Պատմության կեղծարարնե՞ր

[Արիացի]

Գառնիկ Ասատրյանի հոդվածը կարդացե՞լ ես։

Չէ, ճիշտն ասած անգլերենից շատ թույլ եմ, դրա համար կխնդրեի մոտավոր բացատրես, թե էդ ուսանողները ինչով են խայտառակում Հայաստանը ու Հայ ազգը:

[Լեռնցի]

Իմաստը?

ԳԱԱ-ի իմաստը, թե reset անելու իմաստը?

[ministr]

Դվա վ ադնոմ

[Լեռնցի]

Դվա վ ադնոմ

Կարծում եմ հասկանալի է, որ ցանկացած երկրի ուժ գնահատում են նրա գիտական մակարդակով:

[ministr]

ԳԱԱ-նա պայմանավորում գիտական մակարդակը? Ես այդպես չեմ կարծում:
ԳԱԱ-ն սովետական կառույցա, որ մինչև հիմա մնացելա: Գիտական միտքը համալսարաններում և դրանց կից ինստիտուտներումա լինում:

[Սահակ]

ԳԱԱ-նա պայմանավորում գիտական մակարդակը? Ես այդպես չեմ կարծում:
ԳԱԱ-ն սովետական կառույցա, որ մինչև հիմա մնացելա: Գիտական միտքը համալսարաններում և դրանց կից ինստիտուտներումա լինում:

Լիովին համաձայն եմ մինիստրի հետ։ ԳԱԱ-ն գիտության հետ ոչ մի կապ չունի։ ԳԱԱ-ն ստեղվել է սովետի կողմից որպեսզի ցենզուրայի ենթարկեն հակա-լենինյան գիտական ուղղությունները և քաղաքականացնեն գիտությունը։ Դա շատ բացասական հետևանքներ ունեցավ սովետական գիտության համար։ Մի շարք շատ պերսպեկտիվ գիտական ուղղություններ արգելվեցին որպես հակա-սովետական (օրինակ գենետիկան և կիբերնետիկան), հումանիտար գիտությունները դարձան մարքսիսզ-լենինիզմի պրոպագանդայի միջոց, որի հետևանքով սովետական տարիներին տպված գրականության մեծ մասը հումանիտար գիտություններով հիմա համարվումա աղբ։

Շատ կարևոր է որ մեր նոր Հայաստանը չկրկնի սովետի սխալները և չքաղաքականացնի գիտությունը։

[Lion]

Արմեն Այվազյան
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԼՈՒՍԱԲԱՆՈՒՄԸ ԱՄԵՐԻԿՅԱՆ ՊԱՏՄԱԳՐՈՒԹՅԱՆ ՄԵՋ

Արևմտյան մտավորական և ակադեմիական շրջանակներում թուրքամետությունը ձևավորվել է բավական վաղ՝19-րդ դարի սկզբներին, երբ Մերձավոր և Միջին Արևելքում առաջին անգամ ուժգնորեն բախվեցին անգլիական և. ռուսական կայսրությունների շահերը: Թուրքամետ տրամադրությունների առաջացման հիմնական աղբյուր հանդիսացող՝ Անգլիա- Ռուսաստան, այնուհետև նրան փոխարինելու եկած՝ ԱՄՆ/Արևմուտք - ԽՍՀՄ /Արևելք աշխարհաքաղաքական մրցակցությունը շատ երկար տևեց, ընդմիջվելով միայն Առաջին և, նվազ չափով՝ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմների տարիներին: Այս ընդմիջումները, սակայն, կարճատև էին և, ցավոք, չէին կարող փոխել Արևմուտքի պետական-քաղաքական շրջանակների ու նրանց սպասարկող մտավորականների և ա կադեմիական շրջանակների թուրքամետ դիրքորոշումները1։ Իսկ Սառը պատերազմի տարիներին (1945-1990 թթ.) թուրքամետությունն Արևմուտքում արձանագրեց մի իսկական հաղթարշավ: Սա մի ժամանակաշրջան էր, երբ աշխարհառազմավարական հակամարտությունը երկու գերտերությունների՝ ԽՍՀՄ-ի և ԱՄՆ-ի ու նրանց գլխավորած միջպետական ռազմաքաղաքական խմբակցությունների՝ Վարշավյան պայմանագրի և Հյուսիս-Ատլանտյան պայմանագրի (ՆԱՏՕ) կազմակերպությունների միջև ընթանում էր մոլորակի գրեթե բոլոր անկյուններում: Այս հակամարտության էությունը լավագույնս բնորոշվում է խաղերի տեսությունից քաղաքագիտության ոլորտ թափանցած այսպես կոչված zero-sum game-ի հասկացությամբ՝ երբ երկու կողմերից մեկի որևէ շահումը անպատճառ նշանակում է մյուս կողմի կորուստ և հակառակը։ Հետևաբար, միանգամայն բնական է, որ ԽՍՀՄ բաղկացուցիչ մաս կազմող Հայաստանի, ինչպես նաև աշխարհասփյուռ հայության, պատմաիրավաքաղաքական ձգտումները և ազգային-տարածքային պահանջները, սպառնալով ՆԱՏՕ-ի առանցքային անդամներից մեկի՝ Թուրքիայի միջազգային վարկին և անգամ տարածքային ամբողջականությանը, այն էլ ի հաշիվ կոմունիստական ճամբարի հզորացման, բացահայտորեն հակասում էին Արևմուտքի ռազմավարական շահերին: Ահա թե այս մասին ինչ է գրում արևմտյան եզակի անաչառ պատմաբաններից մեկը՝ Քրիստոֆեր Ուոքերը.

Սառը պատերազմը որոշ չափով օրինականացրեց հայերի դեմ եղած նախապաշարմունքը արևմտյան ակադեմիական և նույնիսկ դիվանագիտական շրջանակներում (այդ ժամանակ մտածելակերպն այն էր, որ Թուրքիային պետք է սատարել՝ ինչ գնով էլ որ լինի): Ու հակառակ այն բանի, որ Սառը պատերազմն ավարտվել է, բազմաթիվ արևմտյան գիտնականներ և էքս-դիվանագետներ դրսևորում են «բրեժնևականություն»՝ հայերի տեսակետը հասկանալու իրենց անկարողության կամ չկամության մեջ, կամ գոնե այդ տեսակետի վավերագրային հիմքին լրջորեն ծանոթանալու գործում: Նրանք շարունակում են գրեթե անքննադատորեն աջակցել թուրքական պաշտոնական վերսիային: Արդյունքում՝ ակադեմիական հանդեսներում հայոց նոր պատմության մասին հայտնվող ու գիտականության հավակնող նյութերից շատերը՝ իրականում parti pris (իմա՝ կանխորոշված — Ա. Ա.), խտրական և ոչ-արժանահավատ են2:

Միանգամայն ճիշտ բնութագիր ու իրադրությանը տրված պատմատեսական գնահատական, այնուհանդերձ հարկ է ավելացնել , որ.

1. Ռուսաստանի հետ Արևմուտքի աշխարհաքաղաքական հակամարտությունը չընդհատվեց նաև ԽՍՀՄ փլուզումից հետո, իզուր չէ, որ ամերիկացի քաղաքական ազդեցիկ մեկնաբաններից շատերր բացահայտ հայտարարում են, որ «Սառը պատերազմի ավարտը նույնպես ավարտվել է» և որ պետք է նպատակասլաց կերպով շարունակել նվաճված դիրքերի ընդլայնումն ու ամրապնդումը3 : Դեպի Արևելք ՆԱՏՕ-ի ընդլայնումը եկավ հաստատելու, որ Արևմուտքում գերիշխողը հե՛նց այս տեսակետն է։ 1990-ականների երկրորդ կեսին, աշխարհաքաղաքական անողոք իրողությունների բերումով՝ Հայաստանը դարձյալ հայտնվել է Ռուսաստանի հետ միևնույն՝ դեռևս հստակ բնորոշում և սահմաններ չունեցող ճամբարում, իսկ Թուրքիան շարունակում է հանդես գալ Արևմուտքի դաշնակցի դերում, րնդսմին՝ հավակնելով դառնալու ռեգիոնալ գերուժ (այս խնդիրներին հանգամանորեն անդրադարձել ենք մեկ այլ աշխատության մեջ)4: Այս ամենին գումարվել է նաև այն, որ Ադրբեջանը ջանք չի խնայում դառնալու Այսրկովկասում և Միջին Ասիայում Արևմուտքի հանգուցային դաշնակիցը:

Հետևաբար, Սառը պատերազմի տարիներին կարծր ուրվագիծ որդեգրած արևմտյան «.հայագիտական» դպրոցն իր դիրքերը վերանայելու որևէ դրդապատճառ չունի:

2. Արևմտյան «հայագիտությունը» իր ձեռքն է բարձրացրել ոչ միայն հայոց նոր պատմության վրա, ինչպես կարծում են շատերը, նաև՝ շատերը մեզանում, այլև, ինչպես ստորև ցույց կտանք, աղճատում է նաև Հայոց Հին և միջնադար լան քաղաքական ու մշակութային պատմության ողջ համակարգը: Սա միանգամայն օրինաչափ զարգացում է, քանզի պատմությունը միասնական՝ «օրգանապես» շաղկապված պատճառա-հետևանքային երևույթ է. անՀնար է գիտականորեն ուսումնասիրել պատմության այս կամ այն ժամանակաշրջանը՝ նրա նախորդ և հաջորդ շրջաններից կտրված, իրադրությունների տարժամանակյա մեկուսացումներով: Պատմության «համոզիչ» կեղծարարությունը նույնպես պահանջում է հնարավոր չափով համապարփակ ընդգրկում:

[Արիացի]

ԳԱԱ-ի վերոնշյալ նիստի սիրողական նկարահանումները

Սա էլ որոշումն է.

ՀՀ ԳԱԱ Հումանիտար բաժանմունքը ստացել է բազմաթիվ բողոքներ 1988թ. Լոս Անջելեսում լույս տեսած հայոց պատմության երկհատորյա բուհական դասագրքի մասին։
Հումանիտար բաժանմունքը հանգամանորեն քննելով ՝նշյալ դասագրքի բովանդակությունը՝ հանգել է հետևյալ եզրակացության.
1. Երկհատորյակում տեղ են գտել գիտական աշխարհում արդեն հնացած ու մերժելի բազմաթիվ տեսակետներ ինչ վերաբերում է հայ ժողովրդի ծագման, Հայկական լեռնաշխարհում հայ ժողովրդի բնիկության, Ուրարտուի պետության ոչ հայկական էության և այլ հարցերի մասին, որոնց վերաբերյալ հայ և համաշխարհային պատմագիտական միտքը կատարել է բազմաթիվ ճշգրտումներ ու անհերքելի ապացույցներով հիմնավորել նման տեսակետների սխալականությունն ու ոչ գիտականությունը։

2. Երկհատորյակում տեղ են գտել հայ ժողովրդի համար պաշտելի, հայության խորհրդանիշ դարձած անձնավորությունների հասցեին ուղղված վիրավորական ու անհիմն արտահայտություններ, ինչպես Մովսես Խորենացու անձի վարկաբեկման խիստ դատապարտելի փորձը Ռ. Թոմսոնի կողմից, նաև հայկական քաղաքակրթության նսեմացումը, ինչպես դա արել է Ջ. Ռասելը՝ հայկական քաղաքակրթությունն ու մշակույթը ածանցված հայտարարելով իրանական քաղաքակրթությունից և մշակույթից։ Ռ. Սյունու կողմից հայոց հայրենիքի մասը կազմող Արևմտահայաստանի փոխարինումը «Արևելյան Անատոլիա» քաղաքական տերմինով և այլն։

3. Որոշակի աղավաղվել է նաև հայ ժողովրդի նոր և նորագույն պատմությունը, որոնց մասին գրած հեղինակների մոտ նկատվում են վառ արտահայտված հակակոմունիստական միտումներ և հակառուսական տրամադրություններ, որոնք այսօր, 21րդ դարի առաջին տասնամյակի ավարտին, հայ ժողովրդի պատմության համատեքստում անհարիր են ամբողջովին։ Պատմագիտությունը հայտնապես ծառայեցվել է ոչ գիտական, ավելի շուտ քաղաքական հեռահար նպատակների, ինչն անընդունելի ենք համարում։

Հայոց պատմության լոսանջելեսյան երկհատոր բուհական դասագրքում տեղ են գտել նաև բազմաթիվ անճշտություններ տեղեկություններում, թվականներում, անուններում և այլն։

Ելնելով վերոհիշյալ նկատառումներից՝ ՀՀ ԳԱԱ հումանիտար բաժանմունքը իր խիստ վրդովմունքն է հայտնում հայոց պատմության հիշյալ բուհական դասգրքում տեղ գտած միտումնավոր խեղաթյուրումների առթիվ և գտնում է այս հատորների հետագա օգտագործումը մեծապես վնասակար է իսկական պատմագիտության և հայության շահերի տեսակետից, հատկապես նկատի ունենալով այն, որ շարունակվում է տարածվել օտար շրջանակներում։

Բաժանմունքը կոչ է անում երկհատորյակի հեղինակներին և խմբագրին հիմնովին վերանայել գրքի բովանդակությունը՝ այն վերախմբագրելով գիտական ճիշտ հիմունքների և հայագիտության վերջին նվաճումների հաշվառումով, զգոնություն և զգուշություն դրսևորել հայց պատմության նվիրված հատորների հետագա հրատարակությունների ժամանակ։

Երևան, 7 ապրիլի, 2009 թ.

Տպվել է <<Լուսանցք>> շաբաթաթերթում:

[Արեքնազան]

Շնորհակալություն Արիացի, տեղադրած տեքստի և վիդէո ժապավենների համար:
Մի հարց ունէի, արդիո՞ք տեղյակ եք Հայոց Պատմության գրքերի մասին, որոնք Սփյուռքի Նախարարությունը և ԳԱԱ-ն 4 տարբեր լեզուներով պետք է հրատարակէին Հունիս-Հուլիսին սփյուռքում ապրող Հայ ուսանողների համար:

[Արեքնազան]

Հարգելի Lion,
Միգուցե դուք կկարողանաիք իմ վերը հարցին պատասխանել: Անչափ շնորհակալ կլինեմ: Ես կիսում եմ ձեր և մյուս անդամների մտահոգությունը Մեր Պատմությունը խեղաթյուրվելու և դրա հետևանքների մասին:
Հարգանքներս:

[Lion]

Հարգելի Lion,
Միգուցե դուք կկարողանաիք իմ վերը հարցին պատասխանել: Անչափ շնորհակալ կլինեմ: Ես կիսում եմ ձեր և մյուս անդամների մտահոգությունը Մեր Պատմությունը խեղաթյուրվելու և դրա հետևանքների մասին:
Հարգանքներս:

Չէէէէ Ոչ մի տեղեկություն չունեմ...

[Norton]

[quote=Արեքնազան;1725847]Մի հարց ունէի, արդիո՞ք տեղյակ եք Հայոց Պատմության գրքերի մասին, որոնք Սփյուռքի Նախարարությունը և ԳԱԱ-ն 4 տարբեր լեզուներով պետք է հրատարակէին Հունիս-Հուլիսին սփյուռքում ապրող Հայ ուսանողների համար: [quote]
Մենակ այն կարող եմ ասեմ, որ երկար վիճաբանություն է եղել հայերի ծագման վերաբերյալ, տարբեր թևեր էն ձևավորվել, բայց որ թ/quևի տարբերակն է տեղ գտել գրքերում չգիտեմ:

[Lion]

Ցավալաի է, որ ԱՅՍ հարցում դեռ վիճում են

[Արեքնազան]

Շնորհակալություն Lion & Norton,
Հույսով եմ հաշվի կառնեն ամենավերջին փաստերը որոնք մեր մայր հողի կրծքում թաքնված են եղել դարեր շարունակ: Փառք ամենակարող տիեզերքին: Նա զորավիկ է Հայ ազգին:
Խնդրում եմ տեղյակ պահեք նորությունների մասին:
Հարգանքներս:

[Լեռնցի]

Հարգելիներս, ես չեմ քննարկում թե ինչ բացասական կամ դրական հետևանքներ է ունեցել ԳԱԱ-ի գործունեությունը, քանզի կարծում եմ, որ դա իմ քննարկելիք նյութը չէ… Ես կարծում եմ, որ յուրաքանչյուր նորմալ պետություն պետք է ունենա գիտական համակարգը համակարգող կառույց, որը, կածում եմ, ԳԱԱ-ի անելիքն է, ոչ թե ասենք Կրթության և Գիտության նախարարության…