Վանաձորցի-ի խոսքերից
Հարգելիս, ես այն կարծիքին եմ, որ ամեն մարդ պետք է զբաղվի իր գործով. ես քաղաքագետ չեմ: Չգիտեմ, կոնկրետ որ քայլը քեզ դուր չի եկել, բայց ամեն դեպքում նույնիսկ եթե դա քաղաքական սխալ է եղել, չի կարելի դա դավաճանություն որակել: Իսրայել Օրին, օրինակ մեծ երազող էր, բանականության սահմաններից դուրս քայլեր էր անում, ռուսներին ցույց տվեց դեպի Հայաստան ճանապարհը, ու հայտնի չէ, թե դա լավ էր մեզ համար, թե վատ: Բայց ո՞վ կարող է ասել, թե նա դավաճան էր: Վասակը լիովին այլ պատմություն է, բայց գանք մեր օրերին ավելի մոտ շրջան, այսօրվա մասին չեմ ուզում խոսել, քանի որ թեման քաղաքական քննարկումների կվերածվի… Դաշնակները քսան թվին դավաճաննե՞ր էին, իսկ կոմունիստ հայե՞րը, Շահումյանը դավաճա՞ն էր, Մյասնիկյանը դավաճա՞ն էր, ութսունականների վերջ՝ ԼՏՊ_ն, Վազգեն Մանուկյանը, Վանոն դավաճաննե՞ր էին, իսկ Հայրիկյա՞նը, եթե ոչ, ուրեմն Կարեն ԴեմիրՃյանը, Ա. Գեղամյանը կամ Ֆ. Սարգսյա՞նն էին դավաճաններ: Վասակը այլ կարծիք ուներ, Վարդանը՝ այլ, անցավ Վարդանի կարծիքը, ինչի՞ հասավ նա, և ի՞նչ, եթե չլիներ Եղիշեի գիրքը, այսօր թերևս նա դավաճան համարվե՞ր, իսկ պարտված առաջնորդին դավաճան համարելը ճի՞շտ կլիներ, Վասակն էլ պարտվեց քաղաքական դաշտում ընդ որում այն թեվին, որը հետագայում արտաքին պայքարում պարտություն կրեց հարբած փղերի կողմից, որքանո՞վ է ճիշտ նրան դավաճան համարելը: Այստեղ ես հակասական վերաբերմունք տեսա նաև Տիգրան Մեծի հանդեպ, նա չուզեց հին աշխարհի այլ առաջնորդների նման անվերջ Հռոմի դեմ պատերազմներ մղել, քանի որ պատմության մեջ մտնելուց ավելի կարևոր բաներ կային նրա համար, իր ժողովրդի խաղաղ կյանքը, պարթև Միհրդատը թքած ուներ հույն պոնտացիների վրա: Հանիբալը դրանից առաջ թքած ուներ կարթագենցիների վրա, իսկ Տիգրանը այլ նպատակներ ուներ… Մի խոսքով, մեր դասագրքերի սխալն այն է, որ պատմությունը դասավանդում են նման ղուրանական հայտնությունների, իրականում պետք է տեղ թողնել աշակերտին մտածելու, ճիշտը սխալից տարբերելու, ճիշտը սխալից, բայց ոչ երբեք ճիշտը համարել հայրենասեր, իսկ սխալը՝ դավաճան:
Մեջբերել
Էջանիշներ