Այո, մեղքի վարձքը մահն է, այլապես Աստված արդար չէր լինի։
Բանը նրանում է, որ մեղքն ինքն այնպիսի բնույթ ունի, որ թափանցելով մարդու մեջ, սկսում է քաղցկեղի նման տարածվել և մահ է առաջ բերում։ Խոսքը ֆիզիկական մահի մասին չէ միայն, մարդու հոգին է դառնում մեռած, անընդունակ բարին ընդունելու և գործելու։ Ինչպե՞ս բացատրեմ։Այ, նայի՛ր, ի՞նչ է սև գույնը։ Դա ոչ թե գույն է, այլ գույնի ընդհանրապես բացակայություն (դեռ ֆիզիկայի դպրոցական դասընթացից է հայտնի)։ Նույն ձևով մեղքը՝ մարդու մեջ Աստծո լույսի պակասությունից է առաջ գալիս։
Հետաքրքիրն եսչգիտեմպատժելուց հետո կներեմ
ես, իհարկե, մահով չեմ պատժում, քանզի չունեմ դրա իրավունքը, բայց պարզապես ներել՝ առանց պատժելու, չեմ կարող...
Բա որ դու առանց պատժելու չես ներում, Աստծուց ինչպե՞ս ես պահանջում։ Իսկ դու ինչի՞ համար կպատժեիր։ Պատժի նպատակը ո՞րն է քեզ մոտ։
Ընդհանրապես կենդանիներ ուտելու հարցը շատ վիճահարույց է։ Ես կարծում եմ, որ դա, այնուամենայնիվ, անեծքի արդյունք է (ինչպես նշեցի նախորդ գրառմանս մեջի)։ Մյուս կողմից, այսպես որ գնանք, շատ հեռու կարող ենք հասնել. բույսերն, օրինակ, ի՞նչ է, կենդանի չե՞ն։ Շատ էլ, որ չեն շարժվում։ Հիմա այս խեղճ մարդ արարածը, որի օրգանիզմի գոյատևման համար որոշ նյութեր են անհրաժեշտ, դրանք որտեղի՞ց ձեռք բերի, եթե ոչ մի կենադանի օրգանիզմ չուտի։Եթե հենց գոյատևման պահպանության համար լիներ կատարված սպանությունը, ես դա էլի մեղք կհամարեի (թեկուզ մեղք հասկացությունը չեմ ընդունում. զուտ ձեր տեսանկյունից եմ ասում), բայց մի կերպ կհասկանայի՝ հաշվի առնելով, որ մեղքը կատարվել է այլ ելք չունենալու պատճառով, երբ կա՛մ կենդանին պիտի կեր դառնար, կա՛մ էլ մարդը պիտի սովից մեռներ. էս դեպքում, իսկապես, բնական ընտրությունն է գործում:
Վերադառնանք նորից մատաղին։ Այն ձևով, որ հիմա է ընդունված, այսինքն՝ ոչ թե զոհաբերություն, այլ ողորմություն աղքատներին, ես այն լրիվ ընդունելի եմ համարում։ Քանի որ արդյունքը (եթե Եկեղեցու ասածին ականջ են դնում և բաժանում աղքատներին, այլ ոչ քեֆ անում բարեկամներով) դրական է՝ սոված մարդիկ կերակրվում են։ Ինչ վերաբերում է հանրության առջև կենդանուն մորթելուն, միգուցե, դա իրոք անհարիր է (հատկապես, երեխաների աչքի առաջ)։
Էջանիշներ