Հոգեբուժարան…

[Ծով]

…
Սառայի խնամքի շնորհիվ Բերտան քիչ ավելի լավ էր իրեն զգում։ Համենայնդեպս դեղերը ժամանակին ընդունելը լավ ազդեցություն էր թողնում։ Բացի այդ, նա մի տեսակ ավելի խաղաղ էր դարձել և ուրախ էր, որ նախքին կյանքն այլևս հեռու մի բան էր թվում։
Նա ժամանակը գլորում էր գրքեր կարդալով կամ էլ երաժշտության ներքո նկարում էր։ Սառան նկատել եր, որ Բերտայի մեջ ինչ-որ նոր հետաքրքրություններ էին օր օրի հայտնվում… ասես նա նոր-նոր էր սկսում ապրել…ասես նա ծնվել էր նորից…
Սառան երջանիկ էր, որ իր մասնագիտական պարտականությունները տեղափոխվել էին ասես մայրական հարթության վրա։ Հասկացել էր, որ քնքշանքն ու հոգատարությունը իրականում լավագույն դեղերն էին միայնակ մարդկանց համար…
…
Այդ օրը Բերտան իրեն ավելի լավ էր զգում, քան երբևէ։ Քեզ համար կարծում եմ անականկալները բոլորվին տեղի չեն։ Դա դեռ չի նշանակում, որ նա չէր կարող մեռնել հենց այդ օրը, և ես չեմ էլ թաքցնում, որ նա հենց այդ օրն էլ մեռավ…
ՄԻնչ այդ…
Խաղաղ երեկո էր։ Օրն ինքն էլ մի տեսակ բժժած էր կեսօրի աղմուկին հաջորդած հանգստությանից։ Բերտան անընդհատ խորհրդավոր ժպտում էր, և ինքն էլ չէր հասկանում, թե այդ ինչ էր թաքնված իր ժպիտի ներքո։ Մի պահ նա հիշեցրել Լյուսիին, որը ճիշտ Բերտայի նման տարօրինակ կերպով լուսավոր էր հենց իր մահվան օրը։Այնուամենայնիվ Սառան համոզված էր արդեն, որ Բերտան դադարել էր մտածել մահվան մասին, չնայած նրա դեպքում դա մի քիչ անհնար է թվում…
—Ես ուզում եմ նրան հրաժեշտ տալ, կարո՞ղ եմ
Սառան իհարկե գիտեր, որ խոսքն այն երիտասարդի մասին էր, որն իբրև թե սիրահարված էր նրան։
—Իհարկե, դու ուզու՞մ ես նրա մոտ գնալ…
—Այո, ես գիտեմ, թե նա որտեղ է ապրում, ինձ դժվար չի լինի նրան գտնելը, դու կգա՞ս ինձ հետ…
Սա Սառային վստահություն ներշնչեց և իհարկե նա մերժել չէր կարող…

…

— Ինձ սպասի՛ր սանդուղքի մոտ, ես ընդամենը մի քանի րոպեից կվերադառնամ… Խնդրում եմ Սառա, եթե ուշանամ, հիշի՛ր երրոդ հարկ, աջ դուռ, ես ամեն ինչ կանեմ, որ այն բաց մնա…
—Բերտա՛, դու ինձ անհանգստացնում ես…
—Սա զգուշավորություն է, ուրիշ ոչինչ…
—Գուցե չգնաս…
-Չէ, ես նրան սիրում եմ… ես իսկապես սիրել կարողանում եմ… ես պարզապես միշտ էլ գիտակցել եմ, որ իրավունք չունեի…դե գնամ…
Մարկը, այդպես էր տղայի անունը, պարզ երևում էր, որ այնքան էլ ուրախ չէր տեսնել Բերտային, բայց, քաղաքավարությունից դրդված, նա այնուամենայնիվ նրան ներս հրավիրեց։ Բացի այդ նա տանը մենակ չէր։
Բերտան նստել էր իրեն առաջարկված աթոռին և չգիտեր ինչ ասել։ Նրա մտքով նույնիսկ անցավ « Երանի հենց այս պահին սիրտս ճաքեր», և այդ մտքից մի հիստերի ծիծաղ սկսվեց…
—Կարո՞ղ եմ իմանալ ինչու ես եկել։ Այնքան էլ հարմար ժամ չէ քեզ վայելելու համար։ Հետո դու մի տեսակ շատ տկար ես ու թույլ…իմ սրտով չես, եթե անգամ անվճար տրվես…
Իսկ բերտան նրանից երբեք էլ փող չէր վերցրել, որովհետև սիրում էր…
Բերտան ապշահար նայում էր Մարկին ու չէր կարողանում հասկանալ՝ ինչ է կատարվում։ Նրան այնքան անծանոթ էին թվում այսդ խոսքերը ասես նա նույնիսկ մոռացած լիներ թե ով էր ինքը մի քանի ամիս առաջ…
—Ես վաղուց է արդեն դրանով չեմ զբաղվում, ես փոխվել եմ…
Մարկը սկսեց այլանդակ ձևով ծիծաղել։ Եվ մի տեսակ արհեստական։ Նա իսկապես տարօրինակ կարոտած հայացքով էր նայում աղջկան, ասես ուզւոմ էր գրկել, բայց չէր համարձակվում, իսկ ամենացավալին այն է, որ Բերտան դա զգում էր։
—Ես ընդամենը ուզում էի հրաժեշտ տալ…
— Ու՞մ
—Քեզ
—Ասացի, որ հիմա հարմար չէ և իմ սրտով չես…
Բերտան հազիվ կարողացավ կանգնել, բայց մի տեսակ իրեն զսպել չկարողացավ և արցունքերի միջից հազիվհազ մի «մնաս բարով» շպրտեց ու փախավ …
…
Արևը մայր էր մտնում, ինչպես Բերտայի փոքրիկ կյանքը։ Նա անընդհատ արտասվում էր, իսկ Սառան՝ «հոգու վարպետը», առաջին անգամ ոչինչ չէր կարողանում ասել։ Նա մի տեսակ անզոր էր իրեն զգում։ Նա չէր էլ կարողանում սրբել Բերտայի արցունքները։ Նա ավելի հեշտ կարող էր արտասվել նրա հետ…
…
—Սառա՛, իմ մարմինը մեղավոր է, իսկ հոգիս՝ ոչ, այնպես չէ՞
—Այո, փոքրիկս, դու մի՛ մտածիր այդ մասին…
—Ես շնացել եմ, շնացել, հասկանու՞մ ես…
—Բերտա՛, գիտե՞ս, թե այս կյանքում, որքան շատ են այդ շները…ոչ մարմնով, այլ հոգով…դա ավելի վտանգավոր է…
—Մարդն ամենաշատը մեղանչում է իր երազներում, այնպես չէ՞…
—Գուցե…
—Իսկ ես ապաշխարոմ եմ դրանցում…
—Բերտա՛, փոքրի՛կս, պետք չէ մտածել մեղքերի մասին…դրանք մարդկային են, ավելի մարդկային քան որևէ բան…
—Եթե իմ հոգին մեղավոր լիներ, այն չէր կարողանա սիրել…
—Իհարկե…
—Իսկ ես հոգով եմ սիրել։ Ես նրան իսկապես սիրում եմ։ Ես իսկապես չգտեմ, թե ինչու։ Նա այսօր իրեն նման չէր։ Վաղը կարող էր ուրիշ լինել։ Վաղն իհարկե մենք արդեն չենք հասցնի, բայց կարևորը մենք չենք էլ ուշանա…մենք պարզապես չենք հասցնի…
Սառան լռում էր։ Նա իսկապես ոչինչ չէր կարողանում ասել։ Աղջիկն ասես մենախոսում էր, և Սառային, ավաղ, նույնպես դա ինչ-որ վերջին զրույց էր թվում…
—Սառա՛, դու ինչու՞ ինձ օգնեցիր…միայն թե ասա ինչ մտածում ես…
—Ես կարող էի քո տեղում լինել…
—Դու չէիր կարող…
—Դա միանգամայն հնարավոր կարող էր լինել…
—Այնուամենայնիվ…
— Ես քեզ իսկապես շատ եմ սիրում։ Դու ասես իմ դստրիկը լինես։ Քո մեջ ինչ-որ յուրահատուկ բան կա։ Դու ավելի մաքուր ես, քան որևէ մեկը…
— Մաքուր…այդ ի՞նչ բառ է…Սառա՛, ինձ կօգնե՞ս…վերջին խնդրանքս…
— Ինչ ուզես, միայն թե այն վերջինը չէ։ Այդպես մի ասա…մեզ համար ինչ-որ բան չի կարող վերջինը լինել…ես վախենում եմ այդ բառից…
— Սառա՛, դու բուժել ես ինձ, դու իսկապես իմ հոգին բուժել ես։ Այն օրը, երբ եկար ինձ մոտ, ես հաստատ որոշել էի ինքնասպան լինել։ Ուզում էի քեզ հրաժեշտ տալ, բայց դու ինձ փրկեցիր։Իմ հոգին իսկապես չարացած էր կյանքի մարդկանց, ամենի և նույնիսկ իմ դեմ։ Դու փախցրեցիր ինձ ոչ թե իմ տնից, իմ մենակությունից, այլ մահից… ոչ իմ… դա շատ կարևոր է, հասկանու՞մ ես…
Սառան այնպես էր լսում կարծես վաղուց արդեն գիտեր այդ։ Նա շարունակում էր լռել…
—Այսօր ես Լուսնի սոնատը չեմ լսի…այսօր ես եմ լուսինը, իսկ սա՝ իմ սոնատը…
Ես այն չեմ ուզում լսել… որովհետև ես այն երբեք չէի ցանկանա լսել վերջին անգամ…
Տեսնու՞մ ես ինչ լիալուսին է…
—Այո,—Սառան դա չէր էլ նկատել… իսկ իրականում լիսալուսին չէր… պարզապես Բերտան այդպես էր ուզում…
—Ես նույնպես տեսնում եմ, չնայած լուսինը կիսատ է, բայց ես լիալուսին եմ սիրում և ուրեմն ես այն տեսնում եմ հիմա, այդպես եմ ուզում…
—Իհարկե…
—Սառա, ես ուզում եմ նստել պատուհանի գոգին և նայել լուսնին, կարելի՞ է…
—Այնտեղ այնքան էլ հարմար չէ…
—Ես իսկապես ուզում եմ…
—Լավ…
—Մի բան էլ…
—Ինչ որ ուզես,փոքրի՛կս…
—Եթե օրերից մի օր նա փնտրի ինձ, իսկ նա դա կանի, որովհետև ես պատավոր եմ հուսալ, որ դա հնարավոր է, քանի որ սիրում եմ…
—Իսկ ես ի՞նչ պիտի անեմ այդ դեպքում…
—Սառա՛, ես իսկապես չգիտեմ…ես չգիտեմ , թե ինչ էի ուզում ասել…
—Հըմ,—Սառան ժպտաց։
Երբեմն Բերտան իսկապես հասուն կնոջ նման էր խոսում, իսկ այժմ սակայն նա դեռահաս մի աղջնակ էր թվում…
…
Լուսինը կիսատ մի լույս էր գցել Բերտայի գունատ դեմքին, և նրանց այդ հանդիպումը Սառային իսկական լիալուսին էր հիշեցնում…
Իսկ երբ եկավ դալուկ առավոտը և ամեն ինչ առժամանակ լռեց…
Աշխարհը սկսում էր թվալ մի ահռելի հեգեբուժարան, ուր բոլոր մարդիկ անդադար բուժում են իրենց հոգիները՝ հանուն երկնային խաղաղության…

15.10.08