Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը

[Բիձա]

Տրիբուն ջան, ես իհարկե պատմական իռռեդենցիզմի մոլի ջատագով չեմ, բայց ասեմ հետևյալը՝
1. Հողային հարցը կարելի է ասել, որ փակ է, բայց ցանկացած պահի կարող է բարձրացվել: Իհարկե քրդերի գործոնն է առկա: Կարծեմ Կարսի պայմանագրով պետք է հոդված մտցնեին, ըստ որի՝ Անին տրվելու էր Հայաստանին, որ հայ գիտնականները պեղումներ իրականացնեն: Բայց ստացվել է այնպես, որ այդ հոդվածի մասին մոռացել են: Վերջերս թուրքերը մի հարց էլ էին բարձրացրել, թե՝ մենք Հայաստանի՞ց ենք գրավել այդ հողերը, որ մեզնից եք պահանջում: Հասկացա՞ր՝ ինչ են ուզում ասել Իբր Բյուզանդիայից ենք խլել, գնացեք Բյուզանդիայից էլ ձեր հողերը պահանջեք: Մեր սեմինարավարն էլ էնպիսի մի տրագիզմով ներկայացրեց այս փաստը, որ վերջ, էլի, մենք հակափաստարկ չունենք: Ես իհարկե ունեմ իմ հակափաստարկը, բայց քանի որ էդ մարդը հանրապետական է, գլուխ չդրեցի: Իսկ հակափաստարկն այն է, որ մեզ թող Կարսն ու Սուրմալուն տան, եթե էդպես է, որովհետև այդ հողերը Բյուզանդիայից չեն խլել: Ինչևէ:

2. Թուրքիայի պատմության հետ ո՞նց ես: Լսել ե՞ս ունևորության հարկի մասին /վարլըք վերգիսի/: Սա մտցրել է Իսմեթ Ինյոնյուն: Նա Քեմալից հետո է Թուրքիայի ղեկավարը եղել: Այդ հարկը ոչ մահմեդականներից գանձվում էր մոտ 10 անգամ ավել: Այդ ժամանակ թուրքերը ոչ միայն լուծում էին իրենց բյուջեն լցնելու հարցը, այլև՝ երկիրը ոչ մահմեդական գործարարներից, առևտրականներից... ազատելու խնդիրը: Էտատիզմի գաղափարները տիրապետող էին հենց այդ շրջանում՝ սկսած 30-ականներից: Ով չէր կարողանում հարկերը մուծել, ունեցվածքը բռնագրավում էին, այդ մարդկանց աքսորում: Իրավիճակը այնպիսին է, որ եթե Ցեղասպանությունը ճանաչվի, թուրքերը ստիպված պետք է լինեն նաև հայերի ունեցվածքի հարցի բարձրացման առջև կանգնել: Դա արդեն նշանակում է, որ վտանգվում են այսօրվա Անատոլիայի բուրժուաների դիրքերը: Համաձայնիր, որ Անատոլիայում հայերի հայտնվելը, այն էլ՝ սեփականության իրավունքով, թուրքերի համար մեղմ ասած՝ անցանկալի է:

Հողի հարցը եթե բարձրացվի էլ, չի դրվելու է որպես կոտորված մարդկանց, որպես թուրքիայի քաղաքացիների հողային ունեցվածքի հարց:
15 թվի թուրքիայի էթնոգրաֆիկ ճիշտ պատկերը ես չունեմ, բայց ոնց հասկանում եմ, թուրքիան եղել է մոտ 13-15 միլիոնանոց երկիր: մոտ 3 մլն հայ, 3 քուրդ, մի միլիոն հույն, ու մի 6-8 միլիոն էլ թուրք:
Հիմա Էդ 3 միլիոն հայերը որի կեսը կոտորվել է, կեսն էլ արտաքսվել է, ինչ որ հողային իրավունքներ ունեին, որպես սեփականատերեր: Օրինակ գյուղերում ամեն մեկը իր հողակտորն է ունեցել: Պետությունը իհարկե եղել է թուրքինը, բայց ամեն մեկի ունեցած հողը իրենն է եղել: Հարց կարող է գնալ միայն այդ հողային անհատական պահանջի մասով: Այսինքն պատկերացնել, որ թուրքիան կհամաձայնի այդ հողային կտորները գումարել ըստ մարդահամարի ու տեղը Անին հետ տա, բավական հեքիաթանման է, եթե ոչ մառազմային:
Այլ է ադրբեջանից բռնագաղթվածների հարցում: Քանի որ հայաստանանն ու ադրբեջանը երկուստեք հանդիպակած պահանջներ ունեն, հողային բազառները կարող են մեջտեղ գալ որպես իրար չեզոքացնող և հաշտության տանող ֆակտորներ:
Թուքիայի դեպքում ուրիշ է:
Առհասարակ միջազգային իրավունքը ոնց հասկանում եմ այս հարցը չի քննարկում, քանի որ բոլորի ձեռքերն էլ կեղտոտ են: Նույնիսկ հրեաների դեպքում գերմանացիք ոչ թե հող վերադարձրին գերմանիայի տարածքներից, այլ վարձահատույց եղան այլ ձևերով և մինչև այժմ պատրաստակամորեն ետ են ընդունում հրեաներին որպես իրենց երկրի լիիրավների:
Թուրքերն էլ մաքսիմում դա կարող են անել, հաստատ իմանալով, որ ոչ մեկի ժառանգն էլ չի հետ գնա թուքիա: Բայց քանի որ սաղն էլ գիտեն, որ ցեղասպանությունը յոկեր սարքած միջազգային մուղամ է, գործը էդպես էլ կմնա մակերեսին: -ու ոչ դեն-ոչ դես: