Շինարար-ի խոսքերից
Ինձ համար տարօրինակ է, որ մինչև օրս Հրանտ Մաթևոսյանի մասին թեմա չկա այստեղ:
Կարծում եմ՝ արժե առանձին տեղ հատկացնել մեր գրականության դեռևս վերջին հանճարին: Մի անգամ հանրային գրադարանում մագիստրոսական թեզիս պատրաստվելիս լսեցի մեկի կարծիքը Մաթևոսյանի մասին: Այդ մարդը դեռ երկու-երեք տարի առաջ հանրային գրադարանի ամենօրյա այցելուն էր, հիմա չգիտեմ, վաղուց չեմ եղել այնտեղ: Որքան հասկանում էի, նա պետհամալսարանի ժուռնալիստիկայի ֆակուլտետի դասախոս էր, շատ էր խոսում, ընդ որում ամեն ինչից: Ամեն ինչ գիտեր, և ամեն ինչն իր իմացածն էր, չէիր կարողանում կենտրոնանալ, ես երևի մի հիսուն գիրք պատճենահանեցի, որովհետև երբ նա այնտեղ էր, խորանալ կարդացածի մեջ անհնար էր, և ընթերցասրահում լինում էի միայն այնքան ժամանակ, որ կարողանամ որոշել, թե պատվիրածս գրքերից որը և որ հատվածն է ինձ անհրաժեշտ պատճենահանել: Այս ընդարձակ նախաբանը գրեցի, որպեսզի պատկերացնեք, թե ով էր կարծիք հայտնողը: Ովքեր հաճախել են հանրային գրադարան, հիշեցին նրան, ժուռնալիստիկայի ֆակուլտետն ավարտածները անշուշտ ճանաչեցին: Հիմա… դըդըդը…
«Ասում են՝ Մաթևոսյանը, երբ կենդանի էր, այդ մասին չէինք խոսում, բայց մահից հետո պետք է ընդունենք, որ նա հանճար էր, ծիծաղելի է, այդ խղճուկ բառապաշարով՝ ընդամենը՝ երեք-չորս հազար բառ: Այ, Մնձուրին քսանինը հազար բառ է օգտագործում, Մաթևոսյանը ինքն էլ ընդունում էր Մնձուրու ազդեցությունը իր ստեղծագործության վրա»: Նա կարծեմ նույնիսկ Հրանտ Մաթևոսյանին մեղադրեց Մնձուրուց բանագողության մեջ: Ապա խոսեց Թումանյանի, իր բառերով՝ լոռեցի գյուղացու խղճուկ երկու հազար հինգ հարյուր բառից բաղկացած բառապաշարից:
Չգիտեմ՝ դա իր կարծիքն էր, Մնձուրի չեմ կարդացել, Մաթևոսյան պաշտում եմ: Արդյոք կապ ունի բառապաշարը մտքի հետ, արդյոք հանճարի ևս մի ապացույց չէ քիչ բառերով հսկայական ասելիք արտահայտելը: Ես այս միջադեպը պատմեցի որպես իմին հակառակ կարծիքի գոյության ապացույց: Այսինքը, կարող է բանավեճ լինել, բանավիճելու տեղ կա: Սակայն ցանկանում եմ, որ այստեղ խոսվի Մաթևոսյանի ստեղծագործության բոլոր ասպեկտների մասին, միգուցե առավել դուր եկած հատվածները մեջբերվեն, ինքս կխնդրեի մոդերատորներին «Մեջբերումներ» թեմայում իմ բերած հատվածները տեղափոխել այստեղ: Ասենք ամեն ինչ, պաշտենք ու ատենք մեր Հրանտին:
Էջանիշներ