User Tag List

Էջ 3 7-ից ԱռաջինԱռաջին 1234567 ՎերջինըՎերջինը
Ցույց են տրվում 31 համարից մինչև 45 համարի արդյունքները՝ ընդհանուր 91 հատից

Թեմա: Հրանտ Մաթևոսյան

  1. #31
    Պատվավոր անդամ

    Գրանցման ամսաթիվ
    05.09.2009
    Հասցե
    Ժամի թաղ
    Գրառումներ
    7,824
    Mentioned
    12 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)

    Պատ. Մենք ենք, մեր Հրանտը

    Եվ այդ պատմությունը գնում-հասնում է Տիգրան Մեծի օրերը, Տիգրան Մեծի պալատը: Պալատն ունեցել է լարախաղաց և ծաղրածու, հնարում եմ ես: Ծաղրածուն եղել է մեր տոհմի պապը: Լարախաղացը լրջությամբ, լարված, ճակատին քրտինք` ձողով անցել է լարի վրայով: Նրան ոսկեդրամ են նվիրել: Հետո լարի վրա ցատկոտել է ծաղրածուն` առանց ձողի, ծիծաղեցնելով, երբեմն ցույց տալով‚ թե ընկնում է, գուցե և ծիծաղեցնելու համար ընկնելով, հետո նորից է վազել` երբեմն լարի վրայով, երբեմն տակով: Բայց որովհետև նա դրած է եղել էծի մորուք և քթին քսած է եղել մուր, նրան նետել են փտած արքայախնձոր: Եվ մեր պապի ժպիտի մեջ կաթել է առաջին կաթիլ թույնը: Մաքուր, տաք, առատ արյան պես ժպիտը վարարում է մեր երակներում. մի կաթիլ թույնը շատ է քիչ մեզ թունավորելու համար: Բայց աշխարհի հիվանդ լեղապարկը, ամեն անգամ, երկու հազար տարի անընդհատ, թույն է կաթել մեր արյան մեջ, և հիմա ծիծաղում է մի սերունդ, որի աչքերը չեն ծիծաղում: Եվ ատամներն են առատ, երբ բացվում են ծիծաղելու, և ձայնն է զրնգալեն կոտորակվում, բայց աչքերից նայում է դառնությունը...


    Հատված Հ. Մաթևոսյանի
    «Ծաղրածուների մեր տոհմը»
    պատմվածքից


    հղում

  2. Գրառմանը 2 հոգի շնորհակալություն են հայտնել.

    StrangeLittleGirl (17.12.2009), Մեմի (11.02.2011)

  3. #32
    Պատվավոր անդամ

    Գրանցման ամսաթիվ
    05.09.2009
    Հասցե
    Ժամի թաղ
    Գրառումներ
    7,824
    Mentioned
    12 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)

    Պատ. Մենք ենք, մեր Հրանտը

    Այս թեման բացելիս ես աշխույժ քննարկում էի սպասում, նույնիսկ իմ կողմից բողոք հնչեց հաջորդ գրառումներիցս մեկում`
    Մեջբերում Շինարար-ի խոսքերից Նայել գրառումը
    Տեսնում եմ դեռ ոչ ոք այստեղ ասելիք չունի, ցավալի է…
    որին սակայն հաջորդեց իմաստուն պատասխան
    Մեջբերում Մեղապարտ-ի խոսքերից Նայել գրառումը
    Ասելիք բնականաբար կա ,սակայն երբ նման մեծության մասին մարդ պետք է բան ասի պետք է հասկան թե ում հետ գորղծ ունի:Առհասարակ շատ դժվար է ցանկացած մեծության մասին լրացուցիչ բան ասելը:Տեսակետ հայտնել նրա ստեղծագոր ծությունների մասին ջուր ծեծոցի է :
    Ամեն դեպքում առաջին գրառմանս մեջ նույնիսկ փորձել էի ինչ-որ քննարկում հրահրել, սակայն այն ահնարին էր հրահրել… Կարելի է վիճել նույնիսկ Սևակի ու Չարենցի մասին… Սակայն Մաթևոսյանի մասին վիճելն անհնարին ու անկարելի եղավ գոնե ակումբում… Իհարկե, ինչ իմաստ ունի հերթով ասել, թե որքան ենք պաշտում նրան… Չնայած ես չեմ կարողանում չասել, խոսեն երաժշտության, կերպարվեստի, շինարարության թե քաղաքականության մասին, ես ինքնաբերաբար ասում եմ. «Իսկ ես Հրանտ Մաթևոսյան եմ սիրում»… Մաթևոսյանը ինձ համար լավագույն արձակագիրը, բանաստեղծն ու թատերագիրն է, լավագույն նկարիչն ու երաժիշտը, լավագույն շինարարն ու տնաշենը, լավագույն փիլիսոփան ու լավագույն միամիտը… Ու լավ է, որ Մաթևոսյանի թեման դուրս է վիճաբանությունից… Ո՞վ է հանճարեղ գրող և ո՞վ մեծ գրող… Տարբերությունը շատ նուրբ է… Կարծում եմ հանճարները նրանք են, ում մասին դժվարանում ես որևէ բան ասել, ում գրածը կարդում ես ու չես կարողանում վերլուծել, բայց նորից ես ուզում կարդալ… Ու թեկուզ ես այսքան շատ եմ Մաթևոսյանից խոսում, ըստ էության ոչինչ չեմ ասում նրա ստեղծագործության մասին, չեմ էլ կարող, իմ խոսացածը նման է ընդամենը սիրահարված պատանու տեղի-անտեղի իր սիրածին հիշատակելուն… Հիմա Բորխես եմ կլանված կարդում, նույն գործը նորից ու նորից եմ կարդում, սակայն մեկը եթե հարցնի՝ ի՞նչ է գրել, բացի նրանից, որ լավ է գրել, ոչինչ չունեմ ասելու, դա երևի նրա հանճարեղույան պատճառով ա… Իսկ մեծ գրողներին կարող ենք վերլուծել, քննարկել… Սա է տարբերությունը երևի
    Վերջին խմբագրող՝ Շինարար: 21.01.2010, 00:34:

  4. #33
    Պատվավոր անդամ

    Գրանցման ամսաթիվ
    05.09.2009
    Հասցե
    Ժամի թաղ
    Գրառումներ
    7,824
    Mentioned
    12 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)

    Պատ. Մենք ենք, մեր Հրանտը

    Մեր նախնին հիմա մենք ենք


    Գորբաչովի եւ ռուս մտավորականության հետ հանդիպման ժամանակ Ռասպուտինը մոտավորապես այսպիսի բան ասաց. «Մեր բոլոր դժբախտությունները կուլտուրայի պակասից է, կուլտուրա չունենալուց է: Մշակույթին սպառնում է հիվանդության վտանգը: Այդ հիվանդությունը ժանտախտից էլ վատ է, դա անբարոյականությունն է, անբարոյականության հիվանդությունն է»: Իրոք, հասարակությունը բարոյազրկվում է եւ դա ամենամեծ վտանգն է, որ սպառնում է մեզ: Շարունակվող բարոյական այս անկումը պետք է կանգնեցվի: Ահա սա է, որ անհանգստացնում է, կկարողանա՞նք դիմակայել:

    Մինչեւ Գորբաչովի եւ ռուս մտավորականության հետ այդ հանդիպումը, ռուս լրագրողներին հարցազրույցներ տալիս ես նկատել էի, որ նրանք ժողովրդի համար շատ ավելի դնում էին ոչ թե հացի, հաց ու աշխատանքի պահանջ, այլ՝ հոգեւոր սննդի պահանջ: Ռասպուտինի արտահայտությունը վաղածանոթ այդ արտահայտության այլասածությունն է: Բայց ես գյուղացի եմ, մի քիչ էլ մարքսիստ համարիր. տանք ժողովրդին այդ աշխատանքը, այդ կերը եւ հետո միայն խոսենք մշակույթի մասին: Այլապես բոլորովին այլ ճանապարհով՝ նյութի պաշտամունքի ճանապարհով Արեւմուտքը շատ ավելի շուտ մոտեցավ կուլտուրային ու հոգեւոր աշխարհին, քան մենք, որ իդեոլոգիայի երկիր էինք եւ կուլտուրայի ճանապարհով էինք ուզում մոտենալ կուլտուրային: Մեր եւ այդ կուլտուրայի արանքում դեռեւս ընկած են այն ցանքսերը, դաշտերը, բանջարանոցները, որ պիտի լինեին ու չկան:

    Ես նույնպես քո չափ զգում եմ, որ նույնիսկ ահա մեր այս վիճակում, այս աղքատության պայմաններում կուլտուրայով եւ կարգապահությամբ կարելի էր այս համատարած ճգնաժամը, այս հոգեկան էրոզիայի առաջն առնել:

    Բայց սա արդեն ճանապարհի հարց է, քեզ հետ կարծեմ մի անգամ խոսել ենք, դարձյալ դիկտատուրայի եւ բանակային կարգի հարցն է, որ դեմոկրատիայի ծավալման մեր այսօրվա պայմաններում, համաշխարհային դեմոկրատիայի ծավալված շքերթի պայմաններում կարող է վայրենիություն թվալ:

    Իսկապես, մենք այստեղ փակուղի ենք մտնում, որովհետեւ մի կողմից, իսկապես, պիտի որ բանակային կարգով հասնեինք, նվազ կորուստներով դուրս ելնեինք այսօրվա մեր վիճակից, մյուս կողմից՝ համաշխարհային դեմոկրատիան առատությամբ, հեղեղի պես մեզ ուղղակի վրա է տվել: Իսկապես դրամատիկական վիճակում ենք գտնվում:

    Ուղղակի, ինձ սարսափեցնում է այդ բարոյազրկված ժողովրդի գաղափարը: Դրա հետեւանքներն արդեն զգացվում են…

    Պիտի սպասեինք այս օրին, պիտի սպասեինք այս չարությանը, այս դաժանությանը, այս աղքատությանը: Պիտի սպասեինք, այսպես էլ պիտի լիներ: Մեր վիճակի դրամատիզմն այն է, որ հեռուստատեսությունը, մամուլը, մի խոսքով՝ խոսքի աշխարհը, որ իր հմայիչ դրսեւորումներն է ունեցել ոչ մեզանում, հեռուստատեսության, լրագրի, կոմունիկացիաների արագացման այս պայմաններում եկել պարտադրում են մեզ, իսկ մենք աղքատ ազգականի վիճակում ենք:

    Հոգիներս, որ ահա պիտի թեւածելիս լիներ, կամ թեւածում է արեւմուտքի ստեղծած սիմվոլների աշխարհում, աշխատանքի ու ազատության մաքուր երկինքներում, մտքներս դարձյալ ասիական այս աղբի մեջ է: Իսկապես վիճակներս շատ ողբերգական է: Էլի պիտի աննյութ հույսը առագաստ դարձնենք, թե մեր ժողովրդի բարոյական կառույցը ավելի պինդ կլինի, քան այսօր մեզ խփող այս փոթորիկները, եւ կկանգնենք: Կորուստները կան: Մի կողմից դրախտի տեսքով Ամերիկան է դռները բացել, մյուս կողմից ասիացի վայրենին է խփում, կորուստները կան, բայց դրանց հետ պիտի հաշտվենք եւ էլի հույսներս շրջենք դեպի այն ժողովուրդը, որ վաղվա օրով մնացորդ է լինելու եւ որի վրա պիտի ծաղկի վաղվա Հայաստանը:

    Այդպես կլինի, ես գիտեմ, որ այդպես կլինի, վաղվա այդ պատկերը երեկվա իրական պատկերներով ես տեսնում եմ: Իմ «ունակության» երիտասարդությունը գյուղից երեկ փախել էր, թողել էինք դպրոցների մեր ծույլերին ու թույլերին: Տարիներ հետո, «համաշխարհային գրականության», «փառքի», «մեծամեծների» իմ ոլորտներից ես ընկել էի իմ «հետամնաց» ընկերների աշխարհը, գյուղ էի ընկել եւ ինչ տեսնեմ. որ իրենք էլ իրենց քաղաքակրթությունն են այնտեղ ծաղկեցրել ու… հուզիչ ու սիրելի մի բան կար:

    Պատկերներ տեսա, որ հիմա չեմ ուզում ծախսած լինել, որովհետեւ գուրգուրում եմ, թե երբեւէ կգրեմ: Բայց տեսա, որ նրանք մնացել են հողի նույն բարոյական որդիները, պահպանել են գյուղացու, հայ մարդու իրենց նկարագիրը, կարծես նաեւ անգամ գիտեին, որ քաղաքից մեր ձախորդ ու թերատ ծնունդները մենք ետ իրենց՝ գյուղին ենք տալու եւ նրանց վրա իրենք հայրեր ու եղբայրներ են լինելու:

    Իմ տեսած պատկերների օրինակով՝ ուզում եմ գուրգուրել այն միտքը, թե մնացորդն անգամ բավական կլինի, որպեսզի դարձյալ երկիրը կոչվի Հայաստան եւ աշխարհի համար բարոյականության օրինակ, բարոյականության չափանիշ լինի:

    Չգիտեմ, անշուշտ հիշում եք Դոստոեւսկին մի գործ ունի, մի չինովնիկի մասին է: Միջավայրի, մթնոլորտի կեղտն է ցույց տալիս ու ասես մեզ էլ տանում է դրա միջով: Պետերբուրգյան խառնաշփոթի, ձյունի, սառույցի մեջ անհատի ոչնչացումն է նկարագրում: Մի կողմից անհատի ոչնչացման այդ պրոբլեմը, որ կար կարծես թե բոլոր ժամանակներում, (բայց հո գիտենք, որ չի ոչնչացվել) ու…

    Հիմա չգիտեմ ճի՞շտ եղավ, որ ռուս գրականությունը եւ առհասարակ Արեւելքը՝ Կարպատներից դեսն ընկած աշխարհը վերցրինք, բայց այստեղ ստույգ մի բան կարող ենք ընդգծել՝ իմպերիայի եւ անհատի բախումը, կոլեկտիվի եւ անհատի բախումը, անհատի կործանումը:

    Դրա գրականությունը կա եւ փառք իր ստեղծողներին, մեր համակրանքը շրջել են դեպի անհատը: Բայց այդ գրականության մեր ըմբռնումը թերի էր լինելու, եթե չասեին, որ մյուս կողմից էլ գնացել են իմպերիայի երկրպագությանը: Մեզանում գուցե ուրիշ կերպ է արտահայտվել դա այսօրվա մեր նոստալջիգ հայացքը Տիգրան Մեծի շրջաններին, նույն հայացքն է, ինչպես ասենք պուշկինյան մոտեցումն է Պետրոսին:

    Ընդհանուր գծերով տես ինչ պատկեր է բացահայտվում. մի կողմից ինդիվիդումի գուրգուրանքը Արեւմուտքում ծաղկեցրել է արեւմտյան քաղաքակրթությունը, դարձյալ նույնքան հզոր, որ թվում է, թե այնտեղ երբեւէ կոլեկտիվիստների հասարակարգ չի եղել: Ինդիվիդումների դաշնակցություն՝ այնտեղ եւ զանգվածի մեջ կորած միավորների հասարակություն` այստեղ: Մտածելեւ բան է, ուրիշ առիթով դրա մասին ավելի երկար կխոսենք:

    Երեւի թե ամեն մի երկիր իր մշակույթի զավակն է. ոչ թե մշակույթն է երկրի զավակը, այլ երկիրը իր գրականության, բանի: Սա գուցե բիբլիական «Ի սկզբանե էր բանը» արտահայտության իմ տարբերակումն է, գուցե ես թյուրիմացության մեջ եմ, բայց վերջին հաշվով բախումը փաստերի հետ մեզ հանգեցնում է այսպիսի եզրակացության: Արեւմուտքը Շեքսպիրի ժառանգն է, Արեւմուտքի երկրները Շեքսպիրի որդիներն են: Պողոս Առաքյալի, Սերվանտեսի եւ մյուս բոլորի փոխարեն Շեքսպիրի անունն եմ տալիս, Շեքսպիրի որդին է Արեւմուտքը՝ Ավստրալիա, Նոր Զելանդիա, Ամերիկա, Անգլիա… որտեղ որ, ասենք, Շեքսպիրը մարդուն հնարավորություն է ընձեռել, չի պահածոյացրել, բացել այդ հնարավորությունները՝ լեդիմակբեթորեն անկվել մինչեւ դժոխքի խորխորատները եւ համլետորեն բարձրանալ մինչեւ վերին ոլորտները: Իսկ երբ, ասենք, անկումի եւ խորացման խնդրին Տոլստոյն էր բախվում, այդ անկումը մերժում էր: Եվ անկումը զսպելով՝ փաստորեն մարդու գործի անպարագիծ հորիզոններն էր սահմանափակում:

    Ուրիշ անգամ էլ նա, բոլոր այլ ընթերցումները ժխտելով, ուրեմն, պիտի նույնիսկ Ավետարանները խմբագրեր, դարձներ մի ուրիշ բան, դարձներ մի երկիր- մի հավատ- մի Ավետարան: Սա թեմա է, եթե կարող ես՝ դու քո մեջ արծարծիր, ճշմարիտ պատասխանները գտիր, բայց իմ տպավորությունն այն է, որ մեր մեծ կոչված մշակույթի հետեւանքը ի վերջո մեր երկրի այսօրվա ողբերգական վիճակն է, իսկ նրանց երկիրն էլ նրանց մշակույթի արտահայտութունն է: Ինչի՞ց սկսեցինք, թելերը գտիր…

    Անհատի ոչնչացման մասին էինք խոսում, շարունակեմ, ասածս էլ կիսատ էր մնացել: Ուրեմն, մի կողմից էլ մտածում եմ, որ իրոք եկել է անհատի կործանման ժամը, «ոգու սով», որ լափում է «վերջին մոհիկաններին»: Գուցե հոռետեսություն է, բայց, չգիտեմ ինչու, կարծում եմ ելքի դռները փակվել են ու էն ազատության մեջ վազող ձիերին այլեւս վերադարձ չկա, էլ բեռան տակ տքացող Ալխոն չկա, ու, թվում է, էլ չի լինելու:

    Բայց գուցե նաեւ այսօրվա ընթացքը, այսօրվա պահն է այնքան խավար, որ մեր հայացքը իսկապես գալիք հորիզոնների առաջ փակում է: Այդտեղ կարիք չկա տարածվելու եւ հուսահատվելու: Գուցե իսկապես այն անցման շրջանն է, որտեղից արդեն անհատի ծաղկման շրջանն է սկսվում:

    Ալխոն, մյուսը, Ակսելի մշակ մարդիկ, հայ գրականության մեջ այս կամ այն չափով կենդանացած կերպարները վաղվա մեջ գուցե գտնելու են այլ դրսեւորումներ, գուցե նույնիսկ չճանաչես, որ նրանք նաեւ երեկ կային ու քոնն էին: Սարոյանի Ֆրեզնոյում մենք հայ ֆերմեր տեսանք, հողագործի միակ նշանը ոտքերի վրայի թեթեւ փոշին էր: Չորս եղբորորդու հետ անում էր ամեն ինչ՝ ծաղկած այգիներ, գործարան, հակաամերիկյան մրցադիմացկանություն… Չեմ ուզում հաշտված լինել, թե այստեղից պիտի գնան, որպեսզի այդպիսին դառնան, ուզում եմ գուրգուրած լինել, որ այստեղ են այդպիսին դառնալու, եւ հնարավորությունները այսօր բացվում են հայ նախաձեռնող մարդու առջեւ:

    Ֆոլքներն ասում էր, թե ազգային ցնցումները դրականորեն են անդրադառնում ազգի գրականության վրա: Դուք խոսեցիք այդ ստեղծվելիք կերպարների մասին…

    Մի ուրիշ հարցազրույցում, երբ խոսք էր գնում, թե ինչու՞ լռեցի, ինչու՞ հայ գրականությունը այսօր դիմակազրկված մի կողմ է մնացել, պատասխանը չգտա: Հիմա քո այդ ամերիկյան գրականության օրինակը ինձ օգնեց պատասխանը գտնելու: Իսկապես Ամերիկայի համար ճգնաժամային պայմաններում ամերիկյան գրականությունը ծաղկեց: Ֆոլքներ, Սարոյան, Վուլֆ, Սթայնբեք, Քոլդուել եւ ուրիշներ, որոնք այսօր ամերիկյան գրականության ոսկի ֆոնդն են…

    Նույնն էլ լատինաամերիկյան գրականության մասին կարելի է ասել:

    Այո: Ավագների մեր սերունդը, իսկապես, անպետք դուրս եկավ շարժման մեջ եւ այդպես էլ պետք է լիներ: Հուսամ, որ իսկապես այնպիսի տղաներ են ծլում, ովքեր վաղվա գրականության անտառի ծառերն են լինելու: Մի անգամ ասել եմ արդեն, թե եղեռնը ինչ եղավ Չարենցի համար եւ ինչ՝ Թումանյանի:

    Մեր ազգը նման է մարդու, որ իր տեղը չի գտնում կյանքում: Փնտրում, փնտրում է, մաքառում է, բայց չի գտնում, չի հասնում:

    Հավակնություններս, նաեւ քո հավակնությունները, հնարավորություններից մեծ են եւ այստեղ է այդքան ողբերգական թվում: Ես էլ եմ գուրգուրում այստեղից մինչեւ Իզմիր ամբողջ հայ հայրենիքի կարոտը, թուրքերին չժխտելով իհարկե: Բարեկամության, փարիսեցիության, առեւտրի այդ մթնոլորտն եմ ուզում: Ես էլ եմ դաժանացել, այդ ծանր հարվածների տակ ես էլ ասել եմ, որ ուղղակի մենք բոլորս Սուլթան Համիդի բճերն ենք, նրա հարկադրանքից, նրա բռնությունից ենք ծնվել: Նա է մեզ այսպիսին դարձրել:

    Այս պայմաններում է գոյանում մեր սրված վիճակը՝ ատամն ընդ ատաման, ակն ընդ ական… Բայց մյուս կողմից էլ կարողանում ենք մեզ իրական այս աշխարհում տեսնել եւ իրական այլ հայրենիքի կերպար է կանգնում մեր առջեւ՝ քո ծաղկուն ամերիկյան գաղութը, Ռուսաստանում վաղվա օրով ծաղկելիք քո հայ գաղութը…Այստեղ անհատի առջեւ մարդու այդ հնարավորությունները բացվում են, եւ Ռուսաստանում վաղը ես հայրենիք ունեմ, ըստ այդմ՝ եւ ամբողջ աշխարհն է հայ ժողովրդի իմ հայրենիքը: Ահա այդ հայրենիքը այսօրվա արագությունների պայմաններում իրականություն է, եթե երեկվա հետիոտն աշխարհում՝ տրված ու միասնական այդ հայ հայրենիքը իրականություն էր, առավել եւս իրականություն է այսօր եւ վաղը, մնում է, որ իմաստուն մի կանչ ամբողջ աշխարհում մեզ բոլորիս միաժամանակ արթնացնի, մի օրոր միաժամանակ նիրհեցնի, եւ շատ լավ կլիներ, եթե այդ կանչը հնչեր այստեղից՝ Մասիսների ու Արագածի գոգից:

    Բայց նաեւ ես իսկապես չեմ ժխտում, ես հավատում եմ, որ այսօր չէ վաղը Էրզրումը նաեւ իմն է լինելու, Վանը նաեւ իմն է լինելու, վաղը իմ տղերքը, իմ երեխեքը թուրք լեռնագնացների հետ բարձրանալու են Մասիսի գագաթը: Դա լինելու է: Ահա այսպիսի դռներ վաղվա վրա մենք պիտի բացենք եւ այստեղից լույսը խփելու է եւ այդ կողմով ենք գնալու:

    Շարունակելի
    Վերջին խմբագրող՝ Շինարար: 24.01.2010, 02:00:

  5. Գրառմանը 3 հոգի շնորհակալություն են հայտնել.

    My World My Space (07.02.2010), Yeghoyan (24.01.2010), Հայկօ (24.01.2010)

  6. #34
    Պատվավոր անդամ

    Գրանցման ամսաթիվ
    05.09.2009
    Հասցե
    Ժամի թաղ
    Գրառումներ
    7,824
    Mentioned
    12 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)

    Պատ. Մենք ենք, մեր Հրանտը

    Մեր նախնին հիմա մենք ենք
    (Շարունակություն)

    Այսինքն, դարասկզբին երազվող, «հոգեւոր Հայաստանը» մենք էլ պիտի հետապնդենք ու էդ հույսո՞վ ապրենք:

    Քո չափ ես էլ կուզենայի, որ «հոգեւոր Հայաստանի» փոխարեն նյութական մեծ Հայաստան լիներ, ոտքիս տակ հող լիներ, շներս նախիրներիս կողքին եւ որդիներս էլ սահմանիս վրա կանգնած լինեին: Վատ չէր լինի: Բայց եթե կյանք համարենք ոչ թե ոչնչացումը, պայթյունը, ժխտումը, որ պարապների գործն է, այլ ամենօրյա աշխատանքը, անընդհատ աշխատանքը, անընդհատ քրտինքը, թեկուզ աշխատանքը հանուն աշխատանքի, ապա մեր սերունդների համար անընդհատ ընթացքի , անկանգ գնացքի տեղ է բացվում դեպի այդ հոգեւոր Հայաստան:

    Երբ խոսում են գյուղացու մասին, չգիտես ինչու այդ գյուղացուն առանձին չեմ կարողանում ընդունել, պատկերացնում եմ՝ գյուղացին, հողը եւ Աստված: Հաջորդականությունը ճիշտ չեղավ: Աստված-գյուղացի-հող պետք է ասեի: Հիմա խախտվել է այս համակարգը, չկա Աստծո եւ գյուղացու, գյուղացու եւ հողի կապը:

    Մեր սահմաններից դուրս՝ մնացյալ աշխարհը բացառենք, Երկրի մասին չխոսենք կամ թե չէ՝ փառք տանք Աստծուն, որ մենակ չենք մեր դժբախտության մեջ: Ռուս գյուղացին նույնպես մեր վիճակում է: Մեզ սփոփենք այդքանով: Իսկապես մեր վիճակը նախանձելի չէ, գոնե 15 տոկոս ժողովուրդ չունենք գյուղում, գյուղացիություն չունենք: Եւ եղածի էլ տեղը տեղ չի՝ աշխարհը վստահության ու ճոխության շքերթի մեջ, դու քո աղքատ լանջերում դեռ քո բահ ու բրիչին ես: Հող չունես, անասուն չունես, ինքդ էլ երեկվա համառ մշակը չես:

    Բայց ծանր մի բան ասենք, եւ երկրաշարժը բարեբախտություն համարենք, որ էսքան անգործիս համար աշխատանքի ճակատ բացեց, եւ այն բարեբախտություն համարենք, որ մեր սահմաններից երբ ոտքներս դուրս ենք դնում՝ մեր քթին խփում են: Ուրեմն դառնում ենք մեր ավերված, մեր աղքատ հայրենիքին: Այս է Հայաստանը եւ ուրիշ Հայաստան չկա:

    Այդ միտքը մի առիթով էլ, կարծեմ, ասել եք: Եթե չեմ սխալվում, այսպես եք ասել, թե մեր ժողովուրդը մենակ է թողնված եւ այն իր լավ կողմերն է բերում, բերում է հոգեւոր անկախություն, հոգեւոր ինքնավարություն: Հիմա դա բերվե՞լ է, թե՝ պիտի բերվի:

    Պիտի բերվի: Շատ հստակ մի բան, այդուհանդերձ, այս ամռանը եղավ: Նույնիսկ բարիք համարենք այն, որ գազը անջատեցին: Ցույց տվեցին, թե իրենք ով են եւ մենք ով ենք, որ մենք մեր տեղը գտնենք: Մենք մեր տեղը գտնում ենք:

    Կարծես թե հակասեցիք մեր զրույցի սկզբում ձեր ասածին, որ մեզ նախ նյութականն է պետք, հիման էլ ասում եք գազը կտրեցին, դա բարիք է, այսինքն նյութականը կտրեցին, մենք մեր հոգեւոր անկախությամբ պիտի դիմակայենք:

    Անվերապահ պատասխանը արի միասին գտնենք: Պաշարված միջնաբերդում կարգուկանոն ու հոգեւոր, մտավոր, մարմնավոր կարողությունների ճիգ է լինում, իսկ մենք հենց պաշարված միջնաբերդ ենք: Կամ թույլ կլինենք, ու համաճարակը մեզ կխժռի, կամ խելացի կլինենք ու կհաղթահարենք: Կարծում եմ, մեկ անգամ չենք հաղթել եւ դարձյալ կապրենք: Վաղվա մեր հացը մենք ենք ցանելու, մեր անասունը մենք ենք պահելու, մեր հողի եւ մշակը, եւ տերը մենք ենք լինելու:

    Հասարակության հոգեվիճակի վրա, ձեր կարծիքով, ի՞նչ ազդեցություն կարող է ունենալ գեղարվեստական խոսքը: Արվեստի, գրականության մարդը ինչքանո՞վ է պատասխանատու ազգի հետ կատարվածի համար:

    Քո չափ՝ ես էլ այն մեծ, ճառագող, ժողովրդին լավատեսության բերող խոսքի կարիքը զգում եմ: Դա այսօր, այս պահին շատ ավելի քաղաքական առաջնորդների գործն է: Մեր գրականությունը, մեր Բանը ինչ որ զորեղ է, տվել է, եւ հիմա իր արձագանքին է սպասում: Քաղաքական առաջնորդի, մեզ լավատեսությամբ համակող, ազգը հավաքող այդ առաջնորդի կարիքը ես զգում եմ: Ուզում ես Քրիստոս կոչիր այդ առաջնորդին, ուզում ես Անդրանիկ զորավար… որ ծղրտար ու առաջնորդեր:

    Այսինքն այդ խոսքը գրականությա՞ն մարդը չպիտի ասի:

    Քիչ առաջ կողմանկիորեն այդ մասին խոսեցինք, որպեսզի Ջեֆերսոնը ծնվեր՝ հարկավոր էր, որ Շեքսպիրը լիներ: Ջեֆերսոնը Շեքսպիրի որդին է: Մեր գրականության եւ արվեստի պարտականությունը պիտի եղած լիներ այն, որ ստեղծած լիներ այն մթնոլորտը, որտեղ քաղաքական առաջնորդի կերպարը բարձրանար, միջավայրը հագեցած լիներ այն խոսքով, որ քաղաքական առաջնորդի բերանից որպես Աստծու Բան էր հնչելու: Ինչքանով ենք թերացել, ինչքանով ենք մենք տվել՝ իրենք չեն լսել, ինչքանով են իրենք եւ մենք մեր ազգային հայ կյանքով ապրում… ուրիշների զորեղ ձայները ինչքանով չեն խանգարում մեզ լսել մեր իսկ ձայնը:

    Ի վերջո ստացվում է, որ այդ խոսքը պետք է լինի ժողովրդի խոսքը, եւ ժողովուրդը պիտի օգնի, վեր հանի իր ադ խոսքը ասողին:

    Մշակույթ-ժողովուրդ միասնորեն պիտի ստեղծած լինեին այն մթնոլորտը, որտեղից թվում է որպես Աստծո խոսք, պիտի քաղաքական գործիչը վերցներ ու վերադարձներ ժողովրդին:

    Ասածս, նորից է բերելու մեր զրույցի սկիզբը՝ բարոյազրկմանը, անհատի կործանման այդ գաղափարին: Մի բարի գործ է արվում՝ բան ու գործ թողած դրա շուրջն ենք սկսում խոսել, ինչը որ դարեր շարունակ բնական էր, այսօր ուղտի մեջքին դրած ման ենք տալիս՝ «տեսեք, տեսեք էս էն երեխային ժպտացող Ձմեռ պապին է»:

    Ռուսների արտահայտությամբ անընդհատ պտտվում ենք մերձիմոտ: Մերձիմոտ ենք անում, բայց չենք ընկնում բուն միջուկի վրա: Դրանում ես իմ մեղքն ունեմ, որովհետեւ անընդհատ, այդ խոհերը իմ մեջ լինելով իսկ, սպառեցի, կամ ուրիշի միջոցով արեցի, ես իմ ձեռքով չգրեցի, կամ խակ-խակ, դեռեւս միտքը չհասունացած ծախսեցի, մսխեցի ինձ: Բայց դրա կարիքը ես զգում եմ: Պիտի ասվի՝ չծախսվելով, չմսխելով: Այս նույն գաղափարը եթե հետեւել ես հեռուստատեսությամբ, մամուլում (մեր այսօրվա մամուլն էլ, փառք Աստծո, բոլորը համարյա ճշմարիտ եւ ճշմարտանման են), բոլորը մսխում են, մաշում են այդ գլխավոր գաղափարը եւ գլխավոր բանաձեւը կարծես թե չի գտնվում: Ես նույնպես զգում եմ, որ ես էլ՝ Մովսեսի այդ խոսքին սպասում եմ: Մովսեսը Սինայի լեռ աղմուկ տարավ եւ ձայն բերեց:

    Մեզանում էլ առայժմ այս ամբողջը դեռ աղմուկ է՝ հստակ բանաձեւում չստացած: Ձայն է պետք, ես դրա կարիքը զգում եմ: Նույնիսկ ինձ եմ հանցագործ տեսնում, որ ահա ես չհուշեցի մի ուրիշին, որ իմ միտքը նրա համար շարունակելի մի բան թվար եւ ինքը կարողանար ասել:

    Ինչու՞ այսօր այսպիսի ձգտում կա դեպի եկեղեցին, դեպի զանազան դավանանքները: Գուցե նաեւ հենց այդ խոսքի պակասն է պատճառը, թե՞ գնում ենք դեպի մեր ակունքները:

    Մենք ոչ խրախուսելու, ոչ էլ խանգարելու ենք ժողովրդի այդ հոսքը: Դա ուխտագնացություն է երեկվա արգելված գոտի, վաղվա օրով շատ բան իր տեղը կընկնի եւ այդ հոսքը այդպիսի չափեր չի ունենա: Մշակույթի մեջ կրոնը իր արժանի տեղը կգտնի, եւ վերջ: Նեղ ժամանակներում հոսքը դեպի Աստծո ոտը միշտ եղել է:

    Չգիտեմ ինչու, այն տպավորությունն ունեմ, որ երբ խոսք է գնում Աստծո, «Աստվածաշնչի» մասին, խուսափում եք խոսել:

    Ես մի աձնական զուտ իմ թերությունն ունեմ, երբ տեսնում եմ, որ բոլորն են մի բանի մասին խոսում՝ ես լռում եմ: Իսկ երբ բոլորի համար արգելված է՝ ես այն առաջին կտրիճն եմ, որ ոտը առաջ է գցում: Դա երեկ կվերաբերվեր դաշնակցությանը՝ երբ արգելված, հալածվող կուսակցություն էր (իմ բոլոր քայլերը նրան բացահայտելը, նրան թույլատրելը, նրա իրավունքները արծարծելն էր… հիմա բոլորն այդ են ասում, ես այդտեղ կարծես թե այլեւս անելիք չունեմ), թե Աստծուն՝ միեւնույնն է: Աստծու հարցին ես նայում եմ որպես մշակութային հարցի: Մեր հանձնաժողովում էլ խոսվում է այդ մասին, առաջարկներ են լինում՝ Հայաստանը դարձյալ միջնադար նետել: Բոլորի մեջ Լեւոն Շանթ կա: Բայց ինքը՝ Շանթը դրամայի իրացումով («Հին Աստվածներ») ազատվում էր իր նոստալգիայից, անցյալի իր կարոտից, այսօրվանները գրական այդ շնորհքը չունեն եւ իրական ժողովրդով են ուզում խաղալ միջնադարի ու Աստծու մասին «իրենց հին աստվածները»: Դա ձախավերություն է: Իսկ եթե ասենք այդ մարզում մենք անելիք ունենք, ապա ուղղակի այդ մշակույթը որպես դասավանդվող առարկա դպրոցում երեխաներին տալ- կրոնի, կրոնների պատմություն- թող լայնախոհ երեխաներ ունենանք: Այդքան միայն՝ որպես մշակույթի պատմություն:

    Ձեր ծնողները հավատացյա՞լ են:

    Իմ ծնողները գյուղացի հայ մարդիկ են՝ մի օր հավատացյալ են, երկու օր՝ ոչ:

    Մոտ ապագայում ի՞նչ եք ներակայացնելու ընթերցողներին:

    Իմ անձի առաջ իմ անելիքն այն է լինելու, որ խորհրդարանից զատվեմ, մեկուսանամ որեւէ տեղ, ընտանիքս մի վեց ամսվա հացով ապահովեմ եւ իսկապես կարողանամ ուղղակի մի ամիս մաքուր լռությունների տրվել, որպեսզի մոռանամ այս ամբողջը եւ կարողանամ ընկնել այն աշխարհը, որտեղ էի մինչեւ այս թոհուբոհը: Դա իսկապես աշխարհ էր, որտեղ ընկնելու համար իսկապես արժանի ջանք է պետք:

    Հարցազրույցը վարեց՝ Էդիկ Բաղդասարյանը
    «Լուսավորիչ» 1990թ., դեկտեմբերի 4, N 11
    Վերջին խմբագրող՝ Շինարար: 24.01.2010, 02:04:

  7. Գրառմանը 2 հոգի շնորհակալություն են հայտնել.

    Yeghoyan (24.01.2010), Հայկօ (24.01.2010)

  8. #35
    Պատվավոր անդամ

    Գրանցման ամսաթիվ
    05.09.2009
    Հասցե
    Ժամի թաղ
    Գրառումներ
    7,824
    Mentioned
    12 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)

    Պատ. Մենք ենք, մեր Հրանտը

    Հրանտ Մաթեւոսյան

    Սպիտակ թղթի առջեւ

    Աշխարհի բնակչությունը երեքուկես միլիարդ է, մի հիսուն տարի հետո կլինի յոթ միլիարդ, մի ութսուն տարի հետո` տասնչորս, իսկ հայտնագործվելիք նոր ամերիկաներ չկան։ Ատոմային ռումբերի թիվը աշխարհում շատ է ատոմային ռումբերի «արժան» քաղաքների թվից։

    Բայց խնդությունից պայթեցնող են իմ երեխայի անատամ ժպիտը, անհնչյուն ծղիրտը, աննպատակ խլրտոցը, դրանք մի ամբողջ երջանկություն են։ Ռազմական փոստի դարեհյան հեծյալը քշած գնում էր երեք օր, երեք օրվա մեջ հանդիպում էր մի մարդու, գլխարկը հանում էր եւ բարեւում սրտի խորքերից, բարո՛վ տեսանք։ Դիլան դայի մարդը ապրեց յոթանասուն թե հարյուր տարի, հիշողության արեւոտ հովիտներում կար մի Սոնա, մի անակնկալ նվիրում, որ հուշերի տափարակում հառնում էր վիթխարի, անհամեմատելի, ցանկալի` որպես անապատի աղբյուր։

    Մորթվող մի աքաղաղ էր, տասը զույգ աչք,- ամեն մեկիս հասնում էր մի փշուր միս, մսաջրի համը եւ հարեւանի հարցը` հավ էիք մորթե՞լ, հիմա ամբողջ աշխարհում միակ ձեւ է դարձել թռչունների կերակրման հոլանդական խելացի ձեւը. ունելիով բռնում են սագի վզից՝ կտուցը բացվում է, շերեփով լցնում են փորը` ուզի թե չուզի մարսելու, գիրանալու, ծանրանալու է. միսը շատանալու է – բոլորը կարող են ուտել մի-մի սագ։ Բտում ու կերակրում են պոմիդորը, տանձը, ձուկը, կարտոֆիլը, կովը,- բոլոր պայմանները կան, որ մի քանի տարի հետո Երկրի վրա մի մարդու հասնի մի կանգնելու տեղ միայն։ Ես կարոտում եմ դարեհյան ժամանակներին։

    Բոլոր գրողները կարոտում են դարեհյան ժամանակներին։ «Կուզենայիք ապրած լինել երեկ, ապրեիք վաղը թե՞ այսօրը ձեզ բավարարում է» հարցին ճապոնական երիտասարդության ճնշող մեծամասնությունը պատասխանել է` երե՛կ։ Ես ասում եմ` վա՛ղը. վաղը մենք կլինենք հարգանք ներշնչող քանակով եւս։ Վաղը Միավորված ազգերի կազմակերպությունը որոշելու է խելացիորեն, մարդավայել, գիտակցաբար դադարեցնել բնակչության աճը աշխարհում… 1941 թվականի հունիսի երկրորդ շաբաթում, անհեռախոս մեր խուլ գյուղում, նվաղեց մի պառավ ու գուշակեց արյուն, կոտորած, սով։ Խորհրդի նախագահը նրան գոմում փակեց խաբեության համար եւ մի շաբաթ հետո, հունիսի 22-ին, գնաց ռազմաճակատ՝ գոմի բանալին գրպանում։

    Հիմա խոսում են բիոհոսանքների անպայման գոյության մասին։ Վայ թե եղել է մի բարձր քաղաքակրթված աշխարհ մի մեծ աղետից առաջ. վայ թե սոդոմ-գոմորը առասպել չէ։ Ճապոնիայում ցեմենտից ու ապակուց բազմահարկ գերեզմանոցներ են կառուցում, Ճապոնիայում անհող պոմիդոր են աճեցնում, Նահանգների երիտասարդության կեսից ավելին զինակոչման ենթակա չէ սրտի ճարպակալման պատճառով, Չինաստանի առաջին ռազմա-օդային ուսումնարանի սաները, չնայած իրենց չինական ֆանատիզմին, թռիչքը տանել չէին կարողանում սննդի միօրինակության պատճառով,- այս սիրելի-սարսափելի, խելացի-խելագար, հասկանալի-խճճված աշխարհում դաժան բան է մերկ լինել, լինել աշխարհի մերկացած նյարդը` գրող։ Սպիտակ թղթի առջեւ ամեն վայրկյան կարելի է կաթվածահար լինել։

    Գրողն ի՞նչ է անում. աշխարհն իր ուզածի պես չէ, ուզում է աշխարհը բերել իր ուզածի տեսքին։ Դա վեր էր ֆաշիզմի ուժից, բոլոր հանճարներն ու շիզոֆրենիկները իրենց գլուխը կոտրել են դրա վրա, իսկ ահա մի խեղճուկրակ կերպարանք, անունը՝ գրող, ունեցածը՝ թանաք, նստել է եւ ուզում է իր տեսքին բերել այս քաոսային աշխարհը։

    Եւ մինչեւ հիմա այն է արել, որ փշուր-փշուր, փշուր-փշուր ինչպես գրանիտից՝ կերտել է Քրիստոս, սոսկական ծննդաբերողից կնոջը դարձրել է կուռք, սիրելի է դարձրել Հունաստանը, Պարսկաստանը, Իսպանիան, հին կանեփի դաշտ Ռուսաստանը դարձրել է աշխարհին գրականություն տվող Ռուսաստան։ Առանց «Աբու-Լալա Մահարու» անապատը կլիներ միայն ավազուտ։

    Մարդատյաց աշխարհը մարդասիրացրել է։ Գրականությունը մարդկության կարոտն է կյանքին։ Մոնումենտալացնելով՝ գրականությունը մեզ կարոտել է տալիս մեր կողքին իսկ գտնվող մարդուն, հատը երեսուն կամ հիսուն կոպեկ արժեցող շուկայի վարդը դարձնում է քնարական,- Աստծուն հավասար արարիչ է գրականությունը՝ չնայած ամեն մի Գարսիա Լորկայի կարող է շանսատակ անել ամեն մի լեյտենանտիկ, ամեն մի Սարոյանի սողալ կհրամայի ամեն մի վաշտապետ։

    Թրքական պատժիչ գումարտակի գնդապետ հրամանատարը խաղաղեցնում էր չեթենական ու քրդական գյուղերը, ոմանց խաբում էր, ոմանց կախում, թամբի վրա օրորվում էր գյուղից սար, սարից անտառ, անտառից՝ ժայռագլխի մենավոր վանք, ուր պիտի որ ապաստանած լինեին մի քանի տաքգլուխներ, իսկ մոտիկ քաղաքում քաղաքային խորհրդի եվրոպացած լակոտները մի տարի թե չորս տարի նստել էին ու ննջում էին մի կիսահարցի վրա։

    Թրքական պատժիչ գումարտակի գնդապետ հրամանատարը օրորվում էր թամբի վրա սարից անտառ, անտառից՝ մենավոր վանք, մեկ էլ հանկարծ գնդապետին սաստիկ դուր չեկան քաղաքային խորհրդի լաքած լակոտները. նժույգն ասպանդակեց թրքական պատժիչ գումարտակի գնդապետ հրամանատարը, քշեց-գնաց, ճանապարհին ձին պայթեցրեց, տակն առավ ուրիշ նժույգ, սալահատակը կարկտահարելով գնաց, սանձերը տվեց դեմը կտրող ժամապահի ձեռքը, մաուզերը քաշած փափուկ-փափուկ բարձրացավ աստիճաններով, դռները ոտքով ետ շրխկացրեց ու գնդակահարեց Փարիզը տեսած այդ լակոտներին, որոնք չորս տարի նիրհի մեջ շուռումուռ էին տալիս մի հարց։ Ոստիկանական ջոկատը կրակեց նրա վրա, ինքը՝ նրանց վրա, վիրավորվեց ինքը, վիրավորեց ու սպանեց նրանցից շենքում, ինքը մեկ օր մենակ էր։ Ապա արյունաքամ եղավ, եկան թեւերից բարձրացրին, դուրս էին տանում, մեկ էլ՝ բարակ բեղերով լեյտենանտը թե՝ «դե գնա, գնա, շուն շան որդի»։ Վիզը ոլորելով ետ նայեց գնդապետը աստիճանների վրայից՝ լաքած մի լակոտ էլ աստիճանների գլխին կանգնած այդ լեյտենանտն էր։ Գնդապետը տխուր ժպտաց, հետո միանգամից դուրս քաշեց ատրճանակը սապոգի ճտքից ու մեկ-երկու-երեք-յոթ՝ շարեց նրա ճակատին։

    Այս պատմությունն ինձ դուր է գալիս. այստեղ մարդը նախնական ու մոնումենտալ է. բյուրոկրատիզմի սարդոստայններում խճճված, բյուրոկրատական ապարատի ուռճացումը անկասեցնելի ժանտախտի պես մի բան՝ ես այս պատմության մեջ տեսնում եմ պարզ համակրանքներ ու հակակրանքներ. սա իմ կարոտներից է։ Այս պինդ ու կլոր զրույցից գուցե թե ստացվեր պատմվածք, վեպ կամ վիպակ։ Պետք է խցկվել սրա մեջ, խարխափելով, խարխափելով գնալու, գտնելու, բացարձակելու սրա փիլիսոփայական հզորությունն ու գեղարվեստի թեւերը։ Բայց գուցե չունի՞ փիլիսոփայական հզոր լիցք,- է, ոչինչ, ալքիմիայից ո՞վ է տուժել։ Կմնա անշավիղ լանջերով իր ճշմարտությանը գնացող գրողի տառապանքը. այդ արդեն գեղարվեստն է։ Աշխարհը հարստանում է այդ ազնիվ ճիգով։ Գրականությունը աշխարհի ազնվանալու տառապալից ճիգն է։ Դա գրականության կոչումն է ի ծնե։ Ինչպես ստրկորդիները ծնվում են ստրկության մեջ, այդպես ամեն մի գրող հայտնվում է թիապարտի նստարանին։

    Շատ բարի, բայց ինչո՞ւ «թրքական պատժիչ գումարտակի»։ Դե, թրքական։ Ինչո՞ւ հատկապես թրքական։ Հատկապե՛ս չէ, պարզապես թրքական։ Ինչո՞ւ թրքական։ Դե որովհետեւ թրքական, պատմել են, որ այդ պատահել է Թուրքիայում։ Թե՞ 1915 թվականի մասին ուզում ես բան ասած լինել։ Դժվար է 1915 թվականի մասին չխոսելը, բայց դժվար է գեղարվեստով խոսելը։ Չէ՛, ավելի լավ է գրիր՝ հնդկական պատժիչ գումարտակի… Համաձայն եմ. հնդկական պատժիչ գումարտակի գնդապետ հրամանատարը թամբի վրա օրորվում էր գյուղից սար, սարից…- Ինչո՞ւ հնդկական։- Է, Դո՛ւք ասացիք։ – Չէ, հնդիկները մեր բարեկամներն են, ավելի լավ է գրիր «պատժիչ գումարտակի գնդապետ հրամանատարը»։- Է, օդո՞ւմ։ Առանց այդ էլ ես չգիտեմ՝ այս պատմությունը արձակ բանաստեղծության ձեւո՞վ գրեմ, թե կոպիտ արձակի, գնդապետի անունը Հասան կարելի՞ է դնել, թե այդ անունը կհիշեցնի հայտնի հեքիաթի աբու-Հասանին, եւ գնդապետն այդպիսով կկորցնի իր հպարտ շուքը, գնդապետը լա՞վ մարդ էր, թե Փարիզը տեսած տղաներն էին մարդասեր, խելոք ու անվճռական. գնդապետին լեյտենանտը պատահաբա՞ր հայհոյեց, թե կռվել էր, հաղթել էր ու հոխորտաց հաղթողի պատվանդանից, պատմեմ որպես եղելությո՞ւն, թե բովանդակությունն արդեն մասամբ հեքիաթային է, եղելություն ձեւի մեջ կդառնա բոլորովին հեքիաթ. ինչպե՞ս անեմ, որ իմ պարբերության շեշտը կարողանա վերցնել նրա ձիու վարգը, քառատրոփը, սրտի պայթյունը, թառանչը. ինչպե՞ս անեմ, որ բնանկարը փռվի գործողությունների հետ, որ խարկված միջին Անատոլուն մնա հիշողության մեջ- երբ ես ինքս չեմ տեսել այդ խարկված միջին Անատոլուն, որ ես մոռանամ իր հայրերի դահճին նրա ցեղակից լինելը եւ հարգեմ նրան որպես նյութ՝ ինչպես քարտաշն է հարգում որձաքարը. որ զսպեմ գեղեցիկ բառերի հրապուրանքը. որ շոշափել կարողանանք լեյտենանտի վայրկենական շփոթմունքը՝ երբ ատրճանակը տեսավ գնդապետի ձեռքին։ Ինչպե՞ս ասել, որ մեռնող գնդապետի համար աշխարհը խլացավ ու կուրացավ՝ երբ ես մեռած չկամ, ասեմ առանց այդ բառերի, որովհետեւ դրանք միայն բառեր են, իսկ խլանալու եւ կուրանալու զգացողությունները երեւի բոլորովին ուրիշ կապեր ու կապակցումներ են պահանջում,- կարելի է գլուխ կոտրել եւ գուցե դարձյալ ոչինչ չստացվի։ Եւ հիմա էլ ժխտվում է հումքը. քանդակում է քանդակագործը, բայց քանդակում է կավից,- ես ի՞նչ անեմ, երբ մերժվում է կավը, այբուբենը, հիմքերի հիմքը։

    Իսկ դու, գրիչը վերցնելով, հանդգնել ես մեծ Թումանյանի դեմ, ասել ես՝ «Պատրանքը» լավ բանաստեղծություն է, բայց թերի է, ես հիմա արարելու եմ կատարյալը։ Իսկ դու մրցակցության մեջ ես աշխարհի մեծերի հետ…

    Համագումարը գրողի փոխարեն, իհարկե, չի կարող գրել, բայց ի զորու է անելու գրելուն հավասար պատվաբեր մի բան. ստեղծել այն մթնոլորտը, որի մեջ գրողն իրեն կզգա այս երկրի տերն ու պատվախնդիրը, որպեսզի սպիտակ թղթի դեմ գրողը նստի ոչ թե որպես առաջադրանք կատարող աշակերտ, այլ որպես անհայտությունից գրականության ու կյանքի բարդ խնդիրներ բացահայտող ուսուցիչ։

    1966թ.

  9. Գրառմանը 3 հոգի շնորհակալություն են հայտնել.

    Yeghoyan (24.01.2010), Ժունդիայի (24.01.2010), Հայկօ (24.01.2010)

  10. #36
    Անտառային Ֆոտոն-ի ավատար
    Գրանցման ամսաթիվ
    15.06.2009
    Հասցե
    Չուկչստան
    Տարիք
    36
    Գրառումներ
    1,814
    Բլոգի գրառումներ
    12
    Mentioned
    0 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)

    Պատ. Մենք ենք, մեր Հրանտը

    Շինարար ջան, թեմայի համար շատ շնորհակալ եմ: Տեղադրածդ էլ անպայման կարդում եմ հնարավորինս: Չնայած գրքով կարդալը նախընտրելի է:
    Քննարկելու իսկապես բան չունեմ ես: Դեռ: Մինչև ամբողջությամբ նյութին ծանոթ չլինեմ, չեմ համարձակվի կարծիք արտահայտել, մանավանդ անհերքելի մեծության մասին: Այնպես որ թեմադ չգնահատված չհամարես: Ուղղակի լուռ կարդում եմ:
    Քայլ առ քայլ դեպի ինքնաբավ երջանիկ կյանք


  11. Գրառմանը 1 հոգի շնորհակալություն է հայտնել.

    Շինարար (24.01.2010)

  12. #37
    կյանքը ափիս մեջ Դեկադա-ի ավատար
    Գրանցման ամսաթիվ
    10.11.2007
    Հասցե
    40°46՛C 44°28՛ B
    Գրառումներ
    2,002
    Բլոգի գրառումներ
    2
    Mentioned
    0 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)

    Պատ. Մենք ենք, մեր Հրանտը

    Լավ թեմա է: Նոր «Աշնան արև»- ն էին ցուցադրում... խորամանկությունն էլ խելք է.... հացը ճամփա է բացում... ինչքան խորիմաստ մտքեր են:

  13. Գրառմանը 2 հոգի շնորհակալություն են հայտնել.

    Yeghoyan (07.02.2010), Շինարար (07.02.2010)

  14. #38
    Անտառային Ֆոտոն-ի ավատար
    Գրանցման ամսաթիվ
    15.06.2009
    Հասցե
    Չուկչստան
    Տարիք
    36
    Գրառումներ
    1,814
    Բլոգի գրառումներ
    12
    Mentioned
    0 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)

    Պատ. Մենք ենք, մեր Հրանտը

    Հենց նոր կարդացի «Այս կանաչ կարմիր աշխարհը» կինովիպակը: Էնքան լավն ա: Չնայած «լավ» բառը ոչինչ չի ասում: Էնքան տխուր, լռիկ, քնքուշ ու պարզ ա: Հայկական մտածողության ցայտուն արտահայտում, ավելի շուտ, անթաքույց: Լացս գալիս ա: Մինչև հիմա չեմ հասկանում աղջկան կամ տղային՝ ծնողների ընտրությամբ ամուսնության սովորույթը: Ըմբոստանում եմ ներսից ու խեղդում, դիմանում, լռում... Մոտ 30-ում էնքան հույզ կա, քնքշություն ու ամոթխածություն... Էհհ...
    Քայլ առ քայլ դեպի ինքնաբավ երջանիկ կյանք


  15. Գրառմանը 1 հոգի շնորհակալություն է հայտնել.

    Շինարար (12.02.2010)

  16. #39
    Կարիմարի Կարիմարա cold skin-ի ավատար
    Գրանցման ամսաթիվ
    15.12.2008
    Հասցե
    Նիցշեի տուն
    Տարիք
    38
    Գրառումներ
    446
    Mentioned
    0 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)

    Պատ. Մենք ենք, մեր Հրանտը


    Այսօր նշվում է հայ մեծանուն գրող, հրապարակախոս, կինոսցենարիստ Հրանտ Մաթևոսյանի ծննդյան 75-ամյակը: Հայաստանի բազմաթիվ կրթական կենտրոններում այսօրվանից մեկնարկում է 20-րդ դարի հանճարեղ արձակագրի հոբելյանին նվիրված միջոցառումների շարքը:

    Շնորհավոր ծնունդդ, Վարպե՛տ…

  17. Գրառմանը 8 հոգի շնորհակալություն են հայտնել.

    CactuSoul (12.02.2010), Smokie (06.11.2010), Tig (12.02.2010), Yeghoyan (12.02.2010), Դատարկություն (02.07.2010), Կաթիլ (12.02.2010), Շինարար (12.02.2010), Ֆոտոն (12.02.2010)

  18. #40
    Անտառային Ֆոտոն-ի ավատար
    Գրանցման ամսաթիվ
    15.06.2009
    Հասցե
    Չուկչստան
    Տարիք
    36
    Գրառումներ
    1,814
    Բլոգի գրառումներ
    12
    Mentioned
    0 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)

    Պատ. Մենք ենք, մեր Հրանտը

    Ինչ հետաքրքիր է, որ երեկվանից Մաթևոսյանի գիրքը կանչում էր, երեկ գիշերվանից:
    Ենթագիտակցորեն իրեն հիշելու, իր գրվածքներով ապրելու ցանկություն էր արթնացել փաստորեն:
    Շնորհավոր
    Քայլ առ քայլ դեպի ինքնաբավ երջանիկ կյանք


  19. Գրառմանը 1 հոգի շնորհակալություն է հայտնել.

    Շինարար (12.02.2010)

  20. #41
    Պատվավոր անդամ

    Գրանցման ամսաթիվ
    05.09.2009
    Հասցե
    Ժամի թաղ
    Գրառումներ
    7,824
    Mentioned
    12 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)

    Պատ. Մենք ենք, մեր Հրանտը

    Միշտ բողոքում ենք, որ մենք համաշխարհային մշակույթին մեծություններ չենք տվել, իսկ ահա ունեցած այս քիչ մեծություններին ինչքան քիչ ենք մեծարում, տարիներ առաջ ռուսական ինչ-որ կինոմրցանակաբաշխության ժամանակ հյուր էր Չինգիզ Այթմատովը, մինչև հիմա չեմ մոռանա, թե ինչպես արտասանեց մեծ գրողի անունը ռուս հաղորդավարը, ինչպես ողջ դահլիճը տասը րոպեից ավելի հոտնկայս ծափահարում էր վարպետին, իսկ մեր Մաթևոսյանը Հայաստանում` վիզը ծուռ, գլուխը կախ.. Մի քիչ մենք էլ բարձրաձայն սիրեինք մեր Հրանտին, նույն ընդունելությանը նա էլ կարժանանար: Այթմատովը գուցե մեծ գրող է, բայց մեր Մաթևոսյանը ախր հանճար էր.. Երևելի մարդիկ էլ տեսնում են, թե հայերը ոնց են վերաբերվում իրենց մեծերին ու նախընտրում են հայերի մեջ չծնվել երևի...
    Վերջին խմբագրող՝ Շինարար: 06.11.2010, 18:24:

  21. Գրառմանը 6 հոգի շնորհակալություն են հայտնել.

    CactuSoul (12.02.2010), My World My Space (13.02.2010), Smokie (06.11.2010), Դատարկություն (15.02.2010), Կաթիլ (12.02.2010), Ֆոտոն (12.02.2010)

  22. #42
    Պատվավոր անդամ

    Գրանցման ամսաթիվ
    05.09.2009
    Հասցե
    Ժամի թաղ
    Գրառումներ
    7,824
    Mentioned
    12 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)

    Պատ. Մենք ենք, մեր Հրանտը

    Մեջբերում Ֆոտոն-ի խոսքերից Նայել գրառումը
    Հենց նոր կարդացի «Այս կանաչ կարմիր աշխարհը» կինովիպակը: Էնքան լավն ա: Չնայած «լավ» բառը ոչինչ չի ասում: Էնքան տխուր, լռիկ, քնքուշ ու պարզ ա: Հայկական մտածողության ցայտուն արտահայտում, ավելի շուտ, անթաքույց: Լացս գալիս ա: Մինչև հիմա չեմ հասկանում աղջկան կամ տղային՝ ծնողների ընտրությամբ ամուսնության սովորույթը: Ըմբոստանում եմ ներսից ու խեղդում, դիմանում, լռում... Մոտ 30-ում էնքան հույզ կա, քնքշություն ու ամոթխածություն... Էհհ...
    Ֆոտոն ջան, ի միջի այլոց, դա կինովիպակ է, ինչպես ասացիր, այսինքն, հայերեն ասած` սցենար, իսկ համապատախան պատվածքը գրել է Ակսել Բակունցը, կոչվում է "Միրհավ", չեմ կարծում, որ կարդացած չլինես Բակունց սիրում եմ մնակ նրա համար, որ Մաթևոսյանն էլ է սիրել:

  23. Գրառմանը 2 հոգի շնորհակալություն են հայտնել.

    My World My Space (13.02.2010), Sphinx (13.02.2010)

  24. #43
    Պատվավոր անդամ

    Գրանցման ամսաթիվ
    05.09.2009
    Հասցե
    Ժամի թաղ
    Գրառումներ
    7,824
    Mentioned
    12 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)

    Պատ. Մենք ենք, մեր Հրանտը

    Հրանտ Մաթեւոսյան. «Քո ազատության սահմանները մինչեւ իմ ազատության սահմաններն են»

    Էդիկ Բաղդասարյան

    Պրն Մաթեւոսյան, կարծում եք՝ կարո՞ղ ենք այսօր ասել, թե գրող Մաթեւոսյանը զբաղվում է քաղաքականությամբ:

    Քաղաքականությամբ եթե զբաղվում էլ եմ, ապա շատ սիրողական մակարդակի վրա է իմ այդ քաղաքականությունը: Շատ հաճախ առաջնորդվում եմ զուտ արտաքին տպավորություններով: Որեւէ շարժման, կազմակերպության, կուսակցության անդամ չեմ, երբեւէ չեմ եղել եւ չեմ լինելու:

    Թեկուզեւ որեւէ կուսակցություն կարողանա խաբել, թե հենց ինքն է ազգային համակ շահերի ընդգրկողը, ես դարձյալ պիտի վերապահությամբ նայեմ եւ անձի իմ ազատությունը պիտի ջանամ չենթարկել իրեն:

    Չեմ կարող ասել, թե ես քաղաքականությամբ եմ զբաղվում: Իսկ եթե այդպիսի տպավորություն առաջացել է «Խորհրդային Հայաստան» թերթում տպագրված երկխոսությունից, որ լույս աշխարհ եկավ նստաշրջանից անմիջապես առաջ, այդ երկխոսության մի պարբերությունից, ուր ես պնդում էի, թե մենք բոլորս պետք է համախմբվենք կամային մի մարդու շուրջը, եւ այդ մարդը տվյալ դեպքում Վլադիմիր Մովսիսյանն էր, ապա հիմա էլ այն կարծիքին եմ, որ պետք է խմբվենք մի մարդու շուրջը. թշնամին չպետք է կարողանա մեր մեջ գժտության ցեց գցել:

    Էսօրվա մեր վիճակն այնպիսին է, որ պառլամենտ-պառլամենտ չպիտի խաղանք: Այնինչ խաղում ենք: Մեր բառապաշարում արծարծվող շատ բառեր այստեղ, մեզանում չեն ծնվել, բերվել են քաղաքակիրթ յուրաքանչյուր անձի եւ ընտանիքի պաշտպանությունն ապահոված երկրներից եւ բոլորովին չեն արտահայտում մեր քանդուքարափ երկրի այսօրվա վիճակը:

    Վայրենի բան եմ ասում, բայց կարելի է նույնիսկ համակրանքի ցույցեր անել հօգուտ նրանց, ովքեր իրենց մեջ առաջնորդի, դիկտատորի կարողություններ ունեն, ովքեր կարող էին ստանձնել ժողովրդի հնարավորինս անկորուստ երթի գլխավորումը վաղվա օր, մի ժողովրդի, որին չի լքում փախուստի տրամադրությունը:

    Դուք ուզում եք ասել, որ Մովսիսյանը ամենեւին կապ չուներ Ձեր ասածի հետ, Դուք մեկ մարդու շուրջը համախմբվելու գաղափարի մասին եք խոսել:

    Երեկվա գործիչների մեջ, բնական է, Մովսիսյանը եւ առաջին հերթին հենց Մովսիսյանն էր լինելու այդ կազմակերպիչը: Իրենց հավաքույթներում բոլորովին ուրիշ տղաներ իրենց մեջ եւ՛ մովսիսյաններ, եւ՛ ավելին են տեսնում:

    Խորհրդարանից դուրս տարբեր կարծիքներ, գնահատականներ կան նստաշրջանի աշխատանքների մասին: Դուք ինչպե՞ս եք գնահատում այդ աշխատանքները:
    Տարբեր կարծիքները այդպես էլ պիտի լինեին:

    Ինչպես որ ժողովրդական միտքը, համաժողովրդական զգացմունքը իր հորինած աստվածների ու հերոսների հետ էր իր փրկությունը կապում, այստեղ էլ, ահա, այդ փրկության հույսը ժողովուրդը կապում էր խորհրդարանի հետ:

    Այնինչ խորհրդարանը իր ժողովրդի միս ու արյունից է: Խորհրդարանը իր ժողովրդի հետ տեղապտույտ է տալիս, բաժանում է ժողովրդի եւ՛ հոգսերը, եւ՛ ելքի հույսերը: Խորհրդարանը իր ժողովրդից ավելին չէ:

    Դուք իշխանությունների փոփոխություններով այնքան էլ ոգեւորված չեք կարծես: Այս կարծիքը պայմանավորված է «Խորհրդային Հայաստանում» տպագրված Ձեր հարցազրույցով: Իրո՞ք այդպես է:

    Ես մի ժամանակ միտք ունեի այդ հարցազրույցներից մի ժողովածու կազմել եւ հրապարակել: Հետո տեսա, որ այդտեղ պետք է լինեն միայն այն հարցազրույցները, որոնք իմ գրչի տակով բառ առ բառ անցել են:

    Բանավոր հարցազրույցները իմը չեմ համարում, եթե ես գոնե չեմ խմբագրել: (Այս հարցազրույցը տպագրելուց առաջ ներկայացրել ենք հեղինակին – Է. Բ.): Ձեր նշած հարցազրույցում, այնուհանդերձ, իմ մտքերից մի քանիսը մնացել են, որոնցից ես չեմ հրաժարվում: Այնտեղ ի՞նչ մտքեր կային, որ Ձեզ այդ եզրակացությանը բերեցին:

    Ամբողջ հարցազրույցն այդ տպավորությունն էր թողնում:

    Բայց այն ժամանակ խորհրդարան չկար, դեռ նոր կառավարություն չկար: Երեւի իմ դժգոհությունը հեղափոխություններից է առհասարակ:

    Դուք նկատի ունեք շարժո՞ւմը…

    Այո, դժգոհությունը՝ հեղափոխությունից, շարժումից: Եթե երբեւէ հարց լինի նոր կուսակցություն ստեղծելու եւ այդ կուսակցությանն անդամագրվելու, ինձ կհրապուրեն միայն պահպանողականները:

    Հեղափոխությունները ես ուղղակի չեմ ընդունում: Կարծում եմ, որ ամեն մի հեղափոխությունից հետո երկրներ են ավերակվել, որոնք հետագայում ոտքի են կանգնել, ուշքի են եկել տասնամյակներ հետո միայն:

    Նույնը մեզ հետ եղավ, նկատի ունեմ ոչ միայն Հայաստանը, այլ նաեւ Խորհրդային Միությունը: Շարժումների հետեւա՞նք է այն, ինչ տեղի ունեցավ, կազմակերպությունների «աշխատա՞նք», թե՞ ինքնին փլուզում՝ չգիտեմ, գիտեմ միայն, որ տասնամյակներ հետո ենք ուշքի գալու:

    Սփյուռքահայ գործիչներից մեկն ասում էր, որ եթե ՀՀՇ-ն ընդունվի գյուղացիության կողմից, ուրեմն այն արդեն արմատներ եւ ուժ ունեցող կազմակերպություն է: Գիտենք, որ գյուղերում ՀՀՇ-ն պարտվեց, նրա թեկնածուները չանցան: Դուք, որպես գյուղացի, ինչպե՞ս եք բացատրում այս պարտությունը, ՀՀՇ-ի չընդունվելու փաստը:

    Ես գիտեմ, որ շրջկոմները տեղերում իսկապես խանություններ էին դարձել, եւ գյուղն էլ իրենց կալվածքն էր: Այդ կալվածքում, իսկապես, նրանց ազդեցությունն անհաղթահարելի էր:

    Սովորաբար ես իմ բերանը անեծքի համար չեմ բացում եւ անեծքի խոսքեր ես երբեք չեմ ասել: Ես ուղղակի ասացի, որպեսզի գիտենաք պատճառների ակունքից իմ տեղյակության մասին:

    Գյուղացիությունը միշտ էլ պահպանողական է եղել: Եթե զեմստվոյի ընտրություններին հայ գյուղացիության մասնակցությանը նայես (եթե ուրիշ աղբյուրներ չփնտրես էլ եւ յոլա գնաս «Արմյանսկի վեստնիկի» բերած տվյալներով), կտեսնես, որ մեր հարեւան ժողովուրդները, հատկապես վրացիները, շատ ակտիվ են եղել, ադրբեջանցի գյուղացիների շահերը իրենց բեկերն են արտահայտել, մերոնք՝ գրեթե անտարբեր: Հիմա էլ, կարծում եմ, վերջին անգամ էին անտարբեր:

    Ցնցումները նրան շարժման մեջ են դրել, աղքատությունն ու իր շահերի գիտակցումը նրան հիմա կքաշեն քաղաքականության ոլորտ: Եվ տա Աստված, որ գյուղացիական կուսակցության նման մի բան ստեղծվի, որը կարողանար ամորտիզացնել բախումը գյուղացիության եւ ռադիկալորեն տրամադրվածների:

    Ձեր ստեղծագործության հերոսները հակադրության մեջ են խորհրդային կարգերի հետ: Գյուղի ներդաշնակությունը խախտվել է ռուսական տիրապետության տարիների ընթացքում: Դրա արտացոլումը կա եւ՛ Ձեր գործերում, եւ՛ Բակունցի ու Թումանյանի պատմվածքներում: Այժմ հնարավորություն է ստեղծվել ազատվելու այդ ռուսական ազդեցությունից: Սակայն Դուք, կարծես ի հակառակ դրան, պահպանողական կեցվածք եք ընդունել: Ո՞րն է պատճառը:

    Ե՛վ Բակունցի, եւ՛ իմ, եւ՛ ուրիշների, մանավանդ Վասիլի Բելովի, Ռասպուտինի ստեղծագործություններում էլ կա արտացոլումը ամբողջատիրության բերած ճնշման, որ գյուղի շահերը արտահայտողներիս հակադրության մեջ էր դնում կարգերին եւ կառավարությանը:

    Այսօրվա իմ ոչ ակտիվությունը երեւի թելադրված է վերը նշված հոգսով, որ ամեն մի հեղափոխություն, ամեն մի շարժում փլուզվում է դարձյալ գյուղացիության վրա:

    Ես իմ խորանում աղոթում էի երկրի համար, այն ղեկավարի համար, որը դանդաղ, բարեփոխումների միջոցով, առանց ցնցումների երկիրը կանցկացներ նոր ժամանակներ:

    Այնպես որ, դա բացատրվում է միայն իմ ունեցած վախով, որ առկա նվաճումները, առկա մակարդակը, եղած աշխատանքը չկորցնենք, մի խոսքով՝ որ էդ կիսաքանդ գոմերը, չաշխատող մեխանիզացիան, փչացած տրակտորները փոխվեն կամաց-կամաց եւ ոչ թե այդ էլ կորցնենք:

    Այսինքն` Ձեր մեջ երկյուղ կա, որ ունեցածն էլ կարող ենք կորցնել:

    Այո, արդեն կորցնում ենք եւ վայ թե էլի կորցնենք: Եթե կյանքի բնազդը մեզ չտիրապետի, իսկ այդպիսի տագնապ բոլորս պետք է ունենանք, որովհետեւ գյուղը այլեւս ոչ Բակունցի, ոչ էլ իմ տեսած գյուղն է:

    Ներողություն եմ խնդրում, էն վաստակաբեկ, վաստակաշատ մարդիկ, գիտեմ, դարձյալ էն հին խղճով աշխատում են: Բայց ամբողջության մեջ գյուղացին շատ է փոխվել:

    Չեմ ուզում բառը գործածել, բայց անհնար է՝ գյուղը այլեւս այն չէ, որի հետ բոլորս հույս էինք կապում, մարդիկ փչացել են:

    Այսօր Հայաստանում կան բազմաթիվ կուսակցություններ: Ձեր կարծիքով՝ ժողովուրդը ո՞ւմ ետեւից կգնա, ավելի ճիշտ՝ ո՞ր կուսակցությունը կկարողանա ժողովրդին տանել իր ետեւից:

    Գուցե ես հին մարդ եմ կամ մի ձեւ ինձ չի լքում, ինձ վերցրել է իր կաղապարի մեջ եւ չի թողնում այդ մասին մտածել ազատորեն: Գուցե: Կարծում եմ, որ կուսակցություններ ասած բաները, առհասարակ, հնացած կատեգորիաներ են, եւ իրենք չէ, որ պետք է լինեն կյանքի առաջնորդները:

    Բոլոր կուսակցություններն էլ բոլոր ժամանակներում տառապել են մի ծանր հիվանդությամբ: Դա կուսակցական էգոիզմն է եղել:

    Երբ պատմությունը թերթում ես, Դաշնակցությունը, որ թվում է՝ թեւերը լայն բացել էր եւ կարող էր ասել, թե ինքը ազգի կուսակցությունն է, բայց նա էլ համայն ազգի կուսակցությունը չէր, ազգային շահերը չի կարողացել լրիվորեն առնել իր թեւերի տակ:

    Մեզանում կառաջանա՞ Ձեր ասած կուսակցությունը, թե ոչ, չգիտեմ: Երեւի կուսակցությունների ամբողջության մասին պիտի խոսել: Եվ կուսակցությունների համագործակցության, նրանց փոխհանդուրժման մասին:

    Իսկապես շատ ճշգրիտ բառ է եկել՝ բազմակուսակցականություն: Պետք է միմյանց հանդուրժենք, ընդունենք, քանզի միայն միասին կկարողանանք ընդգրկել այն անընդգրկելին, որ կոչվում է կյանք:

    Ոչ մի կուսակցություն եւ ոչ մի անհատ, ամենահանճարեղ մարդու միտքն անգամ լայնածավալ կյանքի վրա լինելու է ուղղակի միթեւանի մի բան: Դա Մարքս կլինի, ի՞նչ իմանամ, Լենին կլինի թե ով, դրանք բոլորը պիտի միայն մի պահ կյանքի մի եզրը կարողանան շոշափել:

    Ուրեմն կեցցե բազմակուսակցականությունը: Կեցցեն բազմաթիվ կուսակցությունների փոխհանդուրժումը եւ համագործակցությունը:

    Պարոն Մաթեւոսյան, Դուք ինքներդ ձեզ հակասեցիք: Քիչ առաջ խոսում էիք «դիկտատորության» գաղափարի մասին, իսկ…

    Մի դեպքում ելա ընդհանրապես աշխարհի փորձից, մի դեպքում՝ Հայաստանի ներկա վիճակից, աչքիս դեմ հառնեց աղետով կործանված, փախստականներով լցված մեր երկիրը: Կամ գուցե դարձյալ հին կերպա՞րը խոսեց իմ մեջ, ժողովրդական առաջնորդ մի Անդրանիկ զորավար:

    շարունակելի

    «Հայաստանի Հանրապետություն», 13.10.1990 թ.

  25. #44
    սուբյեկտիվ Norton-ի ավատար
    Գրանցման ամսաթիվ
    04.03.2008
    Գրառումներ
    4,262
    Mentioned
    0 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)

    Պատ. Մենք ենք, մեր Հրանտը

    Ի դեպ, փետրվարի 12-ին Հրանտ Մաթևոսյանը կդառնար 75 տարեկան:

  26. #45
    ԱՍ մարդուկ Yeghoyan-ի ավատար
    Գրանցման ամսաթիվ
    21.08.2009
    Գրառումներ
    1,144
    Mentioned
    0 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)

    Պատ. Մենք ենք, մեր Հրանտը

    Մեջբերում Norton-ի խոսքերից Նայել գրառումը
    Ի դեպ, փետրվարի 12-ին Հրանտ Մաթևոսյանը կդառնար 75 տարեկան:
    Ի դեպ, եթե մի քիչ ուշադիր լինեիր, մի քանի գրառում վերև այդ մասին արդեն գրվել էր
    Հյունսու պիկի պիկի բում © ԴԿ

  27. Գրառմանը 1 հոգի շնորհակալություն է հայտնել.

    Norton (14.02.2010)

Էջ 3 7-ից ԱռաջինԱռաջին 1234567 ՎերջինըՎերջինը

Թեմայի մասին

Այս թեման նայող անդամներ

Այս պահին թեմայում են 1 հոգի. (0 անդամ և 1 հյուր)

Համանման թեմաներ

  1. Ուզում եմ Մաթևոսյան թարգմանեմ
    Հեղինակ՝ Շինարար, բաժին` Թարգմանություններ
    Գրառումներ: 11
    Վերջինը: 20.07.2018, 09:18
  2. Ակումբի հյուրը. հարցազրույց Հրանտ Տէր-Աբրահամեանի հետ
    Հեղինակ՝ Chuk, բաժին` Հարցազրույցներ
    Գրառումներ: 73
    Վերջինը: 15.10.2015, 19:49
  3. Հրանտ Մաթևոսյանի «Նանա իշխանուհու կամուրջը» վիպակը
    Հեղինակ՝ Այբ, բաժին` Գրականություն
    Գրառումներ: 0
    Վերջինը: 16.11.2013, 11:47
  4. Սպանվել է Հրանտ Դինքը…
    Հեղինակ՝ Ծով, բաժին` Քաղաքականություն
    Գրառումներ: 52
    Վերջինը: 27.04.2008, 06:07
  5. Ցերեկույթ ի հիշատակ Հրանտ Դինքի
    Հեղինակ՝ Amaru, բաժին` Հայտարարություններ
    Գրառումներ: 1
    Վերջինը: 18.01.2008, 03:05

Էջանիշներ

Էջանիշներ

Ձեր իրավունքները բաժնում

  • Դուք չեք կարող նոր թեմաներ ստեղծել
  • Դուք չեք կարող պատասխանել
  • Դուք չեք կարող կցորդներ տեղադրել
  • Դուք չեք կարող խմբագրել ձեր գրառումները
  •