Համաձայն եմ: Հայկը ավելի շատ բանասեր է: Չնայած սրան, ինքս նրա պատմավեպերը սիրում եմ ու համարում եմ պատմականորեն ամենաամուրներից մեկը: Միայն զարմանալ կարելի է, ոնց է հնարավոր այդքան պատմավեպեր գրել ու միօրինակ կամ ձանձրալի չդառնալ...
Ի դեպ, գիտես չէ, հենց պարթևներն էին հայտնի բղավողներ, որոնք դրանով շատ էին տպավորում հռոմեացիներին...
Համեցեք իմ ֆորում
Միայն արժանապատվություն ունեցողը կարող է գնահատել դա և իր, և ուրիշների մոտ:
Վերջին խմբագրող՝ Malxas: 16.02.2011, 19:31:
Lion (16.02.2011)
Համաձայն եմԻր մոտ ամեն ինչ ինչ-որ չափազանց պարզ է, իսկ գլխավոր դրական հերոսներն էլ անբնական իդեալական են ու շատ հեշտ են լուծում իրենց առջև դրված խնդիրները: Բայց չէ որ այդ "հերոսներ"-ի մեծագույն մասը գործնականում սովորական մարդիկ են, որոնք ուղղակի հայտնվում են իրադարձությունների կիզակետում: Հա, գուցե մի քիչ ավելի քաջ, մի քիչ ավելի խելոք, բայց... մարդիկ են:
Այս տեսակետից ես առայժմ չեմ կարող մատնանշել ժամանակակից պատմավեպի որևէ մի հեղինակի, որի կերպարները ինձ դուր գան ավել, քան գոնե միջակ մակարդակը...
Համեցեք իմ ֆորում
Միայն արժանապատվություն ունեցողը կարող է գնահատել դա և իր, և ուրիշների մոտ:
Malxas (16.02.2011)
Համաձայն եմ: Համարյա բոլոր հերոսների մոտ բացակայում է սեփական եսը, որոնք առավոտից իրիկուն միայն հայրենիքի մասին են մտածում ուվերջ: Այսպես ասծ իկոնաներ են և ոչ թե մարդիկ: Մինչդեռ հաճախ հակառակն է եղել: Շատ ավելի բնական կլիներ, եթե հերոսները հայրենասիրությունից զատ ուրիշ հատկանիշներ էլ ունենային: Պետք է նշել, որ նթերցողների մեջ, հատկապես հին սերունդի, կարծրացած է այն կարծիքը, որը հայոց թագավորը կամ մեկ այլ հերոսը ոչ մի մարդկային թերություն չպետք է ունենա: <Հայ թագավորը չէր կարող խորամանկ լինել, չէր կարող ստոր լինել, չէր կարող խաբել, թեկուզև իր թշնամուն....> և այլն և այլն...: Մինչդեռ ռազմական խորամանկությամբ ամրոց գրավելը ոչնչով վատ չէ օրնիբուն գրոհելով այն գրավելուց և նույնիսկ շատ ավելի լավ է:
Lion (16.02.2011)
Լրիվ համաձայն եմ: Սա ինչ-որ 18-19-րդ դարերին հատուկ մոտեցում է, որը գուցե և ճիշտ էր Րաֆֆիի ժամանակներում, բայց հիմա ուղղակի ծիծաղելի է: Ուրախ եմ, որ մենք այսքան ամամիտ ու համակարծիք ենք զգում արվեստը և ուրախ եմ, որ իմ զգացածը էլի մարդիկ ու հատկապես քեզ պես մարդ է զգում...
Ի դեպ - շատ դիպուկ ասացիր "սեփական ես"-ի բացակայության մասին` դրական հերոսները կարծես քանոնով գծված ու իրար նման լինեն...
Համեցեք իմ ֆորում
Միայն արժանապատվություն ունեցողը կարող է գնահատել դա և իր, և ուրիշների մոտ:
Ավելին ասեմ, նոր գրողները հաճախ գրում են հին կաղապարներով, քանի որ իրենց. "սովորացրել են, որ էդա ճիշտը": Հիշում ես, վերևում ասում էի "էքշն"-ի մասին - ինչ-որ տեղ նաև սա նկատի ունեի...
Համեցեք իմ ֆորում
Միայն արժանապատվություն ունեցողը կարող է գնահատել դա և իր, և ուրիշների մոտ:
Malxas (17.02.2011)
Հիշեցի Ստեփան Զորյանի Հայոց Բերդը, երբ Արտագերսում պաշարված Փառանձեմ թագուհին հատիկ հատիկ փրկում է բերդի պաշտպաններին ու խաղաղ ժողովրդին, իսկ ինքը չի հասցնում ու իրեն նետում է անդունդը: Նախ իրականում Փառանձեմ թագուհին գերեվարվել է ու մահապատժի ենթարկվել ու բոլորովին չի համապատասխանում ոչ միջին թագուհու կերպարին, ոչ էլ առավել ևս իրեն: Այս թագուհին Հայոց Բերդում չունի փառասիրություն, որպեսզին իրականում ունեցել է, երբ չի բավարարվել թագավորի սիրուհին լինելու հեռանկարով ու թունավորել է Արշակ Երկրորդի կնոջ Օլիմպիային, որպեսզի թագուհի դառնա (Արշակն էլ կրքից խենթացած նրա ամուսնուն էր մինչ այդ սպանել տվել) : Մինչդեռ ավելի բնական կլիներ, եթե Փառանձեմ թագուհին առաջին հերթին փորձեր ինքը փրկվել, քանի որ պարսիկների նպատակը բերդում գտնվող ժողովրդին բռնելը չէր ու ոչ էլ, վերջին հաշվով, նույնիսկ Արտագերսը գրավելը, այլ հենց Փառանձեմ թագուհուն վնասազերծելը, որի շուրջ համախմբվել էր ժողովուրդը, ու հանուն որի, խորհրդանշելով հայոց պետականությունը, կռվում էին: Եթե Հաջոցվեր փրկվել, նրա շուրջ էլի ժողովուրդ կհավաքվեր, մինչև Պապը կգար Բյուզանդիայից, իսկ անգլուխ ժողովուրդը շատ բանի պետք չէ, ինչը մեր գրողները ոչ այն է չեն նկատում, ոչ այն է չեն ուզում նկատել: Հիշենք, թե ինչպես վարվեց Տիգրան Երկրորդը, երբ Լուկուլլոսը պաշարել էր Տիգրանակերտը: Առաջին հերթին քաղաքից դուրս բերեց իր գանձարանը և կանանոցը ու նոր միայն ճակատամարտ տվեց: Տիգրանը թքած չուներ իր իսկ ստեղծած քաղաքի վրա, բայց վարվեց իբրև պետական գործիչ:
Վերջին խմբագրող՝ Malxas: 17.02.2011, 10:45:
Lion (17.02.2011)
Կարծում եմ, հենց այսպես` մեր ասած ձևով, պետք է լինի "ժամանակակից հայ պատմավեպը" - "ժամանակակից", հենց այս բառն է կարևոր, "ժամանակակից", այլ ոչ թե անցած հարյուրամյակների ոճով: Բայց սա, իհարկե, ընդամենը կարծիք է - յուրաքանչյուրը թող գրի այնպես, ինչպես ուզում է...
Համեցեք իմ ֆորում
Միայն արժանապատվություն ունեցողը կարող է գնահատել դա և իր, և ուրիշների մոտ:
Malxas (17.02.2011)
...«Ամբողջ պատմությունը շարադրվում է պատմիչ-ժամանակագիր քահանա Մատթեոս Ուռհայեցու անունից, որը նաեւ վեպի գլխավոր հերոսն է: Վեպի ոճն ապշեցուցիչ է` հավատում ես, որ կարդում ես հենց իր` քահանայի զգացածի ու տեսածի շարադրանքը: Գիրքն ընթերցելիս ոչ մի անգամ չի լքում այն զգացումը, որ սա անմիջապես ականատեսի, մասնակցի գրածն է: Այս տպավորությունն էլ ավելի է խորանում, երբ մեջբերվում են հատվածներ հենց իր` Մատթեոս Ուռհայեցու «Ժամանակագրությունից»: Դրանք այնպես են ձուլվում հեղինակային տեքստին, կարծես ամբողջն իսկապես մեկ մարդու գրած նյութ է: Ըստ երեւույթին, սա պատահական չէ. ստեղծագործելիս հեղինակն ինքն իրեն ուղղակի նույնացրել է պատմիչին ու վեպի հերոսին եւ աշխարհիկ անունով կնքել Վահրամ Մարտիրոսյան:
Գիրքն ուղղակի հեղեղված է իրական անձերով ու իրադարձություններով: Հեղինակը նաեւ ներմուծում է կերպարներ, որոնք կարծես կարեւոր ու էական չեն շարադրանքի համար, բայց դրանք ընթերցողին վաղուց «ծանոթ» անձինք են, որոնց նույնիսկ հպանցիկ ներկայությունն ընթերցողի համար ստեղծում է դեպքերին մասնակից լինելու պատրանք: Այս նույն նպատակով հեղինակը հմտորեն է օգտագործում, օրինակ, «Գաղտնի պատմությունը»` այդ երկի մերօրյա ընթերցողներին ու Մատթեոս քահանային, որը դարեր առաջ է կարդացել երկը, ժամանակային իմաստով դնելով կողք կողքի:
Պատմավեպ կարդալիս ակամա մտածում ես, որ հեղինակը պետք է մերօրյա դիտակետից քննարկի ու վերլուծի պատմական դեպքերը, իսկ այսօր-երեկ զուգահեռների միջոցով փորձի փնտրել այսօրյա խնդիրների լուծումները: Վահրամ Մարտիրոսյանն, ի զարմանս ինձ, իր առջեւ այս խնդիրը չի դրել եւ կամ այդ արել է այնքան հմտորեն, որ չես զգում իր միջամտությունը պատմական դեպքերին, այդ դեպքերի մասնակիցների զգացածին ու ապրածին: Սա միգուցե եւ լավ է, քանի որ այսօր էլ, հարյուրամյակներ անց, չկան հստակ եւ ճշգրիտ պատասխաններ ու գնահատականներ: Առավել եւս, որ դժվարությամբ ենք ընկալում ու գնահատում ներկա իրադարձությունները:
Այսքանով հանդերձ, երեկ-այսօր զուգահեռներ գրքում շատ կան: Հենց թեկուզ Ռուբինյան իշխան եղբայրների` ազգի փրկության, պետականության ստեղծման միջոցների փնտրտուքը` բացարձակապես հակադիր ուղղություններով: Կամ` վեպի հերոսի տարակուսանքը, երբ մեծագործություններ են հռչակվում ընդամենն օտար կայսրությանը հայ ազնվատոհմիկների մատուցած ծառայությունները: Եվ կամ` եկեղեցական արարողությունը ոչ հայերենով կատարելու անթույլատրելիության մասին մեծ իշխանի դիտողությունը: «Հանուն խաչի ծպտվածները» վեպի մասին, կարծում եմ, կարելի է եւ հարկավոր է գրել լուրջ գրախոսականներ ու վերլուծականներ: Սա ընդամենն առաջին տպավորությունն է` գիրքը կարդալուց ու փակելուց հետո, երբ մեջդ գերիշխում է երկու զգացում` ափսոսանք, որ վեպն ավարտվեց եւ շնորհակալության առ Վահրամ Մարտիրոսյան»:
«Առավոտ» օրաթերթ
14.06.2002թ.
Իսկ հնարավոր է հատվածներ տեղադրել այդ գրքից: ? գրախանութում աչքովս չի ընկել:
Lion (16.04.2011)
Այս պահին թեմայում են 1 հոգի. (0 անդամ և 1 հյուր)
Էջանիշներ