Մինչ Հայաստանի մասին քննարկմանն անցնելը, ուզում եմ ընդհանուր գրել այս թեմայի շուրջ։ Կարծեմ Ակումբում մի ուրշ թեմա էլ կար բազմակնության մասին, բայց չկարողացա գտնել...
Վերջերս մի հետաքրքիր հաղորդում էի նայում CNN-ով, որը ներկայացնում էր պոլիգամիայի՝ բազմամուսնության, հնարավոր դեպքերը և դրանց հետ կապված սոցիալական հարցերը։ Ահագին բազմաշերտ մոտեցում էր, ուզում եմ պատմել դրա մասին։
Ընդունված է, որ պոլիագամիան մուսուլմանական աշխարհի ավանդույթն է, որն այդ կրոնի ներկայացուցիչների կողմից նորմալ է ընկալվում, ինչը սակայն այնքան էլ ճիշտ չէ։ Իրականում ոչ բոլոր մուսուլմաններն են պոլիգամիան հանգիստ տանում, և երկրորդ, պոլիգամ ընտանրիքներ կան նաև մուսուլմանական աշխարհից դուրս։ Բայց նախ առաջինի մասին։
Մուսուլմանները կարող են ունենալ մինչև չորս կին, եթե կարող են բոլորին հավասարապես վերաբերվել, այս է վկայում նրանց կրոնը։ Սակայն երբեմն կանայք այդքան էլ հանդուրժող չեն կրոնական համոզմունքների հանդեպ և ընդվզում են իրենց ամուսինների որոշումների դեմ, ինչի ադյունքում ամուսինը ստիպված է լինում ունենալ տարբեր տներ՝ իրարից հեռու, որպեսզի խուսափի կանանց միջև կռիվները։
Բայց կա նաև հակառակ ծայրահեղությունը՝ կանայք իրենք են համոզում ամուսիններին նորից ամուսնանալ... այն էլ՝ իրենց մտերիմ ընկերուհիների հետ, որպեսզի կարողանան ապրել ընկերուհիների հետ մի տան մեջ։ Այս դեպքերում կանայք ոչ միայն չեն խանդում, այլև շատ երջանիկն ու ապահով են իրենց զգում. ընկերուհիները միշտ իրենց կողքին են, օգնում են իրար բոլոր հարցերում, երեխաներն էլ իրենց բոլորին «մամա» են ասում՝ անկախ նրանից, թե ով ումն է։ Մի խոսքով՝ մի մեծ համերաշխ ընտանիք՝ մի քանի ննջարաններով։
Սակայն բազմամուսնությունը դառնում է մեծ խնդիր, երբ այս ընտանիքները տեղափոխվում են արտերկիր, որտեղ օրենքը ճանաչում է միայն մի կնոջ և մի տղամարդու ամուսնությունը։ Հայտնվելով եվրոպական շատ երկրներում, որտեղ բազմակնությունը չի ճանաչվում օրենքի կողմից՝ այս ընտանիքները կանգնում են մեծ խնդիրների առաջ՝ կամ բաժանվել մնացած կանանցից՝ թողնելով մեկին, կամ չստանալ քաղաքացիություն։ Իսկ եթե բաժանվում են մյուս կանանցից, ապա վերջիններս ստիպված են լինում վերադառնալ հայրենիք, քանի որ առաջ է գալիս վիզայի խնդիր... Մի խոսքով, ծանր հարցերի առաջ են կանգնում, հատկապես որ դեռ ի հատ էլ հնարավորություն չեն ունենում մի քանի տուն ստեղծել, և բոլորն իրար հետ ապրում են պետության կողմից տված փոքր բնակարանում, որը պոլիգամ ընտանիքի համար անեծք է։
Երկրորդ հարցը կապված էր նրա հետ, որ պոլիգամիան ընկալվում է ՝ որպես միայն մուսուլմանական ավանդույթ, ինչը իրականում այդպես չէ։ Քրիստոնյաների մեջ նույնպես կան պոլիգամ ընտանիքներ, միայն ԱՄՆ–ում նրանց թիվը հասնում է տասնյակ հազարների։ Թեև օրենքը դա չի ընդունում, սակայն մորմոնական եկղեցիներն ընդունում են նման ամուսնություններ, որն էլ շատ մարդիկ հաջողությամբ կնքում են։ Անահավատալի է թվում, բայց քաղաքակիրթ ու առաջադեմ երկրում ապող շատ կանայք միանգամայն հանգիստ են ընդունում այն և դարձնում սեփական ընտրություն՝ գտնելով, որ կանանց ընկերակցությունը ընտանիքում ապահովության ու սիրո գրավականն է։ Եվ շատ հարգանքով են վերաբերվում իրենց ամուսնու և մնացած կանանց հարաբերություններին։
Մինչ այս քննարկվում էր միայն պոլիգամիայի մի տեսակը՝ պոլիգինիան, այսինք՝ բազմակնությունը։ Բայց կա նաև դրա մյուս տեսակը՝ պոլիանդրիան, երբ կինը ամուսնանում է մի քանի տղամարդկանց հետ։ Մուսուլմանական կրոնը արգելում է պոլիանդրիան, սակայն այլ կրոնների, օրինակ՝ հինդուիզմի համար, դա խորթ չէ։ Հնդկաստանի հարավային տեղամասերում, ինչպես նաև Նեպալում և մի քանի այլ երկրներում այսօր ապրում են պոլիանդրիկ ընտանիքներ, որտեղ կինն ունի մի քանի ամուսին։ Սա ինքնապատակ չէ, այլ ունի իր պատճառները։ Ընտանիքում, որտեղ կան մի քանի եղբայրներ, ավելի հեշտ է կնության առնել մի կնոջ, որպեսզի ոչ տունը, ոչ տնտեսությունը չկիսվի՝ առաջացնելով ծանր նյութական կացություն։ Այդ պատճառով եթե ընտանիքում կա մեկից ավել զավակ, ապա նրանք մեծանալով ամուսնանում են մի կնոջ հետ։
Մի բան էլ հիշեցի, որ կապված է պոլիգամ ընտանիքների խնդիրների հետ։ Դա հիմնակնում վերաբերում Աֆրիկային, որտեղ պոլիագամիայի պատճառով ՍՊԻԴ–ը (ՁԻԱՀ) տարածվում է մեծ արագությամբ... Ամուսին կոցրած կնոջը կնության է առնում այդ ընտանիքի որևէ այլ տղամարդ, որն արդեն մի քանի այլ կանայք ունի։ Եվ եթե նոր ընտանիք մտած կինը իր նախկին ամուսնուց սպիդ էր ժառանգել, ապա նա փոխանցում է այն նոր ամուսնու, որն էլ իր հերթին՝ մնացած կանանց։
Այ էսպիսի պոլիգամիկ բաներ։
Հը՞ն, Հայաստանո՞ւմ էլ տարածենք պոլիգամիան՝ իր պոլիանդրիրայով ու պոլիգինիայով, թե՞ արդեն ուզող չկա։
Մեջբերել
Էջանիշներ