Xelgen-ի խոսքերից
ՎոՅՊ-ը շատ լավ տարածված և օգտագործվում է։
Հաստատ չեմ կարող ասել, բայց կոմերցիոն ծառայություններ երևի 98/99-ից կա, այն ժամանակ ամենահայտնին «Մերգելյան կապ»-ն էր։
Հետո շատացան առաջարկները։
2004-ի դրությամբ միայն երևանում մի 100 կազմակերպություն կլիներ, որ տրամադրում էր ծառայություններ, ՊՕՍՏ գծերը ՎօՅՊ-ի հետ կոմտուցաիա անող աղջիկ-օպերատորներով։
Դարձել էր, են քսերոքս-գրիլ-կոմպյուտերնոց բիզնեսից, որ սաղ ուզում էին մտնել ու անել։
Վերջնական օգտագործողները որպես կանոն նրանց միջոցով էին օգտվում, քանի որ ՎօՅՊ-ի համար բավարար ինտերնետ այն ժամանակ լավ թանգ հաճույք էր, նենց մի 200 դոլլար, ամսեկան, Ինտերնետ կապի համար։
Տրաֆֆիկը լավ մեծ էր, արտասահմանցի ընկերությունները զարմանում էին փոքր երկրի վրա։ ԱՊՀ երկրների ցանկում, 3-րդ տեղն էինք, տրաֆիկի ծավալով Ռուսաստանից և Ուկրայինայից հետո։ Բնականաբար դա հսկայական սփյուռքի հաշվին էր։
Այնուհետ 2005- եթե չեմ սխալվում, մեր կառավարությունը ՎօՅՊ-ով զբաղվելու բացառիկ իրավունք տալիս է Արմենթելին։ Ոլորտը մոնոպոլիզացվում է։ Լիցենզիաներ չեն տրվում, սկսվում է վոյպ օպեատորների և Արմենթելի միջև կռիվ-պատերազմ, գծեր փիդրել-անջատել, և այլն։
Հասել էր նրան, որ ընհդատակ անցած օպերատորները բջջային համար էին վերցնում ու վիզիտկայի չափ բուկլետներ տարածում «՝ս համարին ծնգցրեք, հետ կզանգենք» բառացի ֆրազաներով, որ իրենց քաղաքային հեռախոսագծերը, չիմացվեն։
Երբ Բիլայնը գնեց Արմենթելը, ինքը բոլոր տեսակի մոնոպոլիաների իրավունքներից հրաժարվեց, ոլորտը նորից օրինակացվեց։
Բայց օրինակացվեց միայն օրիգինացիան «ելքային զանգեր»։ Տերմինացիան՝ վոյպ-ից ՀՀ քաղաքային/բջջային ցանցերում տեռմինացիայի լիցենզիան մինչ օրս չի տրվում, ու միակ օրինական տեռմինատորը Արմենթելն է, և ՎիվաՍելը իրա բջջային ցանցում։
Լիցենզիաների տրվելուց հետո, երկերրոդ բումը եղավ, առաջարկը մի քանի անգամ գերազացնում էր պահանջարկը։ Անիմաստ կոնկուրենցիա, երբ գները այդքան էին իջացրել, որ արդեն հավեսով տակ էին տալիս, բայց սպասում էին, որ ինչ-որ մեկը չի դիմանա, իսկ նրանք կլիենտ հավաքած գները ուշքի կբերեն։
Բայց չստացվեց, իրենք-իրենց փոսը գցեցին, ու սկսեցին հերթով փագվել, դեռ անցած տարի։
Վերջին մի կես տարի, մի նոր փակվելու ալիք է, արդեն կռիզիսի պատճառով՝ մարդիք համ քիչ են գնում խոպանի, համ էլ, եթե ենտեղ էլ են կամ չեն աշխատում, կամ քիչ են փող ուղղարկում, ու տռաֆիկը տարբեր գնահատակնենրով մի 3-4 անգամ իջել է։
Բացի օպերատորների կողմից կոմուտացիա արվող գծերից, վերջին 1-1.5 տարին արդեն տրամադրում են Ե1 գծեր, քարտային համակարգերի համար, բայց սպասվածից վատ է աշխատում, հիմնական զանգող զանվածը գերադասում է, աղջկան խնդրել, համար թելադրել, քան ինքը ավտոմատ համակարգին միանա։
Որպես վերջին շտռիխ, ինտերնետը վերջին 1-1.5 տարում կտրուկ զարգացավ/էժանացավ նախկինի հետ համեմատած, գրագետ մարդիք, անմիջապես համակարչից են արդեն զանգահառում։
Ահա, ընհանդուր պատկերը։
Անձամբ օգվում եմ, կամ իմ «ծառայողական» ՎոՅՊ-ից, կամ Սկայպից։ Համակարգիչ-համակարգիչ կապն էլ, Սկայպ/Էկիգա/Գթալկ։
Վերջնական օգտագործողների ՍԻՊ-ով, ՎօՅՊ տրամադրող ընկերություններին ծանոթ չեմ, քանի, որ պետք չեն եկել, այդպես որ խորհուրդ չեմ կարող տալ, բայց նրանք բոլորն էլ վերավաճառող են, այդպես որ մեծ տարբերություն չի լինելու։
Մեջբերել
Էջանիշներ