-- Իսկ ի՞նչ է զգացմունքը, ով ՄԱՅՐ ԲՈւՆ , ի՞նչ է սերը:
-- Չգիտեմ, չգիտեմ, ծաղիկ իմ: Ես միայն գիտեմ, որ այն իշխում է բոլորիս վրա և մեզանից յուրաքանչյուրը, լինի չար թե բարի, մի օր անպայման ընկնում է նրա տիրապետության տակ և սկսում է սիրել: Դու այժմ սիրում էս վիրավորի ընկերոջը, ծաղիկ իմ:
-- Կարկուտները նույնպե՞ս սիրում են, ՄԱՅՐ ԲՈւՆ:
-- Այո, նույնիսկ կարկուտներն են սիրում և դրանից նրանց հայացքը այնպես մեղմ ու բարի է դառնում: Գիտե՞ս, ծաղիկ իմ, ես չեմ մեղադրում կարկուտներին իրենց չարության համար: Նրանք մեղավոր չեն այդ բանում: Նրանք պարզապես անպետք կլինեին, եթե չար չլինեին: Եվ երբ նրանք վիրավորում կամ սպանում են իմ ծաղիկներից որևէ մեկին, ես մեղադրում եմ ոչ թե նրանց, այլ ՄԻ ՈւՐԻՇԻՆ, որը ավելի հեռու է և անտեսանելի է մեզ…
-- Իսկ դու՞, ով ՄԱՅՐ ԲՈւՆ, դու նույնպե՞ս սիրում ես, --անսպասելիորեն ընդհատեց Ծաղիկը, շոշափելով ԿՅԱՆՔԻ ԹԵԼԸ:
-- Ե՞ս…ՄԱՅՐ ԲՆԻ ձայնը կարծես թե դողաց: Նա ոչ մի բառ չէր գտնում Ծաղիկին պատասխանելու համար, իսկ ԿՅԱՆՔԻ ԹԵԼԸ Ծաղիկին, չգիտես ինչու, հանկարծ ստիպեց հիշել Վարդագույն Ծաղիկներով Ծառին, որն այնքան գեղեցիկ էր մայր մտնող արևի տակ:
-- Դու սիրու՞մ ես նրան, ՄԱՅՐ ԲՈւՆ, -- հարցրեց Ծաղիկը փոքր ինչ մեղավոր տոնով:
-- Այո, ծաղիկ իմ, սիրում եմ նրան այնպես, ինչպես դեռ ոչ ոք չի սիրել…
-- Բայց չե՞ որ նա քեզ նման չէ:
-- Ինչ նշանակություն ունի գույնը, ծաղիկ իմ…
Խոսում էր Ծաղիկը ՄԱՅՐ ԲՆԻ հետ և նայում զույգ ծաղիկներին, որոնք անհոգ խաղում էին արևի շողի հետ: Հանկարծ նա նկատեց մի տարօրինակ կարկտահատիկ, որը ոչ թե վերևից էր ընկնում, այլ թռչում էր հորիզոնական: Նա այնքան բարի ու թափանցիկ հայացք ուներ: Նա, խփելով վիրավորին հենց այն պահին, երբ նա մյուսին էր նետում շողը, նրա հետ միասին ցած ընկավ: Ծաղիկը քարացավ անսպսելիությունից, մի ակնթարթ կարկամեց, հետո ցանկացավ ճչալ, բայց չկարողացավ: Մյուսը ձեռքից բաց թողեց բռնած շողը և անզոր կախեց թերթիկները, նայելով ընկնող ընկերուհու հետևից…
Վաղորդյան հաճելի զեփյուռն արթնացրեց Ծաղիկին: Նրա առաջին գործը եղավ դիմացի ճյուղին նայելը: Զույգն արդեն արթնացել էր և ընկերը մեղմ ու զգուշորեն ինչ-որ բաներ էր շշնջում ընկերուհուն, թերթիկներով շոյելով նրա դալկացած, առաձգականությունը կորցրած թերթիկները:
-- Նա չի ապրի, -- անցավ Ծաղիկի մտքով, -- նա երևի չկարողանա դիմավորել նույնիսկ այսօրվա երեկոն: Ինչպե՞ս են մեռնում ծաղիկները: Դա երևի մի սարսափելի բան կլինի…
Ի՞նչ կլինի նրա ընկերոջ վիճակը:
Ծաղիկն արդեն հաշտվել էր վիրավորի մեռնելու մտքի հետ և զգում էր, որ ինքը շատ կցանկանար գտնվել նրա ընկերոջ մոտ և սփոփել, մխիթարել նրան:
-- Վիրավորի ճակատագիրն արդեն պարզ է, --շշնջաց նա, -- բայց միթե՞ ողջերն իրավունք չունեն լիարժեք ապրելու:
Նա նայեց զույգ ծաղիկներին.
-- Աստված իմ, ինչպիսի թանձր հայացք ունեն նրանք: Ես այժմ գիտեմ, որ հենց դա է սիրո հայացքը: Նրանք սիրում են իրար:
Ծաղիկը հնարավորություն չուներ ինքն իրեն նայելու, այլապես իսկույն կնկատեր, որ ինքն էլ այդ նույն հայացքով է նայում Վիրավորի ընկերոջը: Նա շատ էր զգում իր մտքերը կիսող մեկի կարիքը: Լիներ մեկը, և ինքը զրուցեր նրա հետ երկա`ր- երկար: Զրուցեր սիրո մասին, ԱՐԵՎԻ, Վարդագույն Ծաղիկներով Ծառի մասին: Բայց նա մենակ էր, բոլորովին մենակ, դատապարտված երբեք ընկեր չունենալու:
«Ես ծնվել եմ թյուրիմացաբար և պետք է միայնակ կրեմ այդ թյուրիմացության զոհը լինելու դառնությունը: Ես տարբերվում եմ մնացածներից իմ ծնունդով, ուրեմն պետք է տարբերվեմ նաև դառնությունները դիմագրավելու իմ ընդունակությամբ: Փույթ չէ, թե ես էլ բոլորի նման ծաղիկ եմ և կարոտ եմ ընկերների և սիրո: Այդ կարոտը ինձ տրված է հենց իմ տոկունությունը փորձելու, շրջապատող աշխարհը ճիշտ գնահատելու համար: Ինչքան էլ ցանկանամ, ես չեմ կարող կիսվել ուրիշների հետ, նրանց մասնակից դարձնելու ներքին տվայտանքներիս…»
-- Դու մոլորված ես, ծաղիկ իմ, քո մեջ խոսում է սիրողը, որն իր մեջ ուժ է գտնում այդ սիրո հետ կապված ցանկացած տառապանք անտրտունջ տանելու: Սակայն դու պարտավոր ես մերձավորիդ հետ կիսել քո տառապանքները նույն չափով, ինչ չափով որ ուրախությունդ ես պարտավոր կիսել:
-- Ես դժբախտ եմ, ով ՄԱՅՐ ԲՈւՆ: Աշխարհի ամենադժբախտ ծաղիկն եմ ես…
-- Դու բախտավոր ծաղիկ ես, շատ բախտավոր, որովհետև սիրում ես: Մի ժամանակ այստեղ` ներքևում դրված նստարանին նստում էր մի զույգ` տղա և ազջիկ: Այդ տղան շատ խելացի էր: Այդպես էր ասում աղջիկը: Ես գաղտնի լսում էի նրանց զրույցները. այնքան քաղցր էին նրանք զրուցում. այնքան հաճելի էր զգալ, թե ինչպես է տղան գրկուն աղջկան: Մի անգամ տղան ասաց աղջկան.
«Գիտե՞ս, ես հազար անգամ սիրվելուց կհրաժարվեի մի անգամ իսկական սիրելու համար»:
Դա վերջին երեկոն էր, որ ես տեսա նրանց միասին: Այդ ժամանակ ես համաձայն չէի տղայի հետ` հարևան ծառը սիրում էր ինձ և ես ինձ շատ լավ էի զգում սիրվելով: Բայց տարիներն անցան և իմ դիմացի, զեփյուռից դողացող շիվն աճեց, մեծացավ և մի գարնան ծաղկեց խոշոր, վարդագույն ծաղիկներով: Ես այսօրվա նման հիշում եմ այդ գարունը: Քիչ էր մնում պոկվեի իմ արմատներից և գնայի նրա մոտ` հնարավոր սառնամանիքից նրան պաշտպանելու համար: Ես իմ ներսը նրանով լցված էի զգում: Այդ ժամանակ էր, որ առաջին անգամ հիշեցի տղայի խոսքերը և զգացի, որ համաձայն եմ նրա հետ…
Հիշիր, ծաղիկ իմ, հիշիր և հավատա` մեկ անգամ սիրելը հազար անգամ լավ է հազար անգամ սիրվելուց:
--Ուրեմն ես երջանիկ եմ նրանով, որ կարող եմ այսպես սիրե՞լ: Բայց չէ՞ որ ես ուզում եմ նրա մոտ գտնվել և կիսել նրա հետ վիշտս և ուրախությունս, բայց չեմ կարող: Մի՞թե երջանկությունը ձգտելու և չհասնելու մեջ է: Ինչու՞ Մեղուն, որ աշխատասիրությունից բացի ոչինչ չունի, այժմ կարող է հպվել նրան, իսկ ես` ոչ: Ախ, եթե կարողանայի պոկվել և հասնել մինչև այնտեղ, հպեի թերթիկներս նրա դեմքին և դրանից հետո թեկուզ ցած ընկնեի մահացած:
Գոնե Մեղուն մոտենար ինձ և պատմեր նրա մասին…
Կարծես ի ն չ - ո ր մ ե կ ը Մեղվին հասցրեց Ծաղիկի խոսքերը և նա, պոկվելով Մենավորից (այդ անվամբ էր կնքել Ծաղիկը Վիրավորի ընկերոջը` համոզված, որ Վիրավորը շուտով կմահանա և նա կմնա բոլորովին մենակ), թռավ իր մոտ:
-- Բարի լույս, գեղեցկուհի: Ինչպե՞ս անցկացրիր առաջին գիշերդ:
-- Բարև, Մեղու: Ես քեզ համար բավականին նեկտար եմ կուտակել այս գիշեր:
-- Շնորհակալություն, դու շատ բարի ու սքանչելի ծաղիկ ես:
Մեղուն, ինչպես և բոլոր մեղուները, աշխատանքի բերումով վարպետացել էր հաճոյախոսությունների մեջ: Նա իր գլուխը մտցրեց Ծաղիկի բաժակի մեջ նեկտար վերցնելու և հանկարծ Ծաղիկը զգաց, որ անծանոթ ու խենթացնող մի բան կատարվեց իր հետ: Նրա սիրտը սկսեց արագ տրոփել, նա նվաղեց ու ոչինչ չէր կարողանում անել: Միաժամանակ նրան թվում էր, թե ինքը մի ահավոր մեղք է գործում…
Մեղուն զգաց նրա հուզմունքն ու անհանգստությունը և հարցրեց փոքր ինչ մեղավոր տոնով.
-- Դու քեզ վա՞տ ես զգում:
-- Ոչ, ի՞նչ ես ասում, դա այնքան հաճելի էր ու այնքան անծանոթ: Դու չգիտե՞ս արդյոք, Մեղու, այն, ինչ ես ապրեցի, նույնպե՞ս զգացմունք է, ինչպես սերը:
-- Ես չգիտեմ, թե դու ինչի մասին ես խոսում, -- կմկմաց Մեղուն:
-- Ախ, այո, ես մոռացա: Ներիր ինձ, Մեղու:
-- Ոչինչ, ոչինչ, ես ուրախ եմ, որ դու քեզ լավ ես զգում, -- պատասխանեց Մեղուն ու թռավ` բեռնավորված ու զարմացած Ծաղիկի վրա:
-- Դու հուզվա՞ծ ես, ծաղիկ իմ, -- բազմանշանակ ժպտաց ՄԱՅՐ ԲՈւՆԸ ԿՅԱՆՔԻ ԹԵԼԻ միջով,-- և չգիտես ի՞նչ է կատարվում քեզ հետ: Հանգստացիր, ոչ մի արտակարգ բան չի կատարվել: Պարզապես Մեղուն մինչև քեզ այցելելը եղել էր Մենավորի մոտ: Այդ Մենավորի բույրն էր Մեղվի հետ եկել քեզ մոտ: Դու էլ ունես այդպիսի բույր, բայց ոչ ոք ինքն իր բույրը չի զգում: Զգացվում է միայն ուրիշների բույրը` լավ կամ վատ:
-- Մի՞թե վատ բույր է լինում, ՄԱՅՐ ԲՈւՆ, -- Հարցրեց Ծաղիկը, հիշողությամբ նորից վայելելով քիչ առաջվա բերկրանքը:
-- Իհարկե: Լինում են ծաղիկներ, որոնք շատ վատ բույր ունեն և նրանց հաճախ հենց այդպես էլ անվանում են` գարշահոտ ծաղիկներ: Երբ ծառը դեռևս երիտասարդ է լինում, նրա ծաղիկների մեջ լինում են այնպիսիները, որոնց դուր է գալիս այդպիսի ծաղիկների հոտը և նրանք այլասերում են ոչ միայն իրենց, այլև իրենց պտուղներին: Նրանց պտուղները վատ համ են ունենում: Սակայն տարիների հետ ծառը փորձվում է և չի բացում այդպիսի ծաղիկներ: Ես այժմ այդպիսի ոչ մի ծաղիկ չունեմ: Ես այս տարի հարյուր տարեկան եմ,--հպարտացավ նա:
-- ՄԱՅՐ ԲՈւՆ, ես օր-օրի ինձ ավելի ու ավելի մենակ եմ զգում և վախենում եմ: Շատ եմ վախենում: Ի՞նչ կլինի իմ վերջը: Ես ամեն ինչ, նույնիսկ կյանքս կտայի, միայն թե ինձ հնարավորություն տրվեր միայն մի ակնթարթ գտնվել Մենավորի մոտ: Ես զգում եմ , որ բացվել եմ հենց միայն նրա համարև առանց նրան իմ ապրելն անիմաստ է: Ես գերադասում եմ մեռնել, քան ապրել նրանից հեռու: Ի՞նչ անեմ, ով ՄԱՅՐ ԲՈւՆ, փրկիր ինձ, խորհուրդ տուր, չէ՞ որ դու ես ստեղծել ինձ և գիտեմ, չէիր ցանկանա, որ վշտանար քո ծաղիկը:
-- Մի հուզվիր, իմ հիմարիկ, մի՞թե դա իրոք այդպես չէ, մի՞թե ես չեմ հոգում իմ ծաղիկների բարեկեցության համար: Դու դեռ պետք է ապրես, պետք է պահպանես քեզ հանուն քո պտուղի: Հենց այսօրվանից քո մեջ արդեն ծնվել է քո Պտուղը` քո սիրո և Մենավորի բույրի ծնունդը: Դու վշտանալու կամ բողոքելու ոչ մի պատճառ չունես. քչէրին է հաջողվում պտղավորվել սիրած էակի բույրով և այդ քչէրը համարվում են երջանիկ: Դու այդ երջանիկներից մեկն ես:
Էջանիշներ