շարունակություն
Դաշտապահը
Մի օր, դպրոցից վերադառնալիս, ճամփես կարճեցի ու անցա թեյի պլանտացիաների միջով: Հասած իզաբելլան տերևների արանքից այնպես գայթակղիչ էր ժպտում ինձ, որ հրապույրին չդիմանալով, պայուսակը կախեցի ծառի ճյուղից ու իսկույն մագլցեցի կատարը: Հոյակապ է իզաբելլան: Չգիտես ինչու՝ քաղաքացիք ասում են, թե բաղլինջի հոտ ունի: Ճիշտ է, ես բաղլինջ համտես չեմ արել, բայց եթե իրավ այդպես է, ուրեմն թող կեցցե բաղլինջը: Սկզբում ամբողջ ճութերն էի կուլ տալիս, իսկ մի լավ կշտանալուց հետո սկսեցի նույնիսկ գիլաների խիստ ընտրություն կատարել, երբ՝
- Էդ ո՞վ ես, է՛յ, որ ելել ես ծառին ու կոլխոզի ունեցվածքը թալանում ես:
Սիրտս փորս ընկավ ու, եթե ժամանակին չկառչեի ճյուղից՝ հասած տանձի նման կթրմփայի ներքև:
- Քեզ հետ եմ, է՛յ, խու՞լ ես:
Ներքև նայեցի: Ծառի տակ Իլիկոն էր՝ օղակած թոկն ուսին, գոտում՝ ցաքատ, կողքին այծը, որ գետնին թափված խաղողի հատիկների կլեպները հավաքում էր ու լմլմում:
- Չե՞ս լսում, ա՛յ մարդ, ո՞վ ես, որ ձեռ ես բարձրացրել կոլխոզի ունեցվածքի վրա: Ձեն հանի, շնչավո՞ր ես, թե չար ոգի ու պիղծ արարած: Ասա՛ տեսնեմ, ո՞վ ես:
- Ես սատանան եմ, սատանան:
- Սատանա լինես, թե չար ոգի, դու չգիտե՞ս, որ աստված կոլխոզը նրա համար չի ստեղծել, որ ամեն սոված շուն շան որդի խժռի էդ խաղողը: Դե, հենց հիմի ցած իջի, թե չէ ծտի նման ներքև կգցեմ:
- Տղամարդ ես, բարձրացի՝ էստեղ խոսենք:
- Ցած իջի, քեզ ասում եմ:
- Չեմ իջնի:
- Չե՞ս իջնի:
- Չէ՛:
- Դե մնա էդտեղ, տեսնեմ, թե ինչքան պիտի մնաս, ես որ վռազելու տեղ չունեմ, - ասաց Իլիկոն ու նստեց ծառի տակ:
Շարունակեցի ընդհատված աշխատանքս:
Համարյա մեկ ժամ Իլիկոն ծառի տակ մնաց: Ի վերջո չհամբերեց ու հարցրեց.
- Ի՞նչ ես անում:
- Բույն եմ շինում, - պատասխանեցի:
- Խաթրով եմ ասում, իջի ցած, քո կամքով տանեմ գրասենյակ:
- Սպասի, խաղող ուտեմ, հետո:
- Դու մա՞րդ ես, թե հնձան, հեր օրհնած, իջի՛ ցած:
- Չեմ իջնի:
- Չես ենթարկվում, չէ՞:
- Չէ՛:
- Դե որ էդպես է՝ դաշտապահը դու ես, առ քեզ թոկը, առ քեզ ցակատը, գնա ու պահակություն արա, - ասաց Իլիկոն ու սկսեց ուսի թոկը քանդել:
- Ի՞նչ ես ուզում, ա՛յ մարդ, ի՞նչ ես կպել ու պոկ չես գալիս ինձանից, գնա քո ճամփով:
- Ո՞վ ես, այ մարդ, ասա, թե չէ հիմա խալխին կկանչեմ:
Իլիկոն նոր միայն նկատեց ճյուղից կախված պայուսակը:
- Ըհը՜, հիմի ու՞ր պիտի գնաս, հո կիմանամ՝ ով ես:
Իլիկոն ոտքերն իրարից հեռացրեց, պայուսակի անկյուններից բռնեց ու բերանքսիվայր թափ տվեց:
- «Դեկամերոն», - կարդաց ու գիրքը դրեց մի կողմ, - «Ինչպես է կոփվում պողպատը», «Մենակ՝ մարդակերների մեջ», «Տրիստան և Իզոլդա», «Ընձենավորը»: Ո՞վ ես, այ շան ձագ, կամ որտե՞ղ ես սովորում, որ ոչ տետր ունես պայուսակումդ, ոչ մատիտ, - բացականչեց հուսահատ Իլիկոն:
- Զուրիկոն եմ:
- Օ՜, մահը տան քեզ, Զուրիկելա, ոնց չարչարեցիր դու ինձ: Հենց հիմի ցած իջի ու հետդ մի երկու ճութ խաղող բեր, թե չէ ջարդդ կտամ:
Ծառից ցատկեցի ու գրկեցի Իլիկոյի ուսերը:
- Ո՞նց ես, Իլիկո:
- Դու ամոթ ունե՞ս, թե՞ չէ: Ինչքան չարչարեցիր ինձ: Հույսերս էլ ջուրը թափեցիր:
- Ի՞ն չ է պատահել:
- Էն է պատահել, որ կես տարի է պահակ են ընտրել: Գիտես, չէ՞:
- Հետո՞:
- Սկզբում ինձ ձի տվին, մեռա ես նրա ետևից քարշ գալով: Մի օր տեսա՝ Սիպիտոյի կովը մտել է արտը, ձիուց թռա ու ձեռքս գցեցի կովի պոչին, ետ նայեմ՝ ձին չկա: Վազեցի ձիու հետևից, մի կերպ բռնեցի, ետ նայեցի՝ կովը չկա: Հիմի էլ ձին բաց թողի, վազեցի կովի ետևից ու նրան բռնեցի, ետ նայեցի՝ ձին չկա: Կովին բաց թողի, վազեցի ձիու ետևից, բռնեցի, ետ նայեցի և... Էսպես դրոգի ձիու նման էնքան վազեցի ձիու և կովի ետևից, որ լեզուս կախ ընկավ ու երկուսն էլ փախան: Երեկ ընդհանուր ժողովում նախագահն ասեց՝ Իլիկո Չիգոգիձե, կամ բարեխղճորեն կատարի քո ֆունկցիաները, կամ ազատում եմ:
-Բա հիմի ի՞նչ ես անելու:
- Ծառին որ մարդ տեսա, մտածեցի, թե բախտս բերեց, հիմի էս մարդուն կբռնեմ, կտանեմ գրասենյակ, և նախագահը թե լավ տղա է, թող կանգնի ու ասի, որ Իլիկոն վատ է աշխատում:
- Եթե ուզում ես՝ տար ինձ:
- Դու հո գիժ չես, ուզում ես տատդ էլ մյու՞ս աչքս հանի:
- Բա ի՞նչ ես անելու:
- Էս էծին կտանեմ ու կսևացնեմ նախագահի առաջ, ծող անի՝ ինչ ուզում է:
- Ու՞մ այծն է:
- Ո՞նց թե՝ ումն է: Իմն է, առաջին անգա՞մ ես տեսնում:
- Քոնը մորուք ուներ:
- Ուներ, հիմի չունի, կտրել եմ:
- Ինչու՞:
- Որ չճանաչեն. թե չէ ո՞վ է տեսել դաշտապահը սեփական էծը բռնի ու գրասենյակ տանի:
- Հետո՞:
- Էդքան բան. մեկ է սա էծ չի, թեկուզ լիտով կաթ խմացրու՝ մի բաժակ չի կթվի: Ոչ էլ մսացուի համար է բանի պետք: Ոսկոր ու կաշի է: Սրանից միայն վնաս եմ կրում, կտանեմ ու կտեսնեն, որ օրինավոր աշխատող եմ:
- Իսկ եթե ճանաչե՞ն:
- Էնպես չեմ արել, որ ճանաչեն, իսկի ես չեմ ուզում հավատալ, որ իմն է... Ապրես, բալա, աստծու օրհնանքը քեզանից անպակաս լինի, բերանս չորացել էր՝ խաղող կերցրիր:
- Ցտեսությու՛ն, Իլիկո:
- Զուրիկո, մեռնեմ քեզ, Իլարիոնի մոտ բերանիցդ խոսք չթռցնես, թե չէ կծախի ինձ, - խնդրեց Իլիկոն:
- Մի՛վախենա, Իլիկո:
Մի ամիս անց, գերազանց աշխատանքի համար, մորուքը խուզած, բայց բավականին չաղացած այծը հանդիսավոր արարողությամբ իբրև պարգև հանձնվեց Իլիկոյին:
շարունակելի
Մեջբերել
Էջանիշներ