«Կրոն» բաժնի թեմաներից դուրս քննարկումներ

[Արամ]

Լավ էլի...: Ամեն ինչին էլ չափ կա: Հա՛մ անհավատությանը, հա՛մ հավատքին: Կներեք իհարկե, բայց ես դատարկաբանություն եմ համարում Ձեր 10 պատվիրանների վերլուծությունները: Իհարկե եթե ցանկություն ունեք, կարող եմ հատ-հատ անրադառնալ Ձեր վերլուծություններին: Բայց այս մեկը չեմ կարա չասեմ`

Պատվիր քո հորն ու մորը:
Հետաքրքիր է պատվել ասելով նա ինչ նկատի ունի, միգուցե ենթարկվի ծնողներիդ, երբ նրանք փորձում են քեզ սպանել:

Էս ի՞նչ ա: Կարող եք ինձ բացատրել: Պատվիր նշանակու՞մ է, ենթարկվիր: Եթե իհարկե իմ հայերենը ինձ չի դավաճանում, ես կարծում եմ, որ էս երկու բառերը նույնիսկ առնչություն չունեն իրար հետ: Չեմ էլ ուզում անդրադառնամ նախադասության երկրորդ մասին:

[Jarre]

Լավ էլի...: Ամեն ինչին էլ չափ կա: Հա՛մ անհավատությանը, հա՛մ հավատքին: Կներեք իհարկե, բայց ես դատարկաբանություն եմ համարում Ձեր 10 պատվիրանների վերլուծությունները: Իհարկե եթե ցանկություն ունեք, կարող եմ հատ-հատ անրադառնալ Ձեր վերլուծություններին: Բայց այս մեկը չեմ կարա չասեմ`


Էս ի՞նչ ա: Կարող եք ինձ բացատրել: Պատվիր նշանակու՞մ է, ենթարկվիր: Եթե իհարկե իմ հայերենը ինձ չի դավաճանում, ես կարծում եմ, որ էս երկու բառերը նույնիսկ առնչություն չունեն իրար հետ: Չեմ էլ ուզում անդրադառնամ նախադասության երկրորդ մասին:

Ապեր, ես քո հետ համաձայն եմ վերլուծության պահով, բայց եթե Աստվածաշունչին լավ ծանոթ լինեիր, ապա ամբողջությամբ կհասկանայիր էտ «դատարկաբանության» իմաստը, որովհետև դատարկաբանությունը ոչ թե ֆիլմի հեղինակինն ա, այլ Աստվածաշնչի հեղինակինը։ Ծննդոց 22-րդ գլխում ներկայացված պատմության մեջ Իսահակը խոհեմաբար հնազանդվում ա իրա աստվածապաշտ պապային ու պառկում ա զոհասեղանին, որ իրա պապան իրան զոհ մատուցի սիրառատ Աստծուն։ Կոնտեքստից երեևում ա, որ Աբրահամը պիտի դանակով մորթեր իրա տղուն, հետո վառեր որպես զոհաբերություն Աստծուն։ Այ դատարկաբանությունը ու վտանգը էտ ա։ Ու էս կոնտեքստի լույսի ներքո, ֆիլմի հեղինակի մեկնաբանությունը ամբողջությամբ տեղին եմ համարում։

Արամ ջան, երբ գրում եմ, որ «եթե աստվածաշնչին լավ տեղյակ լինեիր», ես չեմ կծում, ոչ էլ վիրավորում եմ, այլ կոմպլիմենտ եմ անում, որ ուղեղդ վարակված չի էտ բարության քողի տակ թաքնված դաժան պատմություններով ողողված գրքի սուպեր մտքերով։ Ու նաև ուրախ եմ քո տված գնահատականի համար՝ դատարկաբանություն։ Որովհետև դա վերաբերում ա ոչ թե ֆիլմում հնչած մեկնաբանությանը, այլ Աստվածաշնչի աբսուրդ լինելուն։

[Արամ]

Ապեր, ես քո հետ համաձայն եմ վերլուծության պահով, բայց եթե Աստվածաշունչին լավ ծանոթ լինեիր, ապա ամբողջությամբ կհասկանայիր էտ «դատարկաբանության» իմաստը, որովհետև դատարկաբանությունը ոչ թե ֆիլմի հեղինակինն ա, այլ Աստվածաշնչի հեղինակինը։ Ծննդոց 22-րդ գլխում ներկայացված պատմության մեջ Իսահակը խոհեմաբար հնազանդվում ա իրա աստվածապաշտ պապային ու պառկում ա զոհասեղանին, որ իրա պապան իրան զոհ մատուցի սիրառատ Աստծուն։ Կոնտեքստից երեևում ա, որ Աբրահամը պիտի դանակով մորթեր իրա տղուն, հետո վառեր որպես զոհաբերություն Աստծուն։ Այ դատարկաբանությունը ու վտանգը էտ ա։ Ու էս կոնտեքստի լույսի ներքո, ֆիլմի հեղինակի մեկնաբանությունը ամբողջությամբ տեղին եմ համարում։

Արամ ջան, երբ գրում եմ, որ «եթե աստվածաշնչին լավ տեղյակ լինեիր», ես չեմ կծում, ոչ էլ վիրավորում եմ, այլ կոմպլիմենտ եմ անում, որ ուղեղդ վարակված չի էտ բարության քողի տակ թաքնված դաժան պատմություններով ողողված գրքի սուպեր մտքերով։ Ու նաև ուրախ եմ քո տված գնահատականի համար՝ դատարկաբանություն։ Որովհետև դա վերաբերում ա ոչ թե ֆիլմում հնչած մեկնաբանությանը, այլ Աստվածաշնչի աբսուրդ լինելուն։

Ամենևին` ես չեմ վիրավորվում: Առանց աստվածաշունչը կարդալու էլ, էդ արտահայտությունը անելուց հետո, տեսանյութի հեղինակը, պարզաբանում ա նույն քո մեջբերումով: Ցանկություն չունեմ էդ երևույթը պարզաբանելու, որովհետև ինքս էլ չեմ ընդունում:

Չի կարելի վերցնել միլիարդավոր կետերի մեջից 1 հատ կետ(կոնկրետ դեպքում քո մեջբերումը, աստվածաշնչից), ապացուցել, որ էդ կետը սխալ է ու պդնել որ բոլոր միլիարդավոր կետերը(կոնկերտ դեպքում պատվիրանը, որը ամբողջությամբ մարդկայնի նորմերին համապտասխանում է) սխալ են: Էդ ճիշտ չի:

Նման մեթոդով ցանկացած բան կարելի է մերժել, չէ ո՞ր, այս կյանքում բացարձակ բան չկա, ինչ որ հաշվարկման համակարգում, ինչ որ տեսանկյունից, մի տեղ գոնե, մի կետում, այն սխալ կլինի:

[Գալաթեա]

Արամ ջան, ինչ-որ առումով ճիշտ ես, ոնց որ չեսնի չլինի՝ աստվածաշնչի բոլոր լավ ու բարի կետերը թողած կենտրոնանալ էդ մի կետի վրա, որտեղ որդեսպանության մասին ա խոսվում:
Բայց նայի, ստեղ օրակարգի խնդիր կա: Աստվածաշունչը, ինչպես ցանկացած այլ պրոպագանդող ձեռնարկ, ունի օրակարգ: Օրկարգում լինում են առաջնային և երկրորդական-երրորդական կարևորության կետեր:
Վերը նշված կետն իր ծանրությամբ, խտությամբ ու մռայլության աստիճանով ծածկում ա էն մնացած մանր-մունր բարի կետերն ու դառնում ա առաջնայիններից մեկը: Դրա համար էլ էդքան ուշադրություն ա գրավում իրա վրա:

Ոչ թե որ ֆիլմը սարքողըը ինադու աչք ա փակել մնացած ամեն ինչի վրա ու էս մեկը դարձրել ա թեմա: Չէ, ջան...դրա համար չէ, այլ որտև էդ մեկը չես կարա թեմա չդարձնես: Իրա սև պարունակությունը չափազանց մեծ ա՝ անտեսելու համար:

[Mephistopheles]

Ամենևին` ես չեմ վիրավորվում: Առանց աստվածաշունչը կարդալու էլ, էդ արտահայտությունը անելուց հետո, տեսանյութի հեղինակը, պարզաբանում ա նույն քո մեջբերումով: Ցանկություն չունեմ էդ երևույթը պարզաբանելու, որովհետև ինքս էլ չեմ ընդունում:

Չի կարելի վերցնել միլիարդավոր կետերի մեջից 1 հատ կետ(կոնկրետ դեպքում քո մեջբերումը, աստվածաշնչից), ապացուցել, որ էդ կետը սխալ է ու պդնել որ բոլոր միլիարդավոր կետերը(կոնկերտ դեպքում պատվիրանը, որը ամբողջությամբ մարդկայնի նորմերին համապտասխանում է) սխալ են: Էդ ճիշտ չի:

Նման մեթոդով ցանկացած բան կարելի է մերժել, չէ ո՞ր, այս կյանքում բացարձակ բան չկա, ինչ որ հաշվարկման համակարգում, ինչ որ տեսանկյունից, մի տեղ գոնե, մի կետում, այն սխալ կլինի:

Արամ ջան, տաս պատվիրաններից միայն երկուսն են այսօր քրեական հանցանք, մնացածների վրա հոդված չկա ու ժամանակի ընթացքում դրանց ընկալումը հասարակության կողմից փոխվում ա… ավետարանը պատմությունների "ժողովածու" ա որը մատուցվում ա որպես բարոյական նորմեր ու պարտադրվում ա, ընդ որում դրանց մեկնաբանությունը լինում ա կամովի՝ ըստ շահի…

կոնկրետ ծնողին պատվելն էսօր կարա ու մեկնաբանվում ա լրիվ այլ կերպ… ընդ որում տարբեր հասարակություններում տարբեր կերպ… հիմա այֆօնով եմ թե չէ էլի կգրեի…

[Արամ]

Բայց նայի, ստեղ օրակարգի խնդիր կա: Աստվածաշունչը, ինչպես ցանկացած այլ պրոպագանդող ձեռնարկ, ունի օրակարգ: Օրկարգում լինում են առաջնային և երկրորդական-երրորդական կարևորության կետեր:

Հա Գալ, բայց, ես սենց եմ հասկանում` աստվածաշնչի 10 պատվիրանները առաջնային են, մնացած բոլորը երկրորդական-երրորդայան: Սխալ ե՞մ:

Վերը նշված կետն իր ծանրությամբ, խտությամբ ու մռայլության աստիճանով ծածկում ա էն մնացած մանր-մունր բարի կետերն ու դառնում ա առաջնայիններից մեկը: Դրա համար էլ էդքան ուշադրություն ա գրավում իրա վրա:

Խի՞ Գալ, ի՞նչ ուշադրություն: Ծնողներին հարգելը, ծնողներին սիրելը, նրանց շնորհակալ լինելը ու սենց մի 100 բառակապակցություն կգրեմ, որը իրա մեջ միայն լավն ա պարունակում, էս ամեն ինչը անտեսենք, բռնեք եսիմինչ ցնդած պատմությունը դոգմա սարքենք ու ասենք, որ էդ պատվիրանը դեբիլություն ա: Չէ՛:

Ոչ թե որ ֆիլմը սարքողըը ինադու աչք ա փակել մնացած ամեն ինչի վրա ու էս մեկը դարձրել ա թեմա: Չէ, ջան...դրա համար չէ, այլ որտև էդ մեկը չես կարա թեմա չդարձնես: Իրա սև պարունակությունը չափազանց մեծ ա՝ անտեսելու համար:

Գալ հիմա, սև-ն ա շատ, թե՞ սպիտակը:

[Mephistopheles]

Արամ ջան, մի բան էլ կա… չի կարա մի գիրքը համ լավ բաներ սովորացնի համ վատ… մենք չենք ընդունում դպրոց որտեղ ծրագրի մեջ լավ բաների հետ մեկտեղ վատ բաներ են սովորեցնում…

[Արամ]

Արամ ջան, տաս պատվիրաններից միայն երկուսն են այսօր քրեական հանցանք, մնացածների վրա հոդված չկա ու ժամանակի ընթացքում դրանց ընկալումը հասարակության կողմից փոխվում ա… ավետարանը պատմությունների "ժողովածու" ա որը մատուցվում ա որպես բարոյական նորմեր ու պարտադրվում ա, ընդ որում դրանց մեկնաբանությունը լինում ա կամովի՝ ըստ շահի…

Մեֆ ջան, հետո ինչ, նույն այդ քրեական օրենսգիրքն էլ` տարբեր հասարակություններում, տարբեր կերպ ա բնութագրվում, ու էլի շատ տեղեր, օրինակ` Հայաստանում` կամովի ` ըստ շահի:

կոնկրետ ծնողին պատվելն էսօր կարա ու մեկնաբանվում ա լրիվ այլ կերպ… ընդ որում տարբեր հասարակություններում տարբեր կերպ… հիմա այֆօնով եմ թե չէ էլի կգրեի…

Ի՞սկ, որն ա բարոյապես ավելի ճիշտ, ո՞ր մեկնաբանությունը:

[Mephistopheles]

Հա Գալ, բայց, ես սենց եմ հասկանում` աստվածաշնչի 10 պատվիրանները առաջնային են, մնացած բոլորը երկրորդական-երրորդայան: Սխալ ե՞մ:


Խի՞ Գալ, ի՞նչ ուշադրություն: Ծնողներին հարգելը, ծնողներին սիրելը, նրանց շնորհակալ լինելը ու սենց մի 100 բառակապակցություն կգրեմ, որը իրա մեջ միայն լավն ա պարունակում, էս ամեն ինչը անտեսենք, բռնեք եսիմինչ ցնդած պատմությունը դոգմա սարքենք ու ասենք, որ էդ պատվիրանը դեբիլություն ա: Չէ՛:


Գալ հիմա, սև-ն ա շատ, թե՞ սպիտակը:

Արամ ջան մենակ Աբրահամի պատմությունը չի, շատ կան… դու չես կարա գրքի մի մասն ընդունես, մյուսը չէ… ու բացի դրանից, դրանք իրար հակասում են…

[Արամ]

Արամ ջան, մի բան էլ կա… չի կարա մի գիրքը համ լավ բաներ սովորացնի համ վատ… մենք չենք ընդունում դպրոց որտեղ ծրագրի մեջ լավ բաների հետ մեկտեղ վատ բաներ են սովորեցնում…

Մեֆ ջան, հասկացի էլի ինձ: Ես էլ չեմ ընդունում, բայց միանգամից, շատ մեծ` հոյակապ, գաղափարը, վերցնես ու քլնգես, ինչա տեղ կա, որտեղ աստվածշունչ գրողը փռչցրել ա, ամենաքիչը ճիշտ չի:

Արամ ջան մենակ Աբրահամի պատմությունը չի, շատ կան… դու չես կարա գրքի մի մասն ընդունես, մյուսը չէ… ու բացի դրանից, դրանք իրար հակասում են…

Մեֆ էլի եմ ասում, գիրքը ես չեմ ընդունում, բայց եթե գաղափարը, առանձին, ինքը ճիշտ ա, կարիք չկա, անհեթեթ պատճառներ ման գալ, որ քլնգես:

[Mephistopheles]

Մեֆ ջան, հետո ինչ, նույն այդ քրեական օրենսգիրքն էլ` տարբեր հասարակություններում, տարբեր կերպ ա բնութագրվում, ու էլի շատ տեղեր, օրինակ` Հայաստանում` կամովի ` ըստ շահի:


Ի՞սկ, որն ա բարոյապես ավելի ճիշտ, ո՞ր մեկնաբանությունը:

օրենքն ընդունվում ա ու գրվում ա այնպես որ երկիմաստ չլինի… դրա համար կա սահմանադրական դատարան… էնտեղ քննարկում են օրենքը որ համապատասխանի սահմանադրությանն ու մարդու իրավունքներին…

տարբեր ժամանակներում տարբեր ա, տարբեր հասարակություններում տարբեր…

Հայաստանում օրենք չի կիրառվում…

[Գալաթեա]

Հա Գալ, բայց, ես սենց եմ հասկանում` աստվածաշնչի 10 պատվիրանները առաջնային են, մնացած բոլորը երկրորդական-երրորդայան: Սխալ ե՞մ:

Հա, ըստ իդեայի՝ հա, առաջնային են: Բայց մենակ իդեան քիչ ա: Նույն էդ պատվիրաններում, չեմ հիշում որում, պետք ա որ ասի՝ մի սպանիր, չէ՞: Բայց հանկարծ ու պատմություններից մեկում հենց վերևից ա իջնում սպանելու հրամանը... ինչի՞ համար, Արամ ջան, հավատքի ուժը ստուգելո՞ւ: Բացի սեփական երեխուն մորթել տալուց ուրիշ ձև չկա՞ր: Ինչի՞ ա հավատքը ստուգվում՝ գոյություն ունեցող ամենաահավոր հանցագործությունն անել տալով, ջանս: Ունե՞ս էս հարցի պատասխանը:

Խի՞ Գալ, ի՞նչ ուշադրություն: Ծնողներին հարգելը, ծնողներին սիրելը, նրանց շնորհակալ լինելը ու սենց մի 100 բառակապակցություն կգրեմ, որը իրա մեջ միայն լավն ա պարունակում, էս ամեն ինչը անտեսենք, բռնեք եսիմինչ ցնդած պատմությունը դոգմա սարքենք ու ասենք, որ էդ պատվիրանը դեբիլություն ա: Չէ՛:

Արամ ջան, աստվածաշունչը գրել են շատ խելացի ու անալիտիկ, մանիպուլյատիվ լուրջ կարողություններ ունեցող մարդիկ: Էնտեղ ոչ մի ցնդած, պատահական պատմություն չկա:

Գալ հիմա, սև-ն ա շատ, թե՞ սպիտակը:

Անկեղծ ասած՝ չեմ կարդացել, որ հաստատ ասեմ: Մենակ գիտեմ, որ կոնկրետ էդ պատմությունը շատ սև ա՝ աստվածաշնչի պես լուսավոր նպատակներով գրված գրքի համար:

[Mephistopheles]

Մեֆ ջան, հասկացի էլի ինձ: Ես էլ չեմ ընդունում, բայց միանգամից, շատ մեծ` հոյակապ, գաղափարը, վերցնես ու քլնգես, ինչա տեղ կա, որտեղ աստվածշունչ գրողը փռչցրել ա, ամենաքիչը ճիշտ չի:



Մեֆ էլի եմ ասում, գիրքը ես չեմ ընդունում, բայց եթե գաղափարը, առանձին, ինքը ճիշտ ա, կարիք չկա, անհեթեթ պատճառներ ման գալ, որ քլնգես:

Արամ ջան գիրքն ամբողջության մեջ պետք ա նայես … Աբրահամի պատմությունը հակասում ա ծնողին պատվելու պատվիրանին… գիրքը չես կարող մի մասը ուղիղ հասկանալ իսկ մյուսը այլաբանորեն կամ փոխաբերական իմաստով…

վատ գաղափարը փչացնում ա լավ գաղափարը… գիրքը արժեզրկվում ա…

[Արամ]

Հա, ըստ իդեայի՝ հա, առաջնային են: Բայց մենակ իդեան քիչ ա: Նույն էդ պատվիրաններում, չեմ հիշում որում, պետք ա որ ասի՝ մի սպանիր, չէ՞: Բայց հանկարծ ու պատմություններից մեկում հենց վերևից ա իջնում սպանելու հրամանը... ինչի՞ համար, Արամ ջան, հավատքի ուժը ստուգելո՞ւ: Բացի սեփական երեխուն մորթել տալուց ուրիշ ձև չկա՞ր: Ինչի՞ ա հավատքը ստուգվում՝ գոյություն ունեցող ամենաահավոր հանցագործությունն անել տալով, ջանս: Ունե՞ս էս հարցի պատասխանը:

Չունեմ էդ հարցի պատասխանը: Ճիշտ ես: Բայց այ էս պարբերությունդ`

Արամ ջան, աստվածաշունչը գրել են շատ խելացի ու անալիտիկ, մանիպուլյատիվ լուրջ կարողություններ ունեցող մարդիկ: Էնտեղ ոչ մի ցնդած, պատահական պատմություն չկա:

ոնց որ թե հակասում ա վերևինին, չէ՞: Փաստորեն, գոնե մի ցնդած պատամություն կա: Կամ ես չեմ հասկանում, դրա խորությունը:

Անկեղծ ասած՝ չեմ կարդացել, որ հաստատ ասեմ: Մենակ գիտեմ, որ կոնկրետ էդ պատմությունը շատ սև ա՝ աստվածաշնչի պես լուսավոր նպատակներով գրված գրքի համար:

Գալ հարցս վերաբերվում էր, կոնկրետ էդ պատվիրանին:

[Արամ]

Արամ ջան գիրքն ամբողջության մեջ պետք ա նայես … Աբրահամի պատմությունը հակասում ա ծնողին պատվելու պատվիրանին… գիրքը չես կարող մի մասը ուղիղ հասկանալ իսկ մյուսը այլաբանորեն կամ փոխաբերական իմաստով…

վատ գաղափարը փչացնում ա լավ գաղափարը… գիրքը արժեզրկվում ա…

Հա գիրքը, արժեզրկված ա, դա հասկացանք: Մեֆ, բայց եթե դու գիրքը մասնատում էս մասերի, սկսում հատ-հատ գաղափարները վերլուծել, դու կարաս մի հատ սխալ գտնես, ու էդ սխալով, ամբողջ գիրքը սխալ հանես: Բա դա ճի՞շտ ա: Նույն Աբրահամի պատմությունը, մի սպանիր պատվիրանին էլ ա հակասում, բա տե՞նց եղավ, ուրեմն մի սպանիրը, հիմար պատվիրան ա: Արի պատվիրան չանվանենք դրանք, վատ խորհուրդ ա՞: