Տասը Պատվիրանները

[Gayl]

Գայլ, սխալ ես հասկանում, պարտադիր չի որ քո մեղքերի համար սերունդներդ պատժվեն.

«Եւ եթէ զաւակը ծնուի, տեսնի իր հօր գործած բոլոր մեղքերը, վախենայ եւ նոյն բաները չանի,... այդպիսին իր հօր անիրաւութիւնների համար չի՛ մեռնելու, այլ ապրելով ապրելու է։» - Եզեկիել 18: 14

Այսինքն ամեն մարդ ինքը կարող է ընտրել որ ուղղով կգնա: Պատիժը Տիրոջ համար ամենևին ինքնանպատակ չէ.

«Մի՞թէ ես մեղաւորի մահն եմ տենչում, - ասում է Տէր Աստուածը, - եւ ոչ թէ այն, որ նա չար ճանապարհից յետ դառնայ ու ապրի։» - Եզեկիել 18: 23

Բայց, եթե քո սերունդները քո ուղղով շարունակեն, Տերը նրանց դաժանորեն կպատժի, քանզի քո սխալ դաստիարակության հետևանքն է դա:
Այնուամենայնիվ «հայրերն ազոխ են կերել, զավակների ատամներն է առել» ասվածքը ուղղակիորեն կիրառելի չէ այս դեպքում:

Այդ դեպքում ինչու է ասում մինչև չորս սերունդ կպատժեմ: Ուզում ես ասեմ ինչու է ստեղծվել այս խառնաշփոթը, այս բոլորը գրված են տարբեր մարդկանց կողմից և տարբեր ժամանակներում ու ում խելքին ինչ փչել է դրել հրամցրել ա, այս ամբողջը պարադոքս է, իսկ դու ուզում ես քեզ ստիպել, որ ամեն ինչ կարգին է, եթե այս մի տողում այսպիսի բան է ասում ապա մյուսում այլ բան է գրված և ամեն ինչ կարգին է:

Ասված է.
«Արդ, դու ո՞վ ես, ո՛վ մարդ, որ հակառակում ես Աստծուն. միթէ ստեղծուածը կ՚ասի՞ իր ստեղծողին, թէ՝ ինչո՞ւ այդպէս ստեղծեցիր ինձ:» - Թուղթ առ Հռոմեացիս 9: 20

Ամեն դեպքում դու ես որոշում, գոնե այս կյանքում:

Եվ դա ինձ բավական է, ես ապրում եմ միայն այս կյանքում ու չեմ էլ ուզում մտածեմ մեռնելուց հետո...բլա-բլա-բլա...:

[Moonwalker]

Leo Negri նախանձոտ/նախանձախնդրի պահով՝ խնդրեմ արևմտահայ տարբերակում գրված է նախանձախնդիր: Արևելահայ տարբերակում երբեմն թարգմանական անճշտություններ լինում են:

Եվ դա ինձ բավական է, ես ապրում եմ միայն այս կյանքում ու չեմ էլ ուզում մտածեմ մեռնելուց հետո...բլա-բլա-բլա...:

Գայլ, դու չես փնտրում պատասխաններ, այլ փորձում ես ինձ «սխալ հանել»: Դրա համար ժամանակ չեմ ծախսի գրելու մի բան, որն ինքնանպատակ է: Եթե քո համար կյանքից հետո լինելիքը բլա-բլա-բլա է, ես միայն մի բան կասեմ (Ղուկ. 16:19-31) ու հանգիստ խղճով կփակեմ այս թեմայի պատուհանը.
«Մի մեծահարուստ մարդ կար, որ բեհեզ ու ծիրանի էր հագնում և ամեն օր առատապես ուրախություն էր անում: Եվ Ղազարոս անունով մի աղքատ մարդ ընկած էր նրա դռան առաջ` վերքերով ծածկված: Եվ ցանկանում էր լցնել իր որովայնն այն փշրանքներով, որոնք թափվում էին մեծահարուստի սեղանից: Եվ դեռ շներն էլ գալիս էին ու լիզում նրա վերքերը: Երբ աղքատը մեռավ, հրեշտակները նրան տարան Աբրահամի գոգը, մեծահարուստն էլ մեռավ և թաղվեց: Եվ դժոխքում, մինչ սա տանջանքների մեջ էր, բարձրացրեց իր աչքերը, հեռվից տեսավ Աբրահամին և Ղազարոսին էլ` նրա գրկում հանգստացած: Եվ նա աղաղակեց ու ասաց. «Հայր Աբրահամ, ողորմիր ինձ և ուղարկիր Ղազարոսին, որ իր մատի ծայրը թրջի ջրով և զովացնի լեզուս, որովհետև այս տապից պապակում եմ»: Եվ Աբրահամը նրան ասաց. «Որդյակ, հիշիր, որ դու ստացար քո բարիքները այնտեղ, քո կյանքի ընթացքում, իսկ Ղազարոսն էլ` չարչարանքները. այժմ սա այստեղ մխիթարվում է, իսկ դու այդտեղ պապակում ես: Եվ այս բոլորից բացի, մեծ վիհ կա մեր և ձեր միջև. եթե ուզենան այստեղից ձեզ մոտ անցնել, չեն կարողանա. ոչ էլ այդտեղից մեկը կարող է մեզ մոտ անցնել»: Մեծահարուստն ասաց. «Արդ, աղաչում եմ քեզ, հայր, որ Ղազարոսին ուղարկես իմ հոր տունը, որտեղ ես հինգ եղբայրներ ունեմ, որպեսզի նրանց վկայություն տա, որ նրանք էլ չգան տանջանքների այս վայրը»: Եվ Աբրահամն ասաց. «Նրանք ունեն Մովսես ու մարգարեներ, թող նրանց լսեն»: Եվ նա ասաց. «Ոչ, հայր Աբրահամ. բայց եթե մեռելներից մեկը նրանց մոտ գնա, նրանք կապաշխարեն»: Եվ Աբրահամը նրան ասաց. «Եթե Մովսեսին և մարգարեներին չեն լսում, մեռելներից մեկն էլ որ հարություն առնի, չպիտի համոզվեն»:

Հաջողություն բոլորիդ:

[Leo Negri]

Իսկ նախանձոտ/նախանձախնդրի պահով՝ խնդրեմ արևմտահայ տարբերակում գրված է նախանձախնդիր: Արևելահայ տարբերակում երբեմն թարգմանական անճշտություններ լինում են:

Ինչ վերաբերվումա նախանձ բառին` հեբրայերեն տարբերակում օգտագործվումա "քանա" բառը, որը նշանակումա նախանձ, խանդոտ, եռանդոտ /վերջին բառը օգտագործվումա որպես կանոն բացասական իմաստով/:

http://www.htmlbible.com/sacrednameb...EB70.htm#S7065

Բայց դե իհարկե, արևմտահայերեն ու ռուսերեն թարգմանությունները օրիգինալ հեբրայերեն տարբերակից ճիշտ են /կարդա` հարմարեցրած/:

[luys747]

Առանց մեկնաբանության:

ռուսերենից բառացի թարգմանության դեպքում՝ խանդոտ Աստված, որը ավելի ճիշտ կարող է բնութագրել:

[Gayl]

Գայլ, դու չես փնտրում պատասխաններ, այլ փորձում ես ինձ «սխալ հանել»:

Ապեր նույն գործով դու ես զբաղված

«Մի մեծահարուստ մարդ կար, որ բեհեզ ու ծիրանի էր հագնում և ամեն օր առատապես ուրախություն էր անում: Եվ Ղազարոս անունով մի աղքատ մարդ ընկած էր նրա դռան առաջ` վերքերով ծածկված: Եվ ցանկանում էր լցնել իր որովայնն այն փշրանքներով, որոնք թափվում էին մեծահարուստի սեղանից: Եվ դեռ շներն էլ գալիս էին ու լիզում նրա վերքերը: Երբ աղքատը մեռավ, հրեշտակները նրան տարան Աբրահամի գոգը, մեծահարուստն էլ մեռավ և թաղվեց: Եվ դժոխքում, մինչ սա տանջանքների մեջ էր, բարձրացրեց իր աչքերը, հեռվից տեսավ Աբրահամին և Ղազարոսին էլ` նրա գրկում հանգստացած: Եվ նա աղաղակեց ու ասաց. «Հայր Աբրահամ, ողորմիր ինձ և ուղարկիր Ղազարոսին, որ իր մատի ծայրը թրջի ջրով և զովացնի լեզուս, որովհետև այս տապից պապակում եմ»: Եվ Աբրահամը նրան ասաց. «Որդյակ, հիշիր, որ դու ստացար քո բարիքները այնտեղ, քո կյանքի ընթացքում, իսկ Ղազարոսն էլ` չարչարանքները. այժմ սա այստեղ մխիթարվում է, իսկ դու այդտեղ պապակում ես: Եվ այս բոլորից բացի, մեծ վիհ կա մեր և ձեր միջև. եթե ուզենան այստեղից ձեզ մոտ անցնել, չեն կարողանա. ոչ էլ այդտեղից մեկը կարող է մեզ մոտ անցնել»: Մեծահարուստն ասաց. «Արդ, աղաչում եմ քեզ, հայր, որ Ղազարոսին ուղարկես իմ հոր տունը, որտեղ ես հինգ եղբայրներ ունեմ, որպեսզի նրանց վկայություն տա, որ նրանք էլ չգան տանջանքների այս վայրը»: Եվ Աբրահամն ասաց. «Նրանք ունեն Մովսես ու մարգարեներ, թող նրանց լսեն»: Եվ նա ասաց. «Ոչ, հայր Աբրահամ. բայց եթե մեռելներից մեկը նրանց մոտ գնա, նրանք կապաշխարեն»: Եվ Աբրահամը նրան ասաց. «Եթե Մովսեսին և մարգարեներին չեն լսում, մեռելներից մեկն էլ որ հարություն առնի, չպիտի համոզվեն»:

Հաջողություն բոլորիդ:

Աշոտ ջան, անկեղծ կասեմ, ես սիրում ես այս գրողի տարած երկրային կյանքը և եթե հավատամ դժողքին ու դրախտին ապա միևնույնն է կնախնտրեմ այս հողի վրա մարդավարի ապրել, հաց մուրում են անճարները, հիմարները, թույլ ու նվաստ մարդիկ, ես կնախնտրեմ չապրել քան քարշ գալ և սողալ:

[Moonwalker]

Ինչ վերաբերվումա նախանձ բառին` հեբրայերեն տարբերակում օգտագործվումա "քանա" բառը, որը նշանակումա նախանձ, խանդոտ, եռանդոտ /վերջին բառը օգտագործվումա որպես կանոն բացասական իմաստով/:

http://www.htmlbible.com/sacrednameb...EB70.htm#S7065

Բայց դե իհարկե, արևմտահայերեն ու ռուսերեն թարգմանությունները օրիգինալ հեբրայերեն տարբերակից ճիշտ են /կարդա` հարմարեցրած/:

Անգամ անգլերեն տարբերակում հանդիպող jealous-ը բառարանում ծայրահեղ իմաստներ ունի խանդոտ, եռանդուն, ջանադիր, ջերմեռանդ, փութաջան, կասկածամիտ, նախանձամիտ, անգամ հոգատար: Ուստի վիճարկելն անիմաստ ա: Եբրայերենում էլ էդ բառը հազար ու մի ենթատեքստ ունի:

Աշոտ ջան, անկեղծ կասեմ, ես սիրում ես այս գրողի տարած երկրային կյանքը և եթե հավատամ դժողքին ու դրախտին ապա միևնույնն է կնախնտրեմ այս հողի վրա մարդավարի ապրել, հաց մուրում են անճարները, հիմարները, թույլ ու նվաստ մարդիկ, ես կնախնտրեմ չապրել քան քարշ գալ և սողալ:

Արշակ
Դե ամենմեկս մեր ճիշտ ճանապարհն ունի ու կարիք չկա մյուսի հավատին քմծիծաղով վերաբերվել, ասենք սենց.

Պահոոոոոոոո, մի քիչ շատ խիստ չի՞:

Լավ անցած լինի

[luys747]

Ցավոք սրտի, հայերեն թարգմանության մեջ կան մի շարք սխալներ: Ես էլ եմ գերադասում նայել տարբեր թարգմանություններ՝ ռուսերեն, անգլերեն, ափսոս հուներեն եվ իվրիտ չգիտեմ: Սակայն ավելի լավ է, գտնել Ճշմարտությունը, կուռքերի զոհը չդառնալու համար: Ճշմարտությունը իր պատվի համար միշտ էլ կարող է կանգնել: Երանելի են մարդիկ, ովքեր կկանգնեն Ճշմարտության կողմից, եվ ոչ թե Նրա դեմ:

[eduard30]

Ցավոք սրտի, հայերեն թարգմանության մեջ կան մի շարք սխալներ: Ես էլ եմ գերադասում նայել տարբեր թարգմանություններ՝ ռուսերեն, անգլերեն, ափսոս հուներեն եվ իվրիտ չգիտեմ: Սակայն ավելի լավ է, գտնել Ճշմարտությունը, կուռքերի զոհը չդառնալու համար: Ճշմարտությունը իր պատվի համար միշտ էլ կարող է կանգնել: Երանելի են մարդիկ, ովքեր կկանգնեն Ճշմարտության կողմից, եվ ոչ թե Նրա դեմ:

Վերջի նախադասությունը շատ է դուրս գալիս:

[Moonwalker]

Քանի որ խոսք գնաց Աստծո նախանձոտ/նախանձախնդիր լինելուց, ուզում եմ մի քիչ մանրամասնել: Այդ բառին Սբ. Գրքում համապատասխանում են «qin'ah» (եբրայերեն բնագրում) և «ζηλωτὴς» /zi̱lo̱tí̱s/ (հունարեն տարբերակում) բառերը: Արևելահայերեն տարբերակում դրան համապատասխանում են նախանձոտ, իսկ արևմտահայերեն տարբերակում նախանձախնդիր ձևերը: Եբրայական բառը ծագումնաբանորեն կապրված է «տաքություն», «ջերմություն» բառերի հետ: Աստվածաշնչում qana' բառն ու դրա ածանցյալները հանդիպում են բավական հաճախ, ունենալով, ընդ որում, թե՛ դրական և թե՛ բացասական ենթատեքստ: Հետաքրքրական է, որ Սբ. Գրքի տարբեր հատվածներում այն թարգմանվում է, որպես խանդ, նախանձ, նախանձախնդրություն; դժգոհություն, սրտմտություն, բարկություն, դառնություն, վրդովունք, անարդարության հանդեպ զայրույթ; ձգտում, ջանք, ջանասրտություն:

I. Մարդկային զգացմունք արտահայտելիս
1. Բացասական ենթատեքստով մարդկային զգացմունք արտահայտելիս
ա) թարգմանված, որպես նախանձ

«Եւ նահապետները, Յովսէփին նախանձելով, նրան վաճառեցին, որ Եգիպտոս տարուի»: - Գործք 7: 9
«Հիմա էլ ձեր մէջ կան կռիւ եւ նախանձ. չէ՞ որ մարմնաւոր էք եւ մարդկայնօրէն էք ընթանում։» - Ա Կորնթացիս 3: 3
«Սակայն վախենում եմ, որ, երբ գամ, գուցէ ձեզ չգտնեմ այնպէս, ինչպէս ես կամենում եմ, եւ ես էլ ձեզ համար լինեմ այնպէս, ինչպէս դուք չէիք կամենայ։ Գուցէ դարձեալ լինեն վէճեր, նախանձ, բարկութիւններ, գրգռութիւններ, չարախօսութիւններ, բամբասանքներ, գոռոզութիւններ, ամբարտաւանութիւններ, խռովութիւններ։» - Բ Կորնթացիս 12: 20
Իսկ եթէ ձեր սրտերում դառն նախանձ եւ հակառակութիւն ունէք, մի՛ պարծեցէք, որ սուտ էք հանում ճշմարտութիւնը։ - Հակոբոս 3: 14


բ) թարգմանված, իբրև խանդ

«Կնոջ ամուսինը պիտի բորբոքուի խանդով լցուած եւ չի խնայելու վրէժխնդրութեան օրը, ոչ մի փրկագնի հետ չի փոխանակելու իր թշնամութիւնը, ոչ իսկ առատ կաշառքով։» - Առակաց 6: 34
«Նոյնպէս եւ՝ եթէ խանդի ոգին տիրի ամուսնուն, եւ նա խանդի իր կնոջը...» - Թվոց 5: 14


2. Դրական ենթատեքստով մարդկային զգացմունք արտահայտելիս
թարգմանված, իբրև նախանձախնդրություն


«Եղիան ասաց. «Նախանձախնդրութիւն ունեցայ ամենակալ Տիրոջ համար:»» - Գ Թագավորաց 19: 10
«Նա ասաց նրան. «Արի՛ ինձ հետ ու Տիրոջ հանդէպ ունեցած նախանձախնդրութիւնս տե՛ս»»։ - Դ Թագավորաց 10: 15
«Ձեզ համար նախանձախնդիր եմ Աստծու նախանձախնդրութեամբ. որովհետեւ ձեզ նշանեցի մի մարդու՝ որպէս մի անբիծ կոյս Քրիստոսին ներկայացնելու համար։» - Բ Կորնթացիս 11: 2
«Քանզի վկայում եմ նրանց համար, թէ նախանձախնդրութիւն ունեն Աստծու հանդէպ, բայց՝ անգիտութեամբ. որովհետեւ նրանք չգիտակցելով Աստծու արդարութիւնը եւ իրենց արդարութիւնը հաստատել ուզելով՝ Աստծու արդարութեանը չհնազանդուեցին։» - Թուղթ առ Հռոմեացիս 10: 2

Համաձայն Աստվածաշնչի, այդ զգացմունքը բնորոշ է ոչ միայն մարդուն, այլև Աստծուն:

II. Աստվածային զգացմունք արտահայտելիս

Նախ պետք է ընդգծել, որ տվյալ բառի բոլոր թարգմանություններն Աստծո նկատմամբ գործածվում է միայն դրական ենթատեքստով: Այդ դեպքերում, որպես կանոն, աստվածաշնչյան նկարագրությունները անտրոպոմորֆ են (Աստված պատկերավոր կերպով իրեն ու իր ժողովուրդին համեմատում է ամուսնու ու կնոջ հետ):
«Այսպէս է ասում Ամենակալ Տէրը. «Ես խիստ նախանձախնդիր եմ Երուսաղէմի եւ առաւել եւս Սիոնի համար, եւ սաստիկ բարկացած եմ այն ազգերի դէմ, որոնք միասին յարձակուեցին նրանց վրայ։» - Զաքարիա 1: 14
«Ինձ բարկացրին օտար աստուածներով եւ իրենց գարշելի գործերով դառնացրին ինձ։ ... Տէրը տեսաւ ու վրդովուեց, սրտմտեց իր տղաների ու աղջիկների բարկութեան համար։» - Բ Օրինաց 32: 14,19
«Քանի՜-քանի՜ անգամ դառնացրին նրան անապատում, բարկացրին Բարձրեալին անջրդի վայրում» - Սաղմոս 77: 39
«Ձեռքի պէս մի բան պարզեց գցեց իմ գլխի գագաթին. Հոգին բարձրացրեց ինձ երկնքի ու երկրի միջեւ, տարաւ ինձ Երուսաղէմ՝ Աստծու տեսութեան, ու կանգնեցրեց Տիրոջ տան ներքին նախադռան մօտ, որ դէպի հիւսիս է նայում, եւ ուր գտնւում էր նախանձ գրգռող կուռքը։» - Եզեկիել 8: 3


Հիմա հարց. ունի՞ Աստված իրավունք մեզնից հավատարմություն պահանջելու:

Ամենից հաճախ այս հարցին պատասխանում են այս պնդումներից մեկով.
* այո, որովհետև Նա մեր Արարիչն է:
* այո, որովհետև Նա մեր Հայրն է:
* այո, որովհետև Նա մեր Փրկիչն է:
* այո, որովհետև Նա մեր Տերն է:
Բոլոր վերոհիշյալ փաստերն անշուշտ ճշմարիտ են, բայց կա ևս մեկ կարևոր հանգամանք. Աստվածային հավատարմությունը: Աստվածային սերն այնքան կատարյալ է, որ Նա շարունակում է մեզ սիրել, անգամ երբ մենք երես ենք թեքում նրանից: Ոչինչ չի կարող բաժանել մարդուն Աստծուց.
«Արդ, ո՞վ պիտի բաժանի մեզ Քրիստոսի սիրուց. տառապա՞նքը, թէ՞ անձկութիւնը, թէ՞ հալածանքը, թէ՞ սովը, թէ՞ մերկութիւնը, թէ՞ վտանգները, թէ՞ սուրը, ինչպէս գրուած էլ է. Բայց այս բոլորից է՛լ աւելի յաղթական ենք դուրս գալիս նրա միջոցով, ով սիրեց մեզ. որովհետեւ վստահ եմ, թէ ո՛չ մահը, ո՛չ կեանքը, ո՛չ հրեշտակները, ո՛չ իշխանութիւնները, ո՛չ այլ բաներ, որ այժմ կան, ո՛չ գալիքները եւ ո՛չ զօրութիւնները, ո՛չ բարձրութիւն, ո՛չ խորութիւն եւ ո՛չ մի ուրիշ արարած չի կարող բաժանել մեզ Աստծու այդ սիրուց, որ կայ մեր Տէր Քրիստոս Յիսուսով» - Թուղթ առ Հռոմեացիս 8: 35-39

Մարդ պիտի հավատարիմ մնա իր տիրոջը, չէ որ ասված է.
«Տէր Աստուած եմ, գթացող եւ ողորմած, համբերատար, բարեգութ ու ճշմարիտ, որ արդարութիւնն է պաշտպանում, իր ողորմածութիւնն է ցուցաբերում հազարաւոր սերունդների հանդէպ, վերացնում անօրէնութիւնները, անիրաւութիւններն ու մեղքերը» (Ելից 34: 6), ու ասված է նաև «Օտար աստուածների չերկրպագէք, որովհետեւ Տէր Աստուածը նախանձոտ է, այո՛, Աստուած նախանձոտ է (նախանձախնդիր)։» (Ելից 34: 14):
Հաճախ նախանձ/նախանձախնդրություն բառը օգտագործվում է բնութագրելու Տիրոջ արդարացի զայրույթը.
«Մինչեւ ե՞րբ, Տէ՛ր, պիտի բարկանաս դու անվերջ, եւ քո նախանձը պիտի բորբոքուի հրի պէս։» - Սաղմոս 78: 5
Կարող ենք արձանագրել, որ տիրոջ զայրույթն այնքան անսահման է, որքան և Նրա սերը.
«Ինձ իբրեւ կնիք դի՛ր քո սրտի վրայ, իբրեւ մատանի դի՛ր քո աջ ձեռքին, քանզի հզօր է սէրը մահուան պէս, խանդը դաժան է դժոխքի նման, նրա թռիչքը նման է հրի բոցի թռիչքին։» - Երգ Երգոց 8: 6

Այս թեմայի շուրջ խոսելիս անհրաժեշտ է նշել, որ նման պատմողական ոճը (ամուսնական սիմվոլիկան) Սբ. Գրքում օգտագործվում է, որպեսզի ավելի պատկերավոր բնութագրի մեր Տիրոջը հատուկ զգացումները: Քանզի ինչքան սուր է խոցվում ամուսինը կնոջ դավաճանությունից, այնքան էլ խոցվում է Տերը, երբ մենք, Իր արարածները, երես ենք դարձնում Նրենից:

«Կամ թէ՝ ուզում ենք Տիրոջ նախա՞նձը գրգռել. մի՞թէ աւելի զօրեղ ենք, քան նա։» - Ա Կորնթացիս 10: 22

Մենք ենք որոշում:
Աստված ձեզ հետ:

[Աբելյան]

* այո, որովհետև Նա մեր Փրկիչն է:

Ինչի՞ց ա փրկել:

[Moonwalker]

Ինչի՞ց ա փրկել:

«Եւ սրանո՛ւմ երեւաց Աստծու սէրը մեր հանդէպ. այն, որ Աստուած իր միածին Որդուն աշխարհ ուղարկեց, որպէսզի նրանով կենդանի լինենք։» - Ա Հովհաննես 4:9
Հիսուսը մարմնանալով ու մարդանալով եկավ աշխարհ, ու իր կյանքի գնով փրկեց մարդկությունը: Նրա արյան գնով մենք ազատվում ենք Ադամական մեղքից: Այսինքն օրինակ 8-օրական մկրտված մանչուկը գործնականում անմեղ է ու հնարավորություն ունի բռնելու կյանքի ճանապարհը: Հիսուսով նորից բացվեց ճանապարհը դեպի դրախտ, որից մարդիկ զրկվել էին դեռ Ադամի ժամանակ:
Հիսուսը խաչվելով՝
* ազատեց մեզ մեղքից («Նրանո՛վ է, որ ունենք փրկութիւն, նրա արեան միջոցով՝ մեղքերի թողութիւն» - Թուղթ առ Եփեսացիք 1: 7):

* ազատեց մեզ անեծքից /քանզի «Անիծեալ է ամէն մարդ, որ օրէնքի գրքում եղած բոլոր գրուածները չի պահում եւ չի գործադրում»/ («Քրիստոս մեզ վերստին գնեց օրէնքի անէծքից՝ անէծք դառնալով մեզ համար (որովհետեւ գրուած է, թէ՝ «Անիծեալ է այն մարդը, որը կախուած է փայտից»)» - Թուղթ առ Գաղատացիս 3: 13 ):

* ազատեց մեզ մահվանից /բացեց ճանապարհ դեպի անմահություն/ («...եւ ազատի նրանց, որ, մահուան երկիւղով, միշտ գերութեան վիճակում էին։» - Թուղթ առ Եբրայացիս 2: 14):

[Աբելյան]

Հիսուսը մարմնանալով ու մարդանալով եկավ աշխարհ, ու իր կյանքի գնով փրկեց մարդկությունը: Նրա արյան գնով մենք ազատվում ենք Ադամական մեղքից: Այսինքն օրինակ 8-օրական մկրտված մանչուկը գործնականում անմեղ է ու հնարավորություն ունի բռնելու կյանքի ճանապարհը: Հիսուսով նորից բացվեց ճանապարհը դեպի դրախտ, որից մարդիկ զրկվել էին դեռ Ադամի ժամանակ:

1. Այսինքն Ադամից հետո ոչ մեկը դրախտ ոտք չէր դրե՞լ: Даже Աբելը, որ անտեղի մեռավ: Իսկ Քրիստոսի խաչվելուց հետո Աբելը ու Ք. Ա. մնացած անմեղները դրախտ ընկնում ե՞ն:
2. Ո՞վ ա որոշել որ մարդիկ փրկվելու են հենց Քրիստոսի խաչվելով: Աստված որոշել ա. "մարդկանց չեմ ներելու, մինչև տղուս խաչ չհանե՞ն": Ինչի՞ ա ընտրել փրկելու հենց էդ ձևը: Ու եթե Քրիստոսը ընդամենը միջոց էր մարդկանց փրկելու համար, ինչի՞ են հենց Քրիստոսին փրկիչ ասում:
3. Ինչի՞ ա Քրիստոսը (փրկիչի պարտավորություն ստանձնած մարդը) ուշ ուղարկվել (էդքան մարդ մեղավոր ա դուրս եկել էդքան տարիներ):
4. Եթե Ադամը մեղք էր գործել, իրա մեղքերի համար Քրիստոսը ուղարկվել էր, իրանից հետո էլի են մեղքեր գործում, նոր փրկիչի կարիք չի զգացվու՞մ:

[Leo Negri]

Այդ բառին Սբ. Գրքում համապատասխանում են «qin'ah» (եբրայերեն բնագրում) և «ζηλωτὴς» /zi̱lo̱tí̱s/ (հունարեն տարբերակում) բառերը:

Քոֆ-նուն-ալեֆը կարդացվումա քանահ:
Ինչ վերաբերվումա հունարենին` մենակ չսկսես համոզել, որ բացի իվրիթից հունարեն էլ գիտես ու ձիլոտիսը /հնչյունը ավելի մոտա Ձ-ին, քան Զ-ին/ ինչոր կայքից քոփիփեյսթ չես արել: Հա, մեկել, հունական Սեպտուգիանտան մեծ մասամբ թարգմանությունա, ոչ թե տարբերակ:

Պետքա նշել, որ հունական թարգմանությունը արդեն բավականին հարմարեցրած թարգմանությունա` դե որ հանկարծ հավատացյալների մոտ ավել պակաս հարցեր չառաջանան:

Արևելահայերեն տարբերակում դրան համապատասխանում են նախանձոտ, իսկ արևմտահայերեն տարբերակում նախանձախնդիր ձևերը:

Աստվածաշնչի հին թարգմանությունները արված են հունարենից, ասելա թե մեծ մասամբ թարգմանության թարգմանություն են: Նույնիսկ կրոնամոլ ֆանատիկներին պիտի որ պարզ լինի, որ քսերոքսի քսերոքսը ավելի վատ պատկերա տալիս, քան բնօրինակի քսերոքսը:

Իսկ այ նոր թարգմանությունները որտեղ հնարավորա համեմատվել են հեբրայերեն պահպանված տարբերակների հետ, այսինքն ավելի մոտ են մաքուր թարգմանության: Այդ պատճառով արևելահայերեն ավելի նոր թարգմանությունը /նախանձոտ/ ավելի մոտա հեբրայերեն "քանահ" բառին, քան թե հունարեն թարգմանության արևմտահայերեն թարգմանությունը /ձիլոտիս իրոք թարգմանվումա որպես նախանձախնդիր, իսկ այ այլ իմաստները արդեն կորցնումա/:

Աստվածաշնչում qana' բառն ու դրա ածանցյալները հանդիպում են բավական հաճախ, ունենալով, ընդ որում, թե՛ դրական և թե՛ բացասական ենթատեքստ: Հետաքրքրական է, որ Սբ. Գրքի տարբեր հատվածներում այն թարգմանվում է, որպես խանդ, նախանձ, նախանձախնդրություն; դժգոհություն, սրտմտություն, բարկություն, դառնություն, վրդովունք, անարդարության հանդեպ զայրույթ; ձգտում, ջանք, ջանասրտություն:

9 հատ բացասական իմաստ, 3 հատ դրական: Բացասական ենթատեքստը պատահումա գերակշիռ դեպքերում, ինչը արդեն գրել եմ:
Դու գրել էիր հազար ու մի ենթատեքստերի մասին, իսկ բերեցիր ընդամենը 12 իմաստ, որոնցից մի քանիսը սխալ են ու քանահ բառին չեն համապատասխանում: Ուր են մնացած հազար ու մի ենթատեքստերը?

«Կամ թէ՝ ուզում ենք Տիրոջ նախա՞նձը գրգռել. մի՞թէ աւելի զօրեղ ենք, քան նա։» - Ա Կորնթացիս 10: 22

Մենք ենք որոշում:

Այո, մենք ենք որոշում: Կռանալ ու ողորմություն խնդրելը իմ որոշումը չի` ինչքան էլ դեմինս զորեղ չլինի:

[Leo Negri]

Հիսուսով նորից բացվեց ճանապարհը դեպի դրախտ, որից մարդիկ զրկվել էին դեռ Ադամի ժամանակ:

Պահո:
Մովսեսը, Եղիան ու այլ մարգարեները դրախտում չեն? Դժոխքում են? Թե իրանք մարդ չեն?

[Moonwalker]

1. Այսինքն Ադամից հետո ոչ մեկը դրախտ ոտք չէր դրե՞լ: Даже Աբելը, որ անտեղի մեռավ: Իսկ Քրիստոսի խաչվելուց հետո Աբելը ու Ք. Ա. մնացած անմեղները դրախտ ընկնում ե՞ն:

Պահո:
Մովսեսը, Եղիան ու այլ մարգարեները դրախտում չեն? Դժոխքում են? Թե իրանք մարդ չեն?

Հա, երևի լավ չձևակերպեցի, ոչ թե նորից, այլ նորովին բացվեց ճանապարհ դեպի դրախտ:
Տերն, անշուշտ չի փոխվում: Նա փրկիչ Աստված է: Եվ այդ փրկության միջոցն անփոփոխ է՝ հավատը:
«Բայց առանց հաւատի անհնար է հաճելի լինել Աստծուն, քանի որ նա, ով մօտենում է Աստծուն, պէտք է հաւատայ, որ Աստուած կայ եւ վարձահատոյց է լինում նրանց, ովքեր փնտռում են իրեն։» - Թուղթ առ Եբրայացիս 11: 6
Այսինքն, հավատով փրկվում էին նաև հրեաները հինկտակարանյան շրջանում:
Հայտնի է, որ հրեաների մեջ կար երկու կրոնական ուղղություն՝ փարիսեցիներ և սադուկեցիներ: Նրանց
տարբերությունն այն էր, որ «Սադուկեցիներն ասում էին՝ յարութիւն չկայ. ո՛չ էլ հրեշտակ եւ ո՛չ Հոգի. իսկ փարիսեցիները ընդունում էին երկուսն էլ։» - Գործք 23: 8
Հրեաների մեծ մասը կիսում էր փարիսեցիների տեսակետը: Անուղղակի ապացույցներ գտնում ենք նաև Նոր Կտակարանում: Օրինակ՝ աղքատ Ղազարոսի առակը (Ղուկաս 16: 19-31) կամ Հիսուսին ուղղված Մարթայի խոսքերը. «Մարթան նրան ասաց. «Գիտեմ, որ յարութեան ժամանակ վերջին օրը յարութիւն կ՚առնի»։» - Հովհաննես 11: 24:
Կարճ ասած հրեաներն էլ էին հավատում հավատքով փրկությանն ու Աստված հաստատում է դա: Հիմնական վկայությունը Պողոս առաքյալի եբրայացիներին ուղղված թղթի 11-րդ գլուխն է, ուր շարադրված են հավատքով փրկվածներից շատերի անունները (նաև քո նշած Աբելի՝ «Հաւատո՛վ էր, որ Աբէլը Աստծուն աւելի լաւ զոհ մատուցեց, քան Կայէնը, որով էլ վկայութիւն ստացաւ, որ արդար է.»):Հետաքրքրական է, որ վերջին տողն ասում է. «Աստուած մեզ համար աւելի լաւն էր նախատեսել, որպէսզի առանց մեզ դրանք չկատարուեն։»:
Եզրակացություն. հրեաները հավատում էին, որ կփրկվեն, եթե պահեն հինկտակարանյան օրենքերը:

Բայց Հիսուսով ամենը փոխվեց: Նույն Մարթայի հետ զրույցում Նա ասաց.
«Յիսուս նրան ասաց. «Ես իսկ եմ յարութիւն եւ կեանք. ով հաւատում է ինձ, թէպէտ եւ մեռնի, կ՚ապրի. եւ ով կենդանի է ու ինձ հաւատում է, յաւիտեան չի մեռնի։» - Հովհաննես 11: 25
Սա է Նոր Կտակարանի գլխավոր օրենքը: Հինկտակարանյան օրենքով փրկվելն անհնար է. «որովհետեւ մենք ընդունում ենք, որ մարդը հաւատով է արդարանում առանց օրէնքի գործերի։» - Թուղթ առ Հռոմեացիս 3: 20:
Պողոս առաքյալն հինկտակարանյան օրենքի մասին ասում է. «Արդարեւ, գալիք բարիքների ստուերն էր օրէնքը եւ ոչ թէ իրողութիւնների բուն կերպարանքը.»- Թուղթ առ Եբրայացիս 11: 1
Փրկվել կարելի է միայն Հիսուսի հավատքով, ով իր արյամբ լվաց մեր մեղքերը.
«Գիտենք, որ մարդ չի արդարանայ օրէնքի գործերով, այլ միայն՝ Յիսուս Քրիստոսի հաւատով. եւ մենք հաւատացինք Քրիստոս Յիսուսին, որպէսզի արդարանանք Քրիստոսի հաւատով եւ ո՛չ թէ օրէնքի գործերով. քանի որ ոչ մի մարդկային էակ չի արդարացուելու օրէնքի գործերով։» - Թուղթ առ Գաղատացիս 2: 16
Հինկտակարանյան փրկվածները փրկվել են սեփական հավատքի շնորհիվ և դրա գլխավոր օրինակը Աբրահամն է. «Աբրամը հաւատաց Աստծուն, եւ այդ հաւատը իր համար արդարութիւն համարուեց։» - Ծննդոց 15: 6
Մենք էլ կփրկվենք, եթե դարձյալ հավատանք, հավատանք Հիսուսին.«որովհետեւ Աստծու շնորհով
փրկուածներ էք հաւատի միջոցով. եւ այս ձեզնից չէ, այլ պարգեւն է Աստծու» - Թուղթ առ Եփեսացիս 2: 8

2. Ո՞վ ա որոշել որ մարդիկ փրկվելու են հենց Քրիստոսի խաչվելով: Աստված որոշել ա. "մարդկանց չեմ ներելու, մինչև տղուս խաչ չհանե՞ն": Ինչի՞ ա ընտրել փրկելու հենց էդ ձևը: Ու եթե Քրիստոսը ընդամենը միջոց էր մարդկանց փրկելու համար, ինչի՞ են հենց Քրիստոսին փրկիչ ասում:
3. Ինչի՞ ա Քրիստոսը (փրկիչի պարտավորություն ստանձնած մարդը) ուշ ուղարկվել (էդքան մարդ մեղավոր ա դուրս եկել էդքան տարիներ):

Իրոք, հետաքրրվում ե՞ս, թե հերթական ինքնանպատակ հարցերն են (որ բնորոշ են այս թեմային մասնավորապես ու կրոն բաժնին ընդհանրապես): Եթե հետաքրքրվում ես, ժամանակ գտիր ու գոնե միայն Նոր Կտակարանն ընթերցի: Հավատացնում եմ շատ հարցերիդ պատասխանները կգտնես:

4. Եթե Ադամը մեղք էր գործել, իրա մեղքերի համար Քրիստոսը
ուղարկվել էր, իրանից հետո էլի են մեղքեր գործում, նոր փրկիչի կարիք չի զգացվու՞մ:

Իհարկե կա ու դրա համար էլ ասված է.«Ով այս մասին վկայեց, ասաց. «Ես գալիս եմ շուտով»։ Ամէն։ Ե՛կ, Տէ՛ր Յիսուս Քրիստոս։» - Հայտնություն 22: 20

Ինչ վերաբերվումա հունարենին` մենակ չսկսես համոզել, որ բացի իվրիթից հունարեն էլ գիտես ու ձիլոտիսը /հնչյունը ավելի մոտա Ձ-ին, քան Զ-ին/ ինչոր կայքից քոփիփեյսթ չես արել:

Ի՞նչ ես փրփուրներից կախվում: Դասական հունարենի զետայի հնչողությունը անորոշ է, իսկ ժամանակակից հունարենում այն հնչում է «զ»: