Այլընտրանքային վառելիք

[ars83]

ԲԻՈՎԱՌԵԼԻՔԸ «ԿԽՓԻ՞» ԲԵՆԶԻՆԻ ԲԻԶՆԵՍԻՆ


Ի տարբերություն հեղուկ վառելիքի բիզնեսով զբաղվողների, փորձագետները պնդում են, որ այլընտրանքային վառելիքի արտադրության համար Հայաստանն ունի բոլոր պայմանները:

Բենզինի փոխարեն ավտոմեքենաների համար այլընտրանքային վառելիք ստեղծելու հարցն արդեն մի քանի տարի ողջ աշխարհի ուշադրության կենտրոնում է: Փորձագետների հավաստմամբ, այլընտրանքային կամ, այլ կերպ ասած՝ բիովառելիքը ոչ միայն նպաստում է տվյալ երկրի տնտեսության զարգացմանն ու աշխատատեղերի ստեղծմանը, այլեւ շրջակա միջավայրի աղտոտման պատճառ չի հանդիսանում: Զարգացած գյուղատնտեսություն ունեցող շատ երկրներում բիովառելիքն աստիճանաբար մեծ տարածում է գտնում: Մասնավորապես, այսօր Ավստրալիայի եւ Ամերիկայի գրեթե բոլոր բենզալցակայաններում վաճառվում է էթանոլ, որը փոխարինում է բենզինին: Նշենք, որ բիովառելիքը ստացվում է ցորենի, եգիպտացորենի, սոյայի, արեւածաղկի կամ յուղատու այլ բույսերի մշակումից:

Այս տարի գարնանը Ագրարային համալսարանի ռեկտոր Արշալույս Թարվերդյանը, Հայաստանի գիտությունների ազգային ակադեմիայում, հանրապետության նախագահի եւ վարչապետի հետ հանդիպման ժամանակ, բարձրացրել է մեր երկրում բիովառելիքի արտադրության անհրաժեշտության հարցը, սակայն առ այսօր մեր պետության ղեկավարների կողմից կոնկրետ առաջարկներ կամ գործողություններ այդ ուղղությամբ չեն արվել: «Առավոտի» հետ զրույցում Ա. Թարվերդյանը հավաստիացրեց, որ Հայաստանը բավարար ռեսուրսներ ունի գյուղատնտեսական արդյունավետ արտադրություն կազմակերպելու, հետեւապես՝ բիովառելիք ստանալու համար: Նրա խոսքերով. «Ելնելով այն բանից, որ սեփական էներգետիկ ռեսուրսներից մենք զրկված ենք, գյուղատնտեսական մթերքների արտադրությունը կարող է դառնալ էներգետիկ ռեսուրսների աղբյուր: Բնականաբար, այդ արտադրությունը կազմակերպելու համար Հայաստանում կան եւ հողային, եւ ջրային, եւ բնակլիմայական բոլոր անհրաժեշտ պայմանները»: Մեր այն հարցին, թե արդյո՞ք կարող ենք արտադրել այնքան հացահատիկ, որ բավականացնի թե հացի, թե վառելիքի պահաջարկը, պարոն Թարվերդյանը պատասխանեց. «Մեր ռեսուրսները հնարավորություն են տալիս մեզ ապահովել սեփական հացահատիկով, իսկ այլ մշակաբույսերը օգտագործել որպես բիովառելիքի աղբյուր: Սա կլուծի ինչպես էկոլոգիական, այնպես էլ պարենային եւ էներգետիկ անվտանգության խնդիրները»:

Ա. Թարվերդյանի հավաստմամբ, եթե ավանդական վառելիքները՝ նավթը, քարածուխը, բենզինը եւ գազը օգտագործելիս մեր երկրագնդի էկոլոգիային 50 կամ 100 տարի հետո կարող է մեծ վտանգ սպառնալ, բիովառելիքի պարագայում այդ ժամանակը մի քանի անգամ երկարում է, որովհետեւ դրանք բացարձակապես անվնաս են: Բացի այդ, գիտնականների հաշվարկներով երկրագնդի վառելիքի պաշարները խիստ սահմանափակ են, մասնավորապես, քարածխի պաշարները կբավարարեն մոտ 160-170 տարի, նավթի պաշարները՝ 40-45, իսկ գազինը՝ 60-70 տարի, ինչից էլ պարզ է դառնում, որ այլընտրանքային էներգիայի աղբյուրների որոնումը ինքնին հրատապ խնդիր է:

Մինչ այսօր բիովառելիքի արտադրության ուղղությամբ մեր երկրում ոչ մի քայլ չի ձեռնարկվել: Չե՞ք կարծում, որ դա ուղղակիորեն կապված է այն բանի հետ, որ Հայաստանում բենզինի եւ դիզելային վառելիքի բիզնեսով զբաղվողներին դա ձեռնտու չէ եւ նրանք ամեն կերպ փորձում են խոչընդոտել դրան, «Առավոտի» այս հարցին ի պատասխան՝ Ա. Թարվերդյանն ասաց. «Մենք դեռ երկար ժամանակ չենք կարող բիովառելիքի արտադրության մեջ այնքան առաջընթաց ունենալ, որ դա վնասի բենզինի ներկրմամբ զբաղվողներին: Բացի այդ, նրանք էլ ապրում են նույն միջավայրում, որտեղ մենք եւ, կարծում եմ, կողմ կլինեն, որ մեր երկրում օգտագործվի էկոլոգիապես անվտանգ եւ մաքուր վառելիք»: Իսկ այն հարցին, թե նկատի ունենալով, որ համաշխարհային ճգնաժամի հետեւանքով նավթի եւ բենզինի գները անկում են ապրում, այս պայմաններում ե՞ւս ձեռնտու է բիովառելիքի արտադրությունը, պարոն Թարվերդյանը պատասխանեց. «Նման ճգնաժամերը ժամանակավոր բնույթ են կրում եւ սովորաբար մեծ ու հեռանկարային ծրագրերի վրա չեն անդրադառնում»:

Արգենտինական «Oyersa Gnc» եւ «Aspro Gnc» ընկերությունների գիտական խորհրդի փորձագետ, ասիական տարածաշրջանի մասնագետ Արթուր Ղազարյանը եւս «Առավոտի» հետ զրուցում հավաստիացրեց, որ Հայաստանն ունի բավարար ռեսուրս բիովառելիքի արտադրության համար: Ըստ փորձագետի, եթե անգամ եգիպտացորեն աճեցվի միայն Արմավիրի մարզում, ապա դա բավական կլինի մեր սպառողների պահանջարկը բավարարելու համար: Սակայն, Ա. Ղազարյանի հավաստմամբ, այս հարցում կան շատ լուրջ խոչընդոտներ. «Բենզինի արտադրությամբ եւ իրացմամբ զբաղվողներին ձեռնտու չէ այլընտրանքային վառելիքը, եւ նրանք փորձում են ամեն կերպ խոչընդոտել այդ գործընթացին»: Փորձագետի ներկայացմամբ, 1 տոննա եգիպտացորենից կարելի է ստանալ մոտ 500 լիտր էթանոլ:

Ի տարբերություն փորձագետների եւ մասնագետների, բենզինի եւ դիզելային վառելիքի ներկրմամբ զբաղվող «Ֆլեշ» ընկերության սեփականատեր Բարսեղ Բեգլարյանը վստահ է, որ մեր երկիրը ոչ միայն բիովառելիքի արտադրության համար բավարար ռեսուրս չունի, այլեւ այդ արտադրությամբ զբաղվելը տնտեսապես շահավետ չէ: Նրա խոսքերով. «Այո, այսօր գիտական աշխարհում շատ լուրջ աշխատանքներ են իրականացվում բիովառելիք ստանալու ուղղությամբ: Սակայն խնդիրն այն է, թե տնտեսապես որքանով է այն նպատակահարմար: Նախ, բիովառելիք ստանալու տեխնոլոգիան շատ թանկ է, երբ բենզինը թանկացել էր $1000-ից ավելի, այդ ժամանակ կարծես թե այն նպատակահարմար էր եւ մրցակցային դաշտում կարող էր լինել նաեւ բիովառելիքը: Իսկ այս պայմաններում, երբ բենզինի գինը բավականին իջել է, բիովառելիքը պարզապես մրցակցությանը չի դիմանա: Մենք հետաքրքրվել ենք, թե ինչպես կարող ենք ստանալ այլընտրանքային վառելիք: Ամբողջ խնդիրն այն է, թե ինչ ճանապարհով ենք ստանում: Այն ստացվում է սպիրտից, իսկ սպիրտն էլ իր հերթին՝ ցորենից: Հայաստանում այդքան ցորեն ունե՞նք, որ կարողանանք հաց ուտել, սպիրտ ստանալ, սպիրտից էլ բենզին ստանալ: Իհարկե, այդպիսի պաշարներ մենք չունենք: Եթե աշխարհում շատանան հացահատիկի եւ եգիպտացորենի պաշարները, այս հարցը տնտեսությունն ինքն իրեն կկարգավորի»: «Առավոտի» հարցին, թե որպես հեղուկ վառելիքի խոշոր ներկրողներից մեկը, դեմ չե՞ք լինի Հայաստանում բիովառելիքի արտադրությանը, Բ. Բեգլարյանը պատասխանեց. «Ես երկու ձեռքով կողմ եմ: Դա հրաշալի գաղափար է, պարզապես այն կյանքի կոչելու համար դեռ երկար ժամանակ է պետք եւ հարկավոր է հասկանալ, թե տնտեսապես որքանով է այն անհրաժեշտ: Այսինքն՝ պետք է ֆինանսական հաշվարկ անել, թե ինչ արժե 1 տոննա նավթից ստացվող բենզինը եւ ինչ կարժենա բիովառելիքի ստացումը»:

Մասնագետների հավաստմամբ՝ ավանդական վառելիքի օգտագործումից մթնոլորտ են արտանետվում մեծ քանակությամբ թունավոր գազեր, ինչի հետեւանքով երկրագնդի ջերմաստիճանը սկսել է բարձրանալ: Սա էլ իր հերթին կարող է հանգեցնել նրան, որ ինտենսիվորեն կհալչեն Հյուսիսային բեւեռների սառցաշերտերը, եւ ընդամենը 50 տարի անց կբարձրանա համաշխարհային օվկիանոսի մակարդակը՝ երկրագնդի համար ունենալով աղետալի հետեւանքներ:

Աղբյուր՝ http://new.aravot.am/am/articles/society/50585/view

Ի՞նչ եք կարծում, այլընտրանքային վառելիքի օգտագործումը մեր երկրում արդարացվա՞ծ կլինի։

[ars83]

Փաստորեն, բոլորին բենզինը և նավթը բավարարում են, հա՞

[Հայկօ]

Թեմա՛ն դեռ ակտուալ չի, Արս ջան: Էն էլ՝ Հայաստանում, որտեղ մինչև դանակը ոսկորին չհասնի՝ ոչ մի բան չի արվում: Ա՛յ երբ Սաուդյան Արաբիան էլ կքամեն մինչև վերջին կաթիլը, Կասպից ծովն էլ, Վենեսուելան էլ, այ էդ ժամանակ բոլորը հանկարծ կհիշեն, որ ինչ-որ այլընտրանքային վառելիքնել ու վերականգնվող էներգիաներ էլ կան: Իսկ մինչև էդ՝ гуляй, Вася: Ամեն դեպքում՝ մի 50 տարի բան մնաց:

[ars83]

Չեմ հասկանում՝ ինչու է պետք այդքան սպասել։ Կամաց-կամաց, փոքր ներդրումներով թեկուզ կարելի է 1-1.5 տասնամյակից ունենալ այլընտրանքային վառելիքի աղբյուր։ Տնտեսապես ավելի ապահով կլինենք, իմ կարծիքով։

[Հայկօ]

Չէ, փոքր ներդրումներով չի ստացվի: Տրանսպորտաշինական ինֆրաստրուկտուրան աշխարհի ամենա-ամենաթանկ համակարգներից ա: Մենք մեզ դա հաստատ չենք կարող թույլ տալ: Ինչ-որ բան կլինի, իհարկե, բայց ոչ էստեղ: Ճապոնացիներն արդեն կամաց-կամաց անցնում են դրան, Մերսեդեսի գլխ. տնօրենը վերջերս ասաց, որ մինչև 2012թ. իրենց բոլոր մեքենաները հիբրիդային են լինելու, կորեացիք են որոշ խաղեր տալիս վերջերս... Ու վե՛րջ: Չէ՛, մինչև բոլորը հստակ չտեսնեն, որ բենզինը պրծել է ու էլ չի էլ լինելու, ջրածնի չեն անցնի: Սա՝ տրանսպորտի համար: Շատ ավելի ռեալ է դեպի ընդհանուր օգտագործման այլընտրանքային էներգիան քայլեր անելը. ասենք՝ հողմաէլեկտրակայանների կառուցումը, կամ՝ արևի էներգիայի օգտագործումը: Թո՛ղ բոլոր նորակառույցների կտուրները ֆոտոէլեմենտներով պատեն. հա՛, թանկ է, բայց իր գինը մի քանի տարում կհանի:

[davzion]

Բա որ մենք մեր երկրում ստեղծված վառելիքը օգտագործենք ու դեռ մեր օրինակին էլ մյուս փոքր պետությունները կրկնօրինակեն բա "խեղճ" ռուսների վառելիքը ով պիտի առնի թանկ գնով, "խեղճ" նավթային օլիգարխները էլ ինչ մտածեն, որ փող աշխատեն

[ars83]

Չէ, փոքր ներդրումներով չի ստացվի: Տրանսպորտաշինական ինֆրաստրուկտուրան աշխարհի ամենա-ամենաթանկ համակարգներից ա: Մենք մեզ դա հաստատ չենք կարող թույլ տալ: Ինչ-որ բան կլինի, իհարկե, բայց ոչ էստեղ: Ճապոնացիներն արդեն կամաց-կամաց անցնում են դրան, Մերսեդեսի գլխ. տնօրենը վերջերս ասաց, որ մինչև 2012թ. իրենց բոլոր մեքենաները հիբրիդային են լինելու, կորեացիք են որոշ խաղեր տալիս վերջերս... Ու վե՛րջ: Չէ՛, մինչև բոլորը հստակ չտեսնեն, որ բենզինը պրծել է ու էլ չի էլ լինելու, ջրածնի չեն անցնի: Սա՝ տրանսպորտի համար: Շատ ավելի ռեալ է դեպի ընդհանուր օգտագործման այլընտրանքային էներգիան քայլեր անելը. ասենք՝ հողմաէլեկտրակայանների կառուցումը, կամ՝ արևի էներգիայի օգտագործումը: Թո՛ղ բոլոր նորակառույցների կտուրները ֆոտոէլեմենտներով պատեն. հա՛, թանկ է, բայց իր գինը մի քանի տարում կհանի:

Փաստորեն, պետք է հատուկ մեքենաներ էլ արտադրվեն այդ այլընտրանքային վառելիքի համա՞ր։ Օրինակ, ի՞նչ արեցին, որ բենզինով աշխատող մեքենաները կարողացան գազով էլ աշխատել։ Մի այդպիսի բան չի՞ լինի անել այժմյան մեքենաների հետ։

[Amourchik]

Չէ, փոքր ներդրումներով չի ստացվի: Տրանսպորտաշինական ինֆրաստրուկտուրան աշխարհի ամենա-ամենաթանկ համակարգներից ա: Մենք մեզ դա հաստատ չենք կարող թույլ տալ: Ինչ-որ բան կլինի, իհարկե, բայց ոչ էստեղ: Ճապոնացիներն արդեն կամաց-կամաց անցնում են դրան, Մերսեդեսի գլխ. տնօրենը վերջերս ասաց, որ մինչև 2012թ. իրենց բոլոր մեքենաները հիբրիդային են լինելու, կորեացիք են որոշ խաղեր տալիս վերջերս... Ու վե՛րջ: Չէ՛, մինչև բոլորը հստակ չտեսնեն, որ բենզինը պրծել է ու էլ չի էլ լինելու, ջրածնի չեն անցնի: Սա՝ տրանսպորտի համար: Շատ ավելի ռեալ է դեպի ընդհանուր օգտագործման այլընտրանքային էներգիան քայլեր անելը. ասենք՝ հողմաէլեկտրակայանների կառուցումը, կամ՝ արևի էներգիայի օգտագործումը: Թո՛ղ բոլոր նորակառույցների կտուրները ֆոտոէլեմենտներով պատեն. հա՛, թանկ է, բայց իր գինը մի քանի տարում կհանի:

Ես էլ եմ այդպես կարծում, քանի որ դա շատ ծախսատար կլինի, իսկ մեր երկիրը հիմա այն վիճակում չէ, որ նման մեծ մասշտաբի գործ ձեռնարկի: Ինչի մասին է խոսքը գնում, եթե նույնիսկ ամենազարգացած երկրներն էլ չեն հետևում այս ծրագրի իրականացմանը, էլ ուր մնաց Հայաստանը

[Expert]

Բարև ձեզ: Հայտնեմ բոլորին որ ես եմ հեղինակ և փորցագետ Արթուր Ղազարյանը: Թեև կան լավ և ոչ այնքան լավ կարծիքներ, բայց պետք է հիասթափեցնեմ ոմանց, որ ջրածին կամ ելեկտրաէներգիայով ոչ մի ավտոմեքենա արտադրող ընկերություն սերիական արտադրության չի մտցնի մինչև 2030 թվականը, և ներկա պահին Ամերիկան իր սպառման մոտ 35 % փոխարինում ա էթանոլով և մի նայեք միյայն կուկուրուզ և վառելանյութ:

1 Աշխատում ա մեր գյուղացին, կուկուրուզա մշակում հանձնում ա, այսինքն զարգացավ գյուղատնտեսությունը
2 Էթանոլը ստանալուց հետո կուկուրուզի մնացորդով կարելի ա կերակրել օրինակ խոզերի կամ այլ կենդանիների. այսինքն նույն գյուղացին կարում ա շատ եժան կերակրի իր կենդանիներին
3 էկոլոգիապես շատ մաքուր ա
4 բացվում են նոր աշխատատեղեր: Ավելին ասեմ նման գործարան կառուցելու համար առնվազն կծախսվի մոտ 500.000 $ ինչը նման ծրագրի համար շատ արդյունավետ ա:

Ավելացվել է 2 րոպե անց
http://www.youtube.com/watch?v=Fcx4FOTy0-k

[Expert]

Բարև ձեզ: Հայտնեմ բոլորին որ ես եմ հեղինակ և փորցագետ Արթուր Ղազարյանը: Թեև կան լավ և ոչ այնքան լավ կարծիքներ, բայց պետք է հիասթափեցնեմ ոմանց, որ ջրածին կամ ելեկտրաէներգիայով ոչ մի ավտոմեքենա արտադրող ընկերություն սերիական արտադրության չի մտցնի մինչև 2030 թվականը, և ներկա պահին Ամերիկան իր սպառման մոտ 35 % փոխարինում ա էթանոլով և մի նայեք միյայն կուկուրուզ և վառելանյութ:

1 Աշխատում ա մեր գյուղացին, կուկուրուզա մշակում հանձնում ա, այսինքն զարգացավ գյուղատնտեսությունը
2 Էթանոլը ստանալուց հետո կուկուրուզի մնացորդով կարելի ա կերակրել օրինակ խոզերի կամ այլ կենդանիների. այսինքն նույն գյուղացին կարում ա շատ եժան կերակրի իր կենդանիներին
3 էկոլոգիապես շատ մաքուր ա
4 բացվում են նոր աշխատատեղեր: Ավելին ասեմ նման գործարան կառուցելու համար առնվազն կծախսվի մոտ 500.000 $ ինչը նման ծրագրի համար շատ արդյունավետ ա:

Ավելացվել է 2 րոպե անց
http://www.youtube.com/watch?v=Fcx4FOTy0-k

Եվս մեկ անգամ ասեմ, Հայաստանը չունի որևէ հնարավորություն էլեկտամոբիլ կամ այլ տիպի ավտոմեքենաներ օգտագործելու: Այդ մեքենաները նույնիսկ կենդանաբանական այգու ճանապարհով մասիվ չեն կարող բարձրանան: Մենք հարթ տարածության վրա չենք: Դա մի խաղ ա ավտո արտադրողների կողմից, որպեսզի շպոթեցնեն հասարակությանը, որ մարդիկ հույսով ապրեն: Ես դա ասում եմ որպես փորձագետ:

[NetX]

Եվս մեկ անգամ ասեմ, Հայաստանը չունի որևէ հնարավորություն էլեկտամոբիլ կամ այլ տիպի ավտոմեքենաներ օգտագործելու: Այդ մեքենաները նույնիսկ կենդանաբանական այգու ճանապարհով մասիվ չեն կարող բարձրանան: Մենք հարթ տարածության վրա չենք: Դա մի խաղ ա ավտո արտադրողների կողմից, որպեսզի շպոթեցնեն հասարակությանը, որ մարդիկ հույսով ապրեն: Ես դա ասում եմ որպես փորձագետ:

Պռոբլեմը հարթ կամ ոչ հարթ տեղանքում կիարռելը չի, առաջնային պռոբլոմը համապատասխան հզորության և "տարողության" թեթև քաշով ակումլատորնորի բացակայություննա, որը մոտակա 5-15 տարվա մեջ հույսով եմ "կհայտնաբերվի"
Discovery Scinest արբանյակային ալիքը նայեք, 2-3 օրը մեկ 1-2 ժամով անդրադառնում ա այդ թեմային ու բավական հեռանկարային ակումլյատորների հայտնագործություններ կան սկսած բիոլոգիական հիմք օգտագործելով վերջացրած ավանդական:
Բնագավառի զարգացմանը խանգարում են նավթային աշարհում ունեցած շահերը:
Իսկ սննդային հումքից ստացվող վառելիքին կտրականապես դեմ եմ, քանի որ նախ այնքան էժան չի լինի ինքան որ էլ. հոսանքի դեպքում ու երկրորդ քո ավտոն կվառի ինչ-որ սովածի "պոտենցիալ հացը", էլ չեմ ասում, որ վառելիքի արտադրության հետ կապված դա կբերի դիֆիցիտի, որի հետևանքով կաճեն ցորենի/եգիպտացորոենի գները: այսոր երկրագնդի բնակչությունը պռոգրեսիայով աճում է, իսկ ցանքատարածքները անսահմանափակ չեն, օրինակ Հայաստանաը իր ներքին հացի կարիքները ամբողջությամբ չի կարողանում հոգալ, եթե չեմ սխալվում 70% ներկրում է: Գների աճ արդեն իսկ տեղի է ունեցել, իսկ ոչ վաղ անցյալում Մեքսիկայի որոշ շրջանների բնակչությունը հանրահավաքներ և ցույցեր էր կազմակերպում եգիպտացորենից էթանոլի արտադրության դեմ, քանի որ եգիպտացորոնը լինելով իրնց սննդի հիմնական մաս որպես էթանոլի արտադրության հումք օգտագործելիս թանկացել էր:

[Fedayi]

Քանի դեռ նավթը ողջ աշխարհում "Սև ոսկի" է համարվում, դրա համար գերտերությունները պատերազմներ են սկսում, աշխարհի մասշտաբով այլընտրանքային վառելիքի զանգվածային տարածման մասին խոսելը վաղ է: Այ, երբ նավթի պաշարները այնքան կպակասեն, որ դա չի դիտվի որպես հիմնական էներգետիկ ռեսուրս, որին կհաջորդի գնանկումը, այդ ժամանակ էլ կգա այլընտրանքային վառելիքի դարաշրջանը: