետեւ եկեղեցի քանդելը մեծ սխալ ա, բայց փառք Աստծու, սովետը քանդվեց, ու հիմա կրոնը չի հետապնդվում։ Իսկ էս պայմաններում էդ քանդածը չվերականգնելը ավելացնում ա սխալի չափը։ Եզակի դեպքերից ա, երբ կողմ եմ հին ճարտարապետությունը քանդելուն։

.......

Rammstein ջան գրառմանդ շարունակությունը չեմ էլ կարդացել, այս մասին եմ պատասխանում: Փաստորեն ուզում ես ասել, որ մենք հիմա նախկին սխալը «ճիշտ» դարձնալու համար պիտի նույն սխալը գործե՞նք ու քանդե՞նք: Դաս չենք քաղում էլի մեր սխալներից… Եթե կոնկրետ Պողոս-Պետրոս եկեղեցու վերականգման հարցն է, ապա շատ ուրիշ ազատ տեղեր կան որտեղ որ այն կարելիա վերականգնել: Ի՞նչ պարտադիրա իրա նախկին տեղում այն լինի: Հիմա քանդենք եկեղեցին սարքենք, մի 50 տարի հետո էլ փոշմանենք եկեղեցին քանդենք դահլիճը վերականգնենք… սենց ու՞ր ենք հասնելու: Չէէէ, քանդելով մենք ևս մեկ անգամ կփաստենք, որ մենք ահավոր վատ աշակերտ ենք պատմության դասերը սերտելու համար…

[davidus]

մոյկեն էլ են քանդելու???

լավ, բա հիմա ինչ կոնկրետ բան կա, որ կարելի ա անել???

[Rammstein]

Rammstein ջան գրառմանդ շարունակությունը չեմ էլ կարդացել, այս մասին եմ պատասխանում: Փաստորեն ուզում ես ասել, որ մենք հիմա նախկին սխալը «ճիշտ» դարձնալու համար պիտի նույն սխալը գործե՞նք ու քանդե՞նք: Դաս չենք քաղում էլի մեր սխալներից… Եթե կոնկրետ Պողոս-Պետրոս եկեղեցու վերականգման հարցն է, ապա շատ ուրիշ ազատ տեղեր կան որտեղ որ այն կարելիա վերականգնել: Ի՞նչ պարտադիրա իրա նախկին տեղում այն լինի: Հիմա քանդենք եկեղեցին սարքենք, մի 50 տարի հետո էլ փոշմանենք եկեղեցին քանդենք դահլիճը վերականգնենք… սենց ու՞ր ենք հասնելու: Չէէէ, քանդելով մենք ևս մեկ անգամ կփաստենք, որ մենք ահավոր վատ աշակերտ ենք պատմության դասերը սերտելու համար…

Tig ջան, քանի որ դու դահլիճն ու եկեղեցին մի հարթության վրա ես դնում, երկուսի քանդելուն էլ հավասարապես ես մոտենում, ապա քեզ ոչինչ բացատրել, համոզել չեմ կարող, հետդ վիճել էլ չեմ ուզում։