Արցախի հիմնախնդիրը

[REAL_ist]

Տենց կարան մի 10 տարի էլ տեղաշարժվել, բայց հիմնական անհամաձայնությունները չհարթվեն:

[Tig]

.........իսկ Քելբաջարը ու Լաչինը վերադարձնելը հնարավորինս պետքա ձգձգվի:
.........................

Ինչա՞ նշանակում հնարավորինս ձգձգել: Դրանց վերարձի մասին խոսք անգամ պիտի չլինի: 2 օր առաջ «Մալաթիա» ջոկատից մի ազատամարտիկի հետ էի զրուցումում, նա ասաց, որ այդ շրջանները հանձնելը ուղղակի ինքնասպանություն կլինի: Էդ տարածքներից հրետանին տեղնու տեղը կոչնչացնի մեզ… Հետո մի սենց բան էլ ասեց, որ են ժամանակ «ներքին համաձայնությունա» եղել, որ Գետաշերը հանձնեն Լաչինի ու Քելբաջարի փոխարեն… Գետաշենը բավականին մեծ տարածքա:
Ու դեռ հլը հարցա մնացած շրջանները ինչքանով ճիշտ կլինի հանձնել: Միևնունա ազերիները չեն ճանաչի Արցախի անկախությունը, ու միայն անկախության ճանաչման դեպքում կարելիա մտածել հանձնել չհանձնելու մասին: Մնացած ցանկացած ստատուս կարծում եմ սխալ կլինի ընդունել:

[REAL_ist]

Դրա համար էլ եթե նույնիսկ վերադարձվեն, պետքա այն ժամանակ, երբ Ղարաբաղի անկախությունը ճանաչված լինի ու խաղաղության համաձայնագիրը կնքված լինի: Վերջնական կարգավիճակ ասելով հենց դա ի նկատի ունեի ու մինչ այդ պահը պետքա ձգձգվի: Դրանից առաջ վերդարձը բոլորն էլ հասկանում են, որ ինքնասպանությունա:

[Elmo]

Ինչա՞ նշանակում հնարավորինս ձգձգել: Դրանց վերարձի մասին խոսք անգամ պիտի չլինի: 2 օր առաջ «Մալաթիա» ջոկատից մի ազատամարտիկի հետ էի զրուցումում, նա ասաց, որ այդ շրջանները հանձնելը ուղղակի ինքնասպանություն կլինի: Էդ տարածքներից հրետանին տեղնու տեղը կոչնչացնի մեզ…

ԼՂ-ում ծառայածս տարիներին շատ տարածքներ եմ տեսել, որտեղ ըսկի ցորենի արտեր չկան: Միշտ հարցրել եմ, թե ինչու՞ են բոլոր տարածքները բարեկարգում, գոնե որպես վարելահող են օգտագործում, իսկ սրանց սկի ականազերծած էլ չեն:
Ինձ պատասխանել են, որ սրանք հետ տալու ենթակա տարածքներ են ու իրենցից ոչ ստրատեգիական նշանակության տարածքներ են ներկայացնում, ոչ էլ անհրաժեշտ են, որ մնան մեզ:
Այնպես որ հետ տալու ենթակա տարածքների մասին դեռ Լևոնի ժամանակներից գիտեին: Կարծեմ ինքը հենց հրադադարի ֆոնի վրա, քանի ազերիները չէին սթափվել, հենց դա էլ ուզում էր աներ: Տար էդ անիմաստ տարածքները, իսկ բուն Ղարաբաղը պահեր մեզ: Բռնեցին մարդուն հանեցին:
Չգիտեմ, ես լավ չեմ ծանոթ էդ գործընթացին, բայց էդ տարածքները իմ աչքով տեսել եմ: Ոչ մի հրետանու, հետևակի, կամ ավիացիայի համար էլ հարմար չեն: Անկապ, հիմար, ականապատած տարածքներ են, որոնք մեր դիրքերից բռի մեջ են երևում: Ցանկացած շարժ էդ տարածքների վրա, ու տեղում հիմնահատակ կանենք ամեն ինչ, ինչը շարժվում ա:

[Վիշապ]

ԼՂ-ում ծառայածս տարիներին շատ տարածքներ եմ տեսել, որտեղ ըսկի ցորենի արտեր չկան: Միշտ հարցրել եմ, թե ինչու՞ են բոլոր տարածքները բարեկարգում, գոնե որպես վարելահող են օգտագործում, իսկ սրանց սկի ականազերծած էլ չեն:
Ինձ պատասխանել են, որ սրանք հետ տալու ենթակա տարածքներ են ու իրենցից ոչ ստրատեգիական նշանակության տարածքներ են ներկայացնում, ոչ էլ անհրաժեշտ են, որ մնան մեզ:
Այնպես որ հետ տալու ենթակա տարածքների մասին դեռ Լևոնի ժամանակներից գիտեին: Կարծեմ ինքը հենց հրադադարի ֆոնի վրա, քանի ազերիները չէին սթափվել, հենց դա էլ ուզում էր աներ: Տար էդ անիմաստ տարածքները, իսկ բուն Ղարաբաղը պահեր մեզ: Բռնեցին մարդուն հանեցին:
Չգիտեմ, ես լավ չեմ ծանոթ էդ գործընթացին, բայց էդ տարածքները իմ աչքով տեսել եմ: Ոչ մի հրետանու, հետևակի, կամ ավիացիայի համար էլ հարմար չեն: Անկապ, հիմար, ականապատած տարածքներ են, որոնք մեր դիրքերից բռի մեջ են երևում: Ցանկացած շարժ էդ տարածքների վրա, ու տեղում հիմնահատակ կանենք ամեն ինչ, ինչը շարժվում ա:

Էլմ, դու Քելբաջարի ու Լաչինի մասի՞ն ես խոսում… Էնտեղ ցորենի արտ չի կարող լինել, ռելիեֆը չափազանց կտրտված է, բայց փոխարենը անտառածածկ է ու գետերով հարուստ: Հրետանու ու հետևակի համար հարմար տարածք ճիշտն ասած առաջին անգամ եմ լսում, թեթև կախյալ կրակող հրետանու համար իդեալական են լեռներն ու ձորերը, իդեալական են նաև հետևակի դարան ու շուրջկալ կազմակերպելու համար: Ծանր տեխնիկայի համար պրակտիկորեն անանցանելի վայրեր են… Իսկ անկապ ու հիմար հաստատ չեն, որովհետև նման բնություն դու ուրիշ տեղ հաստատ չես տեսնի: Բուսականությունն էլ, կենդանական աշխարհն էլ չափազանց հարուստ է: Աճում է ընկույզ, հոն, տանձ, խնձոր, մոշ, մասուր, անտառներում գերակշռում են կաղնին, հաճարենին, բոխին, ընկուզենին… Իսկական դրախտավայր է: Իմիջայլոց արդեն մոտ 3000 հայ է ապրում Քելբաջարում (արդեն՝ Քարվաճառ), գործում են դպրոցներ, կա մարզկենտրոն, քաղաքապետարան, էլէկտրականություն է անցկացվել: Անձամբ տեսել եմ այդ ամենը 10 օր առաջ:

[Elmo]

Չէ Վիշապ ջան, ես Մարտունու շրջանում եմ տեսել տենց հողեր: Լաչինը չի կարելի տալ:
Մի քանի տենց տարածքներ Հադրութի մոտ կար: Հիշողությունս արդեն թույլ չի տալիս ավելի մանրամասն նկարագրեմ: Հիմնականում մեր դիրքերից լավ կրակի տակ առած հողեր էին:

[Chuk]

Ես էս երեխեքի ցավը տանեմ, լուրջ եմ ասում:
Ու ինչ ափսոս ա, որ ինչքան էլ նվիրված ու սկզբունքային լինեն, իրենք չեն էդ հարցերը որոշողը...

[Tig]

...........

Ես էս երեխեքի ցավը տանեմ, լուրջ եմ ասում:
Ու ինչ ափսոս ա, որ ինչքան էլ նվիրված ու սկզբունքային լինեն, իրենք չեն էդ հարցերը որոշողը...

Հալալա, Կեցցեն, շատ ապրեն, սա նշանակումա, որ ամեն ինչ էնքան էլ վատ չի ոնց որ պատկերացնում ենք: Ես տղեքից ու աղջիկներից, ամեն մեկը 1000 թուրք արժեն

[Tig]

ԼՂ-ում ծառայածս տարիներին շատ տարածքներ եմ տեսել, որտեղ ըսկի ցորենի արտեր չկան: Միշտ հարցրել եմ, թե ինչու՞ են բոլոր տարածքները բարեկարգում, գոնե որպես վարելահող են օգտագործում, իսկ սրանց սկի ականազերծած էլ չեն:
Ինձ պատասխանել են, որ սրանք հետ տալու ենթակա տարածքներ են ու իրենցից ոչ ստրատեգիական նշանակության տարածքներ են ներկայացնում, ոչ էլ անհրաժեշտ են, որ մնան մեզ:
Այնպես որ հետ տալու ենթակա տարածքների մասին դեռ Լևոնի ժամանակներից գիտեին: Կարծեմ ինքը հենց հրադադարի ֆոնի վրա, քանի ազերիները չէին սթափվել, հենց դա էլ ուզում էր աներ: Տար էդ անիմաստ տարածքները, իսկ բուն Ղարաբաղը պահեր մեզ: Բռնեցին մարդուն հանեցին:
Չգիտեմ, ես լավ չեմ ծանոթ էդ գործընթացին, բայց էդ տարածքները իմ աչքով տեսել եմ: Ոչ մի հրետանու, հետևակի, կամ ավիացիայի համար էլ հարմար չեն: Անկապ, հիմար, ականապատած տարածքներ են, որոնք մեր դիրքերից բռի մեջ են երևում: Ցանկացած շարժ էդ տարածքների վրա, ու տեղում հիմնահատակ կանենք ամեն ինչ, ինչը շարժվում ա:

Էլմո ջան, ես էդ տարածքներում չեմ եղել, ես ուղղակի կռվին մասնակցած ազատամարտիկի խոսքերն եմ ասում: Ու էդ մարդը կռվից լավ գլուխա հանում, քանի որ Աղվանստանում էլա կռվել ու հենց այնպես տենց բան չէր ասի:

հ.գ. ժամանակ գտնեմ, էդ զրույցի մասին ավելի մանրամասն կգրեմ

[Chuk]

Հատված Սերժ Սարգսյանի այսօրվա հարցազրույցից, որը վերցված է այստեղից.

-Պարոն Նախագահ, օրեր առաջ Ադրբեջանի Նախագահը կրկին հայտարարեց, որ ձեռք են բերվել համաձայնություններ ԼՂՀ հարակից շրջանները վերադարձնելու շուրջ: Նա պնդել է, որ այդպիսի համաձայնություններ ձեռք են բերվել տարիներ առաջ եւ մեղադրել է Հայաստանին ներկայում բանակցությունները ձգձգելու մեջ: Ինչպե՞ս կմեկնաբանեք այդ հայտարարությունը:

-Ես այդ հարցին անդրադարձել եմ եւ հիմա առանձնապես բան չունեմ ավելացնելու: Ուղղակի մեկ անգամ եւս ուզում եմ շեշտել, որ մենք շատ լրջորեն եւ պատասխանատվությամբ ենք մոտենում բանակցային ողջ գործընթացին: Ավելի շահագրգիռ կողմ, քան Լեռնային Ղարաբաղն է, քան Լեռնային Ղարաբաղի ժողովուրդն է' չկա: Եւ հենց Լեռնային Ղարաբաղն է ցանկանում, որպեսզի օր առաջ լուծվի այս խնդիրը:

Ես համոզված եմ, որ, իրոք, կան լուծումներ, սթափ լուծումներ: Դրանք կարող են գտնվել միայն այն պարագայում, երբ բանակցող կողմերն իրատեսորեն են մոտենում ստեղծված իրավիճակին, երբ նրանց ակնկալիքներն իրատեսական են: Մենք փնտրում ենք երկարաժամկետ լուծումներ, այնպիսի լուծումներ, որոնք, իրոք, խաղաղություն կբերեն եւ այն կլինի տեւական: Ես չեմ կարծում, որ ճիշտ է գալ այնպիսի եզրակացությունների, այնպիսի լուծումների, որոնք ինչ-որ մի ժամանակահատվածի համար, միգուցե, կարող են լինել ընդունելի, բայց չեն կարող ապահովել, ինչպես արդեն ասացի, տեւական խաղաղություն: Իհարկե, ցանկացած բանակցությունում կողմերից յուրաքանչյուրը ցանկանում է ստանալ առավելագույնը, բայց ես չեմ հասկանում այն, երբ բանակցությունների ընթացքում կողմերից մեկը ձգտում է ստանալ ամեն ինչ, ղեկավարվում է ՙամեն ինչ' ինձ՚ կարգախոսով: Նման պարագայում այդ կողմի համար բանակցությունները կարող են լինել ոչ դուրեկան, եւ բանակցությունների արդյունքները կարող են չբավարարել, բայց դա արդեն մեր մեղքը չէ: Հիմա մենք ապրում ենք 21-րդ դարում, երբ հնարավոր չէ շատ բան թաքցնել, եւ այս իրավիճակը տեսնում են շատ-շատերը' ոչ միայն մենք կամ բանակցող կողմերը: Երբ որ բանակցությունների մեր գործընկերները գան այն եզրակացության, որ պետք է լինի տրամաբանական լուծում, ապա այդ լուծումները հեշտությամբ կարող են գտնվել: Երբ որ նրանք իրատեսորեն մոտենան խնդրին եւ, դեկլարացիաներ անելուց բացի, իսկապես ցանկանան այն լուծել, այդ ժամանակ խնդիրը կլուծվի: Բանակցություններից հետո դժգոհություններ հայտնելը կամ հոխորտալը վերջնական լուծումը որեւէ կերպ չի մոտեցնում: Այն, ընդհակառակը, խանգարում է բանակցային գործընթացին, ավելացնում է անվստահությունը:

Ուզում եմ կրկնել, որ բանակցությունների կոնտեքստից' լինեն դրանք նախկինում, թե հիմա, կտրել ինչ-որ հատված եւ փորձել այդ հատվածի մասին խոսել' ճիշտ չէ, մանավանդ որ մինչեւ խոսելն իրենք են վերապահումներ անում: Եթե իրենք ասում են, թե ամեն ինչ բանակցված չէ, թե բոլոր կետերի շուրջ համաձայնություն ձեռք բերված չէ, սրանով արդեն ամեն ինչ ասվում է: Կարծում եմ' ճիշտ կլինի, որ եւ մենք, եւ ադրբեջանցիները մեր ջանքերը կենտրոնացնենք բանակցությունների ներկա փուլի վրա, ոչ թե փորձենք ինչ-որ հատված կտրել նախկին բանակցություններից եւ ներկայացնել սեփական լսարանին:

Ուզում եմ բոլոր «հավատացյալների» ու կրավորական կեցվածք ընդունողների ուշադրությունը հրավիրել այն բանի վրա, որ «պարոն նախագահը» լղոզված մտքեր արտահայտելու ու երկար բարակ անկապ խոսելու ընթացքում այդպես էլ ՉՀԵՐՔԵ՛Ց Ադրբեջանի նախագահի պնդումը:


Ուզում եմ հարց տալ. Դեռ ինչքա՞ն ժամանակ է անցնելու, մինչև դուք վերջապես գլխի ընկնեք, որ ԼՂՀ հարցը ոչ մեր օգտին էս պահին լուծվում է՝ դավաճանական ճանապարհով:

Թե՞ այնուամենայնիվ սպասում եք որ հասնենք վերջնակետին ու դիետիկ անիմաստ հացադուլ անեք:

[Tig]

Ուզում եմ բոլոր «հավատացյալների» ու կրավորական կեցվածք ընդունողների ուշադրությունը հրավիրել այն բանի վրա, որ «պարոն նախագահը» լղոզված մտքեր արտահայտելու ու երկար բարակ անկապ խոսելու ընթացքում այդպես էլ ՉՀԵՐՔԵ՛Ց Ադրբեջանի նախագահի պնդումը:

Ուզում եմ հարց տալ. Դեռ ինչքա՞ն ժամանակ է անցնելու, մինչև դուք վերջապես գլխի ընկնեք, որ ԼՂՀ հարցը ոչ մեր օգտին էս պահին լուծվում է՝ դավաճանական ճանապարհով:

Թե՞ այնուամենայնիվ սպասում եք որ հասնենք վերջնակետին ու դիետիկ անիմաստ հացադուլ անեք:

Չուկ ջան պրն, նախագահը լղոզելու մեծ վարպետ է, դրանում կասկած չկա:
Իսկ դավաճանական ճանապարհով հարցի լուծումը ցավոք սրտի հանգեցնելու է պատերազմի վերսկսմանը… Արցախցիները՝ և ոչ միայն, սուսուփուս չեն ընդունի այդ հարցի լուծումը, ինչքան էլ որ էսօր չեզոք դիրք են բռնած իրականացվող գործընթացների նկատմամբ… Դե հայի խասյաթա՝ մինչև դանակը ոսկոռին չհասնի… Ցավալի է իհարկե, բայց կարծում եմ նման ձևով շարունակելու դեպքում պատերազմն անխուսափելի է…

[zanazan]

Դեռ ինչքա՞ն ժամանակ է անցնելու, մինչև դուք վերջապես գլխի ընկնեք, որ ԼՂՀ հարցը ոչ մեր օգտին էս պահին լուծվում է՝ դավաճանական ճանապարհով:

Սնայպեռ ճարեք, թող գին ասի, տենանք ինչ ենք անում...

[Rammer]

Սնայպեռ ճարեք, թող գին ասի, տենանք ինչ ենք անում...

Ես ագահ տղա չեմ: Մարդա մի եվրո տվեք( ԱԶԳՈՎԻ ) ու նկարը...

[Rammer]

Ուղղակի մեկ անգամ եւս ուզում եմ շեշտել, որ մենք շատ լրջորեն եւ պատասխանատվությամբ ենք մոտենում բանակցային ողջ գործընթացին:

Ուզում ա ասի որ բանակցություններիի գնալուց առաջ չի քաշում էլի

[Տրիբուն]

Թե՞ այնուամենայնիվ սպասում եք որ հասնենք վերջնակետին ու դիետիկ անիմաստ հացադուլ անեք:

Դաշնակցությունն արդեն ապագա հնարավոր հացադուլի լոզուգները պատրաստած ունի - «Կանխենք ադրբեջանցիների վերաբնակեցումը Ադրբեջանին արդեն վերադարձված տարածքներում», «Պահանջում ենք Տարածքային կառավարման նախարարության Միգրացիոն գործակալության պետի հրաժարականը»:

Մարդիկ մի բան անում են, բողոքում են, դուք ի՞նչ եք անում: