Արամ Խաչատրյան

[Kita]

Մոդերատորական: Աշխատե՛ք մնալ թեմայի շրջանակներում ` զերծ մնալով կոպիտ արտահայտություններից:
Հետագա բոլոր օֆֆտոպները կջնջվեն տուգանային միավորներով:

[Ուլուանա]

Արամ Խաչատրյանի երաժշտության հետ ծանոթությունս եղել է երաժշտական դպրոցում՝ "Andantino"–ով.

[Հարդ]

Արամ Խաչատրյանի երաժշտության հետ ծանոթությունս եղել է երաժշտական դպրոցում՝ "Andantino"–ով.

Հա.... դաշնամուրի գնալուց 1 - ին դասարանում դա եմ նվագել... շատ եմ սիրում... ու Խաչատրյանը հանճար ա մի ուրիշ կարգի: Հիմա փորձում եմ իր երաժշտությունը տեղափոխել շվիի վրա ու նվագել:

[ars83]

Արամ Խաչատրյանի երաժշտության հետ ծանոթությունս եղել է երաժշտական դպրոցում՝ "Andantino"–ով.

Շաբլոն է դարձել այս «Անդանտինոն», չսիրեցի: Ու բոլորս հաստատ նվագել ենք այս ձևով՝ (լրիվ ավելորդ) պեդալով, ձգելով (իբր թե արտահայտչականությունը դրանից ավելանում է), օրորվելով, աչքերը փակելով...
Եթե հիմա նվագեի, ավելի աշխաույժ տեմպով կնվագեի, ավելի շատ ստակատտոներով:

Նույն բանը կատարվել է «Դիմակահանդեսի» վալսի հետ. այնքան են ստանդարտ կատարումներ հրամցրել, որ արդեն լսել չի լինում:

Մի բավական հետաքրքիր մեկնաբանության մասին մի անգամ թեմա էի բացել՝
http://www.akumb.am/showthread.php?t=33709

Խաչատրյանի Կոնցերտն եմ սիրում՝ ջութակի և նվագախմբի համար, հատկապես երկրորդ մասը. հագեցած է ազգային մոտիվներով:

[Մաեստրո]

Արամ Խաչատրյանը (հունիս 6, 1903 - մայիս 1, 1978) հանրահայտ հայ կոմպոզիտոր, ժողովրդական ազգային արտիստ նախկին ԽՍՀՄ-ում, ռուսական կոմպոզիցիայի դպրոցի և հայ դասական երաժշտության վառ ներկայացուցիչ, ով ճանաչված է որպես համաշխարհային դասական։

Կենսագրություն

Նա ծնվել է Քոջորիում (Թիֆլիսի մոտակայքում) 1903 թ-ի հունիսի 6-ին, գիրք կազմող Եղյա Խաչատրյանի ընտանիքում։ 1913 թ-ին նա ընդունվում է Թիֆլիսի «Կոմերցիայի դպրոց»-ը, բայց նախընտրում է երաժշտությունը։ Որոշ ժամանակ ինքնուրույն սովորելով նվագել փողային գործիքներով, նա ընդունվում է մի փողային նվագախումբ։
1915 թ-ին (հայկական ցեղասպանության տարեթվին) երիտասարդ Արամ Խաչատրյանի ահաբեկված ընտանիքը, թողնելով ամբողջ իր ունեցվածքը գաղթում է Եկատերինոգրադ (Կրասնոդար), Խաչատրյանի մեծ եղբոր մոտ։ Բարեբախտաբար թուրքական զորքերը չեն ներխուժում Թիֆլիս և Խաչատրյանի ընտանիքը վերադառնում է տուն։
1921 թ-ին Արամ Խաչատրյանի եղբայր Սուրենը տանում է Արամին Մոսկվա, որտեղ Արամը ընդունվում է «Գնեսինի Երաժշտական Քոլեջ»-ը։ Այդ ամենից առաջ Արամը նույնիսկ նոտաները չգիտեր։
Շատ շուտով նա բացահայտում է իր կոմպոզիտորական տաղանդը և 1925 թ-ին Գնեսինը առաջարկում է Արամին կոմպոզիտորական վարպետության դասերի հաճախել։ 1929 թ-ին Արամը ընդունվում է Մոսկվայի Կոնսերվատորիան, որտեղ նա ուսանում է հայտնի ռուս կոմպոզիտոր և ուսուցիչ Մյասկովսկու մոտ։ Արամը ավարտում է կոնսերվատորիան փայլուն գնահատականներով և իր առաջին խոշոր աշխատանքը՝ «Առաջին սիմֆոնիան»։ Այս ժամանակահատվածում նա գրում է նաև երաժշտություն թատրոնի համար, մեծ առումով «Վալենսիական այրի» շարքը և «Դիմակահանդես»-ը, և իր ավարտական տարիների ընթացքում՝ «Դաշնամուրի և սիմֆոնիկ նվագախմբի համար» համերգը։
1939 թ-ին Խաչատրյանը գրում է իր առաջին բալետը, որն ի սկզբանե կոչում է «Ուրախություն», հետագայում այն վերանայվում և վերանվանվում է «Գայանե»։
1936-1947 թթ-րը ամենաբերքառատն էին Խաչատրյանի կյանքում։ Նա գրում է երաժշտություն դրամատիկ ներկայացումների և ֆիլմերի համար, երգեր, եկեղեցական երաժշտություն և սիրված «Ջութակի համերգ»-ը, 1946 թ-ին՝ «Երկրորդ սիմֆոնիան», 1943 թ-ին՝ «Թավջութակի և սիմֆոնիկ նվագախմբի համար» համերգը, 1946 թ-ին՝ «Երրորդ սիմֆոնիան» և 1947 թ-ին՝ իր «Պոետիկ սիմֆոնիան»։
1940-ականներին նա շրջում է ամբողջ Սովետական Միությունը՝ Լենինգրադ (Սանկտ-Պետերբուրգ), Կիեվ, Երևան, Թբիլիսի, Սոչի, Խարկով։ 1950 թ-ին նա մեկնում է Հռոմ, որը դառնում է նրա համաշխարհային շրջագայության առաջին քաղաքը։ Առաջիկա տարիներին շրջագայում է 42 երկրներ բոլոր մայրցամաքներում։ Իր շրջագայությունների ընթացքում նա հանդիպում է բազմաթիվ հանրահայտ մշակույթի գործիչների՝ Սիբելիուս, Հեմինգուեյ, Չապլին, Դալի։
50-ականներին Խաչատրյանը սկսում է իր ուսուցչական գործունէությունը Գնեսինի ինստիտուտում և Մոսկվայի կոնսերվատորիայում։
1956 թ-ի Դեկտեմբերի 27-ին Խաչատրյանի հայտնի «Սպարտակ»-ը բեմադրվում է Կիրովի բեմում։ Խաչատրյանի 70-ամյակը պաշտոնապես նշվել է և Մոսկվայում, և Երևանում։ Արամ Խաչատրյանը մահացել է 1978 թ-ի Մայիսի 1-ին և թաղված է «Երևանի Պանթեոնում» ուրիշ հայ մեծերի կողքին՝ Կոմիտասի, Իսահակյանի, Սարյանի:

Գլխավոր ստեղծագործությունները

Սիմֆոնիաներ

Սիմֆոնիա հ. 1
Սիմֆոնիա հ. 2
Սիմֆոնիա հ. 3





Մենանվագներ և նվագախմբային գործեր

Դաշնամուրի Կոնցերտ



Ջութակի կոնցերտ 1941



Թավջութակի կոնցերտ
Կոնցերտ-Ռապսոդիա դաշնամուրի և նվագախմբի համար
Կոնցերտ-Ռապսոդիա ջութակի և նվագախմբի համար
Կոնցերտ-Ռապսոդիա թավջութակի և նվագախմբի համար

«Դիմակահանդես» սյուիտ











Բալետներ`
«Սպարտակ»
«Գայանե»

«Սպարտակ» - Արամ Խաչատրյանի բալետն է` գրված 1954-ին, լիբրետոն` Նիկոլայ Վոլկովի։ Առաջին անգամ բեմադրվել է 1956 թվականի դեկտեմբերի 27-ին Լենինգրադի Մարիինյան օպերայի և բալետի թատրոնում։ Լիբրետոյի հիմք է ծառայել Ռաֆաելլո Ջովանյոլիի «Սպարտակ» վեպը։[1] 1959-ին բալետն արժանացել է ԽՍՀՄ Լենինյան մրցանակի:

Պատկերված են մ. թ. ա. 74-71-ին Հին Հռոմում թրակիացի Սպարտակի առաջնորդությամբ ստրուկների ապստամբության դեպքերը: Չորս գործողությամբ մոնումենտալ ստեղծագործություն է` բազմապլան դրամատուրգիայով, սուր հակադրություններով և հոգեբանական ու զգացմունքային դիպուկ բնութագրերով: Լիբրետոյի հիմքում ազատության պայքարի համամարդկային գաղափարն է, որը պատկերված է ելևէջային ոլորտներով: Սպարտակի բարոյական գեղեցկությանը, հարուստ ներաշխարհին, վեհ ձգտումներին հակադրվում են իրավազրկության բռնությունը, դաժանությունը մարմնավորող կերպարներն ու գաղափարները: Բալետի կերպարային և դրամատուրգիական կարևոր, ձևակառուցող տարրը գլխավոր գործող անձանց բնութագրող լեյտմոտիվներն են, որոնց լայն կիրառման շնորհիվ բալետի երաժշտությունն ընկալվում է որպես միասնական կուռ կառուցվածք ունեցող սիմֆոնիկ կտավ, հեղինակի բնորոշմամբ` «խորեոգրաֆիկ սիմֆոնիա»: «Սպարտակի» երաժշտական լեզուն հարուստ է ու ինքնատիպ` ազգային վառ նկարագրով:

Բեմականացումները Երևանի օպերային թատրոնում

1961 - բալետմայստեր Եվգենի Չանգա
1978, 1982, 1987 - բալետմայստեր Վիլեն Գալստյան
2009 - բալետմայստեր Յուրի Գրիգորովիչ









«Գայանե», որն պարունակում է հանրահայտ Սուսերով Պարը
Գայանե - հայկական ազգային առաջին բալետն է՝ չորս գործողությամբ, հեղինակ՝ Արամ Խաչատրյան։ Լիբրետոն Կ. Դերժավինի։ Ի սկզբանե կոչում էր «Ուրախություն», հետագայում այն վերանայվում և վերանվանվում է «Գայանե» ։ Առաջին բեմադրությունը եղել է 1942 թվականի դեկտեմբերի 9-ին Պերմում, Լենինգրադի Կիրովի անվան օպերայի և բալետի թատրոնի ուժերով։ Վերաբեմադրվել է 1952 թվականին։

[Jarre]

Մաեստրո ջան, թեմայի ու հետաքրքիր տեղեկությունների համար շատ մերսի

[Universe]

Շատ շատ շնորհակալ եմ… Կակռազ էս թեմայով ռեֆերատ էր պետք....

[ars83]

Արամ Խաչատրյանը (հունիս 6, 1903 - մայիս 1, 1978) հանրահայտ հայ կոմպոզիտոր, ժողովրդական ազգային արտիստ նախկին ԽՍՀՄ-ում, ռուսական կոմպոզիցիայի դպրոցի և հայ դասական երաժշտության վառ ներկայացուցիչ, ով ճանաչված է որպես համաշխարհային դասական։

Մաեստրո, շնորհակալություն տեղեկություններով հարուստ գրառման համար:
Ես, սակայն, մի խնդրանք ունեմ Ձեզ և թեմայի մասնակիցներին. երբ որևէ ստեղծագործության հետ կապված տեսանյութ եք տեղադրում, կամ գրեք, թե ստեղծագործության որ հատվածն եք տեղադրում, կամ տեղադրեք ստեղծագործությունն ամբողջությամբ: Հակառակ դեպքում ունկնդրի մոտ կարող է տպավորություն ստեղծվել, որ ստեղծագործությունը կազմված է հենց այդ հատվածից միայն (հատկապես այն դեպքերում, երբ ունկնդիրը ծանոթ չէ ստեղծագործությանը):
Ձեր գրառման մեջ, մասնավորապես, ներկայացված է «Ջութակի կոնցերտի» երրորդ, եզրափակիչ մասը միայն:

[Մաեստրո]

Մաեստրո, շնորհակալություն տեղեկություններով հարուստ գրառման համար:
Ես, սակայն, մի խնդրանք ունեմ Ձեզ և թեմայի մասնակիցներին. երբ որևէ ստեղծագործության հետ կապված տեսանյութ եք տեղադրում, կամ գրեք, թե ստեղծագործության որ հատվածն եք տեղադրում, կամ տեղադրեք ստեղծագործությունն ամբողջությամբ: Հակառակ դեպքում ունկնդրի մոտ կարող է տպավորություն ստեղծվել, որ ստեղծագործությունը կազմված է հենց այդ հատվածից միայն (հատկապես այն դեպքերում, երբ ունկնդիրը ծանոթ չէ ստեղծագործությանը):
Ձեր գրառման մեջ, մասնավորապես, ներկայացված է «Ջութակի կոնցերտի» երրորդ, եզրափակիչ մասը միայն:

Մի փոքր ավելի ուշադիր եղեք, վիդեո հղումների վրա հստակ նշվում են տվյալ ստեղծագործության անվանումներն իրենց մասերով, իսկ եթե ցանկություն կ՞ա, ես կարող եմ երաԺշտագիտական ավելի մանրամասն,և խիստ մասնագիտական թեմաներ տրամադրել...

[ars83]

Մի փոքր ավելի ուշադիր եղեք, վիդեո հղումների վրա հստակ նշվում են տվյալ ստեղծագործության անվանումներն իրենց մասերով, իսկ եթե ցանկություն կ՞ա, ես կարող եմ երաԺշտագիտական ավելի մանրամասն,և խիստ մասնագիտական թեմաներ տրամադրել...

Նոր տեսա գրառումը: Ցանկություն կա:

[ars83]

Մի չափազանց հետաքրքիր կատարում եմ հայտնաբերել:
Խաչատրյանի ջութակի կոնցերտը... ֆլեյտայով:
Փոխադրումը Ժան-Պյեր Ռամպալի (Jean-Pierre Rampal):
Մենակատար՝ Էմմանուել Պահուդ:
Համտեսե՛ք, ժողովուրդ ջան:

Մաս Ա. Allegro con fermezza



Մաս Բ.



Մաս Գ. Allegro vivace


Իմ կարծիքով, առաջին մասը մի քիչ գունատ է ստացվել, բայց ընդհանուր առմամբ շատ հետաքրքիր է:

[Մաեստրո]

Նոր տեսա գրառումը: Ցանկություն կա:

Արսեն ջան ցանկություն կա,բայց ժամանակ չկա: Այս գրառմանս ժամանակ դեռ քեզ չեի ճանաչում

[ars83]

Արսեն ջան ցանկություն կա,բայց ժամանակ չկա: Այս գրառմանս ժամանակ դեռ քեզ չեի ճանաչում

Հենց ճանաչեցիր, ժամանակդ պրծավ, հա՞: Խնդիր չկա, Մաեստրո ջան: Մի հատ լավ գիրք Խաչատրյանի մասին որ ասես, էդ էլ օգտակար կլինի:

Հ.Գ. Էդ ֆլեյտայով կատարումը լսի, խնդրեմ, ու կարծիքդ գրի: Հաստատ կորած ժամանակ չի լինի:

[Մաեստրո]

Հենց ճանաչեցիր, ժամանակդ պրծավ, հա՞: Խնդիր չկա, Մաեստրո ջան: Մի հատ լավ գիրք Խաչատրյանի մասին որ ասես, էդ էլ օգտակար կլինի:

Հ.Գ. Էդ ֆլեյտայով կատարումը լսի, խնդրեմ, ու կարծիքդ գրի: Հաստատ կորած ժամանակ չի լինի:

Մի հատ լավ գիրք Խաչատրյանի մասին հիմա ասեմ այսպես հեղինակ Գեորգի Խուբով,,Արամ Խաչատրյան,, շատ լավ գիրք է:
ֆլեյտայով կատարումն էլ հիմա կլսեմ:

[Մաեստրո]

Հ.Գ. Էդ ֆլեյտայով կատարումը լսի, խնդրեմ, ու կարծիքդ գրի: Հաստատ կորած ժամանակ չի լինի:

Խաչատրյանի երաժշտությունը այնքան հզոր է, որ ցանկացած գործիքով էլ ինքնատիպ է հնչում, փոխադրումն էլ լավ էր ,հատկապես
գործիքի առումով՝ Ֆլեյտայի, ճիշտ ընտրություն էր արված…