Ասենք ո՛չ ապազգային և ցածրաճաշակ երաժշտությանը

[Չամիչ]

Չամիչ ջան, հիմա ասածդ ի՞նչ ա։
Էնքան բանի ես անդրադարձել, դեսուդեն ընկել, որ մի տեսակ ամփոփում կուզենայի տեսնել։
Եթե կարեղ ես՝ 2-3 նախադասության սահմաներում։

Դե Ասածս էնա Գալաթեա ջան, որ մեր մշակութային գործիչները ակնածանքով վերաբերվեն ազգային մշակույթին, մի լավ հղկվեն, մշակվեն, եփվեն իրենց գործում նոր իրենց թույլ տան հանդես գալ հանրության առաջ:

Ասածս այն է որ գուսանականը լսելիս գուսանականի համ ու հոտ գա, որ ազգագրականը լսելիս ազգագրականի համ ու հոտ գա, որ պահպանեն զուլալությունը, եվ չպղտորեն թուրսկապարսկախառն ելեվեջներով:

Ասածներս սխալ մեկնաբանողների համար հատուկ կրկնեմ որ գնահատում եվ ընդունում եմ ցանկացած ազգի մշակույթ իր անաղարտությամբ: Թող յուրաքանչյուր մշակութային գործչի գիտակցությունը եվ ներքին կուլտուրան այնքան բարձր լինի որ յուրաքանչյուր քայլ անելուց առաջ մի լավ ծանր ու թեթեվ անեն, քանի որ իրենց գործունեությամբ սերունդ, եվ մի անբողջ ազգ են կրթում:

[Գալաթեա]

Դե Ասածս էնա Գալաթեա ջան, որ մեր մշակութային գործիչները ակնածանքով վերաբերվեն ազգային մշակույթին, մի լավ հղկվեն, մշակվեն, եփվեն իրենց գործում նոր իրենց թույլ տան հանդես գալ հանրության առաջ:

Ասածս այն է որ գուսանականը լսելիս գուսանականի համ ու հոտ գա, որ ազգագրականը լսելիս ազգագրականի համ ու հոտ գա, որ պահպանեն զուլալությունը, եվ չպղտորեն թուրսկապարսկախառն ելեվեջներով:

Ասածներս սխալ մեկնաբանողների համար հատուկ կրկնեմ որ գնահատում եվ ընդունում եմ ցանկացած ազգի մշակույթ իր անաղարտությամբ: Թող յուրաքանչյուր մշակութային գործչի գիտակցությունը եվ ներքին կուլտուրան այնքան բարձր լինի որ յուրաքանչյուր քայլ անելուց առաջ մի լավ ծանր ու թեթեվ անեն, քանի որ իրենց գործունեությամբ սերունդ, եվ մի անբողջ ազգ են կրթում:

Լավ։

Չամ ջան, ասա ինձ նախ խնդրեմ՝ ազգային մշակույթ ասելով ինչ ես հասկանում՝ կոնկրետ երաժշտության մեջ, քանի որ որ այս թեման դրան էր նվիրված։

Հետո էդ որ ասում ես՝ պահպանեն համը, հոտը, ու՞մ ես դիմում։ Ո՞վ պահպանի։ Կոնկրետ առաջարկներ ունե՞ս, որ կարող են նպաստել այդ գործին։

Ինչ-որ կոնցեպտ գոյություն ունի՞ քո կարծիքով, որ կարող է ծառայել նրան, որ հայերը թուրքական-հայացված մեղեդիների տակ իրենց հետևները չժղշեն կամ երգեր չկլկլացնեն։

[Չամիչ]

Մի փոքր ավելացում:

Նշեցի որ կրթությամբ երաժիշտ եմ, ավելի կոնկրետ ոկալիստ:

Ցանկացած երաժիշտ դեռահասության տարիներին ոգեշնչվում է ինչ որ երաժշտի կամ երգչի գործունեությամբ: Ցավով պետք է նշաեմ բայց ինչպես իմ՝ այնպես էլ իմ հասակակիցները իրենց համար երաժշտության Գուրու էին ընտրում արտասահմանյան մշակույթի ներկայացուցիչներից:

Նույնն էլ հիմա է, երիտասարդները հիմնականում լսում են արեվմտյան արտիստների կատարումները, փոձում են նմանվել Բիոնսին, Ագիլերային...........

Եվ դա բնական է որովհետեվ նրանք վարպետ են իրենց գործի մեջ:
Նույն կարգի վարպետություն նաեվ մաղթում եմ մեր երգիչ երգչուհիներին:

[Չամիչ]

Չամ ջան, ասա ինձ նախ խնդրեմ՝ ազգային մշակույթ ասելով ինչ ես հասկանում՝ կոնկրետ երաժշտության մեջ, քանի որ որ այս թեման դրան էր նվիրված։

Հետո էդ որ ասում ես՝ պահպանեն համը, հոտը, ու՞մ ես դիմում։ Ո՞վ պահպանի։ Կոնկրետ առաջարկներ ունե՞ս, որ կարող են նպաստել այդ գործին։

Ինչ-որ կոնցեպտ գոյություն ունի՞ քո կարծիքով, որ կարող է ծառայել նրան, որ հայերը թուրքական-հայացված մեղեդիների տակ իրենց հետևները չժղշեն կամ երգեր չկլկլացնեն։

Գալ ջան բայց շատ լավ ասիր Չամ ջան:

Շաաաաաատ գրագետ հարց ես տալիս,քանի որ գնում եմ քնելու, վաղը կփորձեմ գրագետ պատասխան տալ:

Ցանկալի կլիներ լսել նաեվ նույն հարցի պատասխանի քո տարբերակը: Ինչպես զգացվեց դու հարցին մատերի արանքով չես նայում, հենց սա է ամենամեծ պրոբլեմը որ մերոնք իրենց գործին մատերի արանքով են նայում:

[Ֆոտոն]

Երկու ամիս է, անհամբեր սպասում եմ, որ վաղը գա, Չամիչ ջան:

[Չամիչ]

Երկու ամիս է, անհամբեր սպասում եմ, որ վաղը գա, Չամիչ ջան:

Ճիշտն ասած Ջեքսոնի մահը ստիպեց այլ բաների մասին մտածել, բայց ամեն ինչ պետք է իր տրամաբանական ավարտին հասցնել, էնպես որ հարցը անպատասխան չի մնաՃիշտն ասած հարցին ընդգրկուն պատասխան տալու համար հնարավոր չի նեղ մասնագիտական նրբությունները շրջանցել, բայց կփորձեմ շատ չծավալվել մասնագիտական նրբություններ մեջ:

[Չամիչ]

Անճարությունից շնչահեղձ եմ մինում:
Չգիտեմ, ինչպե՞ս կարելի է պայքարել էս խառնաշփոթի դեմ:
Քիչ է մնում սրտի կաթված ստանամ Թաթայի էս վերջին՝ համազգային հիթ դարձած արաբա-պարսկախառն գործիքավորմամբ երգից:
Հիմա կասեք, ոչ ոք չի ստիպում լսել: Բառիս բուն իմաստով ստիպում են: Երեւանի փողոցներում գործող բոլոր՝ դիսկերի վաճառքի կետերում օրեր շարունակ, ժամեր շարունակ անընդմեջ հնչում է այդ երգը: Լավ սա էլ մի կողմ, բայց, երբ վերնիսաժու՛մ է հնչում այս խայտառակությունը, դա արդեն ստիպում է վերջնականապես հուսահատվել:

Վերնիսաժը այն վայրն է, որտեղ ներկայացված է հայկական մշակույթը, բազմաթիվ օտարազգիներ մեծ հաճույքով գալիս ծանոթանում են մեր արհեստավորների գործերին: Անցնելով տաղավարից տաղավար, արտասահմանցին անընդմեջ լսում է ռաբիս երաժշտություն եւ հավանաբար մտածում է, որ սա էլ է հայկական մշակույթի մի մաս: Չգիտեմ սա արդեն բարբարոսություն է, պետական մակարդակով, գոնե վերնիսաժում պետք է արգելվի այդ՝ երաժշտություն կոչվածի հնչեցումը:

Հատակպես դաշնակներին կուզեի ուղղել կոչս, մի անգամ որեւէ գործնական քայլ ձեռնարկած կա՞ք այս բարբարոսության դեմն առնելու, թե՞ ձեր բոլոր գործողությունները բխում են սեփական շահերից դրդված ՝ սրան կամ նրան վարկաբեկելու ուղղությամբ: Մի անգամ մտահոգված կա՞ք թե սփյուռքի՝ ազգայիննին կարոտ մեր հայրենակիցները ինչ աղբով են սնվում:

[Հարդ]

Չամիչ, ես այդքան վատ տրամադրված չեմ Թաթայի դեմ, ու քեզ էլ խորհուրդ կտամ: Թաթան շատ մաքուր երաժշտություն ա ներկայացնում (բացառությամբ էս մի երցի, որը մի քիչ արաբականի ա խփում): Երբ մարդիկ Թաթա են լսում, դրան վատ նայել պետք չի, այլ երբ Թաթուլ են լսում, մտահոգվելու տեղիք ա տալիս: Չնայած վերնիսաժի համար համաձայն եմ...

[Դատարկություն]

Անճարությունից շնչահեղձ եմ մինում:
Չգիտեմ, ինչպե՞ս կարելի է պայքարել էս խառնաշփոթի դեմ:
Քիչ է մնում սրտի կաթված ստանամ Թաթայի էս վերջին՝ համազգային հիթ դարձած արաբա-պարսկախառն գործիքավորմամբ երգից:
Հիմա կասեք, ոչ ոք չի ստիպում լսել: Բառիս բուն իմաստով ստիպում են: Երեւանի փողոցներում գործող բոլոր՝ դիսկերի վաճառքի կետերում օրեր շարունակ, ժամեր շարունակ անընդմեջ հնչում է այդ երգը: Լավ սա էլ մի կողմ, բայց, երբ վերնիսաժու՛մ է հնչում այս խայտառակությունը, դա արդեն ստիպում է վերջնականապես հուսահատվել:

Վերնիսաժը այն վայրն է, որտեղ ներկայացված է հայկական մշակույթը, բազմաթիվ օտարազգիներ մեծ հաճույքով գալիս ծանոթանում են մեր արհեստավորների գործերին: Անցնելով տաղավարից տաղավար, արտասահմանցին անընդմեջ լսում է ռաբիս երաժշտություն եւ հավանաբար մտածում է, որ սա էլ է հայկական մշակույթի մի մաս: Չգիտեմ սա արդեն բարբարոսություն է, պետական մակարդակով, գոնե վերնիսաժում պետք է արգելվի այդ՝ երաժշտություն կոչվածի հնչեցումը:

Հատակպես դաշնակներին կուզեի ուղղել կոչս, մի անգամ որեւէ գործնական քայլ ձեռնարկած կա՞ք այս բարբարոսության դեմն առնելու, թե՞ ձեր բոլոր գործողությունները բխում են սեփական շահերից դրդված ՝ սրան կամ նրան վարկաբեկելու ուղղությամբ: Մի անգամ մտահոգված կա՞ք թե սփյուռքի՝ ազգայիննին կարոտ մեր հայրենակիցները ինչ աղբով են սնվում:

Հայերի մեծ մասին հարցնես կասի սա իմ ժողովրդական երաժշտությունն ա, ննենց որ հայերն են պատասխանատու որ իրենց մասին ցածր կարծիք ունեն... պայքարելն էլ անիմաստա... պայքարես կասեն <հայրենիքի դավաճան ես քո հայ ազգի երգիչներին չես սիրում...>

[Sandarameth]

Ո՛չ ռաբիսին, փա՛ռք հայ ազգայինին

[Ռուֆուս]

Չամիչ, ես այդքան վատ տրամադրված չեմ Թաթայի դեմ, ու քեզ էլ խորհուրդ կտամ: Թաթան շատ մաքուր երաժշտություն ա ներկայացնում (բացառությամբ էս մի երցի, որը մի քիչ արաբականի ա խփում): Երբ մարդիկ Թաթա են լսում, դրան վատ նայել պետք չի, այլ երբ Թաթուլ են լսում, մտահոգվելու տեղիք ա տալիս: Չնայած վերնիսաժի համար համաձայն եմ...

Թաթայի երգերից շատերը ադրբեջանական երգերի վերամշակումներ են: Էլ ի՞նչ «մաքուր» երաժշտության մասին է խոսքը: Թե՞ մեր ականջներին օտարերկրյա երաժշտությունը այնքան սովորական բան է դարձել, որ արդեն թվում է, թե մերն է...

[Elmo]

Չգիտեմ ինչքական վերամշակում ա, բայց ինձ դուր ա գալիս կոնկրետ էս երգը:
Գիտեք, 1000 -ից մեկ երգ լսող մարդ եմ:

[Հակոբ Գեւորգյան]

Քույրս դաշնակահար է. նրա ռեպերտուարում հատուկ տեղ են գտել Բախի, Բրամզի, Բեթովենի գործերը։ Շատերն են հիանում նրա կատարումով. վերջերս Ամերիկացիները ցնծվել էին քրոջս դաշնամուրային կատարման վրա. նա կատարում էր Առնո Բաբաջանյանի Վեց Պատկերներ գործը։ Այս պատմելով ներկայացրեցի երաժշտության ավարտական տեսքը. ամեն ինչ լավ, գերազանց։

Բայց կա նաեւ նախնական վիճակը, որը եթե պատմեմ այստեղ, դուք հաստատ դասական երաժշտություն չեք սիրի։ Այն պարզապես ուղեղը գժվացնելու հասնցող ճժվզ է, որը կրկնում ու կրկնում է, մաս առ մաս… մի խոսքով, եթե հիշեք ձեր հարեւանին, որը ջութակահար էր, ու հիշեք նրա վարժությունները, ապա կհամաձայնվեք ինձ հետ, որ այն այդքան էլ հաճելի չէր։

Բայց դե էլի, մարդ կա սիրում է այս վարժություններում կրկնվող տեմպերը, մարդ էլ կա չի սիրում այն.

Մարդ կա սիրում է անճաշակ երաժշտություն. մարդ էլ կա սիրում է ճաշակով…

Իմ կարծիքով, տվյալ դեպքում, Հայկական իրականության մեջ տեղ գտած ցածրաճաշակ երաժշտությունը ետ է մղում Հայ ազգին ներկա կյանքից. ներկան պետք է լինի անթերի. էլ սխալվելու տեղ չկա. նույնիսկ ազգը ներկայացնող անդամների՝ տղա, աղջիկ, մասին երգերը պետք է լինեն հազար անգամ չափված։ Օրինակ, Ռաբիզ երաժշտության մեջ կա՞ ռոմանտիկա. թե՞ միայն սեքսի բաներ են։

[Չամիչ]

Թաթայի երգերից շատերը ադրբեջանական երգերի վերամշակումներ են: Էլ ի՞նչ «մաքուր» երաժշտության մասին է խոսքը: Թե՞ մեր ականջներին օտարերկրյա երաժշտությունը այնքան սովորական բան է դարձել, որ արդեն թվում է, թե մերն է...

Էլ չեմ ասում, որ Թաթային ժողովրդական արտիստի կոչում են շնորհել:
Դե ինչ արած, քաջ նազարի պատմությունը միշտ ակտուալ է, մեկը ասել է, որ Թաթան լավ երգիչ է, որ ազգանպաստ գործ է անում, բոլորը հավատացել են ու նազարին թագավոր են կարգել:

[Elmo]

Էլ չեմ ասում, որ Թաթային ժողովրդական արտիստի կոչում են շնորհել:
Դե ինչ արած, քաջ նազարի պատմությունը միշտ ակտուալ է, մեկը ասել է, որ Թաթան լավ երգիչ է, որ ազգանպաստ գործ է անում, բոլորը հավատացել են ու նազարին թագավոր են կարգել:

ի՞նչ վատ ա, որ ժողովրդական արտիստի կոչում են շնորհել: Ապաազգային լինեմ, թե Թաթան ժողովրդականություն չի վայելում: Բավականին մեծ սպեկտորի լսարան ունի մարդը: Բռնած կիրթ մասսայից, մինչև մալաթիայի բազառի խռուստալների բաժնի կողքի զապիսնոցի՝ ճակատին 3 հորիզանական և 2 ուղղահայած գիծ ունեցող, խուճուճ մազերով աշխատողից: