Զվարճալի պատմություններ

[My World My Space]

Առավոտյան նստում եմ տաքսի, որ գնամ հիվանդանոց՝ մեջքիս համար պրոցեդուրաների։ Զգուշությամբ ու դժվարությամբ նստում եմ։
Վարորդը.
- էթում ես փրթե՞ն, ախպերս
- չէ, հլը որ բուժվում եմ։
- հաաաա՜, ո՞ր յան ենք էթում
- Զեյթուն։ Արթմեդ կենտրոնը գիտեք։
- գիդեմ։
Ես ամբողջ ընթացքում հեռախոսով եմ բզբզում, որ տենա զբաղված եմ, չսկսի ընգերոջ աներոջից ու «էսի գորՁ չի» թեմաներից խոսալ։ Մեկ էլ գլուխս բարձրացնում եմ, տենում եմ վապշե ուրիշ տեղ ենք էկել։
- Ուստա, էս ո՞ւր ենք էկել։
- գեմարոյի համար չե՞ս բուժվում, էդի ստեղ ա։
- փաստորեն համ դիագնոզը դրիր, համ էլ ըստ նշանակության բերեցիր էլի,- ծիծաղում ես։
- Աբեր, խի քո մոտ գեմարո չի՞… ես էլ ճիշտն ասած սաղ ճամփին մտածում էի, արա՛, գեմարոյին ի՞նչ բուժել, ճիշտը կդրել-թափելն ա…

[Alphaone]

Նախապատմություն:
Պատմություն էի «պարապում»: Իմ հանդեպ բռնություն էին գործադրում, միակ մոտիվացիան, որ ինձ քշում, տանում էր ուսուցչուհուս տուն մեկ իր աղջիկն էր, որ իմ միակ մտերիմ ընկերուհին էր դպրոցական տարիներին, մեկ իրենց գարաժը, որտեղ ուսուցչուհուս տղան իսկական սովետական ռադիոխմբակ էր ստեղծել, ինչ սարք ասես չէի քանդում-հավաքում՝ թաքուն: Իսկ այ պատմության թվականներն անգիր անելն ու ընդհանրապես անգիր անելն ատում էի: Տանել չէի կարողանում նաև անգիր անողներին, որ կրակահերթի նման թափում էին ինֆորմացիան, բայց իրենք էլ չէին հասնակում՝ ինչ են դուրս տալիս: Ու հենց վերջին դասին պատկանող մի գերազանցիկի բերեցին, նստացրեցին դիմացս, թե միասին եք պարապելու: Ֆիզիկապես զգացի, թե ոնց են մազերս բիզ-բիզ կանգնում:

Պատմություն:
- Ես իջնում եմ ներքև, դուք կգրեք նախնադարը՝ պալեոլիթ, մեզոլիթ, նեոլիթ... ու չրերին ձեռք չտաք, - վերջում դիտավորյալ ավելացրեց ուսուցչուհիս, իրականում ակնարկելով, որ կարող ենք չիր ուտել:

Իր գնալուց հետո ես բարձրացա, սկսեցի կողքի գրապահարանում դրված պատմության գրքերն ուսումնասիրել: Ե՞րբ էի սովորել, որ մի հատ էլ գրեմ:

- Էդտեղ գիրք չկա, - ասաց գերազանցիկը, - հավաքել տարել ա:

- Էվրիկա, - վերցրեցի մի գիրք, որ թեև դասագիրք չէր, բայց նվիրված էր այդ ժամանակներին, բացեցի, սկսեցի կլանված կարդալ, ավելի հետաքրքիր էր, քան մեր դպրոցական դասագիրքը: Գտա ինչ ինձ հարկավոր էր, գիրքը մի կողմ դրեցի, արագ-արագ գործը գլուխ բերեցի: Գերազանցիկս դեռ գլուխը քորելով գրում էր:
Իջա ներքև, ուսուցչուհիս, տեսավ, բարկացավ, ուղարկեց վերև, աշխատանքս ստուգելու: Գնացի, վերընթերցեցի, ձանձրացա, գերազանցիկը շարունակում էր գրել:
- Չիր կուտե՞ս,- հարցրեցի:
Գլուխը բարձրացրեց, վախեցած ինձ նայեց.
- Բայց ասեց հանկարծ չուտենք:

Ծիծաղեցի, ոչ էլ հասկացել էր, թե ինչի էր ասված՝ չուտեք:

- Ես կուտեմ, բայց չասես, էլի, որ կերել եմ:
- Չեմ ասի, կեր:
Գնացի, մի չիր վերցրեցի, եկա:
- Չէ, դու կասես:
- Հաստատ չեմ ասի:
- Արի էսպես անենք, դու հիմա սա իմ աչքի առաջ կուտես, մի հատ էլ ես կուտեմ, էդ դեպքում վստահ կլինեմ, որ չես ասի:
Իրեն ստիպելով՝ խեղճը մի կերպ կերավ չիրը:
- Հիմա հենց եկավ, ասելու եմ, որ չիր ես կերել, չարախնդացի ես:
Հետո, ամբողջ ընթացքում, երբ ուսուցչուհիս մեր աշխատանքներն էր ստուգում, խեղճը կմկմալով, սարսափած ինձ էր նայում:
- Տետրիդ նայիր, հո չես սիրահարվե՞լ,- բարկացավ ուսուցչուհիս:
- Չէ, ինքն ինձ ատում ա, - խառնվեցի ես Գերազանցիկի սրտից էր:

[Նարե91]

Մոտ 17-18 տարվա դեպք եմ հիշել:
Ձմեռվա ցուրտ օրեր էին:
Մեր հարևանները՝ մարդ ու կին, ամբողջ օրը վեճերի մեջ էին: Մի որոշ ժամանակ անց հասկացան, որ էդպես երկար շարունակվել չի կարող...պիտի ամուսնալուծվեն ու վերջ:
Երկու աղջիկ-էրէխա ունեին՝ մեկը 4 տարեկան, մյուսը ՝ 5:
Ամեն ինչ կարգավորել էին, մնում էր տեսնեին, թե էրէխեքից ով ա հոր մոտ մնալու, ով՝ մոր մոտ: Ու էդ հարցը պատկերացրեք, հենց էրէխեքին էլ տալիս են:
Էս խեղճ էրէխեքից մեկը՝ մեծը, էդ հարցից սկսում ա լաց լինել ու ոչ մի բառ չի պատասխանում, մյուսն էլ՝ փոքրը, հարցը լսելուն պես, իրան չի կորցնում՝ հարցին հարցով ա պատասխանում.

- Իսկ սանկեն /սահնակը/ ո՞ւմ մոտ ա մնալու:

[Jarre]

Չուկի էս գրառումը տեսա ու միանգամից մի պատմություն հիշեցի

Ուրեմն ծանոթներիս հետ մի 15 տարի առաջ Վրաստան էինք գնացել գործով։ Մի օրը անցկացրեցին մեր գործընկերներից մեկի գյուղի տանը։ Իմ անկողինը լուսամոտի կողքն էր։ Էտ իմ սիրած բաներից մեկն ա։ Սիրում եմ քնելուց առաջ սենյակի լույսը անջատել, վարագույրը բացել ու անկողնում պառկած լուսամուտից նայելով քնել։ Իհարկե էս իրավիճակը ամուսնությունիցս հետո կտրուկ փոփոխվեց՝ շատ ավելի հաճելի զբաղմունք հայտնաբերելուս պատճառով։ Սակայն, քանի որ ես դեռ ամուսնացած չէի, հետաքրքիր զբաղմունքներն էլ շատ չէին, ես ճարահատյալ կրկին լուսամուտի մոտ էի։

Քունս չի տանում։ Արդեն գիշերվա երեքն է, բայց ես ոչ մի կերպ չեմ կարողանում քնել։ Աշուն է։ Տանը ցուրտ է։ Տաք վերմակի տակ պաղկված դուրս եմ նայում։ Լուսամուտից բացվող գյուղական խաղաղ ու անշարժ գիշերային պատկերը խախտվեց մեր հայ ընկերներից մեկի ափաթ-թափալ վազքով։ Ուրեմն պատուհանից ուշադիր նայում եմ, ու տեսնում, որ էս մեր Գևորգը կիսահագնված վիճակում վազում ա դեպի զուգարան։ Դե էտ զուգարաններն էլ գիտեք, չէ՞ ոնց են։ Իսկական փայտե խուց։ Բայց էս մեր տան տերը նոր-նոր էր վերանորոգել զուգարանը։ Համարյա ճեղքեր չկային։ Հերմետիկ փակված մեր բիոզուգարանների գյուղական, փայտե տարբերակն էր։ Էն ժամանակ էլ Վրաստանում գիշերները հովհարային անջատումներ էին լինում։ Ուրեմն էս Գևորգը զուգարանի դուռը բացեց, մտավ ու...... Ու էտ զուգարանից հո մի կայծակ չթռավ դուրս։ Աչքերս թռան ճակատիս։ Ինձ թվաց անքննությունից մոտս արդեն գլյուկներ են սկսվել։ Տեղերիցս վեր թռա, աչքերս տրորեցի ու էլի դուրս նայեցի։ Ի՞նչ տեսնեմ։ Էս մեր խեղճ Գևորգը, տռուսիկը մինչև ծնկները իջացրած, ութ գրելով զուգարանից դուրս եկավ ու քիթ բերնի վրա ընկավ գետնին։

Հիմա ես վազելով դուրս եմ գալիս տանից, որ Գևորգին էտ ***ի միջից հանեմ ու ձեռի հատ տան տիրոջն եմ արթնացնում։ Ասում եմ՝ «Գիվի, տուալետ վզառվալսյա, ա վ տուալետե բիլ Գևոռկ։ Բիստռո վիխոդի վո դվոռ»։ Ասում ա՝ «Բիջո, կակ էտո Գևոռկ վզառվալսյա»։ Ասում եմ՝ «Նէ Գևոռկ, ա տուալետ, ա ոն բիլ վ տուալետե, բիստռո վիխոդի վո դվոռ»։ Մեկ էլ էս Գիվին խնդմրտոցը գլուխը գցեց ու խոմ չի հայհոյում, խոմ չի հայհոյում, ասում ա արա ես ձեզ քանի՞ անգամ ասեցի, որ էտի ձեր տան զուգարանը չի, որ դուռը փակեք, դուռը չի կարելի փակել, չի՛ կարելի.....

Փաստորեն էտ փոքրիկ նորակառույց զուգարանի դուռը մենք փակել էինք ու արտաթորանքի մեթանի կամ ես իմ ինչը կուտակվել էր էնտեղ։ Էս խեղճ Գևորգը փորացավով վազում ա էնտեղ, տռուսիկը հանում ա ու շուտ պպզում ա ու ուզում ա մոմը վառի։ Ու էտ պահին պայթում ա։ Լավ ա լուրջ վնասվածքներ չէտ ստացել։ Մի օրից դուրս գրեցին։ Բայց խեղճը նենց էր ազդվել, որ էտ դեպքից հետո օրերով զուգարան չէր մտնում։ Խայտառակություն.... Հավատներդ չի գա, բայց իմ աչքով եմ տեսել։

[Թամարա]

Ամիսներ առաջ, մի կոնֆերանսի ժամանակ, մի տղայի հետ ծանոթացա, ով հայերենին նորմալ չէր տիրապետում ու խնդրել էր, որ օգնեմ իրեն այդ հարցում...ամիսներ անց ֆբ-ում էս տղային ասում եմ. - Քիչ-քիչ հունի մեջ ենք ընկնում: Պատասխանի մեջ Դուք-ով դիմեց, ասացի. - Արդեն ահագին ժամանակ է ընկերներ ենք, առաջարկում եմ անցնել ավելի մտերմիկ զրույցի: Հարցրեց թե բա ՛՛մտերմիկ զրույց՛՛ ինչ ա նշանակում,- մեկ էլ,- բա լավ արդեն google պերեվոդչիկով թարգմանեցի... Ասի, սպասի տեսնեմ, ոնց ա թարգմանում, մեկ էլ որ չտեսա ՛՛ինտիմ զրույց՛՛ ա թարգմանել... էդ հլը հեչ, բա որ ՛՛հունի մեջ ընկնել՛՛-ը թարգմանեցի...

[Chuk]

Գրքիս շնորհանդեսին ներկա ակումբցիները երևի բոլորն էլ արդեն գիտեն, բայց ասեցի ստեղ էլ պատմեմ:

Ուրեմն նստած մակագրում եմ գրքերը, հերթով մոտենում են: Բնական է, որ եկածների բացարձակ մեծամասնությանը ճանաչում եմ: Բայց անծանոթներ էլ կան, սրա կամ նրա ընկերը, գրականությամբ հետաքրքրվող մարդիկ, ֆեյսբուքում հայտարարությունները տեսածներ և այլն: Ու ահա մոտենում է մեկը, ում բացարձակ չգիտեմ ու ակնհայտորեն իրեն էստեղ ոչ մեկը չգիտի: Գալիս է, գովում է, որ բանակի մասին գիրք եմ գրել, էսպես-էնպես, հետո թե խնդրում եմ մակագրի գիրքը:

- Ձեր անունը կասե՞ք, - հարցնում եմ:
- Շմավոն, - պատասխանում է:

Մակագրում եմ «Լավագույն ցանկություններով Շմավոնին, ...»:

Գնում է: Անցնում է մի քանի րոպե, վերադառնում է:

- Խնդրում եմ գրքի վրա անունս էլ նշեք, որ բոլորին պարզ լինի, որ հենց ինձ եք նվիրել, - ասում է:
- Բայց գրել եմ, հես է, «Շմավոն», - բացում ու ցույց եմ տալիս:
- Բայց իմ անունը Գագո է...

[Chuk]

Վա՜յ, Շմավո՛ն, Շը՛մավոն

Երբ պարզվեց, որ մեր Շմավոնի անունը Գագո է, թեև իմ մեջ վստահ էի, որ Շմավոն է ասել, այդ օրինակը հետ վերցրի, գրքի նոր օրինակի վրա մակագրեցի Գագոյին:
Էս օրինակն էլ թող մնա, մարդ էս, մի օր մեկ էլ տեսար մեր թաղի «լույսի մարդ», էլեկտրիկ Շմավոնը նորից գործի ընդունվի, իրեն կնվիրեմ:

Էս պատմությունն անցավ գնաց, բայց պարզվեց, որ գրքիս հետ կապված միակ զվարճալի պատմությունը չի:
Էսօր երկու գրախանութ պետք է գրքից օրինակներ տանեի՝ վաճառքի դնելու համար: Տնից վերցրի օրինակները ու ինձնից գոհ գնացի:
Գրախանութներից մեկում պայմանագիրը կնքելուց ու պայմանները վերջնական ճշտելուց հետո գրքերը տվեցի, շնորհակալություն հայտնեցի ու արդեն ուզում էի գնայի, հասել էի դռանը, մեկ էլ աշխատող աղջիկը հետևիցս ձայն է տալիս.
- Կներեք, բայց օրինակներից մեկը մակագրած է...

[Vardik!]

Այբի գրառումը կարդացի ու հեռախոսազանգերի հետ կապված մի բան հիշեցի:

Մոտ մի ամիս առաջ ինձ էլ տենց մի << գովազդային >> զանգ եկավ: Երկար բլբլալուց հետո հարցնում են.
- Մեր ակցիային մասնակցելու համար պետք է Ձեր 28 տարին լրացած լինի:
- Չէ, ես 28 չկամ:
- Բա ե՞րբ կլինեք:
- Ձեզ ե՞րբ ա պետք:
- Մոտ ժամանակներս......

[Aperna]

Էսօր Երևանից Գյումրի եմ եկել, նստել եմ երթուղային, որ հասնեմ մեր տուն: Խելոք նստած ենք, վարորդի ճաշակով կլկլոց ենք լսում ու հլը հերիք չի ինքն էլ ձայնակցում է, բայց էդ չի կարևորը էս պատմության մեջ: Մեր համար գնում ենք, մեկ էլ կողքից մի փսլնքոտ երիտասարդ իր մեքենայով տուր թե կտաս մեր երթուղայինին: Տնաշենը ժամանակ գտավ, Թաթուլի նվաղկուն ձայնն էինք վայելում ՈՒ փախա~վ, դե էդ երիտասարդը էլի: Էս մեր վարորդն էլ ոչ տարավ, ոչ բերեց, ասեց` ժողովուրդ ջան պինդ բռնվեք, կպանք հետևից, ու սկսեց քշել ջահելի հետևից: Մի ողջ երթուղային մոտ 40 րոպե դըխկշըխկում էր, աջ ու ձախ ընկնում, որ հասնեինք մեքենայի հետևից: Ընթացքում էլ թարմ-թարմ հայհոյանքներ էինք լսում, մի երկու տատիկ գոռգռում էին, թիթիզ աղջիկներն էլ նվնվոց դրեցին, մինչև բռնեցինք էդ դամբուլին:

ետ տիպի մի բանել իմ հետա եղել,ուրեմն գործից գալիս եմ տուն երեվի մի երկու տարի առաջ էր,ուրեմն նստել եմ պաշտպանության նախարարությունից միքիչ վերև 62ի կանեցնա նստա շարժվավ մեջը լիքը մարդ,են ամերիկայան կինոների նման մի հատ ուրիշ գազել եկավ հավասարվավ հոպար ես 1000-ը կմանրես՞ ես բա տու մանրեմ,վեկալավ կոպեկը բանը հաշվեց տվեց մարշուտկեն եթումա ելի կանգնաց չի իրար կողքով քշում են մեկել եսի աբգոն արեց եսի ասեցի վայ ես քո մաման....ասին ինչ եղավ բա ֆարշ 1000դրամ տվին ու տթան,պատկերացնում եք ավան են տակի ճամփով նախարության ինչ գոնկայա արել՞ տենց գոնկա մեկել 3 տարի առաջեինք արել ընգերոգ մերսեդեոսվ նորերե արել բայց ամենա սորտը եներ որ պարզվավ նույն 62-ի շոֆեռներիա ու խոսքի ուղեղ էլի ուրեր թռնելու?

[_Հրաչ_]

Մի հարևան տատիկ ունեինք, հոգին լուսավորի:
Տատը կենդանության օրոք մի օր վատանում ա, շտապօգնություն են կանչում: Բժիշկն էլ կատակասեր մարդ ա լինում.
-Տատի ջան, ո՞նց եղավ, որ սկսեցիր քեզ վատ զգալ:
-Դե նստած, սենց կինո էի նայում, տենց վատացա էլի, եսիմ:
-Ախր քեզ ո՞վ էր ասում սեքս կինո նայես, որ մի հատ էլ վատանաս:

[einnA]

Մեր ճուտիկը կլինի 4 տարեկան։ Ընտանիքով Լեհաստանում են ապրում: Երբ Հայաստան են գալիս, բոլոր բարեկամները խառնվում են իրար ու ճուտն ինչ ուզում է, անում են։ Մի օր "իքիբիր" են պատրաստում, համը մնում է երեխու բերանը, ու ամեն օր իքիբիր ասելով ման է գալիս։

Մի օր երեկոյան տանը նստած նարդի են խաղում տնեցիներով, ու խաղացողներից մեկը զառի հետևից ասում է՝ իքիբիր։ Էս ճուտը լսում է թե չէ, գալիս է, զառը վերցնում ու ասում՝ ձվածեղ

[einnA]

Տատս էր հա պատմում, էսօր էլի հիշել ենք, կիսվեմ․

Ուրեմ շատ տարիներ առաջ մի գյուղացի քաղաք է գալիս, նստում է քաղաքային տրանսպորտ, որ պետք է հասցնի բանվորի արձանի մոտ։ Ճանապարհին հա լարված սպասում է, որ հարմար պահ գտնի ու վարորդին խնդրի պահել արձանի մոտ։ Երբ արդեն գրեթե հասնում են, էս խեղճ մարդն անհանգիստ շուռումուռ է գալիս, ուզում է հիշել, թե որտեղ պետք է վարորդը կանգնի, վերջը, որ զգում է, որ պիտի բացատրի, ասում է․
-Վարպետ ջան, էն համբալի արձանի մոտ պահի էլի։

[Նարե91]

Կարող ա ՝ հիմա գրեմ, էդքան ծիծաղելի չթվա, բայց ես էսօր սրա վրա մի լավ զվարճացել եմ...
Ծանոթներիցս մեկը պատմեց, որ մի քանի տարի առաջ, երբ նոր են լվացքի մեքենա գնել, իր պապը բավականին զարմացել է, ասում ա՝ սկզբից աթոռ էր դնում , նստում էր մեքենայի կողքին ու դրա աշխատանքին հետևում, զարմանում, ի վերջո ուրախանում, որ էդքան հզոր գործ ա անում էդ սարքը:
Մի օր էդպես կողքը նստած ա լինում, ու երբ քամելու ժամանակն ս գալիս, գիտեք, որ մեքենան սկսում ա ուժեղ ձայներ հանել՝ դրա հետ մեկտեղ տեղից շարժվում ա, կարծես առաջ ա գնում:
Էս պապին էլ, որի աչքը միամիտ կպած ա լինում, վեր ա թռնում տեղից ու շարժվող մեքենային բռնում ա՝ բացականչելով՝
- Ա շան աղջի՛կ, քեզ որ թողեմ, կգնաս էդ մեջիդ լվացքը փռելու:

[Տրիբուն]

Ուրեմն, էս ինչքան ժամանակ ա Ակումբում տարբեր տեղեր կարդում եմ, որ ինչ-որ մեկը ինչ-որ մեկին ուգաձիծ ա անում: Կարդում եմ ու չեմ հասկանում թե ինչի մասին ա խոսքը: Մի պահ նույնիսկ մտածեցի, որ ինչ-որ հայերեն փիս գրական բառ ա, ու հա ուզում էի բառարանում նայել, բայց ձեռիս տակ չկար: Վերջին անգամ ինչ-որ թեմայում Շինը գրել էր, որ Գալին ա ուգաձիծ անում: Ասի, բայց ախր էս ոնց կար Շինը Գալին ուգաձիծ անի, Սասն էլ բերանը ջուր առած նստի: Ուզում էի, դաժե խառնվեի

Սենց ինձ տանջող մտքերով, մի քանի կլիմայական ու մի ղուրուշ ժամային գոտի փոխելով, երեկ առավոտ հասա Փարիզ: Դուրս եմ գալիս օդանավակայանից մի հատ ռուս զույգ ա հետևիցս դուրս գալիս ու իրար մեջ խոսում են, ու կինը ասում ա մոտավորապես հետևյալը. « ... ему никак не угодить ... »

Ու ես էտ պահին, մի հատ хоп аря, эс дук эл угодить, ара дук инчи угодить ? Կարճ ասած, երեկ եմ տեղը բերել թե ուգաձիծ անելն ինչ ա:

[CactuSoul]

Կարճ ասած, երեկ եմ տեղը բերել թե ուգաձիծ անելն ինչ ա:

Բա որ ես սկզբում «ուղղաձիգ» կամ «ուղղագիծ» էի կարդում, անցնում առաջ, ու չէի հասկանում՝ 1) երկրաչափությունն ինչ կապ ունի թեմայի հետ, ու ընդհանրապես ինչ ա նշանակում ուղղաձիգ/ուղղագիծ անել, 2) ինչու են բոլորը համատարած էդ բառի մեջ մի տառ պակաս գրում Լրիվ էն անեկդոտն էր․ «Ես էլ ասում եմ՝ խարտոցը ինչի՞ պիտի ծառից ծառ թռնի․․․» Նոր ամենավերջում տառերը հատիկ-հատիկ կարդացի, կպցրեցի իրար ու․․․