Դորիան` բանաստեղծություններ

[Chuk]

Արժեվորել սեփական եսը, դեռ չի նշանակում անտեսել մյուսներին: Օրինակ այս ֆորումում Alizee անվան տակ գրող աղջկան չեմ կարող անտեսել: Քանի որ նա տաղանդավոր է: Ու տաղանդը նրա տողերում չէ, վանկերում չէ: Տաղանդը նրա ներսում է: Կարդում ես ու զգում կարման, որը պարուրում է ստեղծագործողին: Դրա հետ ոչ մի Տերյան կամ Սահյան չի համեմատվի: Եթե, Աստված անի, ամսագիրս սկսի տպագրվել, մեծ հաճույքով մի մեծ հոդված կգրեմ այդ աղջկա մասին: Թող աշխարհն իմանա: Ես քո գիրքն էլ մեծ հաճույքով կկարդամ, եթե արժանացնես ինձ նման պատվի Գիտես, կարծում եմ գալու է այն օրը, երբ մեր նմաններին կհաջողվի քանդել դեպի հռչակ տանող այն բարիկադները, որ մի օր մեկը կառուցեց ու մինչև հիմա աղոթում են դրանց տակ... Խեղճ մարդիկ, չգիտեն, որ բարիկադներն աղոթատեղի չեն...

Ես խոսում էի մասնավորապես գրողների միության բացառապես բոլոր անդամների նկատմամբ ունեցած կանխակալ վերաբերմունքի մասին ու նրանց նկատմամբ քո ես գերակայման մասին: Այդպես եմ զգացել, նկատել:

Ինչ վերաբերվում է Alizee-ին, ապա չեմ համեմատի Տերյանի ու Սահյանի հետ, քանի որ պետք չէ, չի կարելի (կարծեմ երկու բանաստեղծներին էլ շատ է սիրում), իսկ այ իր առաջին ժողովածուն կարող ես ձեռք բերել գրախանութներից (Ծովինար Բանուչյան, «Տե՛ս, որ լռում եմ»): Իմ գիրքը հրատարակվելու դեպքում ես չգիտեմ, թե որքանով հնարավորություն կունենամ բոլոր նրանց, ում կուզեի նվիրել, նվիրել, բայց ձեռք բերել ամեն պարագայում կկարողանաս՝ ցանկանալու դեպքում:

Շատ չշեղվենք:

[Հայկօ]

Դրա հետ ոչ մի Տերյան կամ Սահյան չի համեմատվի:

Թումանյանին ու Չարենցին էլ ավելացնեիր՝ պրծնեինք : Եթե քննադատում կամ պախարակում ես, խնդրում եմ կետ առ կետ նշիր, թե ինչն է իրենց ստեղծագործության մեջ քեզ քո բարձունքից էդքան մանր թվացել:

[Dorian]

Թումանյանին ու Չարենցին էլ ավելացնեիր՝ պրծնեինք : Եթե քննադատում կամ պախարակում ես, խնդրում եմ կետ առ կետ նշիր, թե ինչն է իրենց ստեղծագործության մեջ քեզ քո բարձունքից էդքան մանր թվացել:

Ես հարգում եմ բոլոր բարձունքները, բայց ստվերները նրանց չեմ սիրում...

[Հայկօ]

...Քանի որ նա տաղանդավոր է: Ու տաղանդը նրա տողերում չէ, վանկերում չէ: Տաղանդը նրա ներսում է: Կարդում ես ու զգում կարման, որը պարուրում է ստեղծագործողին: Դրա հետ ոչ մի Տերյան կամ Սահյան չի համեմատվի:

Ոչ բոլոր եսասերներն են տաղանդավոր, բայց բոլոր տաղանդավորները եսասեր են...
Ի դեպ իմ բանաստեղծությունների ժողովածուն պատրաստվում եմ անվանել "Մեռելներին թաղե՛ք":

Ես հարգում եմ բոլոր բարձունքները, բայց ստվերները նրանց չեմ սիրում...

Վերևի երկու մեջբերումներից բնավ չզգացվեց, որ դու ընդունակ ես ինչ-որ բարձունք հարգելու: Եվ, խնդրում եմ, պսևդոգեղեցիկ ու վերամբարձ փիլիսոփայություններով հարցերից մի՛ խուսափիր, պատասխանիր ըստ էության ու կոնկրետ, եթե կարող ես:

Տպավորություն է ստեղծվում, որ դու չես ընդունում նախորդների մեծությունը՝ սեփական արժեքային համակարգդ առաջ հրելու համար: Իսկ այդ արժեքային համակարգում միայն մեկ բարձունք ես թողել՝ քեզ: Բայց չէ՞ որ մյուսներին ցածրացնելը քեզ չի բարձրացնում:

Չպատասխանեցիր հարցիս. ինչու՞ են Տերյանն ու Սահյանը անտաղանդ կամ, քո ասած, «առանց կարմայի»:

[Dorian]

Չպատասխանեցիր հարցիս. ինչու՞ են Տերյանն ու Սահյանը անտաղանդ կամ, քո ասած, «առանց կարմայի»:

Հա, Տերյանին ես իրոք առանց կարմայի եմ համարում: Սահյանին էլ, մեծ մասամբ: Դու ինձ, գուցե, չես հասկանում, որովհետև մենք տարբեր պատկերացումներ ունենք կարմա հասկացության մասին: Իհարկե, ոչ ոք բացարձակապես զուրկ չէ կարմայից: Բայց Տերյանի գործերի մեջ ես չեմ տեսնում այն ոգեշնչվածությունը, որը տեսնում եմ Սևակի մոտ: Պոռթկումը, որով ստեղծվում են մեծ գործեր, բացակայում է: Ավելի շնծու է, ընտրված բառեր: Չէ որ խոսքը երևակայության խորքերում ճոռոմ ածականներից չի կազմվում, ոչ էլ հնչեղ ձայներանգներից: Խոսքն այնպիսին է, ինչպիսին իր հեղինակը: Կառման, տվյալ դեպքում, ստեղծագործողին հրահրող ուժի գործոնն է, էներգիան, որը կարդալիս ինչ-որ տարօրինակ լիցքեր ես ստանում, երբեմն անգամ պատրաստ ես տեղիցդ վեր կենալ ու վազել... Եթե քո մոտ այլ ընկալում է, շատ ճիշտ է: Տարաբեր մարդիկ` տարբեր տեսակետներ: "Մեռելներին թաղեք"-ը ճիշտ ես ընկալել: Սակայն դա մոռացության մատնելու մասին չէ: Այն իմ բանաստեղծության վերնագիրն է, որը առաջին անգամ լույս կտեսնի գրքումս ու ոչ մի ուրիշ տեղ: Այն ճամփեքին լցրած դագաղների ու մեծ ճամփորդների մասին է: Եվ իզուր ես կարծում, թե այդ ճամփին ես մենակ եմ, կամ թե դագաղներն այդ պիտի այրվեն` մոռացվեն: Թող դրանք պանթեոններ տեղափոխվեն, ուր կփայլեն ողջ զորությամբ: Ծաղիկները չորացրած էլ են սիրուն...

[Chuk]

Հա, Տերյանին ես իրոք առանց կարմայի եմ համարում: Սահյանին էլ, մեծ մասամբ: Դու ինձ, գուցե, չես հասկանում, որովհետև մենք տարբեր պատկերացումներ ունենք կարմա հասկացության մասին: Իհարկե, ոչ ոք բացարձակապես զուրկ չէ կարմայից: Բայց Տերյանի գործերի մեջ ես չեմ տեսնում այն ոգեշնչվածությունը, որը տեսնում եմ Սևակի մոտ: Պոռթկումը, որով ստեղծվում են մեծ գործեր, բացակայում է: Ավելի շնծու է, ընտրված բառեր: Չէ որ խոսքը երևակայության խորքերում ճոռոմ ածականներից չի կազմվում, ոչ էլ հնչեղ ձայներանգներից: Խոսքն այնպիսին է, ինչպիսին իր հեղինակը: Կառման, տվյալ դեպքում, ստեղծագործողին հրահրող ուժի գործոնն է, էներգիան, որը կարդալիս ինչ-որ տարօրինակ լիցքեր ես ստանում, երբեմն անգամ պատրաստ ես տեղիցդ վեր կենալ ու վազել... Եթե քո մոտ այլ ընկալում է, շատ ճիշտ է: Տարաբեր մարդիկ` տարբեր տեսակետներ: "Մեռելներին թաղեք"-ը ճիշտ ես ընկալել: Սակայն դա մոռացության մատնելու մասին չէ: Այն իմ բանաստեղծության վերնագիրն է, որը առաջին անգամ լույս կտեսնի գրքումս ու ոչ մի ուրիշ տեղ: Այն ճամփեքին լցրած դագաղների ու մեծ ճամփորդների մասին է: Եվ իզուր ես կարծում, թե այդ ճամփին ես մենակ եմ, կամ թե դագաղներն այդ պիտի այրվեն` մոռացվեն: Թող դրանք պանթեոններ տեղափոխվեն, ուր կփայլեն ողջ զորությամբ: Ծաղիկները չորացրած էլ են սիրուն...

Չէ, ես իհարկե դեմ չեմ 1000 մարդ, 1001 կարծիք, 1002 գրական ճաշակին և այլն, բայց գրածիցդ հետո միակ բանը որ ինձ կարող է բնութագրել կլորացած աչքերն ու «մամա միյա» արտահայտությունն է

[Dorian]

Չէ, ես իհարկե դեմ չեմ 1000 մարդ, 1001 կարծիք, 1002 գրական ճաշակին և այլն, բայց գրածիցդ հետո միակ բանը որ ինձ կարող է բնութագրել կլորացած աչքերն ու «մամա միյա» արտահայտությունն է

Կլինի՞ ես ինձ տրամադրեմ, իբր լավ իմաստով ես մամա միա ասում: Դե... ինքնախաբեությամբ զբաղվեմ...

[Chuk]

Կլինի՞ ես ինձ տրամադրեմ, իբր լավ իմաստով ես մամա միա ասում: Դե... ինքնախաբեությամբ զբաղվեմ...

Չէ, մի տրամադրի: Որովհետև Տերյանին ու Սահյանին անվանել ճոռոմ գրող, իսկ Սևակին ոչ ճոռոմ... իմ վրա շոկային ազդեցություն թողեց: Ինչպես և շոկային ազդեցություն թողեց համարելը, որ Սահյանն ու Տերյանը սրտից չեն գրում... Չէ, աչքերս դեռ կլոր են:

[Dorian]

Չէ, մի տրամադրի: Որովհետև Տերյանին ու Սահյանին անվանել ճոռոմ գրող, իսկ Սևակին ոչ ճոռոմ... իմ վրա շոկային ազդեցություն թողեց: Ինչպես և շոկային ազդեցություն թողեց համարելը, որ Սահյանն ու Տերյանը սրտից չեն գրում... Չէ, աչքերս դեռ կլոր են:

Դե լավ, ասա, ես ինչ մեղք ունեմ, որ ինձ չի թվում, թե նորմալ սիրտը կարա էդքան պարզունակ բաներ թելադրի... ("ճոռոմ" բառն էլ օգտագործվեց ոչ թե հեղինակներին բնութագրելիս, այլ նրանց օգտագործած ածականները):

[Chuk]

Դորիան, ի դեպ մի հարց: Հարևան թեմայում Sergio-ին խորհուրդ էիր տալիս, մեջբերում եմ.

Սերժիո ջան, մի հատ խորհուրդ տամ: Արի հենց էսօր բանաստեղծությունների մի քանի ժողովածու վերցրու կարդա ու միանգամից նստի գրելու: Չասես ես շատ եմ կարդացել, նորից կարդա, որոշի դու ինչի մասին ես գրելու ու սկսի: Արդյունքների մասին գրավոր կպատմես ինձ: Ընկերնե՞ր:

Հիմա ուզում եմ մի քիչ հասկանալ էլի:
Գրողների միությունում գրող չկա, պատվերով գրողներ են, թույլ գրողներ (քո տեսակետն ա):
Սահյանին ու Տերյանին գցեցինք մի կողմ (քո գրածից հետևություն):
Մնաց Սևակն ու ո՞վ: Հայերից նկատի ունեմ: Դե Չարենցի անունն էլ կտաս:
Ուրի՞շ մարդ կա հայ գրողների, բանաստեղծների մեջ, որի մասին լավ կարծիք ունես:
Ու ու՞մ պետք է կարդար Sergio-ն՝ փորձ ձեռք բերելու համար: Ու՞մ ժողովածուները:

[Հայկօ]

Հա, Տերյանին ես իրոք առանց կարմայի եմ համարում: Սահյանին էլ, մեծ մասամբ: Դու ինձ, գուցե, չես հասկանում, որովհետև մենք տարբեր պատկերացումներ ունենք կարմա հասկացության մասին: Իհարկե, ոչ ոք բացարձակապես զուրկ չէ կարմայից: Բայց Տերյանի գործերի մեջ ես չեմ տեսնում այն ոգեշնչվածությունը, որը տեսնում եմ Սևակի մոտ: Պոռթկումը, որով ստեղծվում են մեծ գործեր, բացակայում է: Ավելի շնծու է, ընտրված բառեր: Չէ որ խոսքը երևակայության խորքերում ճոռոմ ածականներից չի կազմվում, ոչ էլ հնչեղ ձայներանգներից: Խոսքն այնպիսին է, ինչպիսին իր հեղինակը: Կառման, տվյալ դեպքում, ստեղծագործողին հրահրող ուժի գործոնն է, էներգիան, որը կարդալիս ինչ-որ տարօրինակ լիցքեր ես ստանում, երբեմն անգամ պատրաստ ես տեղիցդ վեր կենալ ու վազել... Եթե քո մոտ այլ ընկալում է, շատ ճիշտ է: Տարաբեր մարդիկ` տարբեր տեսակետներ: "Մեռելներին թաղեք"-ը ճիշտ ես ընկալել: Սակայն դա մոռացության մատնելու մասին չէ: Այն իմ բանաստեղծության վերնագիրն է, որը առաջին անգամ լույս կտեսնի գրքումս ու ոչ մի ուրիշ տեղ: Այն ճամփեքին լցրած դագաղների ու մեծ ճամփորդների մասին է: Եվ իզուր ես կարծում, թե այդ ճամփին ես մենակ եմ, կամ թե դագաղներն այդ պիտի այրվեն` մոռացվեն: Թող դրանք պանթեոններ տեղափոխվեն, ուր կփայլեն ողջ զորությամբ: Ծաղիկները չորացրած էլ են սիրուն...

Կարման, ըստ հնդկական հավատալիքների. ճակատագիրն է, կարճ ասած: Ու բանաստեղծություն գրելու հետ բնավ կապ չունի, իմ կարծիքով:

Այնուհետև. սխալ է կարծելը, որ բանաստեղծության լավ կամ վատ լինելը որոշվում է միայն ոգեշնչվածությամբ կամ պոռթկումով: Դրանք հնարավոր չափանիշերից միայն երկուսն են: Նաև՝ ճիշտ չեմ համարում Տերյանին ու Սևակին, Սահյանին ու Տերյանին, Պողոսին ու Պետրոսին միմյանց հետ համեմատելը՝ ինչ տեսանկյունից ուզում է՝ լինի: Կայսրինը՝ կայսրին, Աստծունը՝ Աստծուն: Տերյանը գեղեցիկ, Տերյանը Տերյան է հենց իր մեղեդայնությամբ ու մշուշոտ թախծով (չնայած՝ «Երկիր Նայիրի» շարքը լա՜վ էլ մարտական ու խրոխտ ոգի ունի): Սևակը շատ ավելի խոհական է, քան՝ քնարական: Ընդ որում՝ երկուսի գործերում էլ քո ասած «պոռթկումը» չի զգացվում: Չարենցի գրածներում՝ համաձայն եմ: Բայց բոլորին նույն արշինով չափելը սխալ է: Իսկ Սահյանը եթե նույնիսկ միայն «Իրիկնահացը» գրած լիներ, էլի ինձ համար լինելու էր հայ լավագույն բանաստեղծներից մեկը՝ Թումնայանի, Տերյանի, Զարհատի, այլոց կողքին:

Եթե ուզում ես, քո նախորդ գրառման ոճով կպառասխանեմ «չորացած ծաղիկներին». թեկուզ միհարկանի տան վրա կառուցածդ ավելի բարձր կլինի, քան ավերակի վրա սարքածդ: Այլ կերպ ասած՝ նոր բան գրելու համար բնավ հարկավոր չէ հինը մերժել, ընդհակառա՛կը: Այն, որ այսօր մարդիկ շարունակում են կարդալ անցած դարի ստեղծագործությունները, դեռ չի նշանակում, որ քեզ համար արդեն տեղ չկա, և որ պետք է արդեն «շուկան» մաքրել հին ապրանքից: Ընդ որում՝ դու չես դատողը, թե հինն է լավը, թե նորը. դատողը ընթերցողդ է: Դու ոչ մի բան չընդունելու կամ պանթեոններ տեղափոխելու իրավունք կամ հնարավորություն չունես. կարո՞ղ ես՝ այնքան լավ գրիր, որ քո ստեղծագործությունը ասպարեզից գլխովին դուրս մղի նախկիններին: Չե՞ս կարող՝ ընդունիր, որ մեկ հոգին բանակ չէ, հներից շատերն էլ իրոք մեծ էին ու իրոք մեծ ե՛ն:

[Dorian]

Դորիան, ի դեպ մի հարց: Հարևան թեմայում Sergio-ին խորհուրդ էիր տալիս, մեջբերում եմ.

Հիմա ուզում եմ մի քիչ հասկանալ էլի:
Գրողների միությունում գրող չկա, պատվերով գրողներ են, թույլ գրողներ (քո տեսակետն ա):
Սահյանին ու Տերյանին գցեցինք մի կողմ (քո գրածից հետևություն):
Մնաց Սևակն ու ո՞վ: Հայերից նկատի ունեմ: Դե Չարենցի անունն էլ կտաս:
Ուրի՞շ մարդ կա հայ գրողների, բանաստեղծների մեջ, որի մասին լավ կարծիք ունես:
Ու ու՞մ պետք է կարդար Sergio-ն՝ փորձ ձեռք բերելու համար: Ու՞մ ժողովածուները:

Ծովինարին, Չուկ ջան, էլ ու՞մ պիտի կարդար: Եթե դու քեզ Չուկչստանում չփակեիր, քո գրածներն էլ կկարդայի ու, գուցե, քեզ էլ խորհուրդ կտայի Սերժիոյին: Մեկ էլ վերջերս մի կնոջ կարդացի, անունը Սուսաննա Բաբաջանյան է: Նա էլ է ինքնատիպ:
(Հա, մեկ էլ մի խնդրանք, էս հարցումս չփակես )

[Chuk]

Ծովինարին, Չուկ ջան, էլ ու՞մ պիտի կարդար: Եթե դու քեզ Չուկչստանում չփակեիր, քո գրածներն էլ կկարդայի ու, գուցե, քեզ էլ խորհուրդ կտայի Սերժիոյին: Մեկ էլ վերջերս մի կնոջ կարդացի, անունը Սուսաննա Բաբաջանյան է: Նա էլ է ինքնատիպ:
(Հա, մեկ էլ մի խնդրանք, էս հարցումս չփակես )

Հարցումիդ գոյությունը հուշում է քվեարկել առաջին տարբերակի օգտին: Հենց այն բացված լինելու փաստը, բայց դեռ չեմ շտապի քվեարկել:

Ես ինձ Չուկչստանում չեմ փակել, դա որոշակի ժամանակշրջան է, որից դուրս էլ ես գործեր ունեմ: Ու այն բաց է: Շատ բաց է: Բայց խնդրում եմ, ոչ մի դեպքում խորհուրդ չտաս իմ գործերը կարդալ ու դրանցով «սովորել»: Sergio-ին ես խորհուրդ կտամ կարդալ հրաշալի բանաստեղծներին՝ Տերյանին, Սահյանին, Չարենցին, Սևակին, Դուրյանին, մյուսներին: Նաև խորհուրդ կտամ կարդալ նոր բանաստեղծներին: Ու Սերջիոին խորհուրդ կտամ ես-ով շատ չտարվել: Խորհուրդ կտամ մեծություններին հարգել անգամ այն դեպքում, եթե ինքը չհասկանա նրանց արվեստը կամ չհավանի:

[Dorian]

Կարման, ըստ հնդկական հավատալիքների. ճակատագիրն է, կարճ ասած: Ու բանաստեղծություն գրելու հետ բնավ կապ չունի, իմ կարծիքով:

Այնուհետև. սխալ է կարծելը, որ բանաստեղծության լավ կամ վատ լինելը որոշվում է միայն ոգեշնչվածությամբ կամ պոռթկումով: Դրանք հնարավոր չափանիշերից միայն երկուսն են: Նաև՝ ճիշտ չեմ համարում Տերյանին ու Սևակին, Սահյանին ու Տերյանին, Պողոսին ու Պետրոսին միմյանց հետ համեմատելը՝ ինչ տեսանկյունից ուզում է՝ լինի: Կայսրինը՝ կայսրին, Աստծունը՝ Աստծուն: Տերյանը գեղեցիկ, Տերյանը Տերյան է հենց իր մեղեդայնությամբ ու մշուշոտ թախծով (չնայած՝ «Երկիր Նայիրի» շարքը լա՜վ էլ մարտական ու խրոխտ ոգի ունի): Սևակը շատ ավելի խոհական է, քան՝ քնարական: Ընդ որում՝ երկուսի գործերում էլ քո ասած «պոռթկումը» չի զգացվում: Չարենցի գրածներում՝ համաձայն եմ: Բայց բոլորին նույն արշինով չափելը սխալ է: Իսկ Սահյանը եթե նույնիսկ միայն «Իրիկնահացը» գրած լիներ, էլի ինձ համար լինելու էր հայ լավագույն բանաստեղծներից մեկը՝ Թումնայանի, Տերյանի, Զարհատի, այլոց կողքին:

Եթե ուզում ես, քո նախորդ գրառման ոճով կպառասխանեմ «չորացած ծաղիկներին». թեկուզ միհարկանի տան վրա կառուցածդ ավելի բարձր կլինի, քան ավերակի վրա սարքածդ: Այլ կերպ ասած՝ նոր բան գրելու համար բնավ հարկավոր չէ հինը մերժել, ընդհակառա՛կը: Այն, որ այսօր մարդիկ շարունակում են կարդալ անցած դարի ստեղծագործությունները, դեռ չի նշանակում, որ քեզ համար արդեն տեղ չկա, և որ պետք է արդեն «շուկան» մաքրել հին ապրանքից: Ընդ որում՝ դու չես դատողը, թե հինն է լավը, թե նորը. դատողը ընթերցողդ է: Դու ոչ մի բան չընդունելու կամ պանթեոններ տեղափոխելու իրավունք կամ հնարավորություն չունես. կարո՞ղ ես՝ այնքան լավ գրիր, որ քո ստեղծագործությունը ասպարեզից գլխովին դուրս մղի նախկիններին: Չե՞ս կարող՝ ընդունիր, որ մեկ հոգին բանակ չէ, հներից շատերն էլ իրոք մեծ էին ու իրոք մեծ ե՛ն:

Կրկնում եմ, տարբեր մարդիկ` տարաբեր տեսակետներ: Ես ոչ ինձ եմ մեկին պարտադրում, ոչ էլ Սահյանին մեկի ձեռքից վերցնում: Եթե խոսակցությունը նման ընթացք չունենար, չէի էլ ծավալվի, չեմ սիրում նման ելույթներ ունենալ, թե չէ մի անհասկացող կկարդա, կիմանա ես իսկականից դեմք եմ, իսկ ինձ թյուր կարծիքներ պետք չեն: Ավելի լավ ա քո պես մոտենան, քանս թե, չասեմ, թե ինչավարի: Ամեն դեպքում ապրես: Կարծում եմ լավ զրույց ստացվեց: Մյուս անգամ Սահյանին ձեռքս առնելուց կհիշեմ քեզ ու կփորձեմ էնտեղ ինչ-որ յուրահատուկ, ինձ համար հաճելի բան փնտրել: Ով գիտե... Իսկ ինչ վերաբերվում է նոր բան ստեղծելու համար հինը մերժելուն: Լռում եմ: Մարքս կարդա:

[Հայկօ]

Կրկնում եմ, տարբեր մարդիկ` տարաբեր տեսակետներ: Ես ոչ ինձ եմ մեկին պարտադրում, ոչ էլ Սահյանին մեկի ձեռքից վերցնում: Եթե խոսակցությունը նման ընթացք չունենար, չէի էլ ծավալվի, չեմ սիրում նման ելույթներ ունենալ, թե չէ մի անհասկացող կկարդա, կիմանա ես իսկականից դեմք եմ, իսկ ինձ թյուր կարծիքներ պետք չեն: Ավելի լավ ա քո պես մոտենան, քանս թե, չասեմ, թե ինչավարի: Ամեն դեպքում ապրես: Կարծում եմ լավ զրույց ստացվեց: Մյուս անգամ Սահյանին ձեռքս առնելուց կհիշեմ քեզ ու կփորձեմ էնտեղ ինչ-որ յուրահատուկ, ինձ համար հաճելի բան փնտրել: Ով գիտե... Իսկ ինչ վերաբերվում է նոր բան ստեղծելու համար հինը մերժելուն: Լռում եմ: Մարքս կարդա:

Գիտե՞ս... Դու Սահյան չսիրելու իրավունք, իհարկե, ունես, բայց ես էլ իրավունք ունեմ այս զույցի սահմաններում պահանջելու, որպեսզի հիմնավորես՝ թե ինչու չես սիրում: Նույնը՝ Տերյան կամ մնացածը: Անհասկացողների՝ քեզ «դեմք» համարելը համեստորեն չեմ մեկնաբանում: «Ինձ պես մոտենալը» նշանակում է առողջ քննադատությամբ դիտարկել թե՛ հեղինակի ստեղածագործությունը և թե՛ ստեղծագործության հեղինակին:

Իսկ ինչու՞ ես լռում: Քե՛զ եմ ուզում կարդալ, ոչ թե Մարքս կամ Մաո Ցզե-Դուն: Կոնկրետ հարց. դու կցանկանայի՞ր, որպեսզի 7-րդ դասարանի դասագրքից հանվեր Տերյանի, ասենք, «Մոռանալ» կամ «Կարուսել» բանաստեղծությունները և փոխարենը դրվեր քո «Ով եմ ես, Աստված»-ը: