19 ՀԱՐՑ ՈՒ ՊԱՏԱՍԽԱՆ
Երևանի քաղաքային իշխանության ընտրություններին Հայ Ազգային Կոնգրեսի թեկնածուների ցուցակը որոշեց գլխավորել Լևոն Տեր-Պետրոսյանն ու դրանով իսկ հավակնել Երևանի քաղաքապետի պաշտոնին: Այս փաստը և մայրաքաղաքի ընտրություններն ընդհանրապես, բազմաթիվ հարցադրումներ են առաջացրել, որոնց պարզաբանումները կարևոր են ընտրողին կողմնորոշվելու համար: Ստորև ներկայացնում ենք հասարակության մեջ շրջող այդօրինակ հարցերն ու դրանց պատասխանները:
1. Հայ Ազգային Կոնգրեսը Լևոն Տեր-Պետրոսյանի գլխավորությամբ մասնակցելով Երևանի քաղաքապետական ընտրություններին՝ դրանով իսկ չի՞ ճանաչում Սերժ Սարգսյանին, նրա իշխանության օրինականությունը, լեգիտիմությունը:
Ամեն մի ապօրինի իշխանություն շատ կուզենար, որ ընդդիմությունը «խռովեր», չմասնակցեր որևէ ընտրության: Այդպես նա կարող էր իշխել հավերժ: Լավ կլիներ, եթե քաղաքական պայքարը Հայաստանում էլ մղվեր օրինական իշխանության դեմ, ինչպես քաղաքակիրթ երկրկներում է: Այսօր Հայաստանում ապօրինի իշխանություն է: Իսկ այն վերացնելու, օրինական իշխանություն հաստատելու միակ ձևը ընտրություններն են: Այնպես որ դա ոչ մի կապ չունի տվյալ իշխանության օրինականությունը ճանաչել-չճանաչելու խնդրի հետ: Այդպիսի խոսակցություններ տարածողները հույս ունեն, թե ոմանք միամտաբար կհավատան նման պարզունակ մեկնաբանության ու դրանով կհիասթափեցնեն, կթուլացնեն ընդդիմության ընտրազանգվածը: Քաղաքական պայքարը մղվում է փաստացի գոյություն ունեցող, իրողություն հանդիսացող իշխանության դեմ՝ լինի դա օրինական, թե անօրինական: Իսկ Հայաստանում տիրող վարչախումբը, ուզենք թե չուզենք, փաստացի իրողություն է: Ընդ որում, նա ամենաշատը վախենում է հենց օրինական պայքարից: Իսկ ոչ լեգիտիմությունը նրա ամենախոցելի, ամենաթույլ տեղն է՝ «Աքիլլեսյան գարշապարը», ինչից նա, ահա նման խոսակցություններ տարածելով, փորձում է մարդկանց ուշադրությունը շեղել:
2. Ոմանք ասում են՝ «որքանո՞վ էր սազական», որ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը՝ ՀՀ հիմնադիր նախագահի բարձր պատվանունով, միջազգայնորեն ճանաչված քաղաքական ու պետական գործիչ, որոշեց գլխավորել Հայ Ազգային Կոնգրեսի ընտրական ցուցակը և հավակնել Երևանի քաղաքապետի պաշտոնին:
Այս հարցադրումը նույնպես իշխանության խոհանոցում է հորինվել՝ մարդկանց հիասթափացնելու համար: 2007 թ. աշնանը, երբ խոսվում էր, թե Լևոն Տեր-Պետրոսյանը կարող է մասնակցել 2008թ. նախագահական ընտրությանը, ճիշշտ այդպիսի մի հարցադրում արեց Ռ. Քոչարյանը. «Առաջին նախագահը պետք է իր դիրքում մնա, եթե նա առաջադրի իր թեկնածությունը, կիջնի այդ դիրքից ու կդառնա շարքային ընդդիմադիր»: Ճիշտ է՝ աշխարհում շատ չեն լինում դեպքեր, երբ երկրի պաշտոնաթող նախագահը երկրորդ անգամ է հավակնում նույն պաշտոնին: Հսկայական վաստակի ու նախանձելի համարումի տեր լինելով՝ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը, իրոք, կարող էր չանել այդ քայլը և որպես միջազգային ճանաչում ունեցող գիտնական՝ շարունակեր զբաղվել սիրած գործով՝ գիտությամբ: Ինքն էլ է մի քանի անգամ այդ մասին ասել: Նա երևի հենց այդպես էլ կվարվեր, եթե Հայաստանում լիներ թեկուզ թույլ ու վատ, բայց նորմալ քաղաքական իշխանություն: Իր որոշման իմաստն ու անհրաժեշտությունը Լևոն Տեր-Պետրոսյանը մոտ մեկուկես ժամանոց ելույթով մանրամասն ներկայացրեց 2007թ. հոկտեմբերի 26-ի հանրահավաքում: Եվ դա հետևյալն էր. Հայաստանում հաստատվել է Ավազակապետական համակարգ, որը թալանում, կեղեքում է սեփական ժողովրդին, պետությունը տանում է կործանման, ուստի ինքը չի կարող հանգիստ նայել այդ ամենին: Նույն բացատրությունները, ըստ էության, ուժի մեջ են նաև այս դեպքում, քանի որ Երևանի ավագանու և քաղաքապետի ընտրությունը կարող է այս վարչախմբից ազատվելու միջոց հանդիսանալ: Նա բազմիցս է ապացուցել, որ այդ պարագայում ինքն անձնական ամբիցիաներ չունի: Նա իր համար «ոչ սազական» չի համարում երթի առջևից քայլել փողոցներով 6-7 կիլոմետր: Նա իր համար «ոչ սազական» չհամարեց 2008-ի փետրվարին 9 օր շարունակ, 12-16 աստիճան սառնամանիքի պայմաններում բոլորի հետ գիշեր-ցերեկ անցկացնել Ազատության հրապարակում, խարույկների կողքին: Ճիշտ այդպես էլ, եթե նա համարում է, որ մայրաքաղաքի ընտրություններում հաղթելու միջոցով հնարավոր է լուծել Հայաստանում ավազակապետությունը վերացնելու ու երկիրը զարգացման նորմալ ճանապարհի բերելու խնդիրը, ապա, բնականաբար, չպետք է խուսափեր այդ քայլից:
Այսինքն՝ ինչպես 2008 թ. նախագահական ընտրությունների ժամանակ, այնպես էլ հիմա, Լևոն Տեր-Պետրոսյանը խնդրին նայում է ոչ թե իր անձնական բարձ կարգավիճակից, ամբիցիաներից ու սեփական անձի համարությունից ելնելով, այլ որպես իրական պետական քաղաքական գործիչ, երկրի ու ժողովրդի շահերից, խնդիրներից, նրանց դեմ ծառացած մարտահրավերներից ելնելով, պետական գործիչ, որը ոչ մի կերպ չի կարող հանգիստ նայել, թե ինչպես է իր երկիրը գլորվում դեպի կործանում:
3. Սերժ Սարգսյանը մի առիթով հայտարարեց, թե հաղթանակի դեպքում ընդդիմությունը պարզապես կդառնա իշխանության մի մաս ու դրանից ոչինչ չի փոխվի: Հնարավոր չէ՞, որ Հայ Ազգային Կոնգրեսը եւ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանը հաղթանակի դեպքում բավարարվեն դրանով ու իրոք դառնան այս իշխանության մի մասը:
Սերժ Սարգսյանն իրավացի կլիներ, եթե խոսքը վերաբերեր այսօր Հայաստանում գործող այն ուժերին, որոնք իշխանության մաս լինելով՝ նման դեպքերում փորձում են «ժամանակավորապես» ընդդիմություն խաղալ, բայց հենց որ ամեն ինչ ավարտվում է, իսկույն հավի ճտերի նման հավաքվում են թխսկանի՝ իշխանության թեւերի տակ: Արդեն քանի անգամ այդպես են վարվել ու հիմա էլ այդպես կվարվեն «Բարգավաճը», Դաշնակցությունը, «Օրինաց երկիրը»: Ս. Սարգսյանը իրավացի կլիներ նաեւ, եթե խոսքը վերաբերեր այն «հաստիքային» կամ կեղծ ընդդիմադիր ուժերին, որոնք, թեեւ պաշտոնապես իշխանության մաս չեն կազմում, բայց ընտրությունների ժամանակ թատերական ներկայացում խաղալով, իբր «կատաղի պայքարում են» իշխանության դեմ, մոլորեցնում ընտրազանգվածի մի մասին, ձայներ փախցնում: Դրանով նրանք նպաստում վարչախմբի «հաղթանակին», ապա ստանում իրենց վճարը ու մի կողմ քաշվում: Օրինակ՝ Գեղամյանը, Վազգեն Մանուկյանը, ուրիշ ավելի մանրերը: Բայց, երբ խոսքը վերաբերում է Լեւոն Տեր-Պետրոսյանին ու նրա գլխավորած Շարժմանը՝ «Հայ Ազգային Կոնգրեսին», Սերժ Սարգսյանի ասածը մանկամտություն է: Անցած մեկուկես տարին՝ հարյուրավոր մարդկանց բանտարկություններով, հազարավոր մարդկանց հալածանքներով, վերջապես՝ թափված արյունով ցույց տվեց, որ հենց սա է իրական ընդդիմությունը: Ցավալի է, որ իրեն երկրի նախագահ համարող այս մարդը այնքան անճարակ է, որ հույսը դրել է այն բանի վրա, որ գուցե կգտնվեն անտեղյակ մարդիկ, որոք կհավատան իր պատմած անհեթեթ այս հեքիաթին: Որեւէ մեկը պատկերացնո՞ւմ է, թե Լեւոն Տեր-Պետրոսյանը կարող է այս իշխանության մաս կազմել եւ իր համար հանգիստ քաղաքապետ աշխատել՝ դրանով իսկ ջնջելով, ջուրը լցնելով իր ավելի քան 20 տարվա վիթխարի քաղաքական կապիտալը, ներսում ու դրսում ունեցած բարձր հեղինակությունն ու համարումը, հիասթափեցնել Հայաստանի բնակչության շուրջ 80% կազմող իր կողմնակիցներին, իր դաշնակից ուժերին եւ այլն:
Մեջբերել
Էջանիշներ