Մտային բռնություն

[Chuk]

Արտակ ջան,
Եթե հաշվի առնենք, որ բոլոր մարդիկ սխալական են, հետևաբար յուրաքանչուրիս գրառումն էլ հավակնում է լինելու կեղծ։
Բայց ես փորձեցի նաև շտկել իմ գրառումը կեղծ դարձնող դետալը՝


Արտակ ջան, ուզենք թե ոչ, կամ գիտակցենք թե ոչ, բոլորս էլ այս կամ այն չափով դառնում ենք ինորմացիոն ստերի զոհ։ Իմ նպատակն է ինչ որ չափով խուսափել դրանից

Իսկ իմ նպատակը չէր քեզ կեղղծող անվանելը, այլ ուղղակի ցույց տալը, որ նախ բոլորն էլ այս կամ այն չափով դիմում են դիմացինին ինչ-որ մի բան համոզելու (հաճախ դա կարող ենք անվանել սովորեցնել) մեթոդին ու դրա մեջ ոչ մի վատ բան չկա, և որ այդ համոզելու ժամանակ շատերս նաև քո սահմանումներով կամ ուրիշ սահմանմամբ կեղծ բան կարող ենք անել, իսկ ավելի ճիշտ լինենք ոչ մինչև վերջ ազնիվ ու պարզ, թաքցնենք որոշ դետալներ, օրինակ, ու դրա մեջ էլ վատ բան չկա, առավել ևս, եթե այն, ինչը ուզում ենք համոզենք, արժեքավոր բան է:

[Շինարար]

Համոզելու 4 կեղծ մեթոդներ

.1) Հարձակում անհատի վրա։
Բավականին լուրջ հիմքեր ունեցող փաստը կարելի է կասկածի տակ դնել կամ հերքել, հարձակվելով մարդու վրա։ Հաճախ մարդ, երբ ինչ որ մեկից լսում է մի բան, ինչ իր դուրը չի գալիս, նա դիմում է հենց այս մեթոդին։

Օրինակ Ակումբում «Կրոն» և «Քաղաքականություն» բաժիններում հաճախ կարելի է հանդիպել այս մեթոդին։

Իսկ առօրյայում դա կարող է դրսևորվել վիրավորական խոսքեր ասելով. «էսի լրիվ ցնդելա», «խփնվածի մեկնա», «անգրագետ հետամնացա» և այլն։

Ի՞նչ են ակնկալում այս մեթոդը կիրառողները։
Հոգեպես ճնշեն սրամտություններով և վիրավորական խոսքերով։ Եթե կա ձևավորված մեծամասնություն, ապա հնարավոր է դա գործածել այնպես, որ դիմացինը իրեն զգա «վտարանդի»՝ изгой։ Մարդկանց համար կարևոր է հասարակության կարծիքը և մարդիկ շատ ցավալի են տանում, երբ զգում են, որ իրենք սպիտակ ագրավ են և որ իրենց վրա ծիծաղում են։

Այս հարցի մասին ավելի մանրամասն խոսվել է «Ագրեսիվ մեծամասնություն» թեմայում։

Jarre ջան, այս մեթոդը ավելի հաճախ բերում է ոչ թե համոզելուն, այլ լռեցնելուն, այլ կերպ ասած՝ մարդը ամեն կողմից հարձակում նկատելով ուղղակի հարմարվում է, լռում, բայց չի համոզվում հիմնականում… Ասեմ, որ հենց այդ մեթոդը ակումբում ես էլ եմ նկատել, չնայած ինքս իրավունք չունեմ դրանից բողոքելու, քանի որ ես դրան չեմ բախվել, ինձ այստեղ լավ են ընդունել, սակայն մասնակից եղել եմ այլ ակումբցիների հետ Կարեն Անտաշյանի պոեզիայի քննարկման թեմայում… Այստեղ շատ կարևոր է մարդու ուժեղ լինելը… Իսկ վիրտուալում, կարծում եմ, շատ ավելի հեշտ է ուժեղ լինելը:

2) Վերամբարձ խոսքեր գործածելը և որևէ հեղինակավոր մարդու խոսքերը կամ ձեռնարկ մեջբերելը։
Հաճախ կարելի է հանդիպել այն երևույթին, որ դիմացինին նեղելու համար մարդիկ օգտագործում են այնպիսի բարդ ու մասնագիտական բառեր և տերմիններ, որ դիմացինը չհասկանա։

Ի՞նչ են ակնկալում այս մեթոդը կիրառողները։
Սա մեթոդ է դիմացնին ներշնչելու, որ դու իրենից խելացի ես։ Այս մեթոդը օգտագործողները ակնկալում են, որ դա դիմացինի մոտ կստեղծի կոմպլեքսներ և անվստահություն սեփական անձի և գաղափարների հանդեպ։

Նրանք նաև ակնկալում են ստեղծել խելացի, բանիմաց և բազմակողմանի զարգացած մարդու տպավորություն։ Այդ նպատակին հասնելու համար նրանք նաև հաճախ կարող են օգտագործել բազմաթիվ հայտնի մարդկանց անուններ և մեջբերեն նրանց խոսքերը։ Բայց արդեն բոլորս գիտենք թե տեխնոլոգիաների մեր դարում ինչ հեշտ է ինչ որ թեմայի վերաբերյալ վայրկյանական գտնել որևէ հայտնի մարդու ասած միտք։ Էտ առաջ էր, որ պիտի գիրքը ծերից ծեր կարդայիր, որ իմանայիր ինչ է ասել։

Բայց այստեղ տեղին է նաև հիշել այս անեկդոտը.
Մի մարդ ուշքի գալով տեսնում է, որ սպիտակ խալաթ հագած երկու հոգի իրեն պատգարակի վրա դրած տանում են։
-Տղերք էս ո՞ւր եք տանում։
-Հերձելու։
-Ո՞նց թե հերձելու։ Բայց ես չեմ մահացել։
-Արա՛, ձենդ կտրի ու պառկի, դու լավ գիտես, թե՞ պրոֆեսորը։

Բոլոր մարդիկ այդ թվում պրոֆեսիոնալները ունեն կանխակալ կարծիքներ և պետք չէ հալած յուղի տեղ ընդունել ամեն ասվածը:

Չգիտեմ մնացածների մոտ, սակայն այն բոլոր մարդկանց մոտ, ում հետ ես եմ շփվում, այս մեթոդը հիմնականանում դրա կիրառողի նկատմամբ համակրանք չեն ծնում, բնականաբար այդ մարդու կարծիքն էլ արդյունքում չի շահում, իրոք կեղծ մեթոդ է ու ոչնչով չօգնող, այլ բան է, որ հիմնականում մարդիկ նման զի քո է համենայն դեպս բառապաշար ունեցողների հետ գլուխ չեն դնում, խուսափում են նրանց հետ քննարկումների մեջ մտնելուց:

3) «Հետևիր ամբոխներին/մեծամասնությանը» մեթոդը։
Անհատի հասարակության կողմից ընդունելի լինելու զգացմունքները շահարկելը շատ հզոր գործիք կարող է լինել։ Այսօրվա քաղաքականության, կրոնի և առևտրի ներկայացուցիչները շատ-շատ հաճախ են դիմում այս մեթոդին։

Ինչ որ մեկին կամ մի խումբ մարդկանց նեղելու համար նրանք ստեղծում են հասարակական կարծիք, ու նրանց ում համար որ ստեղծում են այդ կարծիքը, սկսում են դրանով հալածել։

Օրինակ՝ ինչպես են Հայաստանում ներկայացնում ընդդիմությանը։ Ինչպիսի՞ կերպար են փորձում ստեղծել ԶԼՄ-ներին գործածելով։ (Ես ցանկանում եմ մեկ անգամ էլ նշել, որ ես քաղաքականապես ամբողջությամբ չեզոք եմ և սա բերում եմ պարզապես օրինակի համար, քանի որ անկեղծ ասած դուրըս հեչ չի գալիս այս ցինիկ ու խորամանկ մեթոդը )

Ի՞նչ են ակնկալում այս մեթոդը կիրառողները։
Ակնկալում են, որ այդ մարդիկ կկոտրվեն, կվախենան և չցանկանալով տարբերվել մյուսներից կվարվեն այնպես ինչպես բոլորը։

Կամ գովազդների մեջ հաճախ գործածում են այդ մեթոդը՝ ստեղծելով այնպիսի տպավորություն, որ բոլոր ժամանակակից մարդիկ ունեն այդ իրը։ Ու դու քեզ սկսում ես արդեն վատ զգալ, որ դու չունես։ Ու մեկ-տաս- հարյուր ու արդեն դու էլ ես վայելում այդ իրը

Եվ այստեղ ավելորդ չի լինի ասել, որ ճշտի չափանիշը մեծամասնությունը չի։

Սրան արդեն շատ դժվար է զոհ չգնալ

4) Չափից դուրս պարզեցումը։
Ասվում է մի շատ հակիրճ միտք՝ առանց ավելորդ տվյալների։

Օրինակ՝ «Զարգացող երկրների աղքատության պատճառը բնակչության արագ աճն է»։ Մեզանից համարյա բոլորը այս նախադասությունը կկարդան ու կանցնեն՝ ընդունելով որպես փաստ։

Իրոք այս ասվածի մեճ ճշմարտություն կա, բայց կան նաև խնդրի հետ անմիջապես առնչվող շատ ուրիշ հանգամանքներ էլ, որոնք նշված չեն և դա զրկում է ճիշտ պատկերացու կազմելու հնարավորությունից։ Օրինակ չի նշվում, որ աղքատության պատճառ է նաև ոչ ճիշտ քաղաքականություն վարելը, առևտրային շահագործումը, էկոլոգիական պայմանները և այլն։

Դե, սա լրատվամիջոցների սիրած հնարքն է, բայց հաշվի առնելով այն հեղինակությունը, որ մեզանում վայելում են լրատվամիջոցները, կարծում եմ, որ այն ևս անարդյունավետ է:
Այս իմաստով, թերևս սրանք ևս անիմաստ ու կեղծ մեթոդներ են, շնորհակալություն այս հարցը քննարկման դնելու համար

[Jarre]

Իսկ իմ նպատակը չէր քեզ կեղղծող անվանելը

Արտակ ջան, ես քեզ լիովին ճիշտ եմ հասկացել ես կարծում եմ, որ դու ինձ այդպիսի բան չես ասի

բոլորն էլ այս կամ այն չափով դիմում են դիմացինին ինչ-որ մի բան համոզելու (հաճախ դա կարող ենք անվանել սովորեցնել) մեթոդին ու դրա մեջ ոչ մի վատ բան չկա, և որ այդ համոզելու ժամանակ շատերս նաև քո սահմանումներով կամ ուրիշ սահմանմամբ կեղծ բան կարող ենք անել, իսկ ավելի ճիշտ լինենք ոչ մինչև վերջ ազնիվ ու պարզ, թաքցնենք որոշ դետալներ, օրինակ, ու դրա մեջ էլ վատ բան չկա, առավել ևս, եթե այն, ինչը ուզում ենք համոզենք, արժեքավոր բան է:

Իրոք կան հարցեր, որ վատ բան չկա, բայց երբ այդ հարցը առնչվում է մարդու ամբողջ հետագա կյանքի հետ, այդ դեպքում մի քիչ բարդանում է հարցը։ Կարծում եմ ոչ մեկս բարոյական իրավունք չունենք մեր կարծիքով լավ կամ արժեքավոր բանի համար նման մեթոդներով փորձել ազդել մարդու վրա։

Չգիտեմ, ես այդպես եմ մտածում

[Chuk]

Իրոք կան հարցեր, որ վատ բան չկա, բայց երբ այդ հարցը առնչվում է մարդու ամբողջ հետագա կյանքի հետ, այդ դեպքում մի քիչ բարդանում է հարցը։ Կարծում եմ ոչ մեկս բարոյական իրավունք չունենք մեր կարծիքով լավ կամ արժեքավոր բանի համար նման մեթոդներով փորձել ազդել մարդու վրա։

Չգիտեմ, ես այդպես եմ մտածում

Դիմացդ սկսնակ հանցագործ է, գող, 13 տարեկան տղուկ, բոլոր «լավ» մեթոդները սպառված են, գիտես, որ այս մեթոդներից մեկով կարող ես նրան խելքի բերել:
Ընտրությու՞նդ:

[Jarre]

Դիմացդ սկսնակ հանցագործ է, գող, 13 տարեկան տղուկ, բոլոր «լավ» մեթոդները սպառված են, գիտես, որ այս մեթոդներից մեկով կարող ես նրան խելքի բերել:
Ընտրությու՞նդ:

Արտակ ջան, նման պայմանական իրավիճակում հնարավոր է նաև ենթադրել, որ դա էլ նրան չի օգնի։

Գիտես իմ քրոջս տղային, որը ինձանից ընդամենը 8 տարի է փոքր, ես եմ դաստիարակել ու հավատա, որ 5-6 տարեկանից շատերն էին ջոկել, որ էս էրեխեն լավ ուղի չի ընտրելու՝ ահավոր չար, ագրեսիվ ու մեծամիտ էր հենց այդ տարիքից ։ Ես իր հետ ժամերեով և օրերով ամենայն մանրամասնությամբ խոսում էի, թե ինչ հետևանքներ կունենա իր արածները, ինչից հետո ինչ կլինի։ Հետո բացատրում էի, որ եթե լավը լինի, իրեն ամբողջությամբ այլ կյանք է սպասվում։ Ու ստացվեց

Իհարկե ես գիտակցում եմ, որ կարող էր և չստացվել, բայց այս պարագայում ու ինձ ծանոթ մի քանի այլ պարագաներում գործում է։

Հետո գիտես շատ վախեցնելը ու միայն վատ բաները նշելնել է սխալ։ Օրինակ, եթե գողականը որոշում է փոխել իր կյանքը ինքը պիտի ռեալ հասկանա, թե իրեն ինչեր են սպասելու։ Եթե փորձես իր ուղեղը լվանալ ու լավ-լավ բաներով ու գունավոր փուչիկներով խաբես (չնայած չի ստացվի, ուղղակի օրինակի համար եմ գրում) հետո փաստի առաջ է կանկնելու։

Իսկ մաքսիմալ ճիշտը միշտ պաշտպանություն է լինում։

[Chuk]

Արտակ ջան, նման պայմանական իրավիճակում հնարավոր է նաև ենթադրել, որ դա էլ նրան չի օգնի։

Տեսնում ես, օրինակ ողջ պատասխանդ պատասխանից խուսափել էր: Չէ որ ես ընդամենը պայմանական վիճակ էի ներկայացրել: Այլ կերպ ասած դու քո պատասխանում «կեղծիքի» դիմեցիր, որպեսզի քո ներկայացրած մոդելը հարվածի տակ չդնես:

[Jarre]

Տեսնում ես, օրինակ ողջ պատասխանդ պատասխանից խուսափել էր: Չէ որ ես ընդամենը պայմանական վիճակ էի ներկայացրել: Այլ կերպ ասած դու քո պատասխանում «կեղծիքի» դիմեցիր, որպեսզի քո ներկայացրած մոդելը հարվածի տակ չդնես:

Արտակ ջան, եթե անգամ ես այդպես եմ անում, միևնույն է այդ փաստը ոչ մի ձև չի փոխում նշված մեթոդների իրական լինելը։

[Հարդ]

Լավ թեմա ա, վերջին ժամանբակներում ուսումնասիրում եմ էս թեման ու պատրաստվում եմ մի հատ գիրք կարդալ էս թեմայով (Դեյլ Քարնեգի): Ինձ միշտ հետաքրքրել ա էս թեման ու միշտ փորձում եմ իմ մտքով, խոսելաձևով կարողանամ ազդել դիմացինիս վրա: Իհարկե լավով եմ ուզում ազդել:

[Chuk]

Արտակ ջան, եթե անգամ ես այդպես եմ անում, միևնույն է այդ փաստը ոչ մի ձև չի փոխում նշված մեթոդների իրական լինելը։

Բայց ո՞վ ասեցի, որ փոխում է:
Այսպես:
Պնդում եմ.
1. որ դիմացինին սեփական տեսակետում համոզել այս կամ այն աստիճանով փորձում են բոլորը
2. որ հաճախ նշածդ մեթոդները ծառայում են բարի նպատակի:

Հարց. ինչու՞ է ներկայացվում զուտ բացասական ֆոնով: Խնդրում եմ չասել, որ սխալդ ուղղել ես՝ ընդունելով: Սխալդ չէր ուղղվի գրառմանս բացակայության դեպքում:

[dvgray]

Լավ թեմա ա, վերջին ժամանբակներում ուսումնասիրում եմ էս թեման ու պատրաստվում եմ մի հատ գիրք կարդալ էս թեմայով (Դեյլ Քարնեգի): Ինձ միշտ հետաքրքրել ա էս թեման ու միշտ փորձում եմ իմ մտքով, խոսելաձևով կարողանամ ազդել դիմացինիս վրա: Իհարկե լավով եմ ուզում ազդել:

դրա համար պետք ա նախ լավ ճանաչել դիմացինի կարևոր կետերը:
երկրորդ, պատք ա կարողանալ մտածել դիմացինի նման:
…
շարունակությունը եթե ասեմ, ապա մի քանի տասնյակ կետ կարող է լրացվել

[Հարդ]

դրա համար պետք ա նախ լավ ճանաչել դիմացինի կարևոր կետերը:
երկրորդ, պատք ա կարողանալ մտածել դիմացինի նման:
…
շարունակությունը եթե ասեմ, ապա մի քանի տասնյակ կետ կարող է լրացվել

Բայց դա վերաբերվում ա վառ անհատականություններին, իսկ մարդկության մեծ մասը շատ հեշտ ընկնում ա դիմացինի ազդեցության տակ, եթե դիմացինը ԼՈՒՐՋ ԴԵՄՔՈՎ բան ա ասում, ստեղ արդեն կարևոր չի թե ինչ ա ասում, կարևորը լուրջ դեմքն ա ու շարժուձևը:

[*e}|{uka*]

Բայց դա վերաբերվում ա վառ անհատականություններին, իսկ մարդկության մեծ մասը շատ հեշտ ընկնում ա դիմացինի ազդեցության տակ, եթե դիմացինը ԼՈՒՐՋ ԴԵՄՔՈՎ բան ա ասում, ստեղ արդեն կարևոր չի թե ինչ ա ասում, կարևորը լուրջ դեմքն ա ու շարժուձևը:

Լավ էլի, ո՞նց եմ ջղայնանում որ սենց բան եմ լսում: Մարդկության մեծ մասը զոմբի ա:

[Jarre]

Պնդում եմ.
1. որ դիմացինին սեփական տեսակետում համոզել այս կամ այն աստիճանով փորձում են բոլորը

2. որ հաճախ նշածդ մեթոդները ծառայում են բարի նպատակի:

Հարց. ինչու՞ է ներկայացվում զուտ բացասական ֆոնով: Խնդրում եմ չասել, որ սխալդ ուղղել ես՝ ընդունելով: Սխալդ չէր ուղղվի գրառմանս բացակայության դեպքում:

Արտակ ջան, գրառումս կատարել եմ մտային բռնություն թեմայում ու նշել եմ այդ մեթոդների կիրառումը մտային բռնության նպատակով։ Եթե օրենսգրքում գրված է դանակահարության մասին, ոչ մեկը չի ակնկալում, որ այնտեղ նաև պետք է գրած լինի, թե դանակը ինչ բարի նպատակների համար կարելի է գործածել։

Ու ես ընդամենը ուզեցել եմ ասել, որ մարդկանց վրա կարելի է ազդել այնպես, որ իրենք էլ չզգան։ Ու նշել եմ այդ ազդեցության ձևերից չորսը։

Էլի եմ ասում, նպատակ չեմ ունեցել ցույց տալու, որ այս մեթոդները միայն բացասական նպատակներով է գործածվում։ Ես ինքս բազմաթիվ անգամներ իմ գրառումներում գործածում եմ մեջբերումներ տարբեր աղբյուրներից և հայտնի մարդկանց խոսքերից։ Գոնե դրանից ելնելով չպիտի ինքս ինձ հակասեի։

Բայց էլի եմ կրկնում, եթե այդպիսի տպավորություն է ստացվել, ներողություն եմ խնդրում, իսկ քեզ էլ շնորհակալություն, որ ուշադրություն դարձրեցիր։

Բայց եթե իմ գրառումը ուշադիր կարդաս, ապա կտեսնես, որ ես այդ մեթոդները բավականին կոնկրետացրել եմ, իսկ մի քանիսը ընդհանրապես չի կարող ծառայել բարի նպատակի։

Այ հիմա փորձի համար խնդրում եմ, նշիր, թե այս մեթոդների կոնկրետ իմ նշած մանրամասները ինչպես կարելի է գործածել բարի նպատակներով։

1) Հարձակում անհատի վրա։
....հարձակվելով մարդու վրա.... վիրավորական խոսքեր ասելով. «էսի լրիվ ցնդելա», «խփնվածի մեկնա», «անգրագետ հետամնացա» և այլն.... Հոգեպես ճնշեն սրամտություններով և վիրավորական խոսքերով

2) Վերամբարձ խոսքեր գործածելը և որևէ հեղինակավոր մարդու խոսքերը կամ ձեռնարկ մեջբերելը։
Բոլոր մարդիկ այդ թվում պրոֆեսիոնալները ունեն կանխակալ կարծիքներ և պետք չէ հալած յուղի տեղ ընդունել ամեն ասվածը։

3) «Հետևիր ամբոխներին/մեծամասնությանը» մեթոդը։
Անհատի հասարակության կողմից ընդունելի լինելու զգացմունքները շահարկելը, ստեղծում են հասարակական կարծիք, ու նրանց ում համար որ ստեղծում են այդ կարծիքը, սկսում են դրանով հալածել։ ...ստեղծելով այնպիսի տպավորություն, որ բոլոր ժամանակակից մարդիկ ունեն այդ իրը։ Ու դու քեզ սկսում ես արդեն վատ զգալ, որ դու չունես։ Ու մեկ-տաս- հարյուր ու արդեն դու էլ ես վայելում այդ իրը

Եվ այստեղ ավելորդ չի լինի ասել, որ ճշտի չափանիշը մեծամասնությունը չի։

4) Չափից դուրս պարզեցումը։
դա զրկում է ճիշտ պատկերացու կազմելու հնարավորությունից։
Ասելով մեկ-երկու ճիշտ բաներ, անտեսում են ուրիշ փաստեր և այդպիսով ստեղծում են իրենց ուզած պատկերը։

Իսկ վերջում էլ ավելացրել եմ՝

Ուստի շատ կարևոր է միշտ զտել մեր ստացած տեղեկությունները և լուրջ որոշում կայացնելուց կամ կարծիք կազմելուց առաջ լավ մտածել

Ու մի բան էլ։ Այն որ մենք բոլորս էլ ուզում ենք համոզել, իսկ հաճախ էլ դիմում ենք հենց այս մեթոդներին, դա չի մեղմացնում այդ մեթոդների վատ լինելը։

[Chuk]

Ու մի բան էլ։ Այն որ մենք բոլորս էլ ուզում ենք համոզել, իսկ հաճախ էլ դիմում ենք հենց այս մեթոդներին, դա չի մեղմացնում այդ մեթոդների վատ լինելը։

Արթուր ջան, կոնկրետ մանրամասների հետ ես ի՞նչ գործ ունեմ:
Նայիր, օրինակ առաջին կետը. հաճախ սրամտություններով կարող ես իսկապես լռեցնել ասենք «էշ-էշ դուրս տվող» դիմացինիդ, որին այլ կերպ չէիր կարողանում լռեցնել, բայց հերիք ա կողքը դնում ես «վիրավորական արտահայտությունները» ու լրիվ իմաստափոխում ես, տվյալ երևույթը ներկայացնում զուտ բացասական կողմից:

Նայիր, օրինակ այս նույն թեմադ բարի նպատակ ունի, բայց վերջին հաշվով քո այդ գրառումը (ես թեմայի առաջին գրառումները չեմ կարդացել, մենակ դա, որտև հետաքրքրեց) կարելի է նաև «վերամբարձ տոն» համարել: Ես քեզ խնդրում եմ, որ էլ ներողություն չխնդրես, հասարակ պատճառներով.
1. Դու վատ բան չես արել,
2. Ես քեզ չեմ մեղադրում վատ բան անելու մեջ ու ընդհանրապես չեմ մեղադրում,
3. Մենք ընդամենը քննարկում ենք քո նշած կետերը:

Իսկ «ընդվզմանս» պատճառը շատ պարզ է: Հաճախ են նման անառարկելի տոնով ներկայացվում ինչ-որ երևույթներ՝ շեշտելով այդ երևույթների միայն բացասական կողմերը: Բայց չէ որ դա էլ է ապատեղեկատվության տեսակ: Չէ որ իրականում էական չի, թե որ թեմայում է: Խնդիրն էն ա, որ նման պնդումներ կարդացողն ակամա մտածում ա, որ ուրեմն այս ամեն վատ բաներ են, իսկ դա էդպես չի:

[Jarre]

Մտային բռնության ձևերից մեկն էլ կարող է լինել ֆիլմերի ինդուստրիան։ Գիտեմ, որ ասածիս լիքը հակառակվողներ կլինեն, բայց դա փաստ է։

Օրինակ՝ նացիստական Գերմանիայում, երկրորդ համաշխարհային պատերազմից առաջ պրոպագանդայի նախարար Յոզեֆ Գեբելսը սկսեց ղեկավարել գերմանական կինոինդուստրիան։ Հարց է առաջանում ինչո՞ւ։

«Propaganda and the German Cinema 1933-1945» գրքում տրվում է շատ կոնկրետ ու հստակ բացատրություն. Գեբելսը հասկանում էր, որ այդպիսով ձեռք է բերում շատ հզոր զենք, որով «կարող է ազդել մարդկանց ուղեղների և հետևաբար նաև վարքագծի վրա»։

Երևի ավելորդ կլինի նշել, թե նա ինչպես ֆիլմերի և այլ միջոցներով կարողացավ ազդել սովորական և նորմալ մարդկանց հոգեբանության վրա՝ ստիպելով նրանց կուրորեն հետևել նացիզմի գաղափարներին։

Ես ինքս կինեմատոգրաֆի մեծ սիրահար եմ ու երբեմն նույնիսկ ամաչում եմ խոստովանել, որ համարյա թե մի օր չի անցնում, որ գոնե մեկ ֆիլմ չդիտեմ։ Բայց հարկավոր է փոքր ինչ զգույշ լինել և թույլ չտալ, որ ամեն տեսած ձևավորի մեր մտածելակերպը։