Պարույր Սևակ

[Լէգնա]

Ոչի~նչ , ոչի՛նչ չի պատահել արտասավոր.
Դու նույն աղջիկն ես հմայիչ, ես` նույն տղան,
Միայն` ժպտում են աչքերդ կարծես ցավով,
Եվ այս ճամփան էլ չի թվում այնպես խաղաղ:

Ոչի~նչ , ոչի՛նչ չի կատարվել նկատելի.
Ո՛չ խարդավանք, ո՛չ խանդ, և ո՛չ կասկաց մի կույր.
Լոկ զգում եմ ես մանրախոս քո մատներից ,
Որ ինձ այսօր նրանք ինչ-որ սա~ռն են զգում.

Եվ չի փոխվել ոչինչ նաև կյանքո՛ւմ կարծես.
Ամառային նույն արևն է և նո՛ւյն փոշին :
Ես զգում եմ` ինչ չգիտես ինքդ էլ գուցե.
-Դադարե~լ ես ինձ սիրելուց,
Բայց... չես սիրում դեռ ուրիշին:

[Լէգնա]

Անծանոթներ ենք մենք իրար,
Եվ փողոցում հանդիպելիս
Ես չեմ տեսնում դեմքիդ վրա
Քո ժպիտը այն լուսերիզ,
Որով գիտես դու ողջունել
Ծանոթներին քո բախտավոր.
-Ես այդ թովիչ բախտը չունեմ,
Անծանո՛թ ենք և հեռավո~ր:

Բայց երբ հանկարծ այգում, մայթում
Հանդիպում ենք, ամեն անգամ
Կեռ թարթիչներդ ես դու թարթում
Ու նայում ես ինձ մի վայրկյան
Այնպե~ս, կարծես պատահաբա՛ր,
Եվ... հիշելով ինչ-որ մի բան
(Իբր մի բան ես ստուգում),
Պայուսակդ ես բացում-փակում:


Անծանոթ ենք իրար:Սակայն
Հանդիպում ենք երբ մենք հանկարծ,
Ես էլ մի պահ, գեթ մի վայրկյան
Կանգ եմ առնում, որ իբր թե
Գլանակս վառեմ հանգած
(Գլանակս` վառվա~ծ արդեն)...
Առերևույթ սառն ու թեթև:


Ա՛խ, դա խաղ է մի սրտակեղ,
Որով տենչանքն իմ չհանգած
Բորբոքվում է կրկին անգամ`
Գլանակիս կրակի պես,
Իսկ դու~,իսկ դո՛ւ... Փնտրու~մ ես դու,
Որոնու~մ ես ինչ –որ մի բան
(Պայուսակու՞մ, թե՞ քո սրտում)
Որոնում ես համառաբար,

Եվ... չես գտնում հավանաբար...

[Լէգնա]

Շա՞տ բան է պետք արդյոք


Շա՞տ բան է պետք արդյոք երջանկության համար:

Լեռան գլխին իջած կապույտ երկնակամար,
Ծաղկած ափին փարվող մի լեռնային ալիք,
Տաք հողի մեջ նստած մի փոշոտված բալիկ,
Հիշողության մի տաք,
Տեղին արված կաքտակ.
Երեկ դեռ անծանոթ աղջկա հետ
Առանց հոգնածությաքն շրջել ամբողջ գիշեր,
Ինքնամոռա~ց այնպես, և - այնուհետ
Տոնի նման այդ օրն ամբողջ կյանքում հիշել.
Ձերոնց կողմից դրսում շահված մի մրցություն,
Քո քաղաքում հառնող մի հոյակապ նոր տուն,
ուր ձմռանը վառվող վառարանի հանդեպ
Տղադ պիտի կարդա հափշտակիչ մի վեպ,
Նա՛, որ խաղով այնքան երջանիկ է հիմա...



Շա՞տ բան է պետք արդյոք երջանկության համար:

[Լէգնա]

Բաց փակուղի

Միգուցե մեզ էլ այս էր վիճակված.
Դու` քո զղջումի զնդանում փակված,
Ես` իմ զղջումի արջի ճանկերում,
Բանտարկվածի պես ետ-առաջ քայլել
Քո ծանոթ անվան երկու վանկերում...

Քո ծանոթ անվան երկու վանկերում
Բանտարկվածի պես քայլել ետ-առաջ,
Կրակը կողքիս` միշտ մնալ սառած,
Բաց դուռը դեմս` բանտարկված մնալ,
Ոչ մի փոչձ չանել ու դուրս չգնալ...

[Լէգնա]

Սարսափում եմ ես լոկ հիմա


Դու ասում ես, թե սառել եմ,
Բոլո~ր-բոլոր կրակները ես վսռել եմ
Ու հիմա էլ... մթան մեջ եմ ես խարխափում:
Իսկ ես կասեմ. ես քայլել եմ,
Երբ որ մութ էր` ես փայլել
Բայց չեմ խափել ես ոչ ոչի ու չեմ խափում:


Ես չեմ խաբել ո՛չ մի խոսքով,
Ո՛չ մի երգով կամ ակնարկով.
Կա՛մ սիրել եմ, կա՛մ ատել էլ, բայց չեմ խաբել,
Երկու հարկով բարձր եմ ապրել,
Ցած եմ իջել երկու հարկով,
Իջել – ելել, սակայն երբեք չեմ խարխափել:

Թե երբևէ խարախափել եմ `
Խարախափում եմ ես լոկ հիմա,
Թե երբևէ սարասափել եմ `
Սարսափում եմ ես լոկ հիմա`
Միայն հիմա՛, երբ չգիտեմ`
Դու եղե՞լ ես, կա՞ս, թե չկաս,
Միայն հիմա՛, երբ զգու՛մ եմ,
Հասկանո՛ւմ եմ ու սարսափու~մ,
Թե առանց քեզ, իմ կորա~ծս,
Այս աշխարհի ինչն է պակաս...

[Լէգնա]

Դու հեռվից ես հարազատ

Միևնույն է, թե հիմա որտեղ ես մաշում
Քո կոշիկները նրբին և քո սիրտը ժանտ,
Իսկ ես այն օրն եմ միայն անմոռաց հիշում,
Երբ սիրով եմ անվանել քեզ «իմ հարազատ»:

...մոռացել եմ ամեն բան, ինչ սիրտ է մաշում,
Ինչ կոպտորեն եզծում է պատկերդ գերող,
Ու մտքիս մեջ քեզ նորից անեղծ եմ հիշում,
Որ մտովին քեզ շոյեմ սիրող ձեռքերով:

Բայց մոտիկից, ես գիտե՛մ, ո~ղջը կցնդի,
ողջն անիմաստ կդառնա խաղով քո հիմա,-
Դու հեռվի~ց ես հարազատ սիրող իմ սրտին,
Ես պատրաստ եմ լոկ հեռվու՛մ ապրել քեզ համար...

Գիտեմ` այստե՛ղ, ինչ – որ տեղ ինձ մոտ են մաշվում
Քո կոշիկները նրբին և քո սիրտը ժանտ,
Բայց և գիտեմ ... ու հեռվու՛մ, հեռվի~ց եմ հաշվում
Քեզ վերստի՛ն սիրելի, նորից հարազա՛տ...

[Լէգնա]

Առաջվա պես

Ու՞ր ես` չկաս,
Չէ՞ որ կայիր...
Ա~խ , թե մեկ էլ
Մի օօր գայիր
Ու ժպտայի~ր
Առաջվա պես,
Առաջվա պես,
Հավատայի~ր...

[Լէգնա]

Անծանոթուհուն

Անծանոթ եմ քեզ, բայց գիտեմ վաղու~ց...

Այդ քե՛զ համար են ազգերը կռվել`
Այդ քե՛զ համար է Տրոյան վառվել:
Այդ դու՛ լույս տվիր կույր Հոմերոսին,
Սֆինքսի գաղտնիքը ժպտալով առար,
Ու մարաթոնյան վազքի հերոսին
Այդ դու ՛, թերևս, թևերիդ տարար:
Քե՛զ համար ընկավ մեր չքնաղ Արան:
նորից քե՛զ համար
մի արյող ամառ
Մեր Արտավազդին գերության տարան...

Հին ծանոթներ ենք - քեզ գիտեմ վաղու~ց:

Դրախտը կորցրած ` այդ քեզ գտել
մեր նախահայրը ` ինձ նման մանուկ...
Երկար դարերի ճամփեքով բանուկ
Դու եկել ահա և ինձ ես հասել
Եվ ստիպում ես ինձ գոռալ` ասե՛լ,
Որ դու այրում ես `Տրոյայի՛ պես,
Ուզում ես գերել` մեր Արայի՛ պես,
Ինչպես հոմերոսին ` դու լույս ես տալիս,
Բայց շլացուցիչ քո լույս ու փայլից
Ես կուրանում եմ
որ մոռանում եմ,
Որ դու աչքերով ինձ հույս ես տալիս,
Ժպտում ես, սակայն և խույս ես տալիս,
Բայց ինչու՞ , ինչու՞ , - ես չեմ հասկանում:
թե դու ուզում ես, որ ,ինչպես մանուկ,
Մեր նախահոր պես միտքս սքողած,
Իմ հանգստության դրախտը թողած`
Ես քո հետքերով ու քո ետևից,
Ամե~ն ինչ լքած` բռնեմ քո թևից
Ու գնա՛մ, գնա՛մ,ուր դու կբանաս,
Խմեմ հարբենամ ` ինչով դու հարբես,
Տանջվեմ ու տոկամ իմ նախահոր պես,-

Ես համաձայն եմ :
Ի~նձ ինչ դրախտ,
Երևի նույնն ` և թոռան բախտը...

[Լէգնա]

Սիրտս նման է


Ա~խ, սիրտս նաև նման է կարծես...

Նման է կարծես նա մի թութակի ,
Որ ո~ղջ ժամանակ նույն բանն է ասում.
- ես քեզ եմ ուզում...

Նման է կարծես նա մի ջութակի ,
Որ միա~կ լարով յոթ լարից շատ է
Ազդում ու հուզում..

Նման է կարծես մի ջինջ վտակի,
Որ տարբե~ր հունով, բայց դեպի քեզ է`
Շարունակ վազում...

Նման է կարծես մի պատատուկի ,
Որ գոտու նման փաթաթվում է քեզ
Եվ շա~տ է սազում...

Նման է կարծես մի խոր հատակի,
Որ ուրիշներին փետուրի նման պահում է վերև
Եվ միայն քե~զ է իր խորքը սուզում...

[Լէգնա]

Մի մոռացիր

Մի մոռացիր, որ շատ հաճախ , ցանկալիս,
Երբ հույս ցանում ու հավատ ես շաղ տալիս,
Չի ~~~~~~ կանաչում:

Հիշիր, որ միշտ
Ուշանում է ցանկալին,
Իսկ երբեմն էլ, իր ոտքով է երբ գալիս,
Չեն~ ճանաչում…

[Լէգնա]

Չեմ ուշացել

Ուշացե՞լ եմ:Թո՛ղ որ այդպես, թո~ղ որ, անգի՛ն,
Անծանոթ եմ աղջկական քո նազանքին.

Անտեղյակ եմ, թե ինչպես ես դու ժպտացել,
Տասվեցդ երբ որ նոր է դեռ լրացել:

Թո՛ղ որ ես չեմ ստացողը քո առաջին
Աղջկական ո՛չ համբույրի ,այլ լոկ պաչի~.

Որ չգիտեմ , թե ինչպես ես դու կարոտել,
Երբ որ քսան-քսանհինգն ես թողել ետև:

Թո՛ղ որ, անգի~ն, հանդիպել եմ ես քեզ այնժամ,
Երբ դու արդեն անկարող ես ապրել բաժան.

Քո անցյալից ,անցած կյանքից, որ առանց ինձ
Դու ապրել ես կա՛մ այլոց հետ, կա՛մ առանձին:

Թո՛ղ որ այդպես, - ուշացել եմ թող գարունից,
Բայց ավելի քիչ չի թովում աշունը ինձ:

Ինչո՞վ է լավ արշալույսը մայրամուտից,
Աշնան հասմիկն ինչո՞վ է վատ գարնան պուտից:

Չէ~, ավելի՛ն. երբ աշխարհում օրն է մարում,
Ծաղիկները շատ ավելի սուր են բուրում...

[Լէգնա]

Եկ հպարտ մնանք

Մեզ վիճակվեց - մենք հանդիպեցինք կյանքում:
Վաղ գարուն էր:Ձնհալ:Կարծես օդն էր գինով:
Եվ մենք ` երկու ցավի, երկու դավի ճանկում
Բռնվեցինք մի նոր , չկրկնվող սիրով:

Ու վիճակվեց... ապրել մեկս մեկից բաժան,
Մեկս մեկի համար, առանց մեկս մեկի,
Քեզ ` չազատել երբեք այս կարոտից դաժան,
Ինձ` չքայլել երբեք ձեռքս տված ձեռքիդ...

Կյանքի~ հետ ենք կարծես տվել մենք ձեռք-ձեռքի:
Այդպես ձեռք չեն տալիս, երբ դաշինք են կնքում,
Այդպես ձեռք են տալիս, երբ բռնում են գրազ...

Արի հպա՛րտ մնանք, դու իմ անա~նց երազ,
Արի չտրտջանք մեր անուրախ կյանքում
Ո՛չ մեզ, ո՛չ մեր բախտի, ո՛չ աշխարհի վրա –

Եթե վիճակվել է... չվիճակվել իրար...

[Լէգնա]

Խաբկանք

Իրիկունն է իջնում :Արևը հանգչում է,
Գիշերվա մութ շունչն է խստանում:
Մթան հետ գալիս ես, հայացքով կանչում ես
Եվ վայելք ու սեր ես խոստանում:

Լույսերը վառվում են:Դու լույսս մարում ես
(Ուզում ես, որ նստենք մթան մեջ),
Մերթ տալիս անունս, մերթ կրկին լռում ես,
Տիրաբար շրջում ես իմ տան մեջ:

Գալիս է գիշերը:Փակում եմ փեղկերը
(Չմրսես գիշերվա պաղ հովում):
Կարծես թե մեր հանդեպ իր գործած մեղքերը
Զղջալով ` ինքն կյանքն է քավում...

Չէ՛ , սու~տ է. մենա՛կ եմ, առա՛նց քեզ, առանձի՛ն,
Եվ այս էլ խաբկանք է մի ոսկե,
Որով դու խաբվելով ապրում ես առանց ինձ,
Եվ ես էլ... չեմ մեռնում առանց քեզ:

[Լէգնա]

Քո պատճառով

Քո աչքերի°, քո աչքերի°, քո աչքերի° պատճառով
Իմ աչքերը ամբողջ գիշեր չեն փակվում:

Քո մատների,քո մատների,քո մատների պատճառով
Իմ մատները, իմ մատները լույս են ուզում խմորել:


Քո թևերի,քո թևերի,քո թևերի պատճառով
Իմ աչքերին,իմ աչքերին ջրվեժներ են երևում:

Քո ծիծաղի, քո ծիծաղի, քո ծիծաղի, պատճառով
Իմ ծիծաղը,իմ ծիծաղը պաշտոնաթող է դարձել:


Քո քայլվածքի, քո քայլվածքի, քո քայլվածքի պատճառով
Լսողությամբ սահմանապահ, սահմանապահ~ եմ դարձել:

Քեզ այս ձևով ունենալու – չունենալու պատճառով
Կորցրել եմ ունեցածս` հպարտությունս հաղթողի…

[Լէգնա]

Քո անունը

Ես ատում եմ քո անունը,
Ինչպես որ դու քեզ փայձայած
Իմ ձեռքերն ես ատում գուցե:


Ես ատում եմ քո անունը,
Որ խրվել է իմ լեզվի մեջ
Փշատենու փշի նման:

Եվ դու ինչու չես հարցնում,
Թե քո անունն ինչ գույն ունի:
Ես ատում եմ այդ գույնը:
………………………….
Եթե աղջիկ ես ունենանամ`
Նա կկոչվի քո անունով:

Ես ատում եմ քո անունը: