ՀԵՐԹԱԿԱՆ ՍԿԱՆԴԱԼԱՅԻՆ ՓԱՍՏԱԹՈՒՂԹԸ
«Բանակի ներգրավումը 2008թ. մարտի հայաստանյան իրադարձություններին» այսպիսի վերնագրով բանաձեւի նախագիծ երեկ տեղադրվեց ԵԽԽՎ պաշտոնական կայքում: Սկանդալային եւ խիստ կոշտ սույն նախագիծը ներկայացրել է ԵԽԽՎ շվեդական պատվիրակության ղեկավարը:
Նախագծի տակ ստորագրել են ԵԽԽՎ 20 պատգամավորներ, եւ եթե 8 կետից բաղկացած բանաձեւի այս նախագիծը մտնի ԵԽԽՎ լիագումար նիստի օրակարգ, ապա ՀՀ իշխանությունները ոտից գլուխ կորած են: Բանն այն է, որ այս փաստաթղթով նախագծի հեղինակները ՀՀ իշխանություններին մեղադրում են 2008-ի մարտի 1-ին Հայաստանում պետական հեղաշրջում իրականացնելու մեջ, չեն խնայում Նիկոյանի հանձնաժողովին եւ առաջարկում են անհատապես պատասխանատվության ենթարկել Մարտի 1-ի իրադարձություններում բանակի ներգրավման համար պատասխանատու բոլոր պաշտոնյաներին: Այնպես որ, ՀՀ իշխանություններին ԵԽԽՎ-ում էլի մռայլ օրեր են սպասվում: Քանի որ բանաձեւի նախագիծը սենսացիոն է, ներկայացնում ենք այն ամբողջությամբ.
«1. Հղում կատարելով Հայաստանի վերաբերյալ իր նախորդ բանաձեւերին, մասնավորապես 1609 բանաձեւին (2008թ.), որը հատկապես պարունակում է «2008 թ. մարտի 1-ի իրադարձությունների անկախ, թափանցիկ եւ վստահելի քննություն» անցկացնելու պահանջը,
2. Բավարարված չլինելով ՀՀ խորհրդարանի ժամանակավոր հանձնաժողովի «Մարտի 1-ի իրադարձությունների մասին» զեկույցով, որն իր էությամբ կողմնակալ է եւ խուսափում է ՀՀ իշխանություններին քննադատելուց,
3. Մտահոգված լինելով 2008թ-ի մարտի իրադարձություններում ՀՀ բանակի միջամտությանը վերաբերող զեկույցներով, ինչը խախտում է ՀՀ Սահմանադրությունը եւ ոտնահարում է ներպետական քաղաքական խնդիրներում բանակի չեզոքության մասին միջազգայնորեն ընդունված սկզբունքը.
4. Վրդովված լինելով վերջերս բացահայտված եւ հրապարակված #0038 գաղտնի հրամանով, որն արձակել է այն ժամանակվա ՀՀ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը 2008թ. փետրվարի 23-ին եւ որն ապացուցում է, որ ՀՀ բանակի ստորաբաժանումները պաշտոնական հրամաններ են ստացել մինչեւ մարտի 1-ը Երեւանում հավաքվելու եւ տեղակայվելու մասին,
5. Հաշվի առնելով, որ ներքին քաղաքական հարցերում բանակի օգտագործումը` ուղեկցված քաղաքացիների քաղաքական ու քաղաքացիական իրավունքների լայնածավալ բռնություններով, քաղաքական ընդդիմության հետապնդումներով, հստակորեն պարունակում է պետական հեղաշրջման տարրեր,
6. Հաշվի առնելով 2008թ. մարտի իրադարձություններում բանակի ներգրավումը կոծկելու ՀՀ իշխանությունների անընդունելի փորձերը, Վեհաժողովը պնդում է, որ ՀՀ իշխանություններն անհապաղ ձեռնարկեն հետեւյալ գործողությունները.
6.1. բացահայտել 2008թ. մարտի իրադարձություններում բանակի ներգրավման մասին ամբողջ տեղեկատվությունը,
6.2. թափանցիկ հետաքննություն անցկացնել հետընտրական իրադարձություններում բանակի ներգրավման վերաբերյալ,
6.3. անհատական պատասխանատվության ենթարկել այս իրադարձություններում բանակի ներգրավման համար պատասխանատու բոլոր պաշտոնյաներին:
7. Վեհաժողովը քաջալերում է անդամ պետություններին` ճնշում գործադրել Հայկական իշխանությունների վրա` այս հետաքննությունն անցկացնելու համար:
8. Վեհաժողովը խորհուրդ է տալիս Մոնիտորինգային հանձնաժողովին` անհապաղ կերպով քննել այս խնդիրը եւ քննության արդյունքներն ընդգրկել իր հաջորդ զեկույցում»:
Ուշագրավ է նաեւ, որ բանաձեւի այս նախագծի հեղինակը, ինչպես նշեցինք, ԵԽԽՎ շվեդական պատվիրակության ղեկավար Գորան Լինբլադն է, ով մեծ հեղինակություն է վայելում ԵԽԽՎ-ում: Երեկ, երբ ԱԺ ՀՀԿ-ական փոխնախագահ, ԱԺ Մարտի 1-ի ժամանակավոր հանձնաժողովի նախագահ Սամվել Նիկոյանին հարցրեցինք, թե ինչպես է նա վերաբերվում ԵԽԽՎ-ում շրջանառության մեջ դրված բանաձեւի սկանդալային այս նախագծին, Նիկոյանը պատասխանեց, թե ծանոթ չէ դրան եւ մեր հարցերին կպատասխանի միայն այսօր: ԵԽԽՎ հայաստանյան պատվիրակության ղեկավար Դավիթ Հարությունյանի հետ երեկ մեզ զրուցել չհաջողվեց: Փաստաթղթի վերաբերյալ Հայ ազգային կոնգրեսի համակարգող Լեւոն Զուրաբյանը մեզ հետ ունեցած զրույցի ժամանակ ասաց. «Բավական ադեկվատ գնահատական է Հայաստանի իշխանության հակասահմանադրական գործողություններին, որոնք, ինչպես եւ արդարացիորեն նշված է փաստաթղթում, հավասարազոր են հեղաշրջման»: Մեր այն հարցին, թե որքան է հավանականությունը, որ փաստաթուղթը կմտնի ԵԽԽՎ լիագումար նիստի օրակարգ Զուրաբյանը պատասխանեց. «Չգիտեմ, դժվար է ասել: Կախված է նրանից, թե ինչքանով այդ օրակարգի կարեւորության մեջ նախաձեռնության հեղինակները կկարողանան համոզել մնացած պատգամավորներին»: Կոնգրեսի մեկ այլ ներկայացուցիչ` Դավիթ Շահնազարյանը փաստաթղթի վերաբերյալ ասաց. «Ավելի քան ողջունելի նախաձեռնություն է: Ես հույս ունեմ, որ այս նախաձեռնությանը կմիանան նաեւ ԵԽԽՎ այլ պատգամավորներ, թիվը կմեծանա եւ եթե նույնիսկ այս փաստաթուղթը 50 տոկոսով իրականություն դառնա եւ դառնա ԵԽԽՎ-ի պաշտոնական փաստաթուղթ, ապա ՀՀ իշխանություններն արդեն լուրջ խնդիրներ կունենան` շարունակելու 2008-ի մարտի 1-ին իրենց կատարած ոճրագործությունները կոծկելու քաղաքականության մեջ: Կարծում եմ, հիմա ՀՀ իշխանությունները իրենց ողջ դիվանագիտական ներուժը փոխանակ ԼՂ կամ հայ-թուրքական հարաբերությունների վրա ծախսելու եւ ազգային այդ խնդիրների լուծման համար այս ծանր իրավիճակից ելքեր փնտրելու, ընդհակառակը, իրենց ներուժը կուղղեն, որ ԵԽ-ում փորձեն տապալել այդ փաստաթուղթը»: Հարցին, թե որքան է հավանականությունը, որ այս կոշտ փաստաթուղթը կմտնի լիագումար նիստի օրակարգ, Շահնազարյանը պատասխանեց. «Ես կարծում եմ, որ այնուամենայնիվ, բարդ է լինելու»:
Էջանիշներ