Re. Պարույր Սևակ
Անկեղծ ասած (պոեմ)
1952-53, Մոսկվա։ Թղթապանակի մեքենագիր տարբերակը հրատարակվել է ռուսերեն, ապա նաև՝ հայերեն հետևյալ վերնագրերով.
Դժվար խոսակցություն (Нелегкий разговор), Նովի միր, 1956, N6 (թարգմ.՝ Եվգ. Եվտուշենկո):
Ես ևս այդ մասին (И я про это), Բանաստեղծություններ (ռուսերեն), ԵՐ., 1956, (թարգմ.՝ Եվգ. Եվտուշենկո):
Ո՞վ է մեղավոր, Սովետական գրականություն, ԵՐ., 1957, N3:
Ուշացած իմ սեր, Մարդը ափի մեջ, ԵՐ., 1963:
<<Անկեղծ ասած>> վերնագրով մեքենագիր օրինակից սույն ժողովածուում հրատարակվող պոեմի տարբերակը փաստորեն նախօրինակն է հետագայում ՄԱՄ գրքում տպագրված և <<Ուշացած իմ սեր>> վերնագրով հայտնի պոեմի:
<<Անկեղծ ասած>>-ը զգալիորեն տարբերվում է <<Ուշացած իմ սեր>> պոեմից, այն բաղկացած է 15 մասից և 810 տողից, <<Ուշացած իմ սեր>>-ը՝ 14 մասից և 720 տողից (չկա 10-րդ մասը)։
<<Անկեղծ ասած>> պոեմի մեքենագիր օրինակում Պ.Սևակն իր ձեռքով կատարել է հետևյալ փոփոխություններն ու նշումները.
1. I մաս, - Ինչպես կմկըմացին երեկ նրանք՝
Կիսամտերմական-կիսապաշտոնական...
տողերի միջև մատիտով ավելացրել է <<Երբ ժողովը վերջացավ>> հազիվ ընթեռնելի տողը: Սա ստույգ հավելում չէ, այդ իսկ պատճառով չկա տպագիր տեքստում:
2. II մաս, - Վերջին տողը՝ <<Կյանքը նրանով էլ հենց անհաղթ է:>> հավելվել է ձեռագրով։ Հանվել է տողին հաջորդող հետևյալ հատվածը.
Դու - կյանք, գեղեցկություն, դու, անհաղթըդ,
Ինչպես գեղեցկությունն, ինչպես կյանքը,
Այդ ոնց ընկար հիմար դրության մեջ գերու,
Չեմ հասկանում...
3. IV մաս, - <<Ճանաչել է մայրըդ, /Բայց ոչ թե դու...ե>> և <<Քեզ չներել, որ դու / Գնացել ես մարդու>> տողերի միջև եղած հետևյալ հատվածը հանվել է.
Քեզ չներել, որ դու
Ահա ուղիղ այսպես, իմ հիմար,
Գնացել ես մարդու,
Գնացել ես մարդու,
ոչ թե ամուսնացել...
4. IV մասի վերջին հատվածը (21 տող), - Ընդգծված է և հարցական նշան է դրված: ՄԱՄ-ում այդ հատվածը չկա:
5. V մասի <<Կամ ոսկեղեն լինել, չգործածվող գավեր...>> տողին հաջորդող հետևյալ հատվածը հանված է.
Չէ, ես գայլի նման կկրծեի
Ամեն քաղքենություն:
Սառույցի պես իսկույն կհալչեի
Քաղքենական տաքուկ և գաղջ օդում։
Նույն էջի <<Մի բաժակ թեյ առնել քո սիրելի ձեռքից>> տողով սկսվող քառատողն ընդգծվել է, երևի հանելու մտադրությամբ, բայց հեղինակի վերաբերմունքը որոշակի չէ:
6. XII մասի <<Ինչ որ ընդունված է ժողովներում>> տողով սկսվող հատվածը (9 տող) ընդգծվել և հարցական նշան է դրվել՝ հանելու կամ փոփոխելու մտադրությամբ:
7. XIII մասը սկսվում է հետևյալ տողերով, որ բանաստեղծը ջնջել է.
Ցավում է իմ հոգին...
Նա ցավում է հիմա ատամի պես:
Մենք և երջանիկ ենք, և պատժված հիմա –
Դու՝ Եվայի նման,
Իսկ ես՝ Ադամի պես...
8. XIII մասի <<Իսկ ինչ մնում է քեզ...>> տողին հաջորդող հետևյալ քառատողը բանաստեղծը հանել է.
Դու - իմ ամենա-հեզ,
Իմ ամենա-հլու
Ինչպես մնաս դու լուռ
Իմ ամենա-խելոք...
9. Պոեմի տարբեր հատվածներում Պ.Սևակի ձեռքով արված այլ նշումներ էլ կան. հաշվել և գրել է պոեմի տողերի թիվը, որոշ հատվածներում կետադրական և առոգանության նշաններ է դրել, ուղղել մեքենագրական սխալներ:
Միայն Սիրուն է երաժշտությունը զիջում, բայց և Սերն էլ մեղեդի է...
Ես և Դու՝ Մի Ենք՝ Մի-Մի Աշխարհ Ենք, Հավերժի Ճամփորդներ...
Մեջբերել
Էջանիշներ