Հայաստանի և Թուրքիայի միջև երկկողմ հարաբերությունների զարգացման մասին արձանագրություն

[lav tgha]

Սխալվելն աններելի է: Երբեմն կարող է դառնալ ճակատագրական, որից այլեւս ելք գտնել հնարաւոր չէ:

[Norton]

Վ. Օսկանյան. «Տեր-Պետրոսյանը մերժել է թուրքերին»

Հայ-թուրքական երկկողմ արձանագրությունների բովանդակությունը նախկին ԱԳ նախարար Վարդան Օսկանյանին միայն մեկ ենթադրության տեղիք են տալիս: «Սկսում եմ հավատալ, որ սա պարտադրված փաստաթուղթ է: Ես չեմ պատկերացնում, որ հայ դիվանագետը կարող է գնալ եւ նման փաստաթղթի շուրջ բանակցել: Ես դա չեմ արել 10 տարի եւ չեմ հասկանում, թե հայկական կողմը այսօր ինչպե՞ս կարող է նման փաստաթուղթ դնել մեր ժողովրդի առաջ»,- այսօր «Ա1+»-ի հետ զրույցում ասաց Վարդան Օսկանյանը:

Վարդան Օսկանյանը հրաժարվեց գնահատական տալ ՀՅԴ-ի այսօրվա հացադուլին, սակայն հայտնեց, որ կիսում է այն տեսակետը, որը հրապարակված արձանագրությունները չեն բխում հայերի շահերից եւ չպետք է ստորագրվեն: Օսկանյանին նաեւ մտահոգում է այն փաստը, որ արձանագրությունների շուրջ որեւէ լուրջ քննարկում տեղի չի ունենում. «Իսկ եթե լինում էլ է քննարկում, ապա դրա ամբողջ բովանդակությունը աղավաղվում Է, իրավիճակը ճերմակ է ներկայացվում, իշխանական թեւը կուրորեն պաշտպանում է»:

Նախկին ԱԳ նախարարը գտնում է, այսօր պետք է մի կողմ դնել քաղաքական տարաձայնությունները եւ հասկանալ, որ ճակատագրական փուլ է. «Ես դա փորձում եմ անել: Որքան էլ ես ցանկանում եմ սահմանը տեսնել բաց, ուղղակի չեմ կարող հաշտվել այն մտքի հետ, որ մենք զիջում ենք թուրքերին` իրենց առաջադրած բոլոր նախապայմաններում: Փաստորեն այն, ինչ թուրքերը խնդիր էին դրել 1991թ. սկզբից, այսօր կարողացել են իրականացնել: 1991թ. թուրքերը մեր առաջ նման ստորացուցիչ պայմաններ են դրել եւ այսօր հասան դրան: Այս փաստաթուղթը պետք է վերագնահատվի եւ քաղաքական գնահատականի արժանանա»:
Վարդան Օսկանյանը դժվարանում է ասել, թե ինչ պայմանավորվածություն կա հայկական եւ թուրքական կողմերի միջեւ, սակայն գտնում է, այս փաստաթուղթը միանշանակ վատ բանակցությունների արդյունք է. «Որքան էլ փորձում ես հասկանալ, բանակցողների վիճակում քեզ դնել, միեւնույն է, չեմ կարողանում հասկանալ, որ հայկական կողմը կարող է գնալ նման փաստաթուղթ կնքել»:

Ինչ վերաբերում է ՀՅԴ-ի այն հայտարարություններին, թե հայ-թուրքական հարաբերություններում Սերժ Սարգսյանն այսօր անում է այն, ինչ ժամանակին փորձում էր անել Լեւոն Տեր-Պետրոսյանը, ապա պատասխանելով «Ա1+»-ի հարցին` Վարդան Օսկանյանը հարկ համարեց հստակեցնել. «Ես լավ գիտեմ, որ 1991թ. այն 2 պահանջը` Հայոց ցեղասպանությունից հրաժարվում եւ ԼՂ հիմնախնդիր, որոնք թուրքերը դրեցին մեր առաջ, այսօր տեղ են գտել արձանագրություններում: 1992թ. Լեւոն Տեր-Պետրոսյանը կատեգորիկ մերժել է թուրքերի 2 պահանջներն էլ: Հետագա իշխանություններն էլ են մերժել թուրքերին: Եթե որեւէ մեկին թվում է, որ նախորդ տարիներին թուրքերը մեզ չեն մոտեցել եւ նման փաստաթուղթ առաջարկել ստորագրել, սխալվում են: Իհարկե մոտեցել են, բայց մենք մերժել ենք: Այսօրվա իշխանություններն ինչու են համաձայնվել, ես չգիտեմ, չեմ հասկանում»:

Ա1+

[lav tgha]

Հայ-թուրքական արձանագրությունները հակասահմանադրական են

Հայաստանի անկախության մասին հռչակագիրը Հայաստանի Հանրապետության հիմնադիր փաստաթուղթն է և Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրության հետ միասին նրա հիմնարար երկու փաստաթղթերից մեկը: Այն սահմանադրության հետ կազմում է մեկ միասնական ամբողջություն, քանի որ ՀՀ սահմանադրությունը խարսխված է Անկախության մասին հռչակագրում ամրագրված սկզբունքների և նպատակների վրա:
Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրությունը սկսվում է հետևյալ պարբերությամբ . ¦Հայ ժողովուրդը, հիմք ընդունելով Հայաստանաի անկախության մասին հռչակագրում հաստատագրված հայոց պետականության հիմնարար սկզբունքներն ու համազգային նպատակները ……… ընդունում է Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրությունը§:
Հիմա տեսնենք, թե ի±նչ ¦հիմնարար սկզբունքներ և համազգային նպատակներ§ են ամրագրված Հայաստանի անկախության մասին հռչակագրի մեջ: Հռչակագրի 11–րդ կետով Հայաստանի Հանրապետությունը անվերապահորեն պարտավորվում է հետևյալը. ¦Հայաստանի Հանրապետությունը սատար է կանգնում 1915 թվականին Օսմանյան Թուրքիայում և Արևմտյան Հայաստանում հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման գործին§:
Հայաստանի Հանրապետության և Թուրքիայի Հանրապետության միջև դիվանագիտական հարաբերություններ հաստատելու մասին արձանագրության յոթերորդ կետը հռչակում է .¦Շեշտելով իրենց հանձնառությունը` ձեռնպահ մնալ բարիդրացիական հարաբերությունների ոգուն անհարիր քաղաքականություն վարելուց§:
Հանձնառության այս ոչ հստակ ձևակերպումը չափազանց ընդգրկուն է: Այն շատ բան կարող է նշանակել, մեկնաբանության հարց է: Սակայն միանշանակ է, որ սրանով Թուրքիան իրավունք է ստանում վերահսկելու Հայաստանի արտաքին քաղաքականությունը: Արձանագրության նման հանձնառությամբ Հայաստանի Հանրապետությունը չի կարող ¦սատար կանգնել§ ցեղասպանության ճանաչման գործընթացին, քանի որ նման քաղաքականությունը ¦անհարիր կլինի բարիդրացիական հարաբերությունների ոգուն§:
Նման հանձնառությունը հակասության մեջ է մտնում Հայաստանի անկախության հռչակագրի մեջ ամրագրված և Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրության մեջ վկայակոչված հիմնարար սկզբունքներից և համազգային նպատակներից առնվազն մեկին, հետևաբար հակասահմանադրական է:

Արա Պապյան
Մոդուս վիվենդի կենտրոնի ղեկավար
14 սեպտեմբերի 2009թ.

[lav tgha]

Կոպիտ սխալներ Արտգործ նախարարութեան կողմից արձանագրութիւնների հայերէն թարքմանութեան մէջ

Արձանագրութիւնների ՀՀ արտգործնախարարութեան կողմից ներկայացված հայերէն թարգմանութիւնները սխալաշատ են և խիստ թերի: Վերոյիշեալ արձանագրութեան մէջ կայ պարբերութիւն որի արտգործնախարարութեան թարգմանութիւնը հնչում է այսպէս. «Վերահաստատելով երկու երկրների միջև գոյութիւն ունեցող ընդհանուր սահմանի փոխադարձ ճանաչումը` սահմանված միջազգային իրաւունքի համապատասխան պայմանագրերով »:
Անգլերէն բնագրի տվեալ պարբերութիւնում չկայ վերահաստատելով (reconfirming) բառը: Այդ պարբերութիւնը սկսում է confirming (հաստատելով) բառով: Անվիճելի է, որ հաստատելը և վերահաստատելը իրաւական տարբեր նշանակութիւններ ունեն:
Անգլերէնի նույն պարբերության մէջ բացակայում է ընդհանուր սահման (common border) հասկացութիւնը: Այն խոսում է պարզապէս գոյութիւն ունեցող սահմանի (existing border) մասին: Երբ սահմանը բնութագրում ենք որպէս ընդհանուր սահման , ապա դրանով իսկ տվեալ սահմանին տալիս ենք որոշակի օրինականութեան և կայացվածութեան երանգ:
Արգործնախարարութեան թարգմանութեան մէջ «reiterate» բառը թարգմանված է «հաստատել» բառով: «Reiterate» նշանակում է մի բանը շեշտելու, ընգծելու նպատակով կրկնել (repeat, say again, go over, restate, do again, recap, retell): Այն չունի հաստատել (confirm) իմաստը: Շեշտելն աւելի թոյլ հանձնառութիւն է, քան հաստատելը:
Արգործնախարարութեան թարգմանութեան մէջ «incompatible» բառը թարգմանված է «չհամապատասխանող» բառով, որն առնվազն ոճական սխալ է: Ճիշտը` «անհամատեղելի, անհարիր» բառերն են:

Ապա հարց է ծագում թէ ինչի համար են կատարւել այսպիսի կոպիտ սխալներ, այն էլ մի փաստաթխտի պարագայում, երբ դրա հիմամբ պէտք է կայացնել ճակատագրական որոշում:

[Rammstein]

Ինչպէ՞ս էք գնահատում հրապարակուած հայ-թուրքական արձանագրութիւնները:

Բացասական։

Ի՞նչ հարաբերություն, ի՞նչ արձանագրություն, եթե մեր հողերի մեծ մասը իրանց ձեռն ա, ցեղասպանությունն էլ չեն ընդունում։

Ի՞նչ, պիտի հարաբերություն հաստատել, հետո տեսնել ցեղասպանությունը շարունակում են չընդունել, էլի դադարեցնե՞նք (կամ էլ հաշտվենք որ չեն ընդունում)։ Հո տուն-տունի՞կ չի։

[lav tgha]

Հանրապետութեան հրապարակում մեկնարկել է Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութեան նախաձեռնած բողոքի ծայրահեղ միջոցառումը` հացադուլն ու նստացույցը

Սեպտեմբերի 15-ին` ժամը 14:00-ին, ՀՀ կառավարութեան եւ արտգործնախարարութեան շէնքերի դիմաց միաժամանակ սկսվեցին հայ-թուրքական արձանագրութիւնների դէմ ՀՅԴ Հայաստանի Գերագույն Մարմնի նախաձեռնած անժամկէտ նստացույցն ու հացադուլը։

ՀՅԴ Գերագոյն Մարմնի մոտից մասնակիցները երթով շարժւել են դէպի Կառաւարութեան եւ Արտգործ նախարարութեան շէնքերը: Հացադուլն ու նստացոյցը անժամկէտ են` մինչեւ բաւարարւի հայ-թուրքական արձանագրութիւններում փոփոխութիւններ կատարելու պահանջը կամ ընդհանրապէս մերժվի արձանագրութիւնների ստորագրումը ներկայ տեսքով:
ՀՅԴ Բիւրոյի անդամ, ԱԺ ՀՅԴ խմբակցութեան ղեկաւար Վահան Հովհաննիսեանը տեղեկացրեց, որ միջոցառումները շարունակւելու են այնքան ժամանակ, որքան անհրաժեշտ լինի։ §Մեր այս բողոքը նաեւ երեւույթի դեմ է. իրականում այսօր մեր երկրում բանավեճ չկայ այդ արձանագրութիւնների շուրջ, եւ այս միջոցառումները նաեւ նպատակ ունեն հասարակութեանը ներկայացնել այն փոփոխութիւնները, որոնք ՀՅԴ-ն առաջարկում է անել այդ արձանագրութիւններում¦,- ասաց Վ. Հովհաննիսեանը։ Նա չի բացառում, որ հնարաւոր են բռնութիւններ նստացույցի մասնակիցների նկատմամբ, սակայն վստահեցնում է, որ պատասխանը համարժէք կլինի։ Վ. Հովհաննիսեանը նույնպէս մասնակցելու է հացադուլին։

Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութիւնը երկրի անվտանգութեան համար վտանգաւոր է համարում նախաստորագրված փաստաթղթերը, քանի որ դրանք պարունակում են վատ քողարկված նախապայմաններ: Կազմակերպվել է նաեւ հանրութեան բողոքի ձայնը ակցիային միացնելու ստորագրահաւաք:

[lav tgha]

vvvv

Ռենալ Միրզոյան, Հեռուստառադիոպետկոմի հատուկ թղթակիցը Արցախում` 1989-1998 թթ. "Այս փաստաթղթերը ունեն 2 դեմ եւ կողմ. կողմը դա կառավարությունն է եւ կառավարության խաղատիկնիկները, դեմը նրանք, ով մտածում եւ հոգում է ազգայինի մասին":

"Կառավարության խաղատիկնիկներ"` Արցախյան գոյամարտն ու պետության կայացումը լուսաբանած նախկին լրագրողը, անվանում է պղտոր ջրում ձուկ որսացող անձանց, ում ձեռնտու չէ կայուն երկիրը: Նրանք զինված են լրատվամիջոցների հսկա բանակով, որոնց գրոհով էլ փորձում են նսեմացնել Դաշնակցության բողոքի հիմնավոր գործողությունը:

Լենա Մեսրոպյան. "Սրբություններ կան, որ երբեք չի կարելի ոտնահարել, ոչ մի քաղաքական մեկնաբանություն չի կարելի տալ այս հարցին: Սա մեր ազգային ցավն է, ազգայինը երբեք ոչ մի բանով չի կարելի փոխել եւ սրբապղծել":

Ընդամենը մեկ ամսից նախագահների գրչի մեկ շարժումով հնարավոր է սերունդները զրկվեն սեփական հայրենիքի տերը համարվելու անժամանցելի իրավունքից: Բեկումնային այս հարցը քամահրանքի առարկա դարձնելը վաստակավոր մանկավարժի կարծիքով, թերեւս պետականության գաղափարից դարերով հեռու լինելու արդյունք է:

[Chuk]

ՍԵՐԺ ՍԱՐԳՍՅԱՆԻ ԵԼՈՒՅԹԸ

Հայ-թուրքական հարաբերությանը նվիրված միջկուսակցական խորհրդակցությանը

'Սա այս ձեւաչափով մեր երրորդ հանդիպումն է: Ինչպես հիշում եք, նախորդ երկու քննարկումները նվիրված էին Լեռնային Ղարաբաղի հիմնախնդրի խաղաղ կարգավորմանն ու ֆինանսատնտեսական ճգնաժամի հետեւանքների հաղթահարմանը: Անձամբ ինձ համար, եւ ինչպես կարծիքներ եմ լսել` մասնակիցներից շատերի համար, այդ քննարկումները կարեւոր էին, անհրաժեշտ ոչ միայն տեսակետներ լսելու, այլ նաեւ մեր հետագա գործունեության մեջ որոշակի ուղղումներ մտցնելու տեսանկյունից:

Իսկ այսօր առաջարկում եմ քննարկման թեմա դարձնել Հայաստան-Թուրքիա հարաբերությունների կարգավորման ներկա փուլը: Այս թեմայով քննարկումների ամենատարբեր ձեւաչափեր եմ կանխատեսում. մոտակա շաբաթների ընթացքում լինելու են տարբեր ձեւաչափեր, ինքս եմ նախաձեռնելու ու մասնակցելու այս հարցի շուրջ քննարկումներին եւ որոշեցի այդ շարքը սկսել հենց այսօրինակ հանդիպումով: Անշուշտ, ձեզնից շատերի հետ մենք դեռեւս այլ քննարկումներում էլ կհանդիպենք, կարծում եմ ձեր հրապարակային գործունեության ընթացքում դուք էլի առիթներ կունենաք մոտեցումներ ներկայացնելու, իսկ այսօրվա հավաքը ես համարում եմ արդեն իսկ սկիզբ առած քաղաքական բանավեճի հետագա ծավալման համար բավականին հարմար ձեւաչափ:

Հայաստան-Թուրքիա հարաբերությունների կարգավորման վերաբերյալ համատեղ հայտարարության եւ նախաստորագրված արձանագրությունների հրապարակումից հետո սկսվել է մի գործընթաց, որն իսկապես դրական ու կարեւոր է: Ես նկատի ունեմ հասարակական-քաղաքական քննարկումների այս փուլը:

Այս օրերի ընթացքում ես մանրամասն ծանոթացել եմ հանրայնորեն հնչեցված ամենատարբեր կարծիքների, լսել եմ դրական, խրախուսող կոչեր, լսել եմ քննադատություն, այդ թվում խիստ քննադատություն, լսել եմ նաեւ մտահոգություններ: Անշուշտ ես էլ եմ տեսնում ռիսկեր, ես էլ ունեմ մտահոգություններ: Բայց որպեսզի մեր մտահոգությունները համադրելի լինեն, որպեսզի մենք ճիշտ գնահատենք ռիսկերը ու հասկանանք, որ անելիք ունենք, մենք պետք է կարողանանք նույն հարթության մեջ բերել մեր բոլոր դիտարկումները:

Հրավիրելով Թուրքիայի Նախագահին Հայաստան եւ նախաձեռնելով այս ողջ գործընթացը` ես նպատակ եմ հետապնդել բացել երկկողմ հարաբերությունների կարգավորման հնարավորությունների պատուհանը Հայաստանի եւ Թուրքիայի համար, ցույց տալ, որ Ցեղասպանության արհավիրքով անցած ժողովուրդը, եւ Հայաստան երկիրը, որ կանգուն է եւ տեր է իր ժողովրդի ցավին, իրականում բավարար ուժ ունի առաջինը ձեռք մեկնելու եւ աշխարհի զարգացման ընթացքին հակընդդեմ շարժվելու անիմաստությունը մատնացույց անելու:

Այստեղ ուզում եմ ձեր ուշադրությունը հրավիրել մի հանգամանքի վրա. շատ-շատերն ասում են, որ պետք էր բանակցել Թուրքիայի հետ, բայց անհրաժեշտություն չկա դա անել հրապարակայնորեն եւ բաց: Բոլորդ հիշում եք, որ անկախ Հայաստանի պատմության ողջ ընթացքում միշտ այդպիսի փորձեր եղել են. իրոք, այս վերջին գործընթացը մնացածներից տարբերվում է իր հրապարակայնությամբ: Բայց ես համարում եմ, որ գործընթացը պետք էր հրապարակայնացնել, որովհետեւ այն լարվածությունը, որ կա մեր միջեւ, մտացածին չէ, իրավիճակային չէ, այդ լարվածությունը, այսպես ասած, վերնախավերի պատերազմ չէ, այն մեր հասարակությունների միջեւ է, եւ այդ լարվածությունը, եթե ուղիղ ասենք` այդ թշնամությունը, հետեւանք է մեր պատմության ամենամռայլ էջի` ցեղասպանության, որ տեղի ունեցավ Օսմանյան կայսրությունում: Եթե մենք երբեւէ կարգավորելու ենք մեր հարաբերությունները Թուրքիայի հետ, ապա բացի Հայաստանի եւ Թուրքիայի ղեկավարների քաղաքական կամքից, անհրաժեշտ է մեր հասարակությունների մասնակցությունը: Առանց դրա անհնար է այս խնդիրը լուծել: Ես հասկանում եմ, որ հրապարակայնությունն ունի նաեւ իր խնդիրները, որովհետեւ եթե գործընթացը մտնի փակուղի, բնականաբար, իմ ասած հակասությունները, թշնամանքը խորանալու են:

Հասարակական- քաղաքական քննարկումների այս առաջին օրերի ընթացքում ես դեռ չեմ լսել ընդդեմ սահմանների բացմանն արտահայտվող որեւէ քաղաքական ուժի կարծիք, միգուցե այսօր հնչեն, չգիտեմ, բայց, համոզված եմ, որ նման դիրքորոշումը քաղաքական դաշտում, համենայն դեպս, տիրապետող չէ: Չկան կամ քիչ են նաեւ Թուրքիայի հետ դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատմանը դեմ դիրքորոշումները: Եվ եթե մեր տրամաբանական ճանապարհը մենք սկսում ենք այս ելակետերից, ապա պետք է կարողանանք հասկանալ որտե՞ղ ենք, ի՞նչ ունենք եւ ու՞ր ենք գնում:

Որտեղ ենք. Ներկա փուլը նախաստորագրված փաստաթղթերի քննարկման, ստորագրման եւ հնարավոր վավերացման փուլն է: Այո՜ հնարավոր եմ համարում, որ փաստաթղթերի առանձին հատվածների վերաբերյալ որոշ մարդկանց համար բացատրություններն այդպես էլ համոզիչ չլինել, չնայած համոզված եմ, որ համակողմանի ներկայացման ու անաչառ քննության դեպքում դա գրեթե անհնար է: Բայց նույնիսկ այդ դեպքում արդյո՞ք նշանակում է, որ մենք ինչ-որ հարցի շուրջ տանուլ ենք տվել, թե՞ նշանակում է աշխատանքային դաշտ բացել խոսելու եւ բոլոր խնդիրները լուծելու համար: Ի վերջո այս փուլով մենք ավարտու՞մ, թե՞ սկսում ենք: Եկե՜ք միասին այսօր խոսեք եւ հասկանանք:

Ինչ ունենք. ունենք նախաստորագրված երկու փաստաթուղթ եւ ակտիվ գործընթաց: Հիմա եկեք միասին խորհենք` ինչ են տալիս կամ վերցնում այս փաստաթղթերը: Համոզված եմ` քաջածանոթ ենք մանրամասներին: Ինչպե՞ս գնահատել դրանք. որպես առկա հարցերին պատասխան տվո՞ղ, թե՞ հարցերի լուծման համար նախադրյալներ ստեղծող ակտեր: Եկեք միասին դատենք. մեր համոզմունքներն ու ճշմարտության մեր հավատամքը զոհու՞մ ենք այս փաստաթղթերով, թե՞ ինքնամփոփ անաղարտության մեջ պարփակվելու փոխարեն դրանք տեղ հասցնելու ճանապարհներ ենք բացում, աշխատանքի ճակատ ենք բացում: Եկե՜ք միասին հասկանանք:

Այս օրերին ինձ բազմաթիվ մարդիկ հարցեր են տալիս եւ հարցը հետեւյալ կերպ է հնչում` ո՞րն է ձեր նվազագույն կամ առավելագույն ծրագիրը: Թուրքիայի հետ դիվանագիտական հարաբերություններ հաստատելը եւ սահմանների բացումը ես չեմ համարում ոչ նվազագույն ծրագիր եւ ոչ էլ առավելագույն ծրագիր: Ես այդ գործընթացների ավարտը դիտում եմ լոկ որպես մի նվազագույն միջավայրի ապահովում, որը հնարավորություն կտա թուրքերի հետ սկսել երկխոսություն: Մենք շատ խնդիրներ ունենք լուծելու Հայաստան-Թուրքիա հարաբերությունների կարգավորման հարթությունում` տնտեսականից, քաղաքականից մինչեւ պատմական:

Ու՞ր ենք գնում մենք. անձամբ ես գնում եմ խնդիրներ լուծելու: Եթե որեւէ խնդրի լուծման համար մենք որեւէ դուռ ենք փակել, խնդրում եմ մատնացույց անել: Եկեք միասին հասկանանք այս խնդիրները: Եթե մենք իրոք ուզում ենք հարաբերությունները կարգավորել, իսկ նորից եմ կրկնում, դեռեւս որեւէ մեկը հրապարակայնորեն չի հայտարարել, որ ինքը որպես քաղաքական ուժ դեմ է թուրքերի հետ հարաբերությունները կարգավորելուն, ապա եկեք հասկանանք, թե ով ինչ է անելու եւ, ընդհանրապես, բոլորս միասին ինչ աշխատանք ենք անելու: Կարծում եմ, սա է ամենից կարեւորը':

Աղբյուր՝ Lragir.am

[Chuk]

Սերժ Սարգսյանի կուսակցապետի հետ հանդիպման մասին կարծիքներ

lragir.am
- ՀՅԴ-ն չի փարատվել
- Կառուցողական մարքսիստը
- Երկու տարբեր Սարգսյան

tert.am
- Արամ Կարապետյանը Սերժ Սարգսյանի հետ հանդիպումից հետո հիշել է Հաագայի դատարանը
- Անձամբ ես գնում եմ խնդիրներ լուծելու, Սերժ Սարգսյան
- Կամ ստորագրեք այն, ինչ կա... ՀՅԴ–ն անընդունելի է համարում Սերժ Սարգսյանի առաջարկը
- Այս գավառամտությունից պետք է դուրս գանք. Վազգեն Մանուկյան

Ա1+
- Սարգսյանը չի փարատել մտահոգությունները
- Սարգսյանը պատասխանել է, թե որտեղ ենք

[Chuk]

Այսօր ՀՀ ԱԺ ՙԺառանգություն՚ խմբակցության քարտուղար Լարիսա Ալավերդյանը հանդես եկավ հայտարարութուն - առաջարկով, որն ուղղված էր ԱԺ խմբակցություններին եւ անկախ պատգամավորներին:

Նամակում մասնավորապես ասվում է. ՙՙժառանգություն՚ խմբակցությունը, կողմ լինելով Հայաստանի եւ Թուրքիայի միջեւ դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատմանն ու դրանց հետագա բնականոն զարգացմանը, բայց կան կետեր, որոնք հակասում են Հայաստանի Հանրապետության ազգային ու պետական շահերին եւ կարող են որակվել որպես հակասահմանադրական:

Իսկ իշխանական բոլոր կուսակցություններն ու արտախորհրդարանական որոշ ընդդիմադիր քաղաքական ուժեր պնդում են ճիշտ հակառակը' լայն հասարակայնությանը ներքաշելով անպտուղ բանավեճերի մեջ եւ պառակտելով հասարակությունը այնպիսի կարեւորագույն քաղաքական հարցի քննարկման շուրջ, ինչպիսին հայ-թուրքական հարաբերություններն են:

Այս իրավիճակից դուրս գալու համար ՙԺառանգություն՚ խմբակցությունը դիմում է բոլոր պատգամավորներին եւ խմբակցություններին հանդես գալ միասնական հայտարարությամբ առ այն, որ Հայաստանի եւ Թուրքիայի միջեւ դիվանագիտական հարաբերություններ հաստատելու մասին արձանագրությունները պետք է ենթարկվեն արմատական փոփոխությունների, որոնք կբացառեն Հայաստանի համար պարտադրանք հանդիսացող դրույթներ, մասնավորապես' որոնք վերաբերվում են'

. գոյություն ունեցող, այսպես կոչված, ընդհանուր սահմանի փոխադարձ ճանաչմանը, քանի որ այդպիսի ճանաչմամբ Հայաստանին պարտադրվում է ճանաչել նախկինում կնքված հակաօրինական եւ հակահայկական պայմանագրերը:

. պատմական փաստաթղթերի եւ արխիվների ուսումնասիրության նապատակով միջկառավարական ենթահանձնաժողովի ստեղծմանը, քանի որ սրանով կվիճարկվի աշխարհի գրեթե երկու տասնյակ պետությունների կողմից որպես մարդկության դեմ հանցագործություն ճանաչված Հայոց ցեղասպանությունը:

Նույն հայտարարության մեջ առաջարկում ենք ընդգրկել նաեւ հետեւյալ պնդումը. հայ-թուրքական հարաբերությունների զարգացումը չի կարող ուղղակի կամ քողարկված առնչվել Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության կայացմանն ու նրա ժողովրդի կողմից ընտրված իշխանությունների օրինականությանը, ինպես նաեւ Արցախի Հանրապետության Սահմանադրությամբ եւ օրենսդրությամբ հռչակված սահմաններին եւ տարածքային ամբողջականությանը:

Այսպիսի միասնական հայտարարությամբ հանդես գալը թույլ կտա համախմբել համայն հայությանն այս կարեւորագույն քաղաքական եւ պատմական նշանակություն ունեցող խնդրի շուրջ եւ կանխել իրենց բնույթով հակասահմանադրական փաստաթղթերի վավերացումը՚:

Այս հայտարարութուն - առաջարկի շուրջ ՙԺառանգություն՚-ը պատրաստ է քննարկումների եւ ակնկալում է արձագանքներ մինչեւ սույն թվականի սեպտեմբերի 21-ը:

Աղբյուր՝ Ա1+

[Chuk]

ԺՄ նախագահ Վազգեն Մանուկյանը հայ-թուրքական արձանագրություններում չի տեսնում լուրջ մտահոգություններ եւ վտանգներ: Դեռ ավելին. Վազգեն Մանուկյանը վստահ է, որ ՀՀ-ում չկա ղեկավար` լինի Սերժ Սարգսյան, թե մեկ ուրիշը, որն առանց ԼՂՀ-ի անկախության ճանաչման գնա որեւէ զիջումների. «Դրա համար այն վախը,թե վերևում նստած են մարդիկ, ովքեր կգնան զիջումների, ինձ համար ծիծաղելի է փաստարկ է»:

Ձեր կարծիքով հայ-թուրքական արձանագրությունների ստորագրումը ինչպե՞ս կօգնի ԼՂ հիմնախնդրին` «Ա1+»-ի հարցին` Մանուկյանը պատասխանեց. «Իմ ասածը կարող է մի քիչ սյուրռեալիստական հնչի, բայց նայենք մենք ինչ ենք ասում: Մենք ասում ենք, որ այն հողերը, որոնք վերցրել ենք` մերն են, եւ դեռ Թուրքիայից էլ ասում ենք, էն հողերն էլ եկեք մեզ տվեք: Հակասություն կա, եթե մենք ֆիքսում ենք դե ֆակտո իրավիճակ մի տեղում, դա նպաստում է ֆիքսել դե ֆակտո իրավիճակ մյուս տեղում էլ»:

Վազգեն Մանուկյանի համար կարեւորն այն է, որ նոր քաղաքականություն է սկսվում տարածաշրջանում, նոր քաղաքականություն է սկսվում Թուրքիայի հետ:
«Առանց որի Հայաստանը խեղդվելու էր»,- ասաց Վազգեն Մանուկյանը: Նա ընդգծեց, որ իր ծնողները տաճկահայեր են եւ շարունակեց «Էմոցիոնալ, երազանքի տեսակետից մեզ համար շատ կարեւոր են Թուրքիայի հետ հարցերը: Հիշենք, որ մենք ապրում էինք Սովետական Միությունում, պաշտպանված էինք Խորհրդային Միությունով եւ կարող էինք հանգիստ երազել ու ատել, սփյուռքահայությունը կարող է սփյուռքում երազել ու ատել, իսկ մենք հիմա անկախ պետություն ենք եւ մեր առջեւ նոր խնդիրներ են դրված»: Պարոն Մանուկյանի կարծիքով` այն ինչ այսօր պատրաստվում է ստորագրել Հայաստանը, միայն վերաբերելու է Հայաստանին. «Սփյուռքահայերը նույն ձեւի կարող են շարունակել իրենց գործունեությունը»:

Հարգանքով վերաբերելով ՀՅԴ-ի հացադուլին` Վազգեն Մանուկյանը նշեց. «Որտե՞ղ մտահոգություններ չկան: Դու կարող ես մեկուսանալ մի սենյակում եւ մտահոգություն չունենաս: Երբ դու դուրս ես գալիս փողոց, սկսում ես շփվել, միշտ էլ մտահոգություններ են առաջանում, բայց կյանքը դրանով է հետաքրքիր»

Աղբյուր՝ Ա1+

Որքան էլ որ տարօրինակ կարող է թվալ, բայց ես ընդհանուր առմամբ պարոն Մանուկյանի հետ համաձայն եմ:

[Rammer]

http://www.youtube.com/watch?v=gy0c47pL-0w

Աղբյուր՝ Ա1+

Որքան էլ որ տարօրինակ կարող է թվալ, բայց ես ընդհանուր առմամբ պարոն Մանուկյանի հետ համաձայն եմ:

Ես համաձայն չեմ, քանի որ ի սկզբանե ֆիքսված ելակետը ինձ համար անընդունելի է...Ինքը ելակետը`հարթությունը դնում է, որ արձանագրություններում վտանգավոր և մտահոգիչ բան չկա: Դե քանի որ չկա, իսկ նույնիսկ դաշնակններին է հասկանալի է, որ հարևանի հետ պետք է հարաբերությունները կարգավորել( ու այստեղ մի երկար ու բարակ լոլիկ սպյուռքահյերի պոռտը տեղը դնելու համար), ուրեմն գնանք և պատվենք պարոն Ազատիչին...Ես համոզված եմ եթե արձանագրություններում գրված լիներ որ Հայատսանի մի մասը տալիս են Թուրքիային Վազգեն Մանուկյանը էլի նույն բանն էր ասելու: Իսկ եթե Լևոնի ժամանակ նման արձանագրություն քննարկվեր գլուխը կթրաշեր ու կմիանար դաշնակններին...
Ընդհանարպես քաղաքականապես կոռեկտ չի ասել դե քանի որ արձանագրությունները լավ են եկեք բացենք սահմանը: Պետք է լինի հակառակը...Լևոնը մ.թ.ա. 4 -րդ դարում ասել էր որ ելակետը պետք է լինի առանց նախապայմանի հարաբերությունները և դրանից ելնելով պետք է մշակվեր արձանագրությունները: Այդ հարթության մեջ այս արձանագրությունները շատ վտանգավոր են և մտահոգիչ...

[Chuk]

Ես համաձայն չեմ, քանի որ ի սկզբանե ֆիքսված ելակետը ինձ համար անընդունելի է...Ինքը ելակետը`հարթությունը դնում է, որ արձանագրություններում վտանգավոր և մտահոգիչ բան չկա: Դե քանի որ չկա, իսկ նույնիսկ դաշնակններին է հասկանալի է, որ հարևանի հետ պետք է հարաբերությունները կարգավորել( ու այստեղ մի երկար ու բարակ լոլիկ սպյուռքահյերի պոռտը տեղը դնելու համար), ուրեմն գնանք և պատվենք պարոն Ազատիչին...Ես համոզված եմ եթե արձանագրություններում գրված լիներ որ Հայատսանի մի մասը տալիս են Թուրքիային Վազգեն Մանուկյանը էլի նույն բանն էր ասելու: Իսկ եթե Լևոնի ժամանակ նման արձանագրություն քննարկվեր գլուխը կթրաշեր ու կմիանար դաշնակններին...
Ընդհանարպես քաղաքականապես կոռեկտ չի ասել դե քանի որ արձանագրությունները լավ են եկեք բացենք սահմանը: Պետք է լինի հակառակը...Լևոնը մ.թ.ա. 4 -րդ դարում ասել էր որ ելակետը պետք է լինի առանց նախապայմանի հարաբերությունները և դրանից ելնելով պետք է մշակվեր արձանագրությունները: Այդ հարթության մեջ այս արձանագրությունները շատ վտանգավոր են և մտահոգիչ...

Համաձայն եմ Էդ, ես ասեցի՝ ընդհանուր առմամբ: Որովհետև տրամաբանական դատողությունները, զուտ, ընդհանուր առմամբ ճիշտ են, ուրիշ հարց, որ ինքը հարցի մի կողմն ա դիտավորյալ դիտարկում ու որոշ բաներ այլ կողմից ներկայացնում, հաշվի չառնելով ստեղծված իրավիճակը:

Իսկ որ արձանագրությունները վտանգավոր են, ես էլ եմ ասում

[Վիշապ]

Այստեղ խնդիրն այդքան այդ արձանագրությունների վտանգավորությունը կամ անվնաս լինելը չի, ինչքան որ այդ արձանագրությունները ստորագրում է իր ժողովրդի վրա կրակած ու ժողովրդին ծեծած ոչ լեգիտիմ նախագահը։ Այդ պարագայում ես անձամբ թքած ունեմ հայ–թուրքական սահմանի վրա, բացվում է, չի բացվում… ու՞մ համար։ Եվ երկրորդ հերթին այն արձանագրություններով չի որոշվելու մեզ համար սահմանի բացման վտանգավորության աստիճանը, այլ որոշվելու է երկրներում առհասարակ օրենքի ու սահմանադրական կարգի նկատմամբ խստության աստիճանով։ Մասնավորապես եթե այստեղի անվտանգության աշխատողները ծախվողներ, կեղծ ցուցմունքներ տվողներ, հանցավոր գործարքների մեջ մտնողներ են, ապա նենգ նպատակներ հետապնդող թուրքեր միշտ էլ կգտնվեն սրանց օգտագործելու ու խրելու համար…
Հ.Գ. Վազգեն Մանուկյանը թեպետ գրագետ է խոսում, բայց նրա ասածը դիվանագիտության տեսանկյունից անմակարդակություն է, մոտավորապես այսպես. Ասենք կարա՞նք ապէ, թուրքիայից պեսոկ բերենք ծախենք, ընգեր…

[Chuk]

Հ.Գ. Վազգեն Մանուկյանը թեպետ գրագետ է խոսում, բայց նրա ասածը դիվանագիտության տեսանկյունից անմակարդակություն է, մոտավորապես այսպես. Ասենք կարա՞նք ապէ, թուրքիայից պեսոկ բերենք ծախենք, ընգեր…

Վիշապ ձյա, բայց արի ու խոստովանի, որ տարօրինակ ա «հայերն համաշխարհային ազգ են» թեզիսի հեղինակից լսել նման բավական «սառը» միտք. «Իմ ասածը կարող է մի քիչ սյուրռեալիստական հնչի, բայց նայենք մենք ինչ ենք ասում: Մենք ասում ենք, որ այն հողերը, որոնք վերցրել ենք` մերն են, եւ դեռ Թուրքիայից էլ ասում ենք, էն հողերն էլ եկեք մեզ տվեք: Հակասություն կա, եթե մենք ֆիքսում ենք դե ֆակտո իրավիճակ մի տեղում, դա նպաստում է ֆիքսել դե ֆակտո իրավիճակ մյուս տեղում էլ»: