Ինչպիսի՞ն է ձեր վերաբերմունքը թմրամոլների նկատմամբ

[Մարկիզ]

ՁԻԱՀ-ի, ծխախոտի մասին թեմաները կարդալով՝ միտք առաջացավ բացել նման թեմա:

Գաղտնիք չէ, որ մեր հասարակությունում կան մարդիկ, ովքեր գործածում են հոգեկան և ֆիզկական կախվածություն առաջացնող տարբեր նյութեր: Կան այնպիսիները, որոնք բավարարվում են մեկ-երկու անգամյա գործածմամբ և այլևս չեն փորձում: Կան նաև այնպիսի մարդիկ, որոնք շարունակաբար չարաշահելով, ձեռք են բերում կախվածություն:

Բոլորիս էլ հայտնի է, որ թմրամոլությամբ տառապող հիվանդները բացի այն, որ ունենում են հոգեկան և ֆիզիկական բազմաթիվ խնդիրներ, նաև ունենում են խնդիրներ՝ հասարակությունում, շրջապատում լիարժեք ինտեգրվելու, աշխատելու, շփվելու հետ կապված: Պատճառը բոլորին է պարզ: Թմրամոլները, թմրանյութերի նկատմամբ հիվանդագին հակում ձեռք բերելուց հետո, պատրաստ են ցանկացած գնով հայթայթել իրենց «անհրաժեշտ» նյութերը՝ երբեմն դիմելով նաև հակաօրինական արարքների: Մեծ մասամբ, թմրամիջոցների գործածումն ինքնուրույն դադարեցնելուն ուղղված բոլոր փորձերն անցնում են ապարդյուն: Հարազատների շրջանում, ընկերական շրջապատում նրանց սկսում են չվստահել, չընդունել անգամ համապատասխան բուժում ստանալուց հետո:

Իսկ ինչպիսի՞ն է ձեր վերաբերմունքը նրանց նկատմամբ, եթե ճանաչում եք «կախվածությամբ» տառապող մարդու: Կամ ինչպիսի՞ն կլիներ ձեր վերաբերմունքը, եթե ճանաչեիք կամ ծանոթանայիք նման մարդու հետ:

[Աթեիստ]

Ես թմրամոլներին ու ալկոհոլիկներին նույն կերպ եմ վերաբերվում` կիսամարդ, որին այլևս մարդ չեմ համարում և ամեն կերպ արհամարում եմ։
Եթե ՁԻԱՀ-ի դեպքում հիվանդ է մարդու մարմինը, ապա այս դեպքում բացակայում է ուղեղը։ Իսկ մարդը կենդանիների մեծ մասից տարբերվում է հենց ուղեղով։

[Լեո]

Ես թմրամոլներին ու ալկոհոլիկներին նույն կերպ եմ վերաբերվում` կիսամարդ, որին այլևս մարդ չեմ համարում և ամեն կերպ արհամարում եմ։

Չեմ կարծում, որ արհամարհելը ճիշտ է:
Ես նրանց համարում եմ հիվանդ մարդիկ, ովքեր բուժման ու աջակցության կարիք ունեն:

[Աթեիստ]

Չեմ կարծում, որ արհամարհելը ճիշտ է:
Ես նրանց համարում եմ հիվանդ մարդիկ, ովքեր բուժման ու աջակցության կարիք ունեն:

Ես չեմ էլ պնդում թե իմ տարբերակը ճիշտ է, բայց դա միայն այն պատճառով, որ այստեղ չկա ճիշտ ու սխալ։
Բայց, երբ դու թմրամոլին ասում ես․ "Դու դեբիլ ես", նա կարող է վիրավորվել և փորձել աշխատել իր վրա, նման բան այլես թույլ չտալու համար, իսկ երբ ասում ես․ "Դու հիվանդ ես", նա ինքն էլ է սկսում իրեն որպես հիվանդ նայել (Հիշեցի Կառլսոոնին` "Я самый больной человек на свете"), "Էհ, սա հիվանդություն ա, բուժում էլ չունի, տենց էլ պտի 'տառապեմ'"։

[Լեո]

Ես չեմ էլ պնդում թե իմ տարբերակը ճիշտ է, բայց դա միայն այն պատճառով, որ այստեղ չկա ճիշտ ու սխալ։
Բայց, երբ դու թմրամոլին ասում ես․ "Դու դեբիլ ես", նա կարող է վիրավորվել և փորձել աշխատել իր վրա, նման բան այլես թույլ չտալու համար, իսկ երբ ասում ես․ "Դու հիվանդ ես", նա ինքն էլ է սկսում իրեն որպես հիվանդ նայել (Հիշեցի Կառլսոոնին` "Я самый больной человек на свете"), "Էհ, սա հիվանդություն ա, բուժում էլ չունի, տենց էլ պտի 'տառապեմ'"։

Կամ էլ նա կարող է բռունցքի կամ ասենք դանակի մի քանի հարված հասցնել քեզ:
Իմ տարբերակը ես ավելի հավանական եմ համարում:

Հիվանդի վրա ծիծաղելը մեղք ա

[Չիպ]

Չեմ կարծում, որ արհամարհելը ճիշտ է:
Ես նրանց համարում եմ հիվանդ մարդիկ, ովքեր բուժման ու աջակցության կարիք ունեն:

Նման մարդկանց 25-30 տոկոսնա բուժվում… խելացի մարդը նման բան չի անի, իսկ եթե արելա ապա ժամանակին հետ պիտի կանգնի այլապես ինքը կործանվածա

[Adriano]

Շատ բացասական վերաբերմունք ունեմ: Թմրամոլությունը բնորոշ է կամքից զուրկ, կյանքից վախեցող, անհավասարակշիռ մարդկանց: Իմ կարշիքով խմելուն զուգահեռ մի բան է, ուղղակի երևի ավելի ուժեղ ազդեցություն է թողնում, վերջիններիս առավել վատ տեսակն է:

[Մարկիզ]

Լավ, բա ինչ՞ անենք էդ մարդկանց. գյուլլենք՞:

[Anush8888]

Նրանց վերաբերվում եմ ինչպես հիվանդ մարդկանց.Իմ կարծիքով թմրամոլությունը նույնպես հիվանդություն է և պետք չէ դրանով տառապողներին առհամարել: Չնայած,որ երբեք շրջապտումս նման մարդիկ չեն եղել,բայց ամեն դեպքում կխուսափեի նրանցից,բայց հաստատ չէի առհամարի

[Աթեիստ]

կխուսափեի նրանցից,բայց հաստատ չէի առհամարի

Ըստ քեզ, ծանոթ մարդուց խուսափելը նրա համար պակաս վիրավորական է, քան արհամարե՞լը:

[Chuk]

Մոդերատորական 2. Թեև խոստացել էի գիշերը բացել, բայց հաշվի առնելով թեմայում առկա լարվածությունը, որ սպառնում է «պայթել», ինչպես նաև թեմային մանրակրկիտ ծանոթանալու ցանկությունս թեման կվերաբացեմ ավելի ուշ: Ներողություն եմ խնդրում:

[Աթեիստ]

Մոդերատորական. թեման վերաբացում եմ։
Մաղթում եմ հաճելի քննարկումներ, առողջ մթնոլորտում, առանց փոխադարձ վիրավորանքների։

[_BA_]

Նախ բարեւ ակումբցիներին

Սա իմ պատասխանն ա նրանց, ովքեր էս երկար թեման կարդալու ընթացքում ազդել են իմ ամենուրբ տեղին, անվանելով թմրամոլներին ու ալկոհոլիկներին հիմար, դեբիլ, կամազուրկ, հաբռգած, տականք, պարսավանքի ու գյուլլելու տպեր, "հասարակության ատխոդ", իզոլյացիայի կամ հարկադիր բուժման ենթակա, անուղեղ, հոգեկան հիվանդ եւ այլն եւ այլն եւ այլն...
Կա ժողովրդական մի խոսք,շատ լավ խոսք. "մուհալ մի անի, թե չե քթիդ կբուսնի", այսինքն ռուսերեն ասած` не зарекайся! Երբեք, ոչ ոք ձեզնից, սիրելիներս, թող չասի "երբեք ինձ հետ տենց բան չի լինի, ես նարկոման դառնողը չեմ, ես ուժեղ եմ, ես թայը չեմ էդ սպիդոտ նառկոշների, երբեք, երբեք ես հարբած չեմ ընկնի, երբեք կախված չեմ լինի ոչ մի դոպինգից, ես բանական մարդ եմ եւ ինձ հետ նման բան չի կարա պատահի": Ռուսներն ասում են "Не искушай дьявола и не гневи Бога". Իհարկե, հիանալի կլիներ կյանքի ճանապարհն անցնելիս չհանդիպել, գերի չդառնալ նման կախվածությունների, ինչպիսիք են նարկոտիկները, ալկոհոլը ես դրանց միջից չեմ առանձնացնում, առանձնացնում ա օրենքը, որովհետեւ դա լեգալիզաված ա եւ պետության ու առանձին պետության ֆավորիտ անհատների ջեբն ա լցնում մեր ազգի գենոտիպը փչացնելով ու մտցնելով ալկոհոլագեն: Հա նոր բառ ա, ալկոհոլագեն: Մի ազգ, որն ունի սենց ասած խմելու կուլտուրա, հիմա լակում ա, ու դա իմ կարծիքով ավելի սարսափելի ա, քան նարկոտիկները: Երուի ձեզնից շատերն են ինձ ճանաչում, ու գիտեն ես ով եմ, համենայն դեպս ես ոչինչ չեմ թաքցնում: Էն, որ ես եղել եմ նարկոման 2 տարվա ստաժով ու կարողացել եմ ԻՆՔՍ դուրս գալ դ կյանքից ու նույնիսկ դրա մասին գիրք եմ գրել, ու ձեզնից ոմանք կարդացել են, էն, որ հետո մի տարի շարունակ "շշին եմ հագած" եղել` էլի գիտեն ձեզնից շատերը, ես չեմ թաքցնում: Երբ մարդ վերեւ ա բարձրանում ու ընկնում ա մեծ բարձրությունից, մեռնում ա, ջարդուխուրդ ա լինում: Երբ մարդ ուղղակի ընկնում ա ու կամաց կամաց, իր կամքի ուժով, առողջությամբ վճարելով, մարդկանյին ռեսուրսների գնով, ընկերների ու հարազատների հոգատարությամբ, բժիշկների օգնությամբ կամաց կամաց ոտքի ա կանգնում, նա իրավունք ունի առանց հայերին հատուկ մենթալ նմանատիպ սիտուացիաներում "աբուռի համար լռելու" գլուխը բարձր կանգնել ու ասել.
Ես նարկոման եմ ու ալկոհոլիկ: Չէ, չեմ եղել, որովհետեւ դա խրոնիկ հիվանդություն ա, ու հիվանդի անամնեզի մեջ բժիշկները իրոք գրում են լավացում, ոչ թե առողջացում, առողջացումը տալիս ա գիտակցականությունը, ու դա բժշկի գործը չի: Բայց ես կարողանում եմ էդ լավացումը պահել հաստատուն վիճակում, նենց, որ նա չի ունենում ռեցիդիվներ, այսինքն` վատացումներ, նորից չեմ ծակվում, նորից չեմ խմում, ու ես պրակտիկորեն առողջ են: Ես հաղթահարել եմ էդ ամենը: Ալկոհոլիզմն ու նարկոմանիան բուժվում են ու բուժում են ՇԱՏ ԼԱՎ, ՀԻԱՆԱԼԻ ՊԱՅՄՆԱՆՆԵՐՈՒՄ ԱՆՎՃԱՐ մեր երկրում, Ավանի Աղի հանքի նարկոդիսպանսերում: Հեշոյակապ անձնակազմ, հիանալի հիվանդասենյակներ, հոգատար ու պրոֆեսիոնալ վերաբերմունք, որտեղ քեզ ավելի լավ ես զգում, քան տանը, ուր հարազատներիցդ ոմանք քեզ մի կերպ տանում են, ու ամեն մեկն իրա կարծիքն ունի, շատ դեպքերում ձեր արտահայտած վերը իմ կողմից նշվածներից, էն էլի, դեբիլների ու տականքների խմբից: Էնտեղ քեզ վերաբերվում են որպես ՄԱՐԴՈՒ, հիվանդի, սայթաքածի, կյանքի, բախտի, խելքի, ինչու ոչ, նաեւ հանգամանքների բերումով պացիենտի եւ ոչ թե բժշկի դերում հայտնվածի, քանի որ ես իրոք միշտ երազել եմ բժիշկ դառնալ, բայց արի ու տես, որ դառա նարկոման, ինքս թարգեցի, իսկ ալկահլոիկ դառա` ստիպված եղա դիմել օգնության: Ու ես ստացա էդ օգնությունը: Էսօր սեպտեմբերի քսանութն ա: Ես 26 օր ա մի կաթիլ չեմ խմել: Ինձ լավ բուժել են դիսպանսերում: Եւ ուղեղս, եւ հոգիս, եւ մարմինս: Իմ ինքս խնդրել եմ, որ ինձ անեն հակալկոհոլային "Տորպեդո" դեղանյութի ներարկում, որպեսզի ես ժամանակ ունենամ զերծ մնալ զանազան գարեջրատիպ հրապույրներից ու կարողանամ սովորել նորից սթափ ապրել: Մարդիկ` բժիշկները արել են իրենց գործը ու ես էլ ինքս ինձ դրել եմ էնպիսի պայմանների մեջ, որ ժամանակն աշխատի իմ օգտին: Ոչինչ անհնարին չկա, անվերադարձ չկա, միայն մահն ա: Ինչ վերաբերվում ա նարկոտիկներին, ապա ես, լինելով 1999-2001թթ, ամեն ինչ գործածող նարկոման, Զվարթնոց օդանավակայան ոտք դնելուց հետո ոչինչ չեմ օգտագործել: Այ տենց բաներ: Եթե կուզեք կարդաք գիրքս, դիմեք Մարկիզին, տեղս կասի, կամ գնացեք Նոյան Տապան գրատուն ու հարցրեք լուսինե վայաչյանի "Բալագոյե" գիրքը: Էդ ես եմ: Եթե մոդերատորները կարող են, թող նիքս փոխեն, ես չեմ թաքնվում, ու գտնում եմ, որ մեր ազգը, մեր կեղծավոր, տասերեսանի ազգը չի մաքրվի, երբեք մենք չենք դառնա քաղաքակիրթ երկիր, քանի դեռ ամեն մեկն իր աղբը իր դռան շեմից չդադադարի թաքուն ավլել դեպի հարեւանի դուռը, կամ պադեզդը լվալուց շրջանցի հարեւանի դռան շորը, ու կներեք, ու հարեւանի տղուն "պլանքյաշ" անվանելով չտեսնելու տա, որ իրանը ամեն օր լակած ա տուն գալիս, որ իմ կարծիքով գենետիկորեն ալկոհոլի համար չնախապատրաստված ազգատեսակի համար հազար անգամ ավելի կործանարարա ա քան էդ նույն "պլանը" :
Ես վերջացրի: Հավես չունեմ խմբագրելու, ով կկարդա վրիպումներով մինչեւ վաղն առավոտ կխմբագրեմ, ներող լինի թող: Հոգնած եմ:
շԿարող եմ տալ մի քանի լինք “հայաստանի Զրուցակից” թերթից ուր տպագրված ա վեպիս վերջին, հենց նարկոտիկներին վերաբերվող հատվածը: www.sobesednik.am
Ընտրում եք լեզուն, մտնում եք արխիվ, գտնում եք 94 համարը, էդտեղ գրոքի մասին հոդված ա անոնսատիպ, իսկ 97-102 համարներում “Սիստեմա” վերնագրով վեպի հատվածներն են: Նարկոնաիան ներսից:

Հ.Գ.
Իմ իմանալով Չարենցը մերոնցից, Մայակովսկին, Եսենինը, Դոստոեւսկին, Ցվետաեւան, եթե ման գամ շատերին կգտնեմ պատկանել են հենց էդ "տականքների" խմբին: Բոբ Մառլեյ, Ջիմ Մորիսոն, Ջենիս Ջոփլին, Մերլին Մոնրո, Կուրտ Կաբեյն, Էլվիս Փրեսլի…Էլ ում ասեմ, էլ ումը… Չալարեմ, ման գամ, կամ հիշեմ, շատ կգտնեմ: Արվեստագետներից շատ շատերն են չարաշահել ալկոհոլ ու նարկոտիկներ, շատերը դրանից էլ գնացել են էն աշխարհ: Շատերի թողած գործերը նույնիսկ կասեի էդպիսին են ստացվել հեց դրանց օգտագործման հետ կոկտեյլում: Ասեմ նաեւ,որ ալկոհոլն ու նարկոտիկները տանում են իրենց հետեւից ոչ էնքան թուլակամ, որքան զգացմունքային մարդկանց, նկատի չունեմ “լոքշությունից կայֆ բռնողներին” Էնպես, որ սիրելի դեմագոգներ-տրեզվեննիկներ, մտածեք մի քիչ, գուցե զգայական ոլորտում մի քիչ խնդիրներ կան: Առանց նեղանալու, եթե ինձ անվանում են անուղեղ, ես իրավունք ունեմ անվանել մարդկանց, որոնք էդպես են ասում անվանել անզգամ: Եթե մոդերատորները կհամարեն սա անձնական վիրավորանք ու կհեռացնեն աբզացս, ապա կխնդրեմ հեռացնել նաեւ նրանց աբզացները, քանի որ դա արդեն անձնավորված բնույթ ա կրում, ես ասում եմ, որ ես նարկոման եմ ու ալկոհոլիկ, հա, եղել եմ, մոռացա: :-) Կարեւոր չի:

[Մարկիզ]

Առանց նեղանալու, եթե ինձ անվանում են անուղեղ, ես իրավունք ունեմ անվանել մարդկանց, որոնք էդպես են ասում անվանել անզգամ:

Հարգելի _BA_, շա՜տ մեղմ ես գտնվել: Այդ մարդիկ (նկատի ունեմ հիվանդություն ունեցող մարդկանց անվայել, անգրագետ, անտրամաբանական արտահայտություններով պիտակավորողները), եթե այսքան բացատրելուց հետո էլ դեռ իրենց չհիմնավորված կարծիքը չեն փոխել, ուրեմն՝ իրենց քթից այն կողմ չեն տեսնում, ահավոր անգրագետ են, անխիղճ, շատախոս և իրենք են հենց թուլակամ: Այնպես որ՝ նրանց վայրահաչություններին պետք չէ ուշադրություն դարձնել:

Հետո… Հիվանդներին սրիկա ու հիմար անվանողներ, պետք չէ ինտերնետներում մեծագլուխ, դատարկ ու վիրավորական արտահայտություններ անել, ապա պոչը……)

Իսկ ահա այս առաջարկս դեռ ուժի մեջ է:

Այն մարդիկ, ովքեր կարծում ու անընդհատ նշում են, որ նարկոմանները և ալկոհոլիկները, ովքեր, հիշեցնում եմ՝ հիվանդ մարդիկ են, սրիկաներ են, տականքներ ու անխելք-հիմարներ, հրավիրում եմ՝ այդ մարդկանց երեսին ասելու այն, ինչ դուք մտածում եք: Հետևանքների համար պատասխանատու չեմ, սակայն կարող եմ օգնել մարմնի տարբեր հատվածներում այդ ամենից հետո առաջացած վերքերը մշակելու, վիրակապելու հարցում:

Երևի այնուամենայնիվ այս գրառումս հայտնի պատճառներով կջնջվի:

[Մարկիզ]

Ես թմրամոլներին ու ալկոհոլիկներին նույն կերպ եմ վերաբերվում` կիսամարդ, որին այլևս մարդ չեմ համարում և ամեն կերպ արհամարում եմ։
Եթե ՁԻԱՀ-ի դեպքում հիվանդ է մարդու մարմինը, ապա այս դեպքում բացակայում է ուղեղը։ Իսկ մարդը կենդանիների մեծ մասից տարբերվում է հենց ուղեղով։

Ի դեպ, ասեմ, որ անգամ մեր շրջապատում մարդկանց հիմնական մասը չի կարող երաշխավորված լինել, որ մի պայծառ առավոտ չի արթնանա արդեն «ալկոհոլիզմ»-ով հիվանդ:
Թմրանյութերի դեպքում մի քիչ այլ է: Բայց կարծում եմ, չպետք է նրանց մարդ չհամարենք: Մարդիկ բոլորն էլ երբեմն սխալվում են: «Ծանր» թմրամիջոցների դեպքում կախվածություն կարող է առաջանալ մի քանի անգամ գործածելուց հետո: Նման հիվանդների հիմնական մասն իր առաջին փորձերն անում է երիտասարդ տարիքում, որն էլ հաճախ լինում է ճակատագրական: Նրանց հիմնական մասը փորձում է դադարեցնել չարաշահումը, սակայն չի հաջողվում: Իսկ մենք՝ հասարակությունը, նրանց արհամարհելով ու չվստահելով, նպաստում ենք նրանց հուսահատությանը ու դնում ծանր կացության մեջ: Բոլոր դռները փակվում են նրանց առաջ: Պետք չէ մոռանալ, որ այս մարդիկ ունեն օգնության կարիք: