Հայաստանի և Թուրքիայի միջև երկկողմ հարաբերությունների զարգացման մասին արձանագրություն

[Բիձա]

Չէ բռատ… փակ սահմանը մեզ ձեռ չի տալիս մեր սահմանը մենակ թուրքերի հետ փակ չի… փակ է նաև ադրբեջանի հետ և շուտով Իրանի հետ էլ կփակվի կամ կիմաստազրկվի (առանց էն էլ մի բան չի, ավելի շատ բարոյական նշանակություն ունի) ոչ իրենց կամ մեր մեղքով , իրանի վրա ճնշումները մեծանում են, ռուսն էլ ոնց որ պրոբլեմ չունի դրա հետ… մեզ մնում ա Վրաստանի ոռը պաչենք… ոնց կարա ձեռնատու լինի փակ սահմանը

Մեֆ ջան, ապոկալիպսիս չարժի պատկերացնել. Սահմանը թղթով չի բացվում-շահերը պետք է ստիպեն որ սահման բացվի ու բաց մնա.
Գենոցիդը թշնամական լիցք ունի երկու կողմերի համար էլ. Մեր համար այն կորստի, տառապանքի, ստորացման մի ահռելի վերք է, թուրքերի համար մարդասպանի պիտակ, որից ուզում են ոչ թե իրենց, այլ հենց մեր հաշվին ազատվել, մեզ մեղավոր հանելով ու մեկ անգամ ևս ստորացնելով.
Նույնը ադրւբեջանցիների հետ եղածն է. Էդ մեզ է թվում, թե ադրբեջանի հետ մենք հաղթանակած ենք տարածքների առումով. Իրենք էնտեղից տեղահանեցին ու առանց մի հատուցման վռնդեցին 450000 հայի, Հայաստանից էլ իրենց կամքով, և մասնակի հատուցմամաբ տեղափոխվեց 140000 ադրբեջանցի. Եթե այդ տարբերությունը գնահատվի հողային , ունեցվածքային և աշխատատեղերի առումով, ապա մեր կորցրած համարժեք է, կամ նույնիսկ փոքր է Ղարաբաղում տարածքային նվաճումներից.
Վաղը երբ էդ տարածքներն էլ հետ կտանք, ոչ միայն բալանսը կորուստներով ու տանջանքով խայտառակ մինուսային կլինի մեր համար, այլ աշխարհով մեկ մեզ պախարակելու են քանդած գյուղերի ու ծախած երկաթգծերի ու ենթակառուցվածքների համար.
Այնպես որ առկա է խորը թշնամություն երկու ուղղությամբ էլ, ու մի կարծիր, թե դա թղթերով է լուծվելու. Միայն մեզ սխալ հանելով, խայտառակելով է դա արվելու.
Սա է իրականությունը. Ֆանտազիաների մեջ չարժի ընկնել.
Էս կեղտից դուրս գալու միակ ճանապարհը ներքին վերափոխումն էր, հասարակական ու տեխնոլոգիկան առաջընթացը, Շվեցարական մոդելով ժամացուցատիպ IT հագեցած փոքրածավալ աշխատատար ապրանքների արտադրությունն ու արտահանումը ու կամաց-կամաց ժամանակի մեջ, հարաբերությունների կարգավորումը. Դա չարվեց ու չի արվի. հետևաբար մենք պետք է ընտրենք վատի ու շատ վատի միջև.
Իմ կարծիքով ավելի լավ է տարածքները առանց զոհերի, բայց ղալմաղալ– պատերազմով զիջելը, քան հենց այնպես վնգստալով հետ տալն ու կզելը. մի կտոր ստորացուցիչ տեսական հացի փոխարեն.
Թուրքերի ու ադրբեջանցիների հետ բարիշելը թասիբի խնդիր է, –ոչ թե տեսական զարգացման հնարավորության. Իմ կարծիքով, մեր այս մտածելակերպով , Հայաստանը եթե ովկիանոսի ափին էլ տեղադրես, մենք նույն վայրենին կմնանք. Մեր վայրենությունն ու կոռռուպցիան փակ սահմաններից չի, ներքին ստրուկից է.
և այդ ստրուկին սատրկացնելը շատ ավելի հեշտ է ներկայիս էքստրեմալ պայմաններում, քան ախպերական իդիլիայի վիճակում.